جایگاه جوان در مسجد طراز اسلام/ چرا هیأت‌ها از مساجد پررونق‌ترند؟
مدرس مرکز تخصصی نماز گفت: در حکومت پیامبر (ص) و قطعاً در زمان حکومت مهدوی، مسجد، مرکز اصلی فرماندهی فرهنگی و نظامی حکومت است. زمانی که مدیران حکومت، جوانان هستند و مقر اصلی آن نیز مسجد است، قطعاً مدیران مسجد باید جوانان باشند.
به گزارش ایکنا، فارس نوشت: نسل جوان هر کشوری سرمایه‌های آن کشور است، سرمایه‌ای که با به فعلیت درآمدن آن می‌تواند موجب رشد جامعه باشد. در کشور ما به علت رشد بالای جمعیت، بخش بزرگی از جمعیت جامعه، نسل جوان هستند و این امر ضرورت برنامه‌هایی برای تربیت این نسل را افزایش می‌دهد، نسلی که هدف اصلی تهاجم فرهنگی دشمن است که در آن نقش مساجد در دفاع از باورهای دینی بسیار مهم است و به‌عنوان مهم‌ترین پایگاه‌های دینی، نقش مهم و ویژه‌ای را در ترویج فرهنگ، اعتقادات، رشد مباحث دینی و علمی دارند و حتی دانشگاه‌های بزرگ علمی و محل رشد و تربیت نخبگان علمی و دینی هم هستند. امروزه با رشد فناوری‌های علمی و ارتباطات گسترده دیگر نمی‌توان مانع ورود فرهنگ بیگانه به کشور شد، ازاین‌رو باید به جوانان در برابر هجوم افسار بیگانه مصونیت بخشیم.
حجت الاسلام هادی عجمی، مدرس مرکز تخصصی نماز ستاد اقامه نماز به فارس گفت: بر اساس آموزه‌های اسلامی، مسجد پایگاه و قرارگاه فرهنگی دین اسلام محسوب می‌شود. در سیره پیامبر (ص) نیز مسجد دارای چنین جایگاهی بود که برای تبیین اهمیت و جایگاه حضور جوان در این پایگاه فرهنگی، دینی و حتی جنگی و نظامی، باید نگاهی به جایگاه حضور جوان در حکومت اسلامی در زمان پیامبر (ص) داشته باشیم زیرا این حکومت تنها حکومت اسلامی موجود است که به‌صورت کامل بر پا شد.* جوانان در صدر اسلام دارای چه جایگاه و نقشی در مساجد بودند؟
پیامبر (ص) می‌فرماید: «زمانی که مبعوث شدم، جوان‌ها اطراف من را گرفتند و اگر کمک آن‌ها نبود، موفقیتی حاصل نمی‌شد.» پس ایشان در انتصابات خود به جوان‌ها توجه ویژه‌ای داشتند، به‌طوری‌که ایشان در انتصاب جوانی به فرماندهی جنگ مورد اعتراض دیگران قرار گرفت البته ایشان نه‌تنها در زمان‌های ابتدایی حکومت اسلامی بلکه در دوران بعد از فتح مکه نیز از جوانان در پست‌های حکومتی و فرماندهی جنگ استفاده می‌کردند.
مدیریت جوانان در مساجد، مدل مطلوب اسلامی
* در حکومت مهدوی که نقطه اوج حکومت اسلامی است، جوانان چه نقشی دارند؟
در حکومت مهدوی که غایت و پایان حکومت اسلامی است نیز جوانان حضوری فعال و پررنگ دارند تا آنجا که بر اساس روایات، حضور جوانان در سپاه امام مهدی (عج) چنان پررنگ و فراوان است که حضور افراد مسن در آن، مانند نمک روی غذاست.
در زمان حکومت پیامبر (ص) و قطعاً در زمان حکومت مهدوی، مرکز و مقر اصلی فرماندهی فرهنگی و نظامی حکومت در مسجد است، زمانی که مدیران یک حکومت جوانان هستند و مقر اصلی آن نیز مسجد است، قطعاً مدیران مسجد باید جوانان باشند و این مدل مطلوب اسلامی است.
