ترسیم چشم‌انداز کتابخانهها با نگاه ویژه به کودکان/ نهاد کتابخانهها کمیته امداد نیست
گروه ادب ــ وزیر ارشاد با اشاره به آسیب‌های اجتماعی که در هر جامعه‌ای وجود دارد، گفت: نهاد کتابخانهها به منزله نهادی چندساحتی می‌تواند در زمینه مشکلات اجتماعی وارد شود و اخیراً در شهرهای مختلف نیز کارهایی را آغاز کرده، اما باید بدانیم که این نهاد کمیته امداد نیست.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم بزرگداشت پانزدهمین سالگرد تأسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و اختتامیه چهارمین دوسالانه کارتون کتاب صبح امروز، دوشنبه، 20 اسفند‌ماه، با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و سعید اوحدی، رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب، در باغ کتاب برگزار شد.
سیدعباس صالحی در این مراسم با بیان اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به منرله یک نهاد فرهنگی تأثیرگذار می‌تواند تعبیر و تفسیرهای مختلفی از ارتباط با نهادهای دیگر داشته باشد، گفت: این تعبیر و تفسیر در کارکردهای سایر نهادها اثرگذار است. برخی از نهادها تک‌ساحتی و برخی دیگر چندساحتی هستند. یک کارخانه فقط در یک ساحت فعالیت می‌کند، اما دانشگاه چندساحتی است و زمینه‌های مختلفی نیز دارد. برخی نهادهای اطلاعاتی میان‌بخشی و برخی چندبخشی و فرابخشی هستند که انتظارات از آنها متفاوت است.
نهاد کتابخانهها یک نهاد چندساحتی
وی افزود: برداشت من این است که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور چندساحتی و میان‌بخش است و باید با این نگاه به آن بنگریم و از آن انتظار داشته باشیم. کانون و هسته اصلی این نهاد، کتابخانهها و کتابخوانی است و در این زمینه کارهای بسیاری انجام شده است.
صالحی در ادامه با اشاره به تحولات کتابخانه‌های عمومی کشور در سال‌های گذشته گفت: تحولات بسیاری درباره تعداد کتابخانهها، اعضای کتابخانهها و وسعت کتابخانهها رخ داده است که قابل مقایسه با پیش از انقلاب نیست. در سال ۵۸ یک میلیون کتاب در کتابخانه‌های عمومی کشور وجود داشت، اما اکنون به ۴۲ میلیون کتاب رسیده است. این مسیر رو به جلو بوده و تغییر و تکامل قابل ملاحظه‌ای را مشاهده می‌کنیم، اما هنوز با حد مطلوب فاصله داریم.
صالحی با بیان اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور می‌تواند به منزله نهاد مؤثری در حوزه کودک و نوجوان باشد، ادامه داد: کودکان به منزله آینده‌سازان اهمیت بیشتری دارند. هرچند که اکنون تعداد فرزندان کمتر شده، این اهمیت دوچندان می‌شود. در این حوزه اتفاقاتی رخ داده و در رویکرد جدید همه کتابخانهها بخش کودک و نوجوان دارند و باید حوزه منابع آن تقویت شود.
وزیر ارشاد گفت: در گام دوم و دهه پنجم انقلاب نیاز به نوسازی و نوآوری‌های بیشتری داریم تا در حوزه کودک و نوجوان تأثیرگذاری بیشتری داشته باشیم.
نهاد کتابخانهها، باشگاه فرهنگی ایرانیان
وی در ادامه گفت: نهاد کتابخانهها، نهاد کتاب و کتابخوانی است، نهادی که می‌تواند باشگاه فرهنگی نیز باشد؛ چرا که ما نیازمند کلوپ‌ها و باشگاه‌های تجمع‌ساز فرهنگی به عنوان رویش‌های گسترده آمایشی که فراتر از جنسیت، قومیت و مذهب در کشور هستیم تا بتواند به عنوان باشگاه فرهنگی ایرانیان کار کند. کمتر جایی را داریم که با این گستره جغرافیایی در شهر‌ها و روستا‌ها به عنوان باشگاه‌های فرهنگی ایرانیان با محور کتاب عمل کند، اما نهاد کتابخانهها چنین ظرفیتی دارد.
