حجت‌الاسلام تاج‌آبادی:
اجرای پروژه «دادگان عظیم در قرآن» به کمک هوش مصنوعی/ واژه‌ای را در قرآن نیافتید معادل آن را پیدا کنید
گروه دانشگاه ــ رئیس انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران با بیان اینکه پروژه‌ای به نام «دادگان عظیم در قرآن» در دست اجرا داریم، گفت: این پروژه به کمک هوش مصنوعی طراحی و پروپوزال آن در سه نوبت چکش‌کاری شده است. این طرح جامع‌تر از تفاسیر جامع است، یعنی اگر واژه و عبارتی در تفاسیر و در قرآن نباشد، از طریق معادل‌سازی، واژگان مترادف آن را می‌توان استخراج کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسین تاج‌آبادی، رئیس انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران واقع در مجتمع دانشگاهی مدیریت و فناوری‌های نرم دانشگاه صنعتی مالک‌اشتر، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا؛ درباره موضوعاتی که خوب است محققان با بهره‌گیری از قرآن کریم به تحقیق و پژوهش درباره آن‌ها بپردازند، اظهار کرد: یکی از موضوعاتی که خوب است محققان در این زمینه کار کنند، شاخص‌های مدیریت استکبار و مقایسه آن با شاخص‌های مدیریت الهی در قرآن است. دو نوع مدیریت از منظر قرآن کریم وجود دارد؛ نخست مدیریت استکبار که مصداق آن فرعون است و دیگری مدیریت الهی که مصداق آن انبیاء (ع) هستند. درباره اینکه شاخص‌های مدیریتی هر یک از این دو نوع چیست، تا به حال پژوهشی انجام نشده است. اما ما در انجمن و مرکز علم و دین در حال انجام پروژه‌ای با این موضوع هستیم.
پژوهش‌هایی که خوب است محققان با بهره‌گیری از قرآن به آن بپردازند
وی ادامه داد: موضوع دیگری که با بهره‌گیری از قرآن خوب است به آن پرداخته شود، مقایسه تطبیقی راه‌های کسب اطلاع و تأثیرگذاری از راه دور اذهان انسانی نسبت به حوادث عالم ماده از منظر آیات قرآن است. ما می‌توانیم در ذهن انسان‌ها از راه دور تأثیر بگذاریم. این موضوع را با رویکرد قرآن می‌توانیم بررسی کنیم. ما پیرامون این موضوع با استفاده از آیات و فیزیک کوانتوم پروژه‌ای در حال انجام داریم.
وی ادامه داد: موضوع دیگری که با بهره‌گیری از قرآن خوب است به آن پرداخته شود، مقایسه تطبیقی راه‌های کسب اطلاع و تأثیرگذاری از راه دور اذهان انسانی نسبت به حوادث عالم ماده از منظر آیات قرآن است. ما می‌توانیم در ذهن انسان‌ها از راه دور تأثیر بگذاریم. این موضوع را با رویکرد قرآن می‌توانیم بررسی کنیم. ما پیرامون این موضوع با استفاده از آیات و فیزیک کوانتوم پروژه‌ای در حال انجام داریم.
به گفته رئیس مرکز علم و دین؛ هر موضوعی در ابتدای راه نوظهور است، در طی مسیر بعضی می‌گویند می‌شود و عده‌ای هم معتقدند نمی‌شود و بعضی هم تمسخر می‌کنند. روزی که میکروب کشف شد، به ملکه انگلستان گفتند در لیوان آبش میکروب است. او خندید، سپس کاشف میکروب را آوردند تا با میکروسکوپ ذرات معلق میکروب را به او نشان دهد.
طراحی و ساخت بازی آموزش الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت
تاج آبادی با بیان اینکه این مرکز پروژه‌هایی را دنبال می‌کند و در هر موضوع یک پروپوزالی تدوین شده، افزود: ساخت بازی با محوریت آموزش الگوی پیشرفت اسلامی-ایرانی از منظر قرآن یکی از این پروژه‌ها است. بر اساس فراخوانی که مقام معظم رهبری چندی قبل منتشر کردند و از تمامی حوزویان، دانشگاهیان، مراکز علمی و مؤسسه‌های فرهنگی درخواست کردند سند پایه الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت را نقد و بررسی کنند، طراحی یک بازی برای قشر نوجوانان با همکاری یک کارفرما را در دست داریم. این طراحی به این منظور است که افراد از دوران نوجوانی با الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی آشنا شوند.
