تمام فضای ترویجی قرآن را به مسابقات و نمایشگاه گره زده‌ایم/ فراموش شدن درصد بیشتری از مردم
گروه مسابقات ــ مسئول کمیته محتوایی و فرهنگی سی‌وششمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن ایران پیش از این اعلام کرده بود با این شرایط فعلی از کارهای اجرایی مسابقات دوری خواهد کرد، گفت: گره زدن تمام بار تبلیغی و ترویجی فعالیت‌های قرآنی کشور به مسابقات و نمایشگاه قرآن اشتباه است.
طی هفته‌های قبل، مسئول کمیته محتوایی و فرهنگی سی‌وششمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن ایران طی اظهارنظری از انصراف حضور در بحث اجرایی مسابقات قرآن خبر داد. در گفت‌وگویی با سلیمانی به دنبال چرایی این موضوع و رسیدن به چنین تصمیمی بودیم؛ حجت‌الاسلام والمسلمین حسین سلیمانی، مدیرکل سابق روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان اوقاف و امور خیریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه مسابقات بین‌المللی قرآن دارای دو بُعد بین‌المللی و مردمی است، گفت: این مسابقات در بعد بین‌المللی موفق بوده و باعث اتحاد و همبستگی می‌شود. این نوع کارکرد مسابقات را به معنی واقعی کلمه لمس کرده و آن را از نزدیک احساس کرده‌ام. بعد از بازگشت متسابقان به کشورهای خود بسیاری از این افراد به ذهنیت دیگری از ایران رسیده‌اند و آنچه که مجموعه دیپلماسی جمهوری اسلامی به دنبال آن بوده است و به لحاظ اسلامی موظف به پیگیری آن هست در درون خود دارد.
سلیمانی بُعد دیگر مسابقات بین‌المللی قرآن ایران را بُعد تبلیغی و ترویجی آن بیان کرد و افزود: بعد دیگر این مسابقات، بعد مردمی است که بحث تبلیغ و ترویج فضای قرآنی و انس مردم با قرآن و ... را در بر می‌گیرد. از سال اول که در اوقاف مشغول خدمت شدم و دایره این خدمت رفته رفته وسیع شد، تلاش شد تا بُعد بین‌المللی را به لحاظ محتوایی با کارها و اقدامات مختلف تقویت کنم. البته این اقدامات پیش از ما نیز وجود داشت، اما تلاش کردیم تا نقاط قوتی که از گذشته وجود داشته است، بهتر شود و اتفاقات بهتری رخ دهد.
بُعد محتوایی تبلیغات شهری مورد توجه‌ام بود
وی با اشاره به اینکه عموم مردم که به صحن مسابقات می‌آیند و حتی افرادی که به محل برگزاری مراجعه نمی‌کنند نیز باید بهره‌ای از مسابقات داشته باشند، بیان کرد: در این بخش با اینکه تبلیغات شهری وجود داشت، اما تصمیم گرفته شد تا به جای اینکه تبلیغات به طور مستقیم به مسابقات اشاره کند، به کارهای مفهومی بپردازد. در یکی از سال‌ها با شهرداری کار را شروع کردیم و در ماه مبارک رمضان وسعت بهتری پیدا کرد. ما به جای اینکه صرفاً محتوا را اطلاع‌رسانی کنیم، در نظر داشتیم تا این محتوا یک پیام قرآنی را نیز برای عموم مردم و حتی آنهایی که از مسابقات بی‌اطلاع هستند نیز به همراه داشته باشد. بنابر این در این سال‌ها تلاش شد بُعد محتوایی بیشتر شود و بسیاری از مردمی که شاید پای تلاوت قرآن در صحن مسابقات حضور نداشته باشند از حواشی این مسابقات نیز بهره‌مند شوند.
مدل اجرایی فعلی مسابقات مفید برای عموم نیست
سلیمانی با اشاره به اینکه تصمیم گرفته است تا دیگر در بحث اجرایی مسابقات همکاری نداشته باشد، بیان کرد: احساس می‌کنم می‌شود کارهای دیگری در فضای قرآنی و مسابقاتی انجام دهم که عواید و بهره‌های بیشتری برای عموم داشته باشد. این مسابقه با این مدل اجرایی، نمی‌تواند حجم زیاد و قابل توجهی از مردم را در شرایط فرهنگی و اقتصادی این روزها و نیز گسترش روزافزون رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی، جذب مسابقات و فعالیت‌های قرآنی کند.