* چرا امروز این مدل مطلوب اسلامی در جامعه و کشور ما پیاده نشده است؟
جامعه اسلامی امروز متأسفانه دارای دو مشکل است؛ اول اینکه مساجد ما امروز مقر مدیریت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور نیست و این پایگاه مدیریتی به مجموعه‌های دیگر منتقل شده است که نیازمند تلاش است تا به حد آرمانی خود برسد. از سوی دیگر جوان‌ها هنوز آن‌چنان‌که باید، مدیریت مساجد را در دست نگرفته‌اند. البته این دو مشکل با یکدیگر مرتبط هستند و یکی از عللی که مساجد هنوز در جامعه جایگاه مدیریتی خود را پیدا نکرده، عدم حضور جوانان در مسجد است زیرا جایی که جوان ورود پیدا کند، خلاقیت ابتکار و نوآوری ایجاد می‌شود.
امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: زمانی که بنا دارم مشورتی انجام دهم، اول با جوانان مطرح می‌کنم زیرا ذهن جوانان تیزتر است و زودتر به نتیجه می‌رسد و بعد از آن‌که با جوانان مشورت گرفتم، نتیجه را با میان‌سالان مطرح می‌کنم زیرا آنان تجربه بیشتری دارند.
دفاع مقدس نمونه‌ای از توفیقات مدیریت و فرماندهی جوانان
* اگر مدیریت مساجد به دست جوانان سپرده شود، چه توفیقات و ثمراتی دارد؟
اگر این مدیریت به جوانان واگذار شود، مانند نمونه‌های دیگری که مدیریت در دسته جوانان است، توفیقات بسیاری حاصل می‌شود. تجربه دفاع مقدس و اطلاعات و آمار از آن دوران نشان می‌دهد که حضور جوانان و فرماندهی آن‌ها در این عرصه، بسیار بیشتر از میان‌سالان بوده است و بسیاری از فرماندهان آن دوران، هنوز به سن ۴۰ سالگی نرسیده بودند که به شهادت رسیدند که نشان می‌دهد اگر در مساجد، فرماندهی و مدیریت با جوانان باشد توفیقات بسیاری حاصل خواهد شد.
نمونه‌ای دیگر از مدیریت جوان‌ها امروز در هیأت‌های مذهبی در حال رخ دادن است که جای سؤال دارد چرا هیأت‌های مذهبی علی‌رغم آن‌که شاید آسیب‌هایی داشته باشند امروز موفق‌تر از مساجد در جذب افراد و جوانان هستند؟ پاسخ آن است که مدیریت آن‌ها با جوانان است.
سومین نمونه موفق مدیریت جوانان امروز در فناوری‌های روز مانند آی‌تی در حال رخ دادن است، به این دلیل که این فناوری‌ها با حضور جوانان در حال شکل‌گیری است، سرعت رشد بسیار بالایی دارد که این نمونه‌ها نشان می‌دهند، عرصه‌هایی که امروز با مدیریت جوانان در حال فعالیت است موفق‌تر عمل می‌کنند.
جایگاه یک جوان در مسجد باید به حدی برسد که مدیریت این مجموعه را بر عهده بگیرد. البته با مشورت بزرگ‌ترها و میان‌سال‌ها باید این مهم انجام شود.
راه‌های جذب جوانان در مساجد
* چه راهکارهایی برای جذب بیشتر جوانان در مساجد وجود دارد؟
یکی از راهکارها برای جذب جوانان و حضور آنان در مساجد، سپردن مدیریت‌ها و امور مساجد به آنان است. بسیاری از افرادی که امروز در مساجد فعالیت می‌کنند، در سنین جوانی به مدیریت و مسئولیت امور در مسجد منصوب شدند اما متأسفانه امروز دلشان نمی‌آید که امور را محول کنند. البته شاید یکی از علت‌ها آن باشد که این افراد علاقه به کار برای انقلاب دارند. این افراد امروز باید با حرکتی انقلابی، جای خود را به جوانان بدهند. البته این تغییر مدیریتی به معنای خارج شدن آن‌ها از عرصه نیست بلکه این افراد باید در پست‌های مشاوره‌ای حضور داشته باشند.
