راه مقابله با مصرف‌گرایی، تغییر فرهنگ مصرف است
گروه سیاست و اقتصاد ــ یک فعال اقتصادی گفت: مقابله با مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی تنها از راه مقابله فرهنگی صورت‌پذیر است؛ یعنی باید فرهنگ مصرف را تغییر دهیم.
محسن خندان‌دل، فعال اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، در خصوص مصرف‌گرایی در جامعه اظهار کرد: فرهنگ مصرف چیزی نیست که به تحریم یا غیر تحریم مربوط باشد. در آموزه‌های اخلاقی و دینی ما به اساس درست مصرف کردن توجه جدی و ویژه‌ای شده و در کنار آن نیز همواره بزرگان ما به این قضیه اصرار کردند. همواره در آیات ما بیان می‌شود که به اندازه بخورید و اسراف نکنید.
وی افزود: ما اکنون در شرایطی قرار داریم که به واسطه اختلاف طبقاتی موجود مشاهده می‌کنیم بهترین راه برای اینکه به همنوعان خود کمک کنیم، درست استفاده کردن از منابع غذایی و به طور کل منابع قابل مصرفی بوده که در اختیار ما قرار گرفته است. ما نه تنها در زمان تحریم بلکه همواره باید رفتار درست مصرف کردن را داشته باشیم اما در شرایطی ممکن است که عوامل فزایندهای وجود داشه باشد که به عنوان تقویت‌کننده اخلاقی ما را به سمت و سویی بیشتر جلو ببرد.
تقسیم منابع برای همگان یکسان باشد
خندان‌دل بیان کرد: اکنون با توجه به شرایطی که وجود دارد و مشکلاتی که ایجاد شده و با وجود کمبود منابع اولیه یا افزایش بهای تمام‌شده منابع اولیه، قطعا وظیفه ملی، اخلاقی، دینی و نوع‌پرستی ما این است که با مصرف بهینه و درست، تلاش کنیم تقسیم منابع برای همگان یکسان باشد تا فشار کمتری به سایر اقشار مخصوصا اقشار آسیب‌پذیر جامعه وارد شود.
این فعال اقتصادی با بیان اینکه مطمئناً تبلیغات صداوسیما تأثیر مثبتی در تمام ابعاد زندگی ما دارد، بیان کرد: یک بحث، بحث مصرف‌گرایی است. اساساً جامعه جهانی به سمت یک جامعه مصرف‌گرا حرکت کرده زیرا تمام ابعاد، ابعاد اقتصادی شده و این ابعاد اقتصادی در مصرف بیشتر و چرخه بزرگ‌تر مالی، منافعی را برای بخش‌هایی به وجود می‌آورد که تمام تلاش آن‌ها بر این خواهد بود که ما با مصرف بیشتر، آن‌ها را به منافع مالی بیشتری برسانیم. در کنار این قضیه تبلیغات یکی از اهرم‌های کاملا پذیرفته‌شده و موثر است و ما هم از آن مستثنی نیستیم.
فرهنگ مصرف را اصلاح کنیم
وی ادامه داد: در تمام دنیا این تبلیغات صورت می‌گیرد و صداوسیمای ما نیز از این روش استفاده می‌کند تا تأمین مالی خود را انجام دهد و بتواند آن اهرم‌ها و عوامل اقتصادی که وجود دارند را به منافع خود برساند اما به طور کل فرهنگ‌سازی باید در کنار تبلیغاتی که برای مصرف‌گرایی صورت می‌گیرد نیز به شدت انجام شود. تا زمانی که فرهنگ مصرف خود را اصلاح نکنیم، هیچ نتیجه مؤثری برای ما به دست نخواهد آمد و منابع ما به شدت و سرعت به سمت کاهش و گرانی حرکت خواهد کرد.
خندان‌دل با اشاره به اینکه اصلی‌ترین بخش فرهنگ، مصرف‌گرایی است که شامل ابعاد مختلفی می‌شود، تصریح کرد: تجمل‌گرایی یکی از عواملی است که به شدت حوزه مصرف‌گرایی را بالا می‌برد. تجمل‌گرایی در سبک زندگی نیز به شدت تاثیر می گذارد. این سبک زندگی نیز ما را به سمت استفاده از کالاهای لوکس، غیر ضروری و پرمصرف حرکت می‌دهد. از طرف دیگر تجمل‌گرایی ما را به سمت چشم و همچشمی و انباشت بخشی از کالاهای مصرفی به عنوان کالاهای مازاد و جایگزین زودتر از موعد کالاهای جدید می‌کشاند.