مسئول کمیته محتوایی و فرهنگی سی‌وششمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن ایران در بخش دیگری از این گفت‌وگو یکی از اشتباه‌هایی که فضای قرآنی و مجموعه مدیران در حال تکرار آن هستند، انداختن تمامی بار تبلیغی و ترویجی قرآن بر روی دوش مسابقات و تا حدودی نمایشگاه قرآن دانست و گفت: در صورتی که در حال حاضر مشخص نیست، جای انیمیشن‌ها و فیلم‌های قرآنی کجاست؟ یا جای مسابقات عمومی‌تر در فضای قرآنی کجاست؟، جای روش‌های جدید در آموزش‌های قرآنی کجاست و بسیاری سوالات دیگر، بر همین اساس تصمیم گرفتم تا به جای اینکه صرفاً وقت خودم را بر روی فضای مسابقات قرار دهم، بر روی مسائل دیگر متمرکز کنم؛ چرا که می‌دانم، اگر همین میزان ساعت کار که بر روی مسابقات قرآن صورت می‌گیرد، برای کار دیگری در فضای قرآنی تعریف کنیم، احتمالاً بخش بیشتری از مردم می‌توانند درگیر فعالیت‌های قرآنی شوند.
سلیمانی با اشاره به اینکه مسابقات با مدلی که اجرا می‌شود باید سر جای خود باشد و در فضای خود جایگاهش را دارد، افزود: اما در کنار مسابقات با روش و مدل فعلی باید زمین‌های بازی دیگری نیز وجود داشته باشد. این زمین‌ها باعث می‌شود تا جماعت بیشتری از مردم درگیر شوند. احساس من این است که اگر خیلی بخواهم در این حوزه وقت بگذارم، این امکان وجود ندارد که تأثیراتی که در ذهن من است، شکل بگیرد؛ چرا که هدف مسابقات یک چیز دیگر است و خاستگاهی که ما برای عموم مد نظر داریم، چیز دیگر است، لذا این مسابقات نمی‌تواند آن کارکرد را داشته باشد. به عنوان مثال با یک لیوان آب نمی‌توان چند عدد فرش را شست‌وشو داد این لیوان برای رفع تشنگی یک نفر کافی است، بر همین اساس من اعتقاد دارم توقع ما از مسابقات باید واقعی شود.
کارهای ترویجی جدیدی را بیافرینیم
وی با تأکید بر اینکه همه مطلوبیت‌هایی که مسابقات بین‌المللی قرآن ایران دارد سر جای خود اما این به معنای آن نیست که توانایی درگیر کردن همه مردم را دارد، گفت: برای درگیر کردن مردم با فعالیت‌های قرآنی به جنس کارهای تبلیغی ترویجی دیگری در حوزه تولید محتوا، برنامه‌های رسانه‌ای و ... نیاز داریم که احساس می‌کنم آن حوزه بسیار مغفول مانده است. شرایط به گونه‌ای تبدیل شده است که خاستگاه اغلب جامعه قرآنی به مسابقات تبدیل شده و همه دوست دارند آنجا حضور داشته باشند و مطرح شوند در صورتی که رفتن اغلب انرژی فضای جامعه قرآنی به سمت مسابقات اشتباه است.
سلیمانی با بیان اینکه به بسیاری از شهرها رفته و با افرادی مواجه شده است که در زمینه قرائت یا حفظ توانمندی خاصی نداشته اما در حیطه خود توانسته است یک آدم موفق باشد، گفت: یکی از ضعف‌ها این بوده است که عرصه‌ای نداشته‌ایم تا این افراد را معرفی کنیم. زمانی که زلزله آمد به سرپل ذهاب رفتم، یک موسسه قرآنی بود که تخریب شده بود، اما مسئول موسسه که یکی از بانوان قرآنی استان کرمانشاه بود، کلاس‌های قرآن را در یک چادر برگزار می‌کرد. واقعاً شور و نشاطی که به واسطه زلزله از بین رفته بود به واسطه چنین کلاسی در حال شکل‌گیری بود، اما ما فضایی برای معرفی چنین افرادی نداریم. شاید آن فرد حُسن حفظ توانمندی نداشته باشد، اما مسئولیت اجتماعی آن فرد می‌تواند الگو باشد.
