یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل اظهار کرد:
ایجاد تفاوت دیدگاه بین اروپا و آمریکا؛ موفقیتی در سیاست خارجی ایران
گروه سیاست و اقتصاد ــ یک استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: اینکه ایران توانسته اروپا را از یک متحد و همراه سنتی آمریکا به یک بازیگر تبدیل کند که تفاوت دیدگاه دارد و در موارد مختلف آن را نشان داده، یک موفقیت است.
احمد فاطمی‌نژاد، یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، درخصوص عملکرد سیاست خارجی ایران در سال 97 اظهار کرد: مسائل مختلفی در سیاست خارجی در طول این یک سال مطرح بوده که یکی از مهمترین مسائل درخصوص وضعیت برجام و اجرای آن است. مهمترین اتفاقی که در این سال رخ داد، خروج آمریکا از برجام، تعقیب سایر کشورها برای این کار و بازگشت تحریم‌هایی بود که کم و بیش در چارچوب برجام برداشته شد.وی افزود: این مسئله می‌تواند یکی از نقاط ضعف سیاست خارجی ما تلقی شود، اینکه نتوانستیم از این کار ممانعت کنیم، عوارض آن را کاهش دهیم و یا از قبل به فکر تضمین‌هایی باشیم. تمام این موارد می‌تواند به عنوان نقیصه اساسی در این زمینه تلقی شود زیرا جدا از تمام ارزیابی‌هایی که صورت می‌گیرد، این اتفاق در عرصه داخلی تأثیر داشته است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: به طور مثال به لحاظ اقتصادی بر سطح صادرات و ارتباطات بانکی تأثیر داشته، میزان صادرات نفت ما کاهش پیدا کرده، روابط اقتصادی ما با دشواری‌هایی مواجه شده و همسایه‌های ما که بازارهای اصلی اقتصادی ما بودند، با مشکلاتی مواجه شدند و تلاش کردند آسیب چندانی از بازگشت تحریم‌ها نبینند. یکی از مسائل اساسی خروج آمریکا از برجام است که هزینه‌هایی را برای شرکت‌های خارجی ما داشت و ما نتوانسته بودیم برای این وضعیت آماده شویم و امروز تاثیر آن را در جامعه، سیاست خارجی و مسائل اقتصادی ببینیم.
فاطمی‌نژاد با بیان اینکه مسئله اساسی که می‌توان در سیاست خارجی سال گذشته مدنظر قرار داد، وضعیت سوریه است، عنوان کرد: این مسئله یکی از مسائل ثابت سیاست خارجی ما در سال‌های گذشته بوده است. موضع ایران نسبت به سوریه و ناامنی و جنگ داخلی آن در یک سال گذشته به شرایط بهتری رسیده و ایران ابتکاراتی را در این زمینه انجام داده که به لحاظ نظامی امنیتی و سیاسی دیپلماتیک بوده است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: موضع ما به لحاظ نظامی امنیتی، حمایت رسمی از دولت مرکزی در سوریه، یعنی دولت بشار اسد و مقابله با تروریسم بوده که عملاً در این زمینه توان زیادی گذاشتیم و به صورت دیپلماتیک تلاش شد تا حمایت جامعه بین‌المللی را نسبت به حمایت از دولت مرکزی سوریه و مقابله با تروریست‌ها جلب کنیم.
وی بیان کرد: در این زمینه نشست‌هایی برگزار شد که از نشست‌های آستانه در سال‌های گذشته شروع شده بود و بعد به طور مشخص و هدفمند نشست‌های سه‌جانبه‌ای بین ایران، روسیه و ترکیه در جهت تثبیت وضعیت سوریه ادامه پیدا کرد که امسال به موفقیت رسید. این گروه تا حدودی توانست در چارچوب طرح‌های موسوم به طرح‌های کاهش تنش، وضعیت امنیتی باثبات‌تری را در سوریه اعمال کند.
موضع ایران در سوریه موفقیتی برای سیاست خارجی ایران است
این استاد دانشگاه اضافه کرد: کم و بیش داعش از بین رفته، نقش گروه‌های معارض کاهش پیدا کرده و دولت سوریه توانسته بر امور سوریه مسلط‌تر شود. در حال حاضر بیشتر راجع به مرحله بعد از منازعه، یعنی بازسازی صحبت می‌شود. این امر می‌تواند به عنوان موفقیتی در سیاست خارجی ایران تلقی شود که در این زمینه توانستیم به هدفی که داشتیم، برسیم.
فاطمی‌نژاد با اشاره به اینکه مسئله دیگر سیاست خارجی در یک سال اخیر، نوع رابطه ما با عربستان است که کماکان نتوانستیم به یک وضعیت عادی برسیم، تصریح کرد: کماکان تنش ادامه پیدا کرده و این امر جدا از اینکه مسئله و عامل آن چه بوده و به عربستان یا ایران بازمی‌گردد، امروز یک نقص و ضعف در سیاست خارجی است که نتوانسته مسئله‌ای در این حد را حل و فصل کرده و روابط را عادی کند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: نقطه قوت سیاست خارجی نیز این است که توانستیم کم و بیش نه چندان به صورت عملی و جدی، اروپا را به برجام وفادار نگه داریم و با خود همراه کنیم و در برخی از موارد تقابلی بین اروپا و آمریکا شکل بگیرد. این نقطه قوت و نقطه مثبتی در سیاست خارجی ایران بوده زیرا به صورت سنتی اتحادیه اروپا با آمریکا در سیاست‌های بین‌المللی و خارجی هماهنگ بودند و موضوع ایران، مسئله هسته‌ای و موارد مرتبط با ایران، یکی از موضوعاتی بوده که در این سال نشانگر شکاف بین اروپا و آمریکا بود.
ایران توانسته اروپا را از یک متحد سنتی به یک بازیگربا تفاوت دیدگاه تبدیل کند
وی افزود: اینکه ایران توانسته اروپا را از یک متحد و همراه سنتی آمریکا به یک بازیگر تبدیل کند که تفاوت دیدگاه دارد و در موارد مختلف آن را نشان داده، یک موفقیت است. به طور مثال درخصوص برجام و مسائل مرتبط با ایران از ترامپ پیروی نکردند. در مورد کنفرانس ورشو که آمریکا تلاش کرد تا مخالفان ایران را گردهم بیاورد اما قدرت‌های اصلی اروپایی همراهی نکردند. در کنفرانس مونیخ نیز این تفاوت دیدگاه‌ها برجسته شد و به طور مشخص مرکل، صدر اعظم آلمان، دیدگاه آمریکا راجع به برجام را مردود دانست که این خود نقطه قوتی بوده است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: نقطه قوت دیگر این است که اروپایی‌ها به نظام مالی مستقل یا اینستکس اقدام کردند و اینکه چقدر عملیاتی باشد، بحث دیگری بوده اما نقطه قوت است. موارد کم‌سابقه‌ای بوده که اروپا در این سطح عمل کند.
فاطمی‌نژاد بیان کرد: نقطه ضعف دیگر سیاست خارجی این است که ما نتوانستیم از برخی فرصت‌ها به نحو احسن استفاده کنیم؛ به طور مثال در عملی شدن برجام و همراهی سایر کشورها در این زمینه‌ها قوی عمل نکردیم که می‌تواند نقطه ضعف سیاست خارجی باشد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل درخصوص اولویت‌های مهم سیاست خارجی در سال آینده عنوان کرد: اگر بخواهیم دو مسئله اساسی در سیاست خارجی را در سال آینده مطرح کنیم، این است که هرگونه رفتار، دیدگاه و تصمیمی که بتواند باعث ایجاد اجماع جهانی علیه ایران شود را باید خنثی کنیم و به این سمت نرویم. باید در نظر داشته باشیم که سال آینده مصادف با سال 2019 و سال بسیار حساسی است؛ از این منظر که آخرین سال دولت ترامپ بوده که می‌تواند به صورت جدی در عرصه سیاست خارجی عمل کند زیرا سال 2020 درگیر امور انتخابات خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه سال 2019 اوج فعالیت دولت ترامپ است، تصریح کرد: باید در سیاست خارجی به گونه‌ای رفتار نماییم که به سمت برخورد با آمریکا یا حمله عملی آن به ایران حرکت نکنیم. بنابراین باید از برخورد با آمریکا در سال آینده جلوگیری شود زیرا سال بسیار حساسی است. دومین مسئله که باید سال آینده در سیاست خارجی در نظر داشته باشیم، این است که باید فعالیتهای کشورهای مخالف برای اینکه در امور داخلی ایران مداخله کرده، معترضان را به مخالف تبدیل و یا به نحوی از این طرح حمایت کنند، خنثی کنیم و جلوی آن را بگیریم تا در این زمینه هزینه‌ای برای ما درست نشود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: سومین کار همراهی، روابط مسالمت‌آمیز و تنش‌زدایی با همسایگان است. ابتدا در این زمینه عربستان اهمیت پیدا می‌کند و مرحله بعد اینکه تنش ایجاد نشود. به ویژه اینکه اواخر امسال در رابطه با پاکستان جدال‌هایی ایجاد شد که نباید به سمت تنش با همسایگان پیش رویم.
انتهای پیام
