مهدویت پیش از اینکه یک مسئله اسلامی باشد بشری است

به گزارش ایکنا؛ مراسم شام میلاد امام عصر(عج) شب گذشته، 1 اردیبهشت با سخنرانی سیدمجتبی حسینی، از کارشناسان برجسته حوزه دین، در دبیرستان صدیق واقع در خیابان انقلاب، پل چوبی، خیابان حقوقی، کوچه مستوفی‌الممالک برگزار شد.

حسینی ضمن طرح بحث در زمینه «مهدویت و بشریت» بیان کرد: امروزه یکی از ضرورت‌ها این است که از این زاویه بحث کنیم که ببینیم مهدویت چه ارتباطی با بشریت دارد نه اینکه ارتباط آن را با اسلام و تشیع بحث کنیم. در محافل خودمان بحث‌های عاطفی و احساسی زیادی انجام می‌دهیم و خودمان نیز همین‌ها را دوست داریم و از گویندگان نیز انتظار داریم که از این قبیل حرف‌ها بزنند و بخوانند که در جای خود بسیار خوب است، اما در کنار خود نگاه کنیم که یکی از مهم‌ترین مسائل، بحث بشریت است که مورد تاخت و تازهایی قرار گرفته و مکرر دیده‌ام افرادی که اهل سخنرانی هستند و یا در جلسات درسی شرکت کرده‌اند، در برابر برخی از مسائل احساس چالش می‌کنند و به مشکل می‌خورند و گاهی مشکل در درون خودشان نیز نفوذ می‌کند و اگر نفوذ نکند نیز، نمی‌توانند به دیگران راهنمایی داشته باشند. لذا به نظر آمد که در همین راستا صحبت کنیم. بنابراین عنوان بشریت و مهدویت انتخاب شد.

وی در ادامه افزود: شاید برخی می‌گویند که مسئله امام عصر(عج) را در کتب دینی ندیده‌‌ایم و با یک دیده تردید نگاه می‌کنند، اما ما همه اینها را حمل بر صحت می‌کنیم که واقعا نمی‌دانند و قصد نداریم که با تهمت و افترا به کسی انگ بزنیم و حرف خود را ثابت کنیم. لذا حمل بر صحت می‌کنیم که برخی می‌گویند وجود شخصی به نام فرزند امام عسکری(ع) از نظر تاریخی ثابت نشده بلکه از نظر اعتقادی ثابت شده است.

حسینی تصریح کرد: مستقل از اثبات‌هایی که خواهیم کرد و خواهید شنید، مسئله ظهور منجی نهایی یک مسئله بشری است، پیش از اینکه اسلامی باشد و یک مسئله اسلامی است پیش از اینکه شیعی باشد و شاید بشود گفت که بیش از اینکه در کتب شیعه در این زمینه صحبت شده است در کتب اهل سنت در این زمینه بحث داریم و غیر از اینکه در کتب اسلامی صحبت شده باشد در کتب دیگران نیز صحبت شده است.
وی با اشاره به برخی مطالب که در کتب مقدس یهود و مسیح آمده بیان کرد: در کتاب عهد عتیق این مطلب را داریم که آمده است «اگرچه تاخیر نماید، برایش منتظر باش زیرا که البته خواهد آمد و درنگ نخواهد کرد». همچنین در بخش دیگری دارد که «خداوند می‌گوید برای من منتظر باشید زیرا که قصد من این است که امت‌ها را جمع کنم و ممالک را فراهم آورم و در آن زمان، زمان پاک به امت‌ها می‌دهم تا جمیع آنها اسم خدا را بخوانند». همچنین از کتاب اشعیای نبی آمده است که «مسکینان را به عدالت داوری خواهد کرد و به جهت مظلومان زمین به راستی حکم می‌دهد. کمربند کمرش عدالت خواهد بود و کمبرند میانش امانت. گرگ با بره سکونت خواهد داشت و گوساله و شیر با هم». اینها از کتب عهد عتیق هستند.