تعریف پروژه‌ای برای تقویت ژن معنویت در افراد
وی با اشاره به پروژه دیگر انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران و پروپوزالی که برای آن نگاشته شده، گفت: آمریکایی‌ها روی ژن ایرانی‌ها کار می‌کنند و در پی کشف ژن غیرت در ایرانیان هستند و می‌خواهند کاری کنند که ژن غیرت، حمیت و وفاداری به اسلام را پس از شناسایی به طرق مختلف تضعیف کنند. بر همین اساس ما یک گروه چهار نفره را در رشته فناوری زیستی در انجمن تشکیل داده‌ایم تا درباره ژن معنویت و اینکه اگر ما بخواهیم معنویت مردم و وفاداری آن‌ها به آرمان‌های مقدس اسلامی را تقویت کنیم باید چه کار کنیم. این پروژه با رویکرد قرآنی در دست پیگیری است.
وی با اشاره به پروژه دیگر انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران و پروپوزالی که برای آن نگاشته شده، گفت: آمریکایی‌ها روی ژن ایرانی‌ها کار می‌کنند و در پی کشف ژن غیرت در ایرانیان هستند و می‌خواهند کاری کنند که ژن غیرت، حمیت و وفاداری به اسلام را پس از شناسایی به طرق مختلف تضعیف کنند. بر همین اساس ما یک گروه چهار نفره را در رشته فناوری زیستی در انجمن تشکیل داده‌ایم تا درباره ژن معنویت و اینکه اگر ما بخواهیم معنویت مردم و وفاداری آن‌ها به آرمان‌های مقدس اسلامی را تقویت کنیم باید چه کار کنیم. این پروژه با رویکرد قرآنی در دست پیگیری است.
از ظاهرمان به دست نمی‌آید قرآن مهجور است، اما آن را کنار گذاشته‌ایم
تاج‌آبادی ادامه داد: قرآن مهجور شناخته شده و خود قرآن هم به این حرف اذعان دارد؛ «وَقَالَ الرَّسُولُ یَا رَبّ إِنَّ َ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا». پیامبر شکایت می‌کند که این مردم قرآن را مهجور گرفتند. دو احتمال هم وجود دارد که آیا این آیه در مورد قیامت است یا دنیا؟ تعدادی از مفسرین می‌گویند این آیه مربوط به دنیا است و پیامبر این جمله را درباره این دنیا می‌فرمایند. مردم قرآن را مهجور اتخاذ کردند. دو واژه مهجوریت و اتخاذ کردن به مقداری واکاوی نیاز دارد. خود مهجور به معنای ترک کردن، رها کردن و وانهادن است، اما اتخاذ که قبل از این کلمه آمده معنا را تغییر می‌دهد؛ این‌ها این مهجوریت را گرفتند؛ به مهجوریت گرفتند. گاهی می‌گوییم فلانی بازی می‌کند و گاهی می‌گوییم به بازی می‌گیرد. همان‌طور که تمسخر کردن با به تمسخر گرفتن تفاوت دارد و وقتی می‌گوییم به تمسخر گرفته همان کار را در عین حالی که دارد انجام می‌دهد در ظاهر انجام نمی‌دهد. کار‌های طنز در عین خنده‌دار بودن خنده‌دار نیست. در اینجا هم که قرآن می‌فرماید «یَا رَبّ إِنَّ َ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا» یعنی به قرآن را مهجوریت گرفتند. یعنی این امت در عین حالی که نشان نمی‌دهند قرآن را کنار گذاشته‌اند، از ظاهرشان به دست نمی‌آید قرآن را ترک کردند، اما در واقع قرآن را رها کردند.
