حس زلال بندگی در امامزاده زیدالنار آفریز

به گزارش ایکنا از خراسان جنوبی، امامزادگان(ع) و بقاع متبرکه از اماکنی هستند که مردم به صورت خودجوش و با اشتیاق در آنها حضور بهم می‌رسانند و ایام نوروز و زمان تحویل سال گویای این مهم است و واضح است که امامزادگان، نماد ترویج مذهب تشیع جعفری و زمینه ساز زنده نگهداری باورهای عامه مردم‌اند که در گذار زمان کمتر دستخوش تغییر و تحول آفرینی می‌شوند.

اعتقاد به خاندان امامت و نبوت، حقیقتی گسست ناپذیر بوده که از دیرباز در سرشت و هویت ایرانیان پاک آئین و نیک زاد ریشه دوانده و موجب گرایشات آنان به فضایل ایمانی و انسانی گردیده که خود بازتابی از اعتقادات مذهبی و توسل آنان به امامزادگان آرامیده در بقاع متبرکه این سرزمین دارد.

آستان امامزاده زيد بن موسى(ع) در شهرستان قاین و روستای آفريز واقع شده است و در فاصله ۵۰ کیلومتری از قاین قرار دارد، روستای آفریز نیز در مسیر جاده سرایان ـ بيرجند ـ قاین قرار دارد، رود خانه شورود از شش کیلومتر جنوب آن می گذرد و کوه زیارتگاه در جنوب شرق آن واقع است.

آفريز پيشينه كهن داشته و بخشی از تاريخ آن را می توان از تاريخ شهادت امامزاده زيدالنار (ع) به سال ۲۰۳ هجری قمری در اين آبادی دانست.

اشاره‌ای به ساختمان امامزاده زيد النار آفریز

بنای اوليه بقعه بر اساس كتيبه‌های موجود در بنا و به استناد مورّخين قهستان تاريخ ساخت آن به قرون اوليه اسلامی می رسد، این ادعا به گواه کتیبه آجری با خط کوفی که به طرز جالبی با تراش آجر اجرا شده است و این کتیبه در جرز شمالی جبهه غربی حرم بوده که متأسفانه توسط معماری نا آگاه با گچ زیر شده است.

بر این اساس این زیارتگاه یکی از بی نظیرترین آثار تاریخی ایران خواهد بود که براساس آنچه نوشته‌اند به معتصم عباسی نسبت می دهند؛ وی در زمان خلافت مأمون والی قاين بود و بعد از عمل خود در به شهادت رسانيدن زيد نادم شد و به محل دفن زيدبن موسی در آفريز آمد و گريه و زاری بسياركرد و بنای با شكوهی را بر مرقد امامزاده ساخت.

گنبد امامزاده با شکوه و مرتفع و دارای دو پوسته است، تزيينات كاشی كاری با لعابی به رنگ فيروزه‌ای و نقش‌های گل و بوته به رنگ سفيد است.

در كنار مقصوره گنبدخانه، سنگی خاكستری قرار دارد كه مردم نسبت به آن باورهای ويژه‌ای دارند، كف‌سازی آجر در بخش‌هايی از صحن بنا ديده می‌شود و در حال حاضر بنا دارای حوضی كوچک با دو باغچه است و درختی در آن كه مردم به شاخ و برگش دخيل می‌بندند.

بنای فعلی بقعه زيدالنار

بنای امامزاده طي چند سال گذشته توسط اداره اوقاف قاين بازسازی شده و قسمت‌هايی از اطراف بنا شامل صحن اصلی، رواق‌های اطراف صحن و تزئينات اطراف گنبد دچار تغيير و دگرگونی شده است.

بنای کنونی یک ساختمان هشت ضلعی که هر ضلع آن حدود ۳ متر و ارتفاعش ۴ متر می‌باشد و دو ایوان در اضلاع شمالی و جنوبی نیز دارد.

ایوان شمالی به دهانه ۳ متر و عمق ۳ متر ورودی زیارتگاه را تشکیل می‌دهد و سقف آن دارای گچبری و مقرنسکاری زیبایی است که با رنگ‌های نارنجی، زرد و آبی تزیین یافته است و در دو طرف آن دو مناره به قطر ۵۰ سانتی متر و ارتفاع ۵ متر وجود دارد که زیارتگاه را از دور مشخص می سازد.

مروری بر تزئينات آرامگاه امامزاده زيدالنار(ع)

آرامگاه امامزاده زيد بن موسی(ع) دارای تزئينات جالب و منحصر به فردی بوده كه متأسفانه در دهه های اخير تخريب شده است، صحن اطراف بنا دارای غرفه ای گچ بری شده ای بوده كه فقط قسمتی از آن باقی مانده است.

سردر ورودی بنا دارای تزئينات آجركاری چليپا شكل به رنگ‌های مختلف مقرنس كاری‌های ظريف به رنگ‌های گوناگون می باشد.

گنبد امامزاده نيز دارای كاشی كاری‌های به رنگ آبی فيروزه‌ای است كه به احتمال زياد كاشی‌های فيروزه ای دوره صفويه است.

از اشیای تاریخی زیارتگاه می‌توان به قنديل اهدايی امیرعلم خان خزيمه، دو قرآن خطی بسيار نفيس به ابعاد ۵۰×۲۵ سانتی متر اشاره کرد.

امامزاده زيد بن موسی دارای سه كتيبه سنگی و يک كتيبه فلزی است كه ارزش مذهبی، تاريخی و فرهنگی بنا را به خوبی آشكار می‌سازد.

مردم در شوق زیارت امامزاده زیدالنار

حجت‎الاسلام حسین رحیمی، رئیس اداره اوقاف شهرستان قاین در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی گفت: زید ابن موسی از فرزندان امام موسی کاظم(ع) است که بنای مقبره وی ملقب به امامزاده زیدالنار در روستای آفریز در 65 کیلومتری جنوب غربی شهرستان قاین واقع شده ‌است.

وی افزود: مصالح بنا قدمت آن را به عصر صفویه مربوط می کند ورودی اصلی مجموعه ایوانی در جبهه‌ شمالی است که تزیینات بسیار زیبای مقرنس‌کاری و طاقی جناغی دارد.

وی با اشاره به اینکه اغلب زوار این امامزاده را اهالی روستاهای بخش سده، مردم شهرستان‌های سرایان، فردوس، قاینات، بیرجند، خوسف، زیرکوه و نهبندان تشکیل می‌دهند، گفت: اين بارگاه ملكوتی همواره مورد توجه عاشقان اهل بيت از شهرها و روستاهای مجاور بوده و همواره تعداد كثيری از زائرين را در خود جای می دهد.

موقوفات امامزاده

رئیس اداره اوقاف شهرستان قاین آب لوله كشي، برق و تلفن را از امکانات موجود در این امامزاده ذکر کرد و بیان داشت: همچنین وسایل آشپزی جهت استفاده زوار در انبار موجود است.

رحیمی پیرامون موقوفات امامزاده، مطرح کرد: امامزاده زيد النار با توجه به سابقه تاريخی و وجود كرامات در طول تاريخ دارای املاک موقوفی در آفريز و چند روستای ديگر است.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر به استناد وقفنامه‌های موجود ۵۲ دانگ آب متعلق به اين امامزاده است، اضافه کرد: از محل نذورات و موقوفات زیارتگاه همه ساله در شب یازدهم ماه محرم کلیه مردم روستای آفریز و روستاهای همجوار اطعام می شوند.

گزارش از منصور کلاته نایبی، خبرنگار ایکنای خراسان‌جنوبی

انتهای پیام