حسینی در ادامه افزود: در انجیل نیز مطالبی در این زمینه داریم که «عیسی(ع) در مورد آینده سخن می‌گفت که از او در مورد موقع ظهور سوال کردند، گفت در آینده‌ای که وقایع زیادی قبل از آن رخ خواهد داد، آمدن پیامبران دروغین و بروز قحطی‌ها و زلزله‌ها و غلبه ملتی بر ملتی، نابسمانی و اغتشاش تا جایی که برادر، برادر خود را به هلاکت رساند، آنگاه پسر انسان را ببینی که بر ابرهای آسمان با قوت و جلال عظیم می‌آید». همچنین دارند که «پس بیدار باشید زیرا نمی‌دانید در چه وقت صاحب‌خانه می‌آید، در شام یا نصف شب یا بانگ خروس یا صبح، مبادا ناگهان آید و شما را خفته بیابد، لیکن هر که تا به انتها صبر کند نجات یابد و به این بشارت ملکوت در تمام عالم موعظه خواهد کرد». البته در کتاب از حسین تا مهدی این موارد بیشتر آمده است.
وی بیان کرد: بنابراین اینکه گفتم بشریت و مهدویت به این دلیل است که امروز اصلا میزان اینکه بشر را در یک نقطه‌ای متمرکز کنیم، مشترک‌ترین چیزی که در آن کم‌کاری کرده‌ایم مهدویت است برای اینکه می‌توانستیم این ارتباط را با تمام کسانی که در مذاهب مختلف هستند که مهم‌ترین آن مسیحیت و یهودیت است برقرار کنیم. نه تنها در مذاهب آسمانی، بلکه در بسیاری از مکاتب و آیین‌های سنی، پیام جهان هدایت شده و جهان عدالت شده را در بسیاری از مکاتب داریم و دردش اینجا است که یک موقعی ممکن است در نوسانات امروزه که نام امام عصر(عج) را می‌بریم اما شما از من خوشتان نمی‌آید و به دلیل سوء استفاده‌هایی که از نام امام(ع) می‌کنیم، شما اصل قضیه را کنار می‌گذارید و یک موقع اگر عمر جهان برسد، می‌بینید که چه مسئله غیرقابل بازگشتی را از دست داده‌اید.
حسینی در ادامه افزود: دیده‌اید که خیلی‌ها به دلیل برخی از رفتارها یا تنوع‌طلبی که در برخی انسان‌ها وجود دارد، به جای اسلام، دین دیگری را انتخاب کرده‌اند، اما شما اگر مسیحی هم باشید باید بدانید که در این قضیه با ما یکی هستید. عبارات مختلفی که در مسیحیت هست گاهی اوقات اگر آنها را بخوانیم، می‌بینیم که بسیار شبیه حدیث ما است. دارد که «هان! آگاه باشید که او خواهد آمد و کی و چگونه موقعی که شما نخواهید دانست». یعنی برخی از عبارات عین روایات است و پیام‌هایی که روایات ما به عنوان شیعه و روایات اهل سنت و جملاتی که در کتب زردشتیان و مسیحیان و یهودیان است، می‌بینیم که چند محور مشترک برای امام زمان(عج) گفته‌اند. آنها می‌گویند منجی و پسر انسان و گاهی شاید منظورشان خود مسیح(ع) نیز باشد.
این پژوهشگر حوزه دین بیان کرد: بسیاری از مسیحیان و ادیانِ بعد از مسیح که گرایش‌های آیینی داشتند، ظهور کننده نهایی را مسیح می‌د‌‌انند، اما در اینجا و داخل پرانتز عرض می‌کنم که یک زمان معاویه از کنار ابن عباس عبور می‌کرد که البته رابطه خوبی هم با یکدیگر نداشتند. ابن عباس داشت تفسیر می‌گفت، اما معلوم بود که گرایش کلی او به بحث‌های اهل بیتی است. معاویه که از کنار او رد می‌شد گفت بساطت را جمع کن! چه می‌گویید که مهدی ظهور می‌کند و مهدی از ما است. چه می‌گویید مهدی از بنی هاشم و قریش است؟ آن کسی که روزی ظهور می‌کند و جهان را پر از عدل می‌کند و حکومت جهانی را دارد، مسیح است و ما که بنی‌امیه هستیم پرچم به دست ما است، تا زمانی که به دست او برسانیم. بنابراین اینکه عده‌ای تصور می‌کنند منجی همان مسیح است عبارتشان عبارت تازه‌ای نیست، بلکه برای 1300 سال قبل است.