تاج‌آبادی ادامه داد: قرآن مهجور شناخته شده و خود قرآن هم به این حرف اذعان دارد؛ «وَقَالَ الرَّسُولُ یَا رَبّ إِنَّ َ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا». پیامبر شکایت می‌کند که این مردم قرآن را مهجور گرفتند. دو احتمال هم وجود دارد که آیا این آیه در مورد قیامت است یا دنیا؟ تعدادی از مفسرین می‌گویند این آیه مربوط به دنیا است و پیامبر این جمله را درباره این دنیا می‌فرمایند. مردم قرآن را مهجور اتخاذ کردند. دو واژه مهجوریت و اتخاذ کردن به مقداری واکاوی نیاز دارد. خود مهجور به معنای ترک کردن، رها کردن و وانهادن است، اما اتخاذ که قبل از این کلمه آمده معنا را تغییر می‌دهد؛ این‌ها این مهجوریت را گرفتند؛ به مهجوریت گرفتند. گاهی می‌گوییم فلانی بازی می‌کند و گاهی می‌گوییم به بازی می‌گیرد. همان‌طور که تمسخر کردن با به تمسخر گرفتن تفاوت دارد و وقتی می‌گوییم به تمسخر گرفته همان کار را در عین حالی که دارد انجام می‌دهد در ظاهر انجام نمی‌دهد. کار‌های طنز در عین خنده‌دار بودن خنده‌دار نیست. در اینجا هم که قرآن می‌فرماید «یَا رَبّ إِنَّ َ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا» یعنی به قرآن را مهجوریت گرفتند. یعنی این امت در عین حالی که نشان نمی‌دهند قرآن را کنار گذاشته‌اند، از ظاهرشان به دست نمی‌آید قرآن را ترک کردند، اما در واقع قرآن را رها کردند.
وی ادامه داد: ما شبکه قرآن داریم، رادیوی قرآن داریم. بعد هم گفتیم اگر کسی حافظ قرآن باشد به او مدرک لیسانس می‌دهیم. مسابقات بین‌المللی قرآن ما بیش از بیست و چند دوره است که برگزار شده و این همه حافظ قرآن در کشور داریم، اما در عین حال قرآن را مهجور فرض کردیم و به مهجوریت گرفته‌ایم. این به دلیل آن است که نگاهی را که باید به قرآن می‌داشتیم را نداریم. قرآن کتاب زندگی است؛ «هَٰذَا بَیَانٌ لِّلنَّاسِ»؛ این قرآن بیان کننده برای مردم است. بیان کننده چه چیز؟ مفهوم مطلق است. وقتی نمی‌گوید یعنی بیان‌کننده همه نیازهای ماست. تعلیم و تربیت یکی از آن نیازهاست، جامعه شناسی، روانشناسی، حقوق، مدیریت، اقتصاد و سیاست را هم شامل می‌شود. به قول سنایی غزنوی، اول قرآن حرف «ب» و آخر قرآن «سین» و قرآن بس است. برای زندگی ما انسان‌ها قرآن بس است، اما آیا امروز در تعریف مسائل کلان، چشم‌انداز مجموعه‌ها و یا در سند ۵۰ ساله آموزش و پرورش، قرآن یک سند بالادستی است؟ قرآن برای تدوین قوانین مجلس ما یکی از اسناد بالادستی هست؟ آیا در دانشگاه‌های ما به قرآن به عنوان منبع و پایه علمی نگاه می‌شود؟ ما قرآن را می‌خوانیم، محترم می‌شماریم و به کناری می‌گذاریم. علت اینکه مدیریت اسلامی در کشور آن جایگاهی که باید می‌داشت را ندارد، همین است به تعبیر ادبیات دینی، ثقل اکبر ما قرآن است، اما در مدیریت به قرآن نگاه نکردیم. تا به امروز چند کتاب درباره مدیریت با نگاه قرآنی تولید کردیم که به عنوان منبع استفاده شوند؟
زلزله با پیش نشانه‌های قرآن قابل پیش‌بینی است
رئیس انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران با اشاره به دیگر پروژه در دست انجام این مرکز، یادآور شد: بررسی پیش نشانه‌های زلزله در قرآن یکی دیگر از پروژه‌های ما است. قرآن زلزله بزرگ قیامت که زلزله کبری است را پیش‌بینی کرده، اما آیا قرآن زلزله‌های چند ریشتری این دنیایی را نمی‌تواند پیش‌بینی کند؟ علاوه بر آنکه یک سوره مختص به زلزله در قرآن داریم، در عین حال نشانه‌های زیادی در مورد زلزله در قرآن آمده که به ده‌ها آیه می‌رسد. اینکه پیش نشانه‌ها چیست و ما چگونه می‌توانیم از این نشانه‌گر‌ها استفاده کنیم مواردی هستند که در این پروژه پیگیری می‌شوند. این مسئله با رویکرد قرآن و با همکاری حوزه پدافند غیرعامل و متخصصان علوم زلزله و متخصصان علوم قرآنی بررسی می‌شود تا بتوانیم با استناد به قرآن به این نقطه برسیم که چطور می‌توانیم با کمک قرآن زلزله را پیش‌بینی کنیم. شاید مال را نتوانیم، اما جان انسان‌ها را که می‌توانیم نجات دهیم.
