محمدعلی بصیری، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در گفتوگو با ایکنا از اصفهان، با اشاره به اقدام ایران در توقف اجرای بخشی از تعهدات خود در برجام اظهار کرد: بعد از یک سال که ایران صبر عقلایی در پیش گرفت تا با حرکتهای افراطی ترامپ عاقلانه برخورد کرده و بتواند از طریق طرفهای دیگر برجام، امتیازات اقتصادی این توافق را به دست آورد، به این نتیجه رسید که به جز روسیه و چین، سایر طرفها نمیخواهند در این زمینه قدم جدی بردارند و بر اساس مواد 26 و 36 برجام که این حق را برای ایران قائل است که در صورت فقدان اقدام عملی از سوی یکی از اعضا، بتواند تعهداتش را کاهش دهد، این کار را انجام داد.
وی افزود: به نظر میرسد این اقدام ایران با گذشت چند روز تأثیر مثبتی بر رفتار طرفهای اروپایی گذاشته است و اکثریت آنها اعلام کردهاند که خواهان حفظ برجام هستند و کسی مثل ماکرون اشاره کرد که ما باید هر کاری انجام دهیم تا ایران در برجام باقی مانده و زمینه شکست برجام بیش از این فراهم نشود. طرفهای اروپایی علیرغم اینکه اعلام کردهاند زمانبندی ایران را نمیپذیرند، اما مواضع کلی آنان نشان میدهد اقدام ایران در سرعت بخشیدن به تعهدات اروپاییها تأثیر مثبت گذاشته است؛ البته بعید به نظر میرسد که آنها به سرعت خواستههای ایران را عملی کنند، چون نه میل و اراده سیاسی و نه توان سیاسی برای اتخاذ موضعی مستقل از آمریکا در طرفهای اروپایی طی یک سال اخیر مشاهده نشده، اما حداقلی از امید برای تغییر رفتار آنها وجود دارد.
عقبنشینی ترامپ
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان ادامه داد: بعد از اقدام ایران، ترامپ نیز در سخنرانی خود از شروط دوازدهگانهای که مایک پمپئو برای مذاکره با ایران اعلام کرده بود، عقبنشینی کرد. در واقع میتوان گفت اقدام ایران برای آمریکا نیز جنبه تأثیرگذاری خطرناکی داشته است، چون تا قبل از این عملاً ترامپ دنبال این بود که ایران را در مسائل منطقهای و موشکی مهار کند، اما نه تنها این اتفاق رخ نداد، بلکه ایران در حوزه هستهای نیز یک گام به جلو برداشت و همین مسئله برای آمریکا خطرناک قلمداد شده و باعث شد تا ترامپ از ایران تقاضای مذاکره کرده و شماره تلفنی نیز برای این منظور اعلام کند، فقط به یک شرط و آن اینکه ایران اتمی نشود، یعنی 11 شرط قبلی با این حرکت ایران لغو شده است.
ایران و جواب سنگینی به عهدشکنیها
بصیری در پاسخ به این سؤال که آیا با این اقدام، پرونده ایران به شورای امنیت فرستاده شده و مکانیسم ماشه علیه کشور اعمال میشود، گفت: ایران هنوز جواب سنگینی به عهدشکنیها نداده است و با وجود اختلاف شدید میان مواضع چین و روسیه در حمایت از اقدام ایران نسبت به مواضع طرف اروپایی، به نظر نمیرسد که