اعتدال؛ پایه و اساس اخلاق اسلامی

آیت‌الله سیداحمد میرعمادی، نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه خرم‎آباد در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، در رابطه‌با اصل اعتدال، گفت: تمام اصول اخلاق اسلامی برپایه اعتدال، استوار است و در تربیت فرزند نیز ضرورت دارد اصل اعتدال مدنظر والدین باشد.
وی افزود: ازجمله اصول اخلاق اسلامی می‎‌توان به مواردی ازجمله «نه ذلت، نه تکبر، بلکه تواضع و فروتنی»، «نه دلبستگی به دنیا و نه ترک دنیا، بلکه زهد و قناعت»، «نه رهبانیت و نه شهوت، بلکه عفت و پاکدامنی»، «نه تنبلی و نه حرص، بلکه تلاش و کوشش»، «نه تملق و چاپلوسی و نه مذمت و سرکوب، بلکه مدح شایسته و انتقاد به‌جا»، «نه ترس و نه بی‌باکی، بلکه شجاعت و صلابت» اشاره کرد.
آیت‌الله میرعمادی با بیان این‌که هر صفتی حد اعتدال دارد که همان مطلوب است، اضافه کرد: حضرت لقمان به فرزندش سفارش به اعتدال می‌کند.چنان‌که قرآن‌کریم در آیه 18 سوره لقمان با این مضمون «وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ » می‎فرماید: «فرزندم با بی‌اعتنایی، از مردم روی مگردان و مغرورانه بر زمین راه مرو».
نماینده ولی‌‎فقیه در لرستان با تاکید بر لزوم رعایت اعتدال در تربیت فرزندان، ادامه داد: در تربیت فرزند دو روش غلط وجود دارد: یکی افراط و دیگری تفریط؛ یکی سخت‌گیری و دیگری آزادی مطلق؛ یکی نازپروری، دیگری باربری؛ هر دو روش غلط است، بلکه راه و رسم اعتدال خوب است.
این مفسر قرآن و نهج‌البلاغه افزود: بعضی از پدر و مادرها بیش‌از حد به فرزندان‌شان محبت می‎کنند.محبت زیاد مثل آب دادن زیاد به گُل‌هاست که فاسد می‌کند.بعضی از پدر و مادران آن‌قدر سنگ‌دل هستند، دریغ از یک دست کشیدن روی سر فرزند و یک بوسه زدن بر فرزند که این هم روش غلطی است.
آیت‌الله میرعمادی با بیان این‌که بعضی‌ها دائماً تشویق ‎کنند و برخی فقط دائماً تنبیه، در حالی‎که در تربیت هم تنبیه لازم و هم تشویق، اظهارکرد: اسلام در جنبه‌های گوناگون اقتصادی مسأله اعتدال را مورد توجه قرار داده است.میانه‌روی در مخارج و مصرف، میانه‌روی در انفاق و بخشش، میانه‌روی و اعتدال در کسب و کار؛ یعنی اسلام نه تنبلی و بیکاری و کم‌کاری را قبول دارد و نه حرص و طمع ورزیدن و دنیاطلبی و دنیادوستی را، بلکه همواره بر اصل اعتدال تکیه می‎کند.

یکی‌از وظایف حتمی و اجتناب‌ناپذیر هر فرد مسلمان میانه‌روی در مخارج است

امام جمعه خرم‎آباد با بیان این‌که یکی‌از وظایف حتمی و اجتناب‌ناپذیر هر فرد مسلمان میانه‌روی در مخارج است، گفت: این میانه‌روی، ارتباطی با کمی و زیادی درآمد ندارد.بدیهی است در مورد کسانی‎که درآمد کمتری دارند، اهمیت بیشتری احساس می‎شود، ولی اسلام به پیروان خود توصیه می‌کند: تعادل در مخارج زندگی موجب می‎شود که بسیاری از مشکلات عارضی، انسان‌ها برطرف شود.
وی با اشاره به حدیثی از نبی مکرم اسلام با این مضمون «میانه‌روی در خرج کردن، نیمی از زندگی است»، اضافه کرد: در روایتی از امام محمدباقر(ع) وارد شده که فرمود: «سه چیز است که نجات‌دهنده انسان است: ترس از خدا در نهان و آشکار، میانه‌روی در مخارج، هنگام ثروتمندی و تهیدستی، به عدل سخن گفتن، در حال خشنودی و هنگام غضب».(سفینة البحار، ج 2، ص 431)
نماینده ولی‎فقیه در لرستان گفت: برای ثروتمندان، زیاده‌روی در خرج ممکن است چندان مهم نباشد و شاید بعضی از آن‌ها، میانه‌روی را غلط بپندارند؛ ولی باید به این نکته توجه کنند که هیچ‌کس تعهد نکرده که ثروتمندان امروز تا پایان زندگی ثروتمند بمانند؛ زیرا حوادث روزگار، بسیاری از ثروتمندان را خاکسترنشین و تهیدست کرده و اگر در دوران بی‌نیازی به ولخرجی عادت کرده باشند در زمان تهیدستی، به بدبختی خواهند افتاد.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: ثروتمندان باید آینده فرزندان خود را نیز در نظر بگیرند؛ زیرا هیچ تضمینی در کار نیست که فرزندان آنان هم تا ابد در ناز و نعمت و ثروت باقی بمانند؛ زیرا بسیار دیده شده است که فرزندان این طبقه، به سختی‎ها و مشقت‌ها گرفتار شده‌اند.
وی افزود: اگر متمکنین، فرزندان خود را به روش میانه‌روی و اعتدال عادت دهند، سختی‌های احتمالی، آن‌ها را ناتوان نخواهد ساخت.از طرفی باید بدانیم، افراط و زیاده‌روی ، زمینه را برای سقوط و بدبختی افراد فراهم می‎سازد، در حالی‌که میانه‌روی و اندازه نگه‌داشتن، آینده افراد را تامین می‎کند.کمااینکه امام علی(ع) در این رابطه فرموده است: «کسی‎که میانه‌روی را شیوه خود قرار دهد، ثروت و بی‎نیازی او دوام خواهد داشت و فقر و مشکلات زندگی او جبران خواهد شد».(غررالحکم، کلمه 9165)
انتهای پیام