قرآن بی‌‌نیاز از همایش و تجلیل‌های بی‌هدف و بی‌ثمر است/ مصداق «لَا يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلَّا أَمَانِيَّ» نباشیم
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ مترجم قرآن کریم با بیان اینکه برپایی همایش‌ها اگر با تحقیق و پژوهش همراه نباشد و خروجی نداشته باشد، حتی اگر برای قرآن کریم باشد کاری بیهوده است، گفت: باید تلاش کنیم تا معنای فارسی آیات را بین جوانان نشر دهیم تا در کلام آنها جاری شود.
سیدیحیی یثربی، استاد بازنشسته فلسفه و عرفان اسلامی، که در بیست‌وسومین همایش تجلیل از خادمان قرآن، 29 بهمن 97، به عنوان برگزیده در زمینه ترجمه قرآن معرفی شد در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا نقدهای صریحی به برپایی چنین همایش‌هایی داشت و با اشاره به اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه دهه دوم به بعد، برگزاری همایش‌ها در زمینه‌های مختلف رواج زیادی یافته است، گفت: برپایی همایش در هر نوعش یکی از هزینه‌های بی‌حاصل در این مملکت است.
وی به برگزاری همایش در کشورهای پیشرفته اشاره و اظهار کرد: در کشورهای پیشرفته اگر همایشی برگزار می‌شود، برای برطرف کردن یک مسئله است. ابتدا یک مسئله را به تحقیق می‌گذارند و بعد از یک سال، محققان را برای تبادل نظر و ارائه نتایج تحقیق جمع می‌کنند. در کشور ما همایش‌ها مانند مجالس عزاست. البته جسارت به مجالس عزا نباشد. در این همایش‌ها اگر 10 نفر دعوت شود، هر کدام در مورد موضوعی که برای خودشان جالب است، حرف می‌زنند؛ چراکه هدفی تعریف شده و برنامه منظمی در کار نیست.
همایش‌های بدون خروجی
یثربی با تأکید بر اینکه همایش خادمان قرآن نیز از این قاعده مستثنی نیست، بیان کرد: در این همایش‌ها هیچ مسئله‌ای وجود ندارد که گفته شود و آن گفته پس از یک سال یا 10 سال یا حتی یک ماه تحقیق، مطرح شده باشد. درست شدن چنین رویکردی نیاز به مدیریت دارد. در زمانی که همه چیز از کشاورزی تا اقتصاد و ... مدیریت می‌خواهد، مسائل دینی هم مدیریت می‌خواهد، در حالی که الان آن مدیریت را نداریم.
این خادم برگزیده قرآن با طرح این سؤال که در دنیایی که تغییرات به ثانیه شکل می‌گیرد، بعد از انقلاب چه چیز جدیدی از قرآن به دست آورده‌ایم؟ گفت: باید تفسیر‌های به‌روز، مطالب جدید، استنباط‌های جدید در زمینه فکر، فلسفه، علوم انسانی، اقتصاد، سیاست و ... داشته باشیم در صورتی که هیچ کدام از اینها دیده نمی‌شود.
یثربی با بیان اینکه برگزاری همایش‌هایی همچون همایش خادمان قرآن نیز نمی‌تواند تأثیری در این زمینه داشته باشد، گفت: حتی تأثیر انگیزشی نیز ندارد؛ چراکه زمانی انگیزه موثر خواهد بود که همه زمینه‌ها فراهم باشد. وقتی برنامه‌ریزی وجود داشته باشد و نیاز جامعه شناخته شود، آن وقت است که انگیزه نیز می‌تواند، اثرگذار باشد تا به موفقیت برسد. ما در اینجا امکاناتی را هزینه می‌کنیم، بدون اینکه به نتیجه برسد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بر این موضوع که فقط به حرمت قرآن در این همایش حضور یافته است، گفت: چندین سال است که به ندرت در این همایش‌ها حضور پیدا می‌کنم و علت آن هم بی‌حاصل بودن آنهاست. برگزاری همایش‌ها مانند برنامه‌های تلویزیون است که هرکسی را پیدا می‌کنند و می‌آورند تا هر صحبتی را مطرح کنند. بنابراین در این قبیل موارد موضوعاتی را مطرح می‌کنند، بدون اینکه مشکل و مسئله جامعه باشد.
وی اظهار کرد: در حال حاضر افکار در جامعه بسیار بی‌نظم و هرج و مرج گونه گفته شده است، در صورتی که نباید این گونه باشد. اگر قرآن به میان مردم بیاید چنین وضعیتی از بین خواهد رفت. بنابراین باید تلاش کنیم تا قرآن را به میان مردم بیاوریم. شاید پیشکسوت‌ها و استادان این حوزه بتوانند کاری انجام دهند، اما معمولاً از آنها کمکی خواسته نمی‌شود و اگر خود این استادان هم بخواهند کمک کنند، اجازه این کار به آنها داده نمی‌شود. هرچند سال‌های سال است این حرف‌ها را زده‌اند، اما عمل نمی‌شود.