مسئول کمیته محتوایی و فرهنگی سی‌وششمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن ایران با تأکید بر اینکه به اندازه‌ای که مدیران جامعه قرآنی برای مسابقات قرآن وقت گذاشته‌اند برای دیگر فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی وقت نگذاشته‌اند، گفت: وظیفه سازمانی همچون سازمان اوقاف و امور خیریه برگزاری مسابقات در این مدل است و هیچگاه در اسناد گفته نشده است که مسابقات به روزی برای عموم مردم برگزار کند. برای همین، اینکه ما بیاییم همه خاستگاه فضای تبلیغی و ترویجی قرآن کریم را به درون مسابقات ببریم و توقع داشته باشیم، مسابقات با توانی که دارد بتواند همه این کارها را انجام دهد، درست نیست. به اعتقاد من این مسابقات در فضای خود موثر است، اما جای خالی فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی دیگری دیده می‌شود که آنها را حداقل در این چند سال ندیده‌ایم.
هیچ دستگاه قرآنی خواسته‌های عموم مردم را برآورده نکرده است
وی با اشاره به اینکه نه شبکه قرآن، نه رادیو قرآن و نه سازمان دارالقرآن و وزارت ارشاد نتوانسته است، خاستگاهی که عموم مردم برای فضای قرآنی دارند را برآورده کنند، افزود: برای همین است که تعداد فیلم‌ها و سریال‌های قرآنی ما به نسبت کل تولید، بسیار کم است. البته حرکت‌هایی صورت گرفته است که به هیچ وجه کافی و مستمر نبوده و مانند مسابقات استمرار نداشته است.
سلیمانی در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگار ایکنا، با اشاره به اینکه کارهای تبلیغی دهه شصت بر روی مردم امروز اثر ندارد، افزود: ما حوزه تبلیغ نوین را در فضای قرآنی مورد استفاده قرار نداده‌ایم و اگر این کار را انجام دهیم، جماعت بسیار بیشتری می‌توانند وارد فضای قرآنی شوند. من مطمئن هستم اگر چند کار در این حوزه‌ها به خوبی انجام شود، متوجه اقبال بیشتر مردم نسبت به فضای قرآنی خواهیم بود.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بر لزوم فاصله گرفتن برخی افراد از بدنه فعالیت‌های قرآنی تأکید و در مورد تبدیل شدن چنین مواردی به مطالبه عمومی جامعه قرآنی، اظهار کرد: تغییر در فضا ممکن است با مخالفت‌هایی روبرو شود؛ چرا که هر کار نوآورانه‌ای مخالفان خود را دارد، در جلساتی که اساتید قرآنی حضور دارند می‌بینیم که دغدغه آنها نیز ایجاد چنین تغییراتی است، اما چون در حیطه‌های جدید کار نکرده و مطالعات جامعه‌شناختی نداشته‌اند، وقتی با آنها صحبت می‌شود، می‌گویند کاش یک برنامه شبیه فلان برنامه در عرصه فعالیت‌های قرآنی نیز داشتیم. به نظر می‌رسد، همه علاقه‌مند هستند، اما چون مشغولیت‌های متفاوت در این حوزه‌ها به قدری زیاد بوده است کسی نیامده از این فضا فاصله بگیرد و در فضای دیگر کارها را انجام دهد.
وی در پایان اظهار کرد: با تجربه‌ای که پیدا کرده‌ام، احساس می‌کنم اگر خدا این توفیق را دهد و مقداری به فضاها و سنگرهای خالی‌تر برویم و آنجا کار شود احتمالاً ثمرات بیشتری داشته باشد. قطعاً در آن فضا هم یک عده افراد دغدغه‌مند هستند که به ما اضافه خواهند شد تا کارهای متفاوت‌تری صورت بگیرد.
انتهای پیام