رئیس انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران با اشاره به دیگر پروژه در دست انجام این مرکز، یادآور شد: بررسی پیش نشانه‌های زلزله در قرآن یکی دیگر از پروژه‌های ما است. قرآن زلزله بزرگ قیامت که زلزله کبری است را پیش‌بینی کرده، اما آیا قرآن زلزله‌های چند ریشتری این دنیایی را نمی‌تواند پیش‌بینی کند؟ علاوه بر آنکه یک سوره مختص به زلزله در قرآن داریم، در عین حال نشانه‌های زیادی در مورد زلزله در قرآن آمده که به ده‌ها آیه می‌رسد. اینکه پیش نشانه‌ها چیست و ما چگونه می‌توانیم از این نشانه‌گر‌ها استفاده کنیم مواردی هستند که در این پروژه پیگیری می‌شوند. این مسئله با رویکرد قرآن و با همکاری حوزه پدافند غیرعامل و متخصصان علوم زلزله و متخصصان علوم قرآنی بررسی می‌شود تا بتوانیم با استناد به قرآن به این نقطه برسیم که چطور می‌توانیم با کمک قرآن زلزله را پیش‌بینی کنیم. شاید مال را نتوانیم، اما جان انسان‌ها را که می‌توانیم نجات دهیم.
اجرای پروژه دادگان عظیم با کمک هوش مصنوعی
تاج آبادی با بیان اینکه اگر محققی علاقه‌مند باشد این پروژه‌ها را دنبال کند، می‌تواند با انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران در ارتباط باشد، افزود: مسائل حوزه علوم طبیعی قابل پیگیری است. یکی از بحث‌های روز، «دادگان عظیم در قرآن» است. بار‌ها شنیده‌ایم خداوند دو کتاب دارد؛ کتاب هستی و کتاب تشریع. کتاب هستی همین طبیعت است که کتاب تکوین هم نام دارد و کتاب تشریع که قرآن و کتاب قانون است. این دو با هم انطباق دارند. اگر این انطباق وجود دارد و ما می‌گوییم قرآن کتاب ناس و نه کتاب خاص است و قرآن کتاب هستی است، هر کجا کتاب تکوین وجود دارد، کتاب تشریع و قرآن هم هست. بعضی‌ها می‌گویند قرآن کتاب هدایت است و قرآن را به این مفهوم محدود کرده‌اند. قرآن کتاب هدایت است، اما کتاب خلقت هم هست، به قوانین طبیعت اشاره می‌کند و این‌ها بی‌جهت نیست و نکته دارد. اما گاهی ما انسان‌ها متوجه نیستیم قرآن را پایین می‌کشیم. وقتی امیرالمومنین (ع) می‌فرمایند «اگر بخواهم هفتاد شتر را از تفسیر باء بسم‌الله پر می‌کنم»، معلوم می‌شود این عبارت خیلی نکته دارد. باید خود را به این حوزه نزدیک کنیم. وقتی قرآن کتاب همه چیز و کتاب تکوین است، پس درباره آن باید حرف زده شود.