مفاهیم قرآن در زبان محاوره ایرانی‌ها نیست
یثربی در ادامه گفت‌وگوی خود با ایکنا با تأکید بر اینکه قرآن و معنای آن باید در گفتار روزانه مردم حضور داشته باشد، گفت: در گفت‌وگوهای روزمره جوانان، شعر حافظ، شعر مولوی و حتی حکایات ملانصرالدین را مشاهده می‌کنیم، اما به ندرت دیده‌ایم که یک نفر در سخنان خود ارجاعی به آیات قرآن و حتی معنای آن داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه اعتقاد دارد مدیریت باعث شده است که این گونه شود، افزود: در حال حاضر می‌بینیم که در جامعه به جای پرداختن به معنای قرآن به ظاهر پرداخته می‌شود. الان در جامعه بر روی صوت، حفظ و تذهیب و اکثراً چیزهای ظاهری تأکید می‌شود. گاهی تظاهرهایی را می‌بینیم که مثلاً قرآن با جواهر نوشته شده است، جواهر چه حرمتی دارد که افتخار کنیم، قرآن را با آن نوشته‌ایم؟ مگر قرآن به همه چیز زینت نمی‌دهد؟ معنای قرآن، اهمیت دارد نه پرداختن به ظاهر آن و در قبرستان قرآن خواندن! باید همت کنیم جامعه را با معنی قرآن آشنا کنیم. به اعتقاد من این مهم‌ترین چالشی است که باید مدیریت و اجرا شود.
این خادم برگزیده قرآن با بیان اینکه اعراب، ترجمه نمی‌خواهند، چون عرب هستند، اما ما که عربی نمی‌دانیم، باید معنی قرآن را بین مردم ببریم، به یکی از آیات سوره مبارکه بقره اشاره کرد و گفت: در سوره مبارکه بقره خداوند متعال یهودیان را مورد انتقاد قرار داده است و می‌فرماید: «لَا يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلَّا أَمَانِيَّ؛ معرفت ندارند و از کتاب(تورات) جز زمزمه تلاوت چیزی نمی‌دانند» ما الان به همین مشکل در قرآن دچار شده‌ایم، خیلی مؤمن باشیم روزانه دو صفحه از قرآن کریم را عجولانه قرائت می‌کنیم.
یثربی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در پاسخ به این سؤال که برای برون‌رفت از این وضعیت باید چه کار کرد؟ گفت: باید مدیریت بر روی معنی و پخش معنی قرآن و بردن معنی قرآن در بین مردم برنامه‌ریزی کند.
هدف یثربی از ترجمه قرآن
وی در تکمیل این بخش از صحبت‌های خود به ترجمه‌ای که از قرآن ارائه داده است اشاره و اظهار کرد: ترجمه‌های زیادی وجود داشت، اما هدف من از نگارش ترجمه، استفاده از زبان مردم و بردن معنای قرآن در بین مردم بود. الان حاضرم در این مورد و برای تحقق این موضوع در جامعه با هر نهادی و بدون دریافت هیچ حقوقی همکاری کنم. حاضرم به مدیران این عرصه مشاوره رایگان بدهم تا قرآن را بین مردم ببریم.
استاد بازنشسته فلسفه و عرفان اسلامی بی‌توجهی مدیران به مشاوران را یکی از مشکلات در رسیدن به چنین وضعیتی بیان کرد و با طرح این سؤال که کدام مدیر مشورت می‌خواهد؟ و چرا مشورت نمی‌خواهند؟ گفت: حدود بیست سال پیش مصوبه‌ای در هیئت دولت تصویب شد که کارخانه‌ها و مراکز مدیریتی به دانشگاه‌ها مراجعه کنند و از آنها مشاوره بگیرند، اما توجهی به این موضوع نشد، چرا؟ چون مدیریت عشقی و صنعت مونتاژ است. وقتی صنعت مونتاژ باشد، دیگر نمی‌آیند به دانشگاه پول بدهند، بگویند یک ماشین طراحی کند. مدیریت هم چون عشقی است، بدون اینکه پاسخگو باشد هر شخصی را بخواهند، منصوب می‌کنند، چنین فردی نیاز به مشاوره نخواهد داشت.
یثربی با بیان اینکه اگر نمی‌توانیم قرآن را به سراسر دنیا ببریم، حداقل آن را در بین جامعه خودمان اجرا کنیم، گفت: باید تلاش کنیم تا معنای فارسی حتی یک آیه از قرآن را بین 10 جوان ببریم تا شاید در کلام و زبان آنها جاری شود. با بردن معنای قرآن در بین جوانان دیگر یک جوان برای تبیین مسئله‌ای علاوه بر شعری همچون «پایان شب سیه سپید است»، ترجمه «إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا» «هر مشکلی آسایش و گشایشی را به دنبال دارد» می‌خواند.
وی در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به اینکه پول خرج کردن کار هر آدم بی‌کفایت است، اما با پولی که خرج می‌شود بهترین نتیجه گرفته شود، لیاقت می‌خواهد، به بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت: من اخیراً بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری را بررسی کرده‌ام، چرا الان به جای ارائه مقاله و تبیین آن، بنر و پوستر و ... زده می‌شود و فقط به دنبال ارائه گزارش هستند تا بگویند در این باره همایش گذاشتیم و آخر کار هم به نتیجه نمی‌رسیم. امیدوارم حداقل درباره قرآن بدانیم که چه کارهایی انجام داده‌ایم.
انتهای پیام