وزیر ارشاد با بیان اینکه ایده‌های مؤثرتر می‌تواند به کمک نهاد بیاید، ادامه داد: نهاد کتابخانهها علاوه بر هویت‌ساز بودن برای کودکان و نوجوانان، یک نهاد اجتماعی است. اینکه این ساختار و سازمان به چه نگاهی خود را باید یک نهاد اجتماعی بداند، به برخی نکته‌ها اشاره می‌کنم؛ یکی از نکات مهم بحث توسعه انسانی بیشتر است. کشور‌ها با توسعه انسانی رشد می‌یابند و این مقدمه رشد است و بدون توسعه انسانی، رشد همه‌جانبه رخ نمی‌دهد. این بحث ریشه در متغیر‌هایی مانند مشارکت جمعی، حسن روابط اجتماعی، تقویت مهارت‌های فردی و اجتماعی و مشارکت مدنی اجتماعی دارد اما باید توجه کرد که نهاد کتابخانهها کمیته امداد نیست.
وی تصریح کرد: در حوزه آسیب‌های اجتماعی در کشورمان که کم هم نیستند، حتماً نهاد کتابخانه‌های عمومی می‌تواند کند. اخیراً کارهایی در این زمینه آغاز شده، اما اینکه با آسیب‌های اجتماعی چگونه می‌خواهیم رفتار کنیم و نهاد چگونه می‌تواند در این زمینه فعال باشد حائز اهمیت است و اینکه نهاد چطور می‌تواند به کمک نهاد خانواده و مدرسه بیاید، یک مسئولیت اجتماعی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: اکنون در خانواده‌ها، زن و مرد به دلیل اشتغال یا عوامل دیگر، توجه کمتری به کودکان دارند و گفت‌وگو میان اعضای خانواده بسیار کمتر شده است و گرفتار خاموشی نگران‌کننده درون خانواده‌ها هستیم، باید با کلمات مفید آن را پر کنیم و بخشی از این کلمات مفید که خاموشی را از بین می‌برد، کتاب است، این آسیب اجتماعی جدی را در آینده نزدیک وارد خواهد کرد و بسیار مخاطره‌آمیز است و نهاد کتابخانهها می‌تواند به عنوان نهاد اجتماعی به کمک خانواده بیاید و زمینه گفت‌وگو میان نوجوانان و جوانان را با خانواده‌ها فراهم کند، به ویژه جوانانی که به کتابخانهها مراجعه می‌کنند.
گرفتار دانایی فست‌فودی هستیم
صالحی در ادامه به جشنواره کارتون کتاب و ظرفیت‌های آن اشاره کرد و گفت: همان طور که گرفتار غذا‌های فست‌فودی هستیم، در حوزه دانش و دانایی نیز گرفتار دانایی فست‌فودی هستیم که این امر سریع و آسان اما کاذب و مضر است. اکنون به گونه‌ای شده که بیش از چند خط خواندن را نمی‌توانیم تحمل کنیم، اما ذهن باید مانند بدن با تمرین مهارت‌ها را کسب کند.
وزیر ارشاد در پایان تصریح کرد: باید عده‌ای مانند همین هنرمندان کارتون کتاب، به ما هشدار دهند که ممکن است در پی این بی‌توجهی‌ها، چه اتفاقاتی رخ دهد؛ چرا که کارتون کتاب به عنوان یک هنر و رسانه این ظرفیت و قابلیت را دارد که با بهره‌گیری از تصویر و بدون سخن گفتن گویا و رسا باشد.
انتهای پیام
