چهار مؤلفه مهم خلاقیت را بشناسید/ قالب‌های ذهنی؛ مهم‌ترین مانع خلاقیت
گروه جامعه ــ یک مدرس حوزه کسب و کار در کارگاه آموزشی «آشنایی با فنون راه‌اندازی کسب و کارهای نوپای اسلامی» با تأکید بر اینکه خلاقیت آموختنی است و باید تقویت شود، گفت: مهم‌ترین مانع خلاقیت قالب‌های ذهنی است.
به گزارش ایکنا؛ اولین جلسه کارگاه آموزشی «آشنایی با فنون راه‌اندازی کسب و کارهای نوپای اسلامی» امروز، دوم اردیبهشت‌ماه، به همت مرکز رشد واحدهای فناور هنرهای قرآنی در سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور برگزار‌شد.
محمدابراهیم دهدشتی، مدرس حوزه کسب و کار در این کارگاه ابتدا به تعریف کسب‌وکارهای مختلف سنتی و نوپیدا از جمله استارتاپ‌ها پرداخت و در ضمن تشریح نحوه تقویت خلاقیت، مراحل اولیه تبدیل ایده به محصول را تشریح کرد.
وی کسب‌وکارهای موجود در جهان را به سه دسته سرویس(خدماتی)، محصول و پلتفورم(دلالی یا واسطه‌گری) تقسیم کرد و گفت: کارهای خدماتی، اندازه و حجم بازار محدود دارد، برای افزایش تولید محصولات نیز باید هزینه، محل، نیروی کار و ... را افزایش داد و در کارهای پلتفورم نیز واسطه‌گری صورت می‌گیرد.
دهدشتی در ادامه به تشریح ویژگی‌های کسب‌وکارهای مبتنی بر استارتاپ‌ها پرداخت و گفت: تجارت، نوآورانه، خلاقانه، مبتنی بر وب، کسب و کاری که مهارت‌محور باشد یعنی با منابع محدود، سودآوری بالا داشته باشند و ... از جمله ویژگی‌های مبتنی بر استارتاپ‌ها است؛ همچون؛ اینستاگرام که 12 نیروی کار با سوددهی بسیار بالا دارد.
وی با اشاره به اینکه کسب‌وکارهای سنتی را نیز می‌‌توان به کسب‌وکارهای استارتاپی تبدیل کرد، گفت: به طور مثال در تهران شرکتی که قبلاً دوچرخه تولید می‌کرد، با توجه به اینکه افزایش کیفیت دوچرخه سبب افزایش قیمت آن می‌شد و همچنین کمبود مشتری، با شهرداری تهران قرارداد بست تا دوچرخه‌هایی با کیفیت متوسط را به مردم کرایه دهد و از این طریق از یک دوچرخه، سال‌ها درآمد کسب می‌کند.
خلاقیت اکتسابی و آموختنی
این استاد کسب‌وکار مهم‌ترین مسئله در تغییر کسب‌وکارهای قدیمی به جدید یا ایجاد کسب‌وکارهای جدید را طراحی تجارت درست مبتنی بر شناخت نیازهای مردم و داشتن ایده مناسب دانست و تشریح کرد: ایده باید خلاقانه بوده، مزیت رقابتی در بازار داشته و از همه مهم‌تر خلاقانه باشد. بسیاری از افراد گمان می‌کنند که خلاقیت امری ذاتی است، اما مطالعات گسترده نشان داده که خلاقیت اکتسابی و آموختنی است و افراد در طول فرایند زندگیشان با مسائلی مواجه شده‌اند که خلاقیتشان را تقویت کرده‌اند.
چهار مؤلفه مهم خلاقیت
وی در ادامه به بیان چهار مؤلفه مهم خلاقیت پرداخت و گفت: سیالی، ابتکار، انعطاف‌پذیری و بسط چهار مؤلفه‌ای هستند که تقویت آنها منجر به افزایش خلاقیت میشود. خلاقیت به معنای نگاه کردن متفاوت به مسئله و رسیدن به راه‌حل جدید است.
دهدشتی در تشریح ویژگی سیالی، گفت: سیالی یعنی ارائه راه‌حل‌های متعدد در حل مسئله؛ برای یک مسئله هر قدر ایده بیشتری بدهیم، بهتر است. در این مسیر مهم نیست که ایده‌ها چه قدر با کیفیت یا تحقق پذیر باشند، فقط باید تعداد ایده‌ها را افزایش داد.