تاج آبادی با بیان اینکه اگر محققی علاقه‌مند باشد این پروژه‌ها را دنبال کند، می‌تواند با انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران در ارتباط باشد، افزود: مسائل حوزه علوم طبیعی قابل پیگیری است. یکی از بحث‌های روز، «دادگان عظیم در قرآن» است. بار‌ها شنیده‌ایم خداوند دو کتاب دارد؛ کتاب هستی و کتاب تشریع. کتاب هستی همین طبیعت است که کتاب تکوین هم نام دارد و کتاب تشریع که قرآن و کتاب قانون است. این دو با هم انطباق دارند. اگر این انطباق وجود دارد و ما می‌گوییم قرآن کتاب ناس و نه کتاب خاص است و قرآن کتاب هستی است، هر کجا کتاب تکوین وجود دارد، کتاب تشریع و قرآن هم هست. بعضی‌ها می‌گویند قرآن کتاب هدایت است و قرآن را به این مفهوم محدود کرده‌اند. قرآن کتاب هدایت است، اما کتاب خلقت هم هست، به قوانین طبیعت اشاره می‌کند و این‌ها بی‌جهت نیست و نکته دارد. اما گاهی ما انسان‌ها متوجه نیستیم قرآن را پایین می‌کشیم. وقتی امیرالمومنین (ع) می‌فرمایند «اگر بخواهم هفتاد شتر را از تفسیر باء بسم‌الله پر می‌کنم»، معلوم می‌شود این عبارت خیلی نکته دارد. باید خود را به این حوزه نزدیک کنیم. وقتی قرآن کتاب همه چیز و کتاب تکوین است، پس درباره آن باید حرف زده شود.
وی ادامه داد: انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران وارد این حوزه شده و پروژه‌ای به نام «دادگان عظیم در قرآن» را با هوش مصنوعی در حال طراحی است و پروپوزال آن را در سه نوبت چکش‌کاری کرده‌ایم و منتظر نظر نهایی کارفرما برای ورود به این حوزه هستیم.
پاسخگویی به نیازهای روز با تفسیری همه‌جانبه
حجت‌الاسلام تاج‌آبادی با اشاره به معنای دادگان عظیم، گفت: قرآن می‌تواند منبع و مرجعی باشد برای اینکه ما نیازهای زندگی را از آن استخراج کنیم؛ «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ». خدمات خوبی را تا به امروز حوزه‌های علمیه و مؤسسات پژوهشی ارائه کرده‌اند. یکی از آن‌ها خدمات مؤسسه نور است که آمده است حدود ۶۰۰ تفسیر را گردآوری و آن را در قالب تفسیری جامع ارائه کرده است. در این تفسیر جامع اگر تفسیر کلمه یا عبارتی را بخواهید می‌توانید در این تفسیر جستجو کنید. اما این نیاز امروز و موضوعات نوظهور دنیای امروز را پاسخگو نیست. آیا تمام کلیدواژه‌های کاربردی از قرن سوم تا به امروز را داریم؟
حجت‌الاسلام تاج‌آبادی با اشاره به معنای دادگان عظیم، گفت: قرآن می‌تواند منبع و مرجعی باشد برای اینکه ما نیازهای زندگی را از آن استخراج کنیم؛ «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ». خدمات خوبی را تا به امروز حوزه‌های علمیه و مؤسسات پژوهشی ارائه کرده‌اند. یکی از آن‌ها خدمات مؤسسه نور است که آمده است حدود ۶۰۰ تفسیر را گردآوری و آن را در قالب تفسیری جامع ارائه کرده است. در این تفسیر جامع اگر تفسیر کلمه یا عبارتی را بخواهید می‌توانید در این تفسیر جستجو کنید. اما این نیاز امروز و موضوعات نوظهور دنیای امروز را پاسخگو نیست. آیا تمام کلیدواژه‌های کاربردی از قرن سوم تا به امروز را داریم؟
واژه‌ای را در قرآن نیافتید معادل آن را پیدا کنید
وی ادامه داد: در تفاسیر کلمه فناوری نداریم. در قرآن هم نداریم. در پروژه دادگان عظیم قرآن به این‌ها پرداخته‌ایم. فناوری نیاز امروز است و قرآن می‌تواند پاسخگوی این نیاز باشد. برای اینکه بدانیم از چه ابزاری باید استفاده کنیم و یا اینکه راه‌های میان‌بر دستیابی به هدف چیست، همچنین برای اینکه بتوانیم در مرز دانش حرکت کنیم، قرار است یک نرم‌افزار طراحی کنیم که با کمک هوش مصنوعی هر کلیدواژه‌ای که به آن بدهیم، اگر آن واژه و عبارت در تفاسیر و در قرآن نباشد، از طریق معادل‌سازی دیگر واژگان مترادف آن را استخراج کند. مثلا برای همین واژه فناوری تاکنون ۲۹ واژه، واژگانی همچون اساس، صنع، وسیله استخراج شده است. این برنامه به ما می‌گوید اگر به دنبال فناوری در قرآن می‌گردید این ۲۹ واژه را جستجو کنید. این نرم‌افزار برای تمامی افرادی که در حوزه تخصصی خود می‌خواهند پژوهشی انجام دهند کارایی خواهد داشت.
