فعالیت شیعیان در هندوستان با گسترش وهابیت، در حال محدود شدن است

به گزارش ایکنا، پرفسور عزیزالدین حسین در نشست علمی «بررسی تاثیرات فرهنگی و تمدنی ایران بر فرهنگ و تمدن هندوستان» که در پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی برگزارشد ضمن ابراز خرسندی از برپایی چنین نشستی، اظهار کرد: با توجه به نزدیکی تاریخ و تمدن هندوستان و ایران همچنین نقش پررنگ عالمان دینی این کشور محور سخنان خود را «دوره حکومت اکبرشاه از پادشاهان سلسله مغول» قرار می دهم.
رئیس دانشکده تاریخ و فرهنگ مِلّیِه اسلامی هندوستان با اشاره به دوره حکومت این پادشاه از سلسله مغول خاطرنشان کرد: اکبرشاه با گرایش ‌های عقل‌گرایانه ای که داشت و با استقبال از علما و دانشمندان ایرانی فضای مساعدی برای پیشرفت ‌های علمی فرهنگی در هندوستان به وجود آورد. اکبرشاه همه امکانات لازم را در اختیار عالمان قرار می‌داد و خود نیز اقدام به تاسیس مدارس و مراکز آموزشی می‌کرد. او تعامل بسیار خوبی با علما داشت و حتی پرسش هایی را مطرح می کرد و از آنان می‌خواست که پاسخ آنها به شکل مستدل و مفصل بیان کنند. این تعاملات به تقویت فرهنگ اسلام در هند منجر شد.
استاد تاریخ و فرهنگ دانشگاه دهلی ادامه داد: اکبر شاه علاوه بر این ‌ها به تاریخ و نگارش نیز اهمیت می‌داد. ایشان کتابخانه‌های بزرگی تاسیس کرد و کتاب‌های زیادی در آنها جمع‌آوری کرد. اکبرشاه فردی آزاد اندیش بود و از همه ظرفیت‌های کشور هندوستان استفاده می‌کرد. برخی از موفقیت‌های اکبر شاه مدیون شیخ مبارک بود که از اکبر شاه به‌عنوان سلطان عادل نام برد و به این طریق جایگاه و نفوذ او را در هندوستان بالا برد تا بتواند برنامه‌هایش را در این کشور پیش ببرد.
پرفسور عزیزالدین بیان کرد: اکبر شاه به سومین سلسله از فرمانروایان مغول مربوط می‌شد. قبل از این دوره، عرصه برای شیعیان خیلی تنگ بود ولی اکبرشاه فرصت خیلی خوبی برای ایرانیان به وجود آورد تا علم و هنر ایرانی را به هندوستان هدیه کنند. به‌عنوان نمونه باید اشاره کرد که ایرانیان در طراحی و معماری «تاج محل» با حمایت ویژه شیخ مرتضی شیرازی نقش زیادی داشتند. پیش از اکبرشاه عرصه برای شیعیان بسیار تنگ بود. مقام قاضی القضات که در یک دوره به قاضی نورالله شوشتری در هند عطا شد، حاکی از جایگاه بسیار والای علمای ایران در هندوستان است.
وی یادآور شد: بدین ترتیب باید گفت که اکبرشاه با استقبال از هیات علمای ایرانی و فراهم کردن فرصت لازم برای آنها، انقلابی در کشور هند به وجود آورد. علاوه بر کتابخانه‌‌های بزرگی که تاسیس کرد، دپارتمان هایی هم مدیریت عرصه ‌های حیات جمعی و همچنین برای حمایت از برنامه هایش تشکیل داد. در حال حاضر در این کتابخانه‌‌ها آثار بسیار ارزشمندی وجود دارد که نقش ایرانیان در هند را از قرن 14 تا 19 را در خود جای داده است.
این محقق و تاریخ نگار هندی خاطرنشان کرد: از آثار حضور فرهنگ ایرانیان در هند می‌توان به معماری ‌های این کشور در این دوران اشاره کرد. حضور ایرانیان شهرسازی و معماری در هندوستان را تحت تاثیر قرار داد. به‌عنوان نمونه قبل از اکبرشاه، مساجد در این کشور جایگاه درجه دوم داشتند و بسیاری از بناها از مساجد مرتفع تر ساخته می‌شدند لکن در راستای سیاست‌های اعمالی اکبرشاه، مساجد در این کشور جایگاه واقعی خود را پیدا کرد. هیچ کسی حق نداشت ساختمان خود را بلندتر از مساجد بسازد.
وی بیان کرد: وضعیت مساجد در مقایسه با بناهای دیگر در معماری و شهرسازی هندوستان حائز اهمیت بود. تقریبا می‌توان گفت که تا زمان اکبرشاه مساجد سهم و جایگاه درجه دومی را در میان بقیه اماکن مهم و بزرگ داشتند، که وی این وضعیت را تغییر داد و مقرر داشت که جایگاه مساجد در بالاترین موقعیت شهرسازی قرار گیرد.
استاد تاریخ دانشگاه دهلی گفت: در معماری اسلامی موضوعی هم تحت عنوان خط آسمان داریم که خط آسمان اینطور است که می‌گویند اگر شما خطی را در بالاترین بناهایی که در شهر ساخته شده بکشید، این خط باید از روی مناره‌ها یا گنبدهای مساجد عبور کند. براساس معماری اسلامی، «خط آسمان» باید متعلق به بناهای اسلامی، خصوصا مساجد باشد.
وی افزود: متاسفانه سلاطین هندو هیچ احترامی برای مساجد قائل نبودند. همچنان که شما الان در مکه می‌بینید که کعبه در میان ساختمان‌‌های آسمان خراش مکه گم شده است. در هندوستان نیز چنین شرایطی حاکم بود. ساختمان‌‌های سلاطین از مساجد بلندتر بودند.
پرفسور عزیزالدین به موضوع وهابیت اشاره کرد و بیان داشت: نفوذ وهابیت در هندوستان طی سالهای اخیر بسیار وسعت پیدا کرده است و در مقابل عرصه فعالیت برای مسلمانان به ویژه شیعیان تنگ تر می‌شود.
انتهای پیام