این فعال اقتصادی اضافه کرد: باید با اینگونه عوامل مقابله شود که تنها از راه مقابله فرهنگی صورت‌پذیر است یعنی باید فرهنگ مصرف را تغییر دهیم. در کشورهای مختلف برخوردهای گوناگونی با فرهنگ مصرف‌گرایی صورت گرفته است. ما سال‌ها است که شعار حمایت از مصرف کالای داخلی را مطرح می‌کنیم اما در حد یک شعار باقی مانده و اراده‌ای نیز وجود ندارد تا این اتفاق بیفتد، به واسطه اینکه منافع بزرگی از یک بخش واسطه‌گری ما حذف خواهد شد و این خود دلیلی برای تقویت بیشتر مصرف‌گرایی است.
وی خاطرنشان کرد: برای اینکه منافع مالی خود را به دست بیاوریم، مردم را به سمت کالاهای کم‌دوام و پرمصرف سوق می‌دهیم تا آن را به دفعات استفاده کنند. حتی امروز نیز که به رستوران‌ها مراجعه می‌کنیم، با اسامی در غذاها مواجه می‌شویم که مصرف‌گرایی در تمام ابعاد زندگی ما کاملا نفوذ پیدا کرده و تغییر فرهنگ مصرف در تمام ابعاد می‌تواند تاثیر به سزایی داشته باشد.
نگرانی مردم از گران شدن اجناس
خندان‌دل در پاسخ به این سؤال که آیا نگرانی مردم از گران شدن اجناس و خرید آن‌ها به مصرف‌گرایی دامن می‌زند، گفت: این نکته مصرف‌گرایی نخواهد بود، بلکه تأمین زودتر از موعد منابع مورد مصرف ما را به وجود می‌آورد. این کار دپو و انبار کردن بوده و ممکن است در آمارهای ما از آن به عنوان آمار فروش و مصرف نام برده شود اما کالایی که در انبارهای خانگی یا غیر خانگی برای نگرانی از تغییر قیمت‌ها دپو می‌شود، می‌تواند عامل کاهنده مصرف باشد.
این فعال اقتصادی افزود: به واسطه اینکه ما امیدی به ثابت بودن قیمت‌ها در آینده نداریم، تلاش می‌کنیم تا مصرف خود را متعادل‌تر کنیم، البته در چنین شرایطی فاصله طبقاتی زیاد می‌شود یعنی اکنون در جوامع ما افرادی وجود دارند که درآمدهای آن‌ها به شدت افزایش یافته و افرادی نیز هستند که درآمدهایشان به شدت کاهش پیدا کرده و این امر موجب افزایش بسیار شدید مصرف در یک بخش و کاهش بسیار شدید در بخشی دیگر شده است.
وی ادامه داد: این عدم اعتماد اقتصادی به سیاست‌های مالی که در یک کشور وجود دارد، می‌تواند موجب تغییر در الگوهای مصرف شود و خود این تغییر در الگوی مصرف می‌تواند تبعات اقتصادی جدی را به دنبال داشته باشد، به طور مثال اکنون در بخش مواد غذایی، گوشت قرمز به شدت گران شده و گوشت سفید جایگزین آن می‌شود.
خندان‌دل با بیان اینکه بخش بزرگی از جامعه ما امروز دچار تبعات شدید ناشی از تصمیم‌گیری‌های نادرست و بی‌خردی متولیان شده است، بیان کرد: مردم با زندگی بسیار سختی روبه‌رو هستند، بنابراین ما باید با تغییر الگوهای مصرفی از منابع قابل مصرف خود بیشترین بهره‌برداری را کنیم و در نوع‌دوستی به هم‌میهنان خود شرایط مصرف را به گونه‌ای تنظیم کنیم که بیشترین بهره‌برداری صورت گیرد و کمترین فشار به اقشار آسیب‌پذیر وارد شود.
این فعال اقتصادی اضافه کرد: شاید امروز بیش از هشت دهک از دهک‌های ما آسیب‌پذیر شده‌اند و تنها دهک‌های 9 و 10 ما آسیب‌پذیر نیستند. مردم شرایط بسیار سختی را می‌گذرانند و من از برخی اظهارنظرهای مسئولان متاسف هستم. امیدوارم خودمان به داد خودمان برسیم زیرا به مسئولان امیدی ندارم و فکر نمی‌کنم که اراده‌ای بر رفع معضلات و مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم داشته باشند.
انتهای پیام