وی ادامه داد: در تفاسیر کلمه فناوری نداریم. در قرآن هم نداریم. در پروژه دادگان عظیم قرآن به این‌ها پرداخته‌ایم. فناوری نیاز امروز است و قرآن می‌تواند پاسخگوی این نیاز باشد. برای اینکه بدانیم از چه ابزاری باید استفاده کنیم و یا اینکه راه‌های میان‌بر دستیابی به هدف چیست، همچنین برای اینکه بتوانیم در مرز دانش حرکت کنیم، قرار است یک نرم‌افزار طراحی کنیم که با کمک هوش مصنوعی هر کلیدواژه‌ای که به آن بدهیم، اگر آن واژه و عبارت در تفاسیر و در قرآن نباشد، از طریق معادل‌سازی دیگر واژگان مترادف آن را استخراج کند. مثلا برای همین واژه فناوری تاکنون ۲۹ واژه، واژگانی همچون اساس، صنع، وسیله استخراج شده است. این برنامه به ما می‌گوید اگر به دنبال فناوری در قرآن می‌گردید این ۲۹ واژه را جستجو کنید. این نرم‌افزار برای تمامی افرادی که در حوزه تخصصی خود می‌خواهند پژوهشی انجام دهند کارایی خواهد داشت.
رئیس مرکز علم و دین دانشگاه صنعتی مالک‌اشتر یادآور شد: اگر در این مسیر با مشکل مواجه نشویم، خدمت بزرگی به جامعه علمی خواهد بود. کسانی که علاقه‌مند به کار در این عرصه هستند و تخصص‌های مختلفی دارند، می‌توانند در این زمینه به ما کمک کنند. متخصصان آی‌سی‌تی، برنامه‌نویسی، حوزه‌های معناشناسی در حوزه قرآنی رشته‌ها و تخصص‌های مورد نیاز ما در پروژه دادگان عظیم است. حتی کسانی که مایل هستند در قالب کارفرما در این پروژه با ما همکاری داشته باشند، بدون چشم‌داشت با آن‌ها همکاری خواهیم کرد.
آیا تحول علوم در ایران امکان‌پذیر است؟
حجت‌الاسلام تاج‌آبادی در پاسخ به این پرسش که یکی از چشم‌انداز‌های مرکز علم و دین؛ تحول علوم در ایران است، آیا این امکان‌پذیر است؟ بیان کرد: امروزه در حوزه علوم انسانی تحولات خوبی اتفاق افتاده است. تاسیس رشته‌های دانشگاهی میان‌رشته‌ای سند خوبی بر این مدعاست. تا کنون چیزی در حدود ۵۰۰ رشته بین رشته‌ای تاسیس شده که آمار دقیق آن دست وزارت علوم است. این تحول شدنی است، مخصوصا در حوزه علوم انسانی که نشانه‌های خوبی رقم از این تحول در این عرصه می‌بینیم. از طرف دیگر جنبش‌های خوبی در کارگروه‌های علوم انسانی و نهاد‌های علمی و مراکزی مانند جهاد دانشگاهی و بسیج اساتید کشور راه افتاده و کم و بیش دانشگاه‌های دیگر هم در این موضوع ورود کرده‌اند. بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله این تحول آغاز شده است.
حجت‌الاسلام تاج‌آبادی در پاسخ به این پرسش که یکی از چشم‌انداز‌های مرکز علم و دین؛ تحول علوم در ایران است، آیا این امکان‌پذیر است؟ بیان کرد: امروزه در حوزه علوم انسانی تحولات خوبی اتفاق افتاده است. تاسیس رشته‌های دانشگاهی میان‌رشته‌ای سند خوبی بر این مدعاست. تا کنون چیزی در حدود ۵۰۰ رشته بین رشته‌ای تاسیس شده که آمار دقیق آن دست وزارت علوم است. این تحول شدنی است، مخصوصا در حوزه علوم انسانی که نشانه‌های خوبی رقم از این تحول در این عرصه می‌بینیم. از طرف دیگر جنبش‌های خوبی در کارگروه‌های علوم انسانی و نهاد‌های علمی و مراکزی مانند جهاد دانشگاهی و بسیج اساتید کشور راه افتاده و کم و بیش دانشگاه‌های دیگر هم در این موضوع ورود کرده‌اند. بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله این تحول آغاز شده است.