وی در تشریح ویژگی ابتکار، گفت: بسیاری از افراد بر این باورند که ابتکار همان خلاقیت است، اما ابتکار داشتن جزئی از ذهن خلاق است. افرادی که در ایده‌پردازی، ایده‌های نو و جدید بیشتری ارائه دهند، ابتکار بیشتری دارند؛ باید تلاش کرد با نگاه نو ایده‌های جدید بیشتری ارائه کرد.
این مربی خلاقیت، انعطاف‌پذیری را توانایی ارائه راه‌حل‌های مختلف در مواجهه با مشکلات متفاوت و بسط را توانایی توجه به جزئیات و بسط ایده‌ها و رسیدن به یک نتیجه خوب بیان کرد و گفت: بسیاری از افراد ایده‌های خوب، متعدد و متنوعی دارند اما نمی‌توانند این ایده‌ها را یک جا جمع کرده و در یک مسیر برای تولید یک محصول هدایت کنند.
استفاده از تکنیک «SCAMPER» برای تقویت خلاقیت
وی در تشریح تکنیک‌هایی که می‌تواند به تقویت چهار مؤلفه خلاقیت کمک کند، گفت: تکنیکی به نام «SCAMPER» وجود دارد که شامل هفت مرحله است. مرحله اول «جایگزینی» است. در این مرحله تلاش برای پیدا کردن جایگزین‌های روش‌های قبلی است. این مرحله شامل سعی و خطا است و می‌توانیم آن را در زندگی روزمره خود به کار ببریم.
این مدرس حوزه کسب و کار مراحل بعدی را «ترکیب کردن» ایده‌ها، موضوعات و مسائل با هم برای دستیابی به ایده‌های بهتر، «اقتباس، تعدیل و سازگاری» ایده‌های قبلی و بررسی تمام ایده‌های مشابه برای اقتباس بهترین ایده، «بزرگ‌سازی» که بزرگ کردن ابعاد و اندازه ایده‌ها یا محصولات قبلی است و منجر به تولید محصولی جدید با کاربردی متفاوت میشود(بزرگ کردن بادکنک و تبدیل آن به بالن برای حمل و نقل)، «یافتن کاربردهای دیگر» که در این روش برای محصولات و خدمات قبلی کاربردهای جدید پیدا می‌کنیم، «حذف یا کوچک کردن» که در آن محصولات را کوچک یا بخش‌هایی از ایده‌های قبلی را حذف و با ساده‌تر کردن محصولات کارایی آن را افزایش می‌دهیم(مثل حذف دکمه‌های تلفن‌های همراه) و در نهایت «معکوس‌سازی و ایجاد چیدمان جدید» که نگاهی مبتنی بر سعی و خطا است و در آن داشتن نگاه معکوس و تغییر عادات و کاربردها می‌تواند برای افزایش خلاقی دانست.
قالب‌های ذهنی؛ مهم‌ترین مانع خلاقیت
وی در تشریح موانع خلاقیت، گفت: صدها مانع برای خلاقیت وجود دارد از جمله ترسیدن از شکست، منفی فکر کردن، بیش از حد منطقی بودن، صرفاً به دنبال یک راه‌حل صحیح گشتن، اضافه کردن مفروضات نادرست به مسئله، عدم توانایی جداکردن سوژه اصلی از زمینه و ... اما مهم‌ترین مانع خلاقیت «قالب‌های ذهنی» است که برای داشتن خلاقیت باید آنها را بشکنیم.
این مدرس حوزه کسب و کار در تشریح گام‌هایی که برای تبدیل ایده‌ها به محصول و اجرای ایده‌ها باید برداشته شود، گفت: اولین گام بعد از داشتن یک ایده خوب، اعتبارسنجی آن است. یعنی باید به سراغ بازار برویم و ببینیم مردم نیازشان را بدون محصول ما چگونه برطرف می‌کنند و آیا مردم همان نگاهی را که ما به محصولی که می‌خواهیم تولید کنیم دارند یا خیر.
وی بیان کرد: بسیاری از مردم سنتی فکر می‌کنند و حاضر نیستند بسیاری از محصولات جدید را امتحان کنند. بر همین اساس باید فکر کنیم که مشتری محصول ما چه کسانی هستند و ویژگی‌های این افراد را استخراج کنیم، سپس مشتریان احتمالی را شناسایی و در طراحی محصولمان از آنها کمک بگیریم.
دهدشتی در پایان اولین جلسه کارگاه آموزشی «آشنایی با فنون راه‌اندازی کسب و کارهای نوپای اسلامی»، گفت: پس از مراحل بالا، اول باید محصولمان را در حد کوچک طراحی و ارائه کنیم تا بتوانیم بازخوردهای مشتریان را دریافت و در ادامه محصول را تکمیل و به بازار عرضه کنیم.
انتهای پیام
