نیازمند بازنگری اساسی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی هستیم

به گزارش ایکنا از قزوین، نشست «هم‌افزایی جامعه و دانشگاه، فرصت‌ها و چالش‌ها» با حضور معاون وزیر علوم، مسئولان دانشگاه و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی در دانشکده علوم انسانی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) برگزار شد.
غلامرضا غفاری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این نشست بیان کرد: برای ارتقاء رابطه جامعه و دانشگاه باید ظرفیت‌های هر کدام از این دو را شناخت.
وی با اشاره به اینکه دانشگاه و جامعه با هم پیوند داشته و از شرایط محیطی تأثیر می‌پذیرند، افزود: داشتن تحلیل از محیط استان برای نیل به این مقصود لازم است برای مثال با یک نگاه کلی استان قزوین به لحاظ نزدیکی به پایتخت و کلان‌شهر تهران از یک‌سو و شناخت آن به‌عنوان یک استان صنعتی و دانشگاهی دارای موقعیت خاص و ممتازی در کشور است.
غفاری تصریح کرد: استان قزوین به لحاظ جمعیت دانشجویی در کشور بعد از استان‌های سمنان و یزد جایگاه سوم را به خود اختصاص داده و وجود دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) نیز به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های توانمند کشور بر اهمیت آن افزوده است.
این مسئول با اشاره به شکل‌گیری دانشگاه‌ها عنوان کرد: در فاز نخست دانشگاه با مجموعه عالمان و نخبگان آن شناخته می‌شدند و خود را در راستای جامعه نمی‌دانست و با فضای جامعه فاصله داشت، در حقیقت طبقات خاصی می‌توانستند وارد این محیط شوند.
وی ادامه داد: در دوره‌های بعد، دانشگاه تلاش کرد کمی بیشتر خود را به فضای جامعه وصل کرده، از علوم محض خارج و وارد مباحث و رشته‌هایی شود که نیاز جامعه است و این رویکرد در حال حاضر با تغییر به سمت یک نظام مبادله تلاش دارد به یک‌نهاد مؤثر تبدیل شود.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بیان کرد: دانشگاه این بار بنای خود را در این می‌بیند که به یک‌نهاد اثرگذار تبدیل شود تا ضمن رونق در فضای دانشگاه در جامعه نیز حضور داشته باشد ازاین‌رو دانشگاه باید نسبت به محیط و اجتماع خود حساس باشد.
وی اضافه کرد: بی‌شک یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین نقش‌های چنین دانشگاهی نقد کارآمد مدیران، برنامه‌ها و ارائه راهکار برای موضوعات مختلف است و در کنار آن خدمت‌رسانی لحاظ شود و در حوزه بحث‌های سیاستی و بنیادین ورود کند.
غفاری بیان کرد: در مرتبه نخست برای تقویت این امر باید دانشگاه خود را نقد کند چراکه نقد و محاسبه خویشتن یک موهبت است و مجموعه‌ای که خود را نقد می‌کند پویایی را برای خود به ارمغان خواهد آورد.
وی با تأکید بر اینکه باید مبنای آموزش‌ها در ارتباط با مسائل کف جامعه باشد که متأسفانه در حال حاضر این نگاه کم‌رنگ است، گفت: نباید آموزش‌های دانشگاه‌ها از حوزه سیاستی و بنیادین دور باشد و از سوی دیگر ورود در حوزه پژوهش از دیگر موضوعاتی است که باید موردتوجه و پیگیری در میان جامعه دانشگاهی قرار بگیرد.

 در عصر تغییرات هستیم
غفاری افزود: در دورانی به سر می‌بریم که می‌توان آن را عصر تغییرات دانست ازاین‌رو دانشگاه باید خود را برای ورود در این عصر آماده کند؛ در حقیقت دانشگاه و مجموعه‌های بیرونی باید بپذیرند که مسائل مربوط با شرایط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی موجود از نوع مسائل عادی نیست و مسائل سخت و پیچیده و مشکل شده‌اند که نمی‌توان آن را به‌تنهایی حل کرد.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: مسائل امروز در جامعه به‌گونه‌ای است که ذی‌نفعان آن یک مجموعه واحدی نیست و می‌توان گفت مجموعه‌های مختلف نسبت به آن منافع دارند.
وی بیان کرد: برای نیل به این مقصود جز با مشارکت و گفت‌وگو نمی‌توان این مسائل را حل کرد لذا با توجه به این نگاه رویکرد تازه‌ای در حوزه دانشگاه مطرح می‌شود تا رابطه سیستمی را با مجموعه‌های دیگر ایجاد کند که این رابطه محدود به جامعه دانشگاهی نیست و مدیران و مسئولان را هم شامل می‌شود.
این مسئول تصریح کرد: اگر دانشگاه در برنامه‌های آموزشی نگاه سیستمی داشته باشد خود را محدود به این‌که تنها یک انسان حرفه‌ای و متخصص را تربیت کند نمی‌بیند بلکه خود را ملزم به تربیت شهروند مسئول در جامعه می‌داند و بر اساس آن دانش‌آموختگان دانشگاه قدرت تعامل و گفت‌وگو خواهند داشت.
غفاری افزود: مجموعه دستگاه‌ها باید همراهی خود را با دانشگاه‌ها داشته باشند و از دانش و دارایی‌های علمی آن استفاده کند و دانشگاه نیز باید بستر گفت‌وگو و ارتباط بیشتر با جامعه را فراهم سازد کند چراکه ایجاد ارتباط و گفتمان دوسویه بسیار کارساز خواهد بود.
وی با اشاره به برگزاری نشست «هم‌افزایی دانشگاه و جامعه» در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) تأکید کرد: برگزاری چنین نشست‌هایی می‌تواند کمک بسیاری برای شناخت ظرفیت‌های موجود و تعریف فضای جدیدی برای بهره‌مندی از توانمندی‌های آن فراهم کند و رونق این فضا به‌عنوان هدف اصلی برگزاری چنین نشست‌هایی مطرح است چراکه بدون کنش جمعی و رخ نخواهد داد.
این مسئول بابیان اینکه نیازمند بازنگری اساسی در این حوزه هستیم تا علوم انسانی و اجتماعی جایگاه واقعی خود را پیدا کند، افزود: بدون رونق علوم انسانی و اجتماعی هیچ جامعه‌ای به پیشرفت نخواهد رسید چراکه بلوغ یک جامعه در رشد علوم انسانی و اجتماعی آن جامعه است.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پایان استان قزوین را به دلیل موقعیت آن، بستر خوبی برای داشتن سایت مناسب برای مطالعه و ترغیب دانشگاهیان و پژوهشگران دانست و عنوان کرد: در این استان دست جامعه دانشگاهی و پژوهشگران برای تحقیق و پژوهش باز است.
انتهای پیام