پاداش امر به معروف و نهى از منكر از نگاه قرآن

از مجموع آيات و رواياتى كه در موضوع امر به معروف و نهى از منكر وجود دارد، استفاده مى‌شود كه اسلام مى‌خواهد همه افراد جامعه اسلامى، به گونه‌اى تربيت شوند كه ‌برابر رفتار هم ديگر احساس مسئوليت كنند و لذا خداوند متعال براى كسانى كه اين دو فريضه الهى را انجام مى‌دهند پاداش‌های مهمی را در نظر گرفته است و براى آنان ارزش فراوانى قائل است؛ از همين رو، برترى امت اسلامى بر ديگر امت‌ها را در گرو امر به معروف و نهى از منكر مى‌داند:
(كُنتُم خَيرَ اُمَّة اُخرِجَت لِلنّاسِ تَأمُرونَ بِالمَعروفِ وتَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ)[1]؛ شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديدار شده‌ايد، امر به معروف و نهى از منكر مى‌كنيد.
بنابراين، دريافت افتخار «بهترين بودن»، خود از مهم‌ترين پاداش‌هاى امر به معروف و نهى از منكر است؛ افزون بر اين، قرآن كريم، پاداش‌هاى ديگرى نيز براى عمل به اين دو فريضه در نظر گرفته كه برخى از آن‌ها بدين شرح است:

فلاح و رستگارى‌
آيه 104 آل عمران آمران به معروف و ناهيان از منكر را اهل رستگارى دانسته است؛ به بيان ديگر، دراين آيه، رستگارى مؤمنان بر امر به معروف و نهى از منكر متوقف است[2]:
ولتَكُن مِنكُم اُمَّةٌ يَدعونَ اِلَى الخَيرِ ويَأمُرونَ بِالمَعروفِ ويَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ واُولئِكَ هُمُ المُفلِحون؛و بايد از ميان شما گروهى [مردم را] به نيكى دعوت كنند و امر به معروف و نهى از منكر نمايند و آنان همان رستگاران اند.
از آيه 165 اعراف ـ كه به داستان اصحاب سبت پرداخته است ـ بر‌مى‌آيد كه در روبه رو شدن با منكر، كسانى از عذاب نجات يافته و رستگار مى‌شوند كه امر به معروف و نهى از منكر كنند:
(فَلَمّا نَسوا ما ذُكِّروا بِهِ اَنجَينا الَّذينَ يَنهَونَ عَنِ السّوءِ واَخَذنَا الَّذينَ ظَـلَموا بِعَذاب بَـيس بِما كانوا يَفسُقون)؛پس هنگامى كه آن چه را بدان تذكر داده شده بودند از ياد بردند، كسانى را كه از كار بد باز مى‌داشتند، نجات داديم و كسانى را كه ستم كردند، به سزاى آن كه نافرمانى مى‌كردند، به عذابى شديد گرفتار كرديم.
هود نيز بنى‌اسرائيل را نكوهش كرده كه چرا در نسل هاى پيشين شما خردمندانى نبودند كه مردم را از فساد باز دارند و آن گاه از نجات يافتن گروه و رستگارى اندكى از بنى‌اسرائيل كه نهى از منكر كردند خبر داده است:
(فَلَولا كَانَ مِنَ القُرونِ مِن قَبلِكُم اولوا بَقِيَّة يَنهَونَ عَنِ الفَسادِ فِى الاَرضِ اِلاّ قَلِيلاً مِمَّن اَنجَينا مِنهُم)[3]؛ پس چرا از نسل هاى پيش از شما خردمندانى نبودند كه [مردم را] از فساد در زمين باز دارند؟ جز اندكى از كسانى كه از ميان آنان نجات شان داديم.

پاداش اخروى
خداوند در آيه 114 نساء، آمران به معروف و ناهيان از منكر را به دريافت اجر عظيم وعده داده است. هم چنين خدا مؤمنان را به برخوردارى از رحمت الهى و باغ هاى بهشت بشارت داده است:
(والمُؤمِنونَ والمُؤمِنـتُ بَعضُهُم اَولِياءُ بَعض يَأمُرونَ بِالمَعروفِ ويَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ ويُقيمونَ الصَّلوةَ ويُؤتونَ الزَّكوةَ ويُطيعونَ اللّهَ ورَسولَهُ اُولئِكَ سَيَرحَمُهُمُ اللّهُ اِنَّ اللّهَ عَزيزٌ حَكيم * وعَدَ اللّهُ المُؤمِنينَ والمُؤمِنـتِ جَنّـت تَجرى مِن تَحتِهَا الاَنهـرُ خــلِدينَ فيها ومَسـكِنَ طَيِّبَةً فى جَنّـتِ عَدن ورِضونٌ مِنَ اللّهِ اَكبَرُ ذلِكَ هُوَ الفَوزُ العَظيم)[4]؛مردان و زنان باايمان، دوستان يك ديگرند كه امر به معروف و نهى از منكر مى كنند و نماز را برپا مى‌كنند و زكات مى‌دهند و از خدا و پيامبرش فرمان مى برند. آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمت شان قرار خواهد داد كه خدا توانا و حكيم است. خداوند به مردان و زنان با ايمان باغ‌هايى داده
است كه از زير [درختان] آن نهرها جارى است. در آن جاودانه خواهند بود و نيز خانه‌هاى پاكيزه در بهشت هاى جاودان [به آنان وعده داده است] و خشنودى خدا بزرگ تر است. اين است همان كاميابى بزرگ.

منابع و پی‌نوشت‌ها:
[1]. همان، آيه 110.
[2]. مجمع البيان، ج 2، ص 807 .
[3]. هود، آيه 116.
[4]. توبه، آيه 71-72.
برگرفته از کتاب پرسمان قرآنی امربه معروف و نهی از منکر
یادداشت از: محمدتقی حسین پور

انتهای پیام