جانمایی دو واحد درسی انتخابی «علم و فناوری در قرآن»
وی همچنین درباره خروجی‌های کار انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران گفت و خاطرنشان کرد: یکی از فعالیت‌هایی که به سامان رسیده؛ پروژه واحد درسی علم و فناوری در قرآن است که به تقاضای ریاست دانشگاه مالک اشتر این پروژه در ۲۶۰ صفحه تدوین شده و به عنوان یک درس دو واحدی انتخابی به دانشجویان در ترم آینده ارائه می‌شود. پس از ارائه این درس به دانشجویان اگر چنانچه بعد از دو دوره موفق بود، می‌توانیم به وزارت علوم پیشنهاد بدهیم دانشجویان کارشناسی، ارشد و دکتری سایر دانشگاه‌ها هم این واحد‌ها را بگذرانند.
وی همچنین درباره خروجی‌های کار انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران گفت و خاطرنشان کرد: یکی از فعالیت‌هایی که به سامان رسیده؛ پروژه واحد درسی علم و فناوری در قرآن است که به تقاضای ریاست دانشگاه مالک اشتر این پروژه در ۲۶۰ صفحه تدوین شده و به عنوان یک درس دو واحدی انتخابی به دانشجویان در ترم آینده ارائه می‌شود. پس از ارائه این درس به دانشجویان اگر چنانچه بعد از دو دوره موفق بود، می‌توانیم به وزارت علوم پیشنهاد بدهیم دانشجویان کارشناسی، ارشد و دکتری سایر دانشگاه‌ها هم این واحد‌ها را بگذرانند.
رئیس مرکز علم و دین یادآور شد: کار دیگری که از سوی این مرکز انجام شده، پیرامون سند اسلامی سازی دانشگاه‌ها است. شورای عالی انقلاب فرهنگی دبیرخانه‌ای با نام اسلامی سازی دانشگاه‌ها دارد و این دبیرخانه نزدیک به بیست سال است طی یک فرایندی به منظور اسلامی سازی دانشگاه‌ها سندی را تدوین کرده که نزدیک به چهار دوره این سند دستخوش تحول شد و سرانجام بعد از تکمیل نهایی این سند را ابلاغ کردند. دانشگاه صنعتی مالک اشتر یکی از مخاطبان آن بوده است و انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران طی تفاهم‌نامه‌ای با دانشگاه قرار است در راستای بومی‌سازی این سند اقدام کند و در همین دانشگاه قرار است این سند بررسی شود که اسلامی سازی دانشگاه در چه سطحی قرار دارد. بر همین اساس تیمی در یک فرایند تقریبا ۱۸ ماهه روی این موضوع کار کردند و دانشگاه در چهار بعد آموزش، پژوهش، مدیریت فرهنگ و تربیت بررسی شد و ۱۵۱ شاخص ارزیابی استخراج شد و نقاط قوت و ضعف این دانشگاه در همین چهار بعد به دست آمد و تحویل دانشگاه شد. اکنون دانشگاه برای برنامه‌ریزی‌های بعدی خود در بحث اسلامی سازی دانشگاه، این سند را در اختیار دارد.
وی افزود: خروجی حاصل از این تحقیق را به دبیرخانه اسلامی سازی دانشگاه‌ها در شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال کردیم و گزارش آن در جلسه‌ای ارائه شد. دانشگاه آزاد واحد تهران شمال هم از ما خواسته‌اند در مورد این پژوهش و خروجی آن ارائه‌ای در آنجا داشته باشیم و اگر مورد استقبال قرار گرفت این پژوهش از سوی مرکز ما برای دانشگاه آزاد واحد تهران شمال هم انجام شود.
گفت‌وگو از مریم روزبهانی
انتهای پیام
انتهای پیام
مطالب مرتبط
