اغلب نقد‌های ترجمه قرآن برای اثبات خویشتن است/ عالمانه نقد کنیم
گروه ادب ــ یک مترجم قرآن گفت: اغلب نقد‌های ترجمه قرآن برای اثبات خویشتن است؛ در حالی که نقد باید عالمانه، دلسوزانه و محققانه باشد.
محمد فقیهی رضایی، مترجم قرآن، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره نیاز به ترجمه‌های جدید قرآن گفت: در این زمینه از یک سو می‌توان گفت که آیا جامعه نیاز به ترجمه دارد یا خیر یا اولویت با کار دیگری است که باید آن را مورد بررسی بیشتری قرار داد، اما به نظرم، ترجمه فنی است که اگر مترجم درک عمیقی از زبان مبدأ و برگردان دقیق به زبان مقصد داشته باشد، این ترجمه مورد توجه مخاطبان قرار خواهد گرفت. از این رو جامعه هدف در ترجمه‌ام عموم مخاطبان هستند.
وی افزود: ترجمه‌های قرآن باید بررسی شوند تا مشخص شود که کدام یک توانسته‌اند نیاز مخاطبان را برطرف کنند و از این جهت، به ترجمه‌ها امتیاز می‌دهند؛ از این رو ترجمه‌ای که امتیاز بالاتری داشته باشد، مخاطب نیز مجذوب آن خواهد شد. البته مخاطبان ممکن است معیار‌های گوناگونی برای یک ترجمه درنظر بگیرند، برخی از مخاطبان روانی آیات را مورد توجه قرار می‌دهند؛ در حالی که معیار درستی نیست و این نیمی از مسئله است و امکان دارد این ترجمه روان چندان درست نباشد و فهم درست از آیات نیز حائز اهمیت است، اما نمی‌توان در این زمینه از مخاطبان عام انتظار داشت.
فقیهی‌رضایی در ادامه با اشاره به ویژگی‌های دیگر ترجمه خوب بیان کرد: فاخر بودن زبان ترجمه نیز اهمیت بسیاری دارد، زیرا زبان قرآن عامیانه نیست که بتوان آن را عامیانه ترجمه کرد. ترجمه باید به زبان معیاری باشد که همه مردم با آن ارتباط برقرار می‌کنند.
فقیهی رضایی ادامه داد: در راستای انجام ترجمه، مستندسازی ترجمه را نیز انجام داده‌ایم و در تیراژ محدود آن را منتشر کردیم و دلایل انجام این ترجمه و چگونگی روند کار در آن تبیین شده است تا اهل فن با رویکرد این ترجمه آشنا شوند.
این مترجم قرآن تصریح کرد: اغلب ترجمه‌ها به دلیل درک عمیق از زبان مبدأ و برگردان دقیق به زبان مقصد پرمخاطب بوده‌اند، اما عوامل دیگری مانند شهرت مترجم و تبلیغات در شهرت ترجمه نقش دارند، چرا که در برهه‌ای از زمان خلأ ترجمه داشتیم و این مترجمان ترجمه‌های خود را ارائه کردند و خلاقیت به خرج دادند و گوی سبقت را از دیگران ربودند و پس از این برهه، جامعه از وجود ترجمه‌های قرآن اشباع شد. بنابراین ترجمه‌های پس از آن چندان مطرح نشدند.
وی در ادامه با اشاره به دشواری‌های ترجمه قرآن گفت: هر کسی که فقط زبان عربی بداند، نمی‌تواند مترجم قرآن باشد، بلکه باید به بسیاری از علوم و فنون مسلط باشد تا بتواند به ترجمه قرآن دست بزند و ترجمه خوبی را به کسانی ارائه دهد که می‌خواهند درک درستی از قرآن داشته باشند.
فقیهی رضایی با انتقاد برخی تبلیغات ترجمه قرآن بیان کرد: برخی به دنبال ایجاد نهضتی هستند که برخی ترجمه‌های قرآن را تخطئه کنند و می‌خواهند با نقد برخی ترجمه‌ها خود را مطرح کنند. به نظرم باید هر کسی ترجمه خود را معرفی و تبلیغ کند و مخاطبان خودشان با بینش باز و آگاهانه ترجمه مورد نظر خود را انتخاب کنند. اینکه همایش‌های گوناگون و نشست‌هایی را برگزار کنیم، مقاله بنویسیم و ترجمه‌های دیگر را بی‌رحمانه نقد کنیم اشتباه است. درست است که مترجم باید اهل فن باشد و اگر این گونه نباشد، ترجمه‌اش ارزشمند نخواهد بود. برای ترجمه‌ام نه مقاله یا مطلبی در ترجمان وحی نوشته‌ام و نه تبلیغی برای آن کرده‌ام.
وی در پاسخ به اینکه آیا نگارش مقاله یا تبلیغ به منظور معرفی ترجمه یکی از باید‌های این حوزه است، گفت: با توجه به اهمیت تبلیغات منکر این موضوع نیستم، اما شیوه‌های تبلیغات باید به درستی انتخاب شود.
فقیهی رضایی در ادامه به نقد ترجمه‌های قرآن اشاره کرد و افزود: سال‌ها پیش در این حوزه فعال بودم و نقد‌هایی می‌نوشتم، اما مدت‌هاست در روند فعلی نقد نیستم، اما به نظرم نقد باید سازنده، عالمانه و محققانه باشد. در حالی که در دهه اخیر، بیشتر نقدها برای اثبات خویشتن است و برخی از کسانی که خودشان نقد می‌کردند، ترجمه‌های خود را منتشر کردند و دیدیم که با وجود اینکه سال‌ها عمر خود را به ترجمه گذرانده‌اند، اما ترجمه‌های ضعیفی را ارائه داده‌اند و خودشان هدف نقد هستند. به نظرم آن‌ها باید خودشان آستین بالا بزنند و حداقل یک جزء از قرآن را ترجمه کنند تا این ترجمه‌ها بررسی شود.
یادآور می‌شود محمد فقیهی رضایی به تازگی ترجمه قرآن را ارائه کرده و این ترجمه به همت مرکز طبع و نشر قرآن کریم منتشر شده است.
انتهای پیام