وی در ادامه افزود: لذا در کتب اهل سنت، بحث مهدویت زیاد مورد توجه قرار گرفته است و در اهل سنت مسئله مهدویت کاملا جا افتاده است و حتی اگر کسی، یک مقدار علوم دینی را تحصیل کند، بی‌شک در مورد مهدویت اطلاعات خوبی به دست می‌آورد و اتفاقا یکی از جاهایی که اختلاف‌های ما بسیار کم است، در بحث مهدویت است. البته تفاوت ما با اهل سنت بین اجمال و تفصیل است که بسیار شیرین می‌باشد. وقتی شروع کردیم، گفتیم همه ادیان از منجی صحبت می‌کنند، هر چه به جلوتر آمدیم، ادیان این صحبت را بهتر دارند، تا اینکه به اسلام می‌رسد و می‌بینیم که بسیار باز در مورد آن منجی صحبت شده است. از روایات پیامبر(ص) نام شریف آن فرد وجود دارد یا به نام مهدی یا نام‌های دیگر. این را شیعه و سنی همه می‌دانند. هر چقدر رو به جلو می‌آییم واضح‌تر می‌شود این بحث و بعد تفاوت بین ادیان آسمانی و به ویژه ادیان ابراهیمی یعنی یهودیت و مسیحیت و شاخه‌های آنها و تفاوتش با اسلام و در اسلام تفاوتش بین شیعه و سنی اجمال و تفصیل است نه تفاوت از باب تضاد.
حسینی تصریح کرد: در کتب اهل سنت، متعدد از علمای آنها کتب جدی و مفصل در باب مهدویت دارند. اینقدر قضیه اعتقاد به مهدی و ظهور و قیام او جدی است که عده‌ متعددی از اهل سنت در تاریخ بودند که ادعای قیام امام زمان(عج) و ادعای مهدویت داشتند. مگر می‌شود کسی را که قبول نداریم به سراغش برویم. در شیعه نیز متعدد داشته‌ایم که ادعای امام زمانی و نیابت کرده‌اند. بنابراین در خود اهل سنت می‌بینیم که این بحث شفاف‌تر شده است. در عهد قدیم و جدید مسائلی از این دست که کسی می‌خواهد بیاید بود و آیا اینها خواسته‌های بشریت نیست؟ عین عبارات را از کتب عهدین خواندم که در کتب مقدس یهود و مسیح وجود دارد. پیام‌هایی که پیرامون امام زمان(عج) آمده پیام‌های بشری است. محبت، برادری، برابری عدالت، مهربانی، امنیت و ... عین کلماتی است که در روایات نیز هست و وقتی به اسلام می‌آیید می‌بینید که در اسلام پیامبر(ص) فرمود، مهدی از ما است که شیعیه و سنی این را گفته‌اند.
وی بیان کرد: صراحتا فرمودند که مهدی(عج) فرزندی از فرزندان فاطمه(س) است و در شیعه و سنی می‌بینیم که مسئله شفاف‌تر می‌شود. بنابراین در مورد این بحث بین شیعه و سنی تنها در جزئیات اختلاف‌هایی وجود دارد و این تفاوت نیز از باب اجمال و تفصیل است. مثلا در شیعه این را داریم که حضرت فرزند امام عسکری(ع) است و حال آنکه ممکن است در منابع اهل سنت اینطور گزارش نشده باشد.
انتهای پیام