جایگاه مسجد در اسلام باید برای جوانان تبیین شود
برای جذب جوانان در مساجد، باید فرهنگسازی در میان این سنین صورت گیرد، امروز بسیاری از جوانان، اگر بنای به انجام کار فرهنگی داشته باشند به‌طور مثال یک هیأت جوانان تأسیس می‌کنند یا یک قرارگاه فرهنگی در جایی به‌غیر از مسجد بنا می‌کنند و حتی برای این امر هزینه هم می‌کنند. این‌ها دلسوز انقلاب و اسلام هستند اما متوجه نشدند که در اسلام، قرارگاه فرهنگی مسجد است و باید هزینه‌ها را به سمت مسجد بیاورند، لذا باید جایگاه مسجد برای آنان تبیین شود.
مدیریت مسجد یک گرایش رشته‌های مدیریت دانشگاه شود
مدیریت مسجد در نظام آموزشی رشته مدیریت دانشگاه‌های کشور باید تبیین شود؛ زیرا زمانی که از مدیریت جوان در مسجد گفته می‌شود باید در گرایش‌های مدیریتی دانشگاه به آن توجه شود تا بتواند به این مهم کمک کند. اگر کرسی آزاداندیشی پیرامون مساجد در دانشگاه‌ها شکل بگیرد، موجب می‌شود که جوانان به سمت مدیریت در مساجد حرکت پیدا کنند.
یکی از موانع حضور جوانان در عرصه مدیریتی مسجد مشکل مالی است
* مهم‌ترین مانعی که موجب عدم حضور و فعالیت جوانان در مساجد می‌شود، چیست؟
یک جوان زمانی که بناست در مدیریت مسجد حضور پیدا کند، معادل زمان‌ها و ساعت‌هایی که برای مسجد وقت می‌گذارد باید تأمین مالی شود و امروز بر اساس گزارش‌ها و تجربه میدانی، یکی از موانع حضور جوانان در عرصه مدیریتی مسجد، مشکل مالی است و افرادی که عمدتاً بازنشسته هستند و دغدغه مالی ندارند در مسجد حضور پیدا می‌کنند.
ممکن نیست یک جوان صبح تا عصر در محیط کاری خود برای تأمین مالی تلاش کند و پس از آن برای امور فرهنگی یک مسجد بتواند برنامه‌ریزی و اقدام کند. این‌گونه برنامه‌ریزی‌ها شعاری و حداقلی است و خروجی لازم را ندارد؛ در حالی که مساجد ما اگر به این مهم توجه داشته باشند که باید درآمد داشته باشند، حال این درآمد از مغازه، خانه و یا وقف تأمین شود، قادر خواهد بود برخی از جوانان موفق را به‌عنوان همکار فرهنگی در مسجد استخدام کند.
یکی از راه‌حل‌ها برای جوانانی که علاقه‌مند کار در مساجد هستند، آن است که دوره سربازی را در مسجد سپری کنند.
* پیگیری چنین طرح‌هایی برای رفع موانع حضور جوانان در مسجد با چه نهادی است؟
متأسفانه یکی از معضلات امروز مدیریتی مساجد، نبود یک سازمان و نهاد واحد برای پیگیری امور مسجد است؛ به‌طوری‌که امروزه امور هر یک از بخش‌های مسجد را یک‌نهاد برعهده دارد، به‌طور مثال سازمان امور مساجد تنها مسئول امور ائمه جماعات، سازمان اوقاف متولی عمران مساجد و کانون فرهنگی هنری مساجد نیز متولی امور فرهنگی مساجد است و این نهادها هیچ‌گونه هم‌افزایی و همبستگی با یکدیگر ندارند و لازم است هم‌افزایی در این امور میان این نهادها صورت پذیرد.
انتهای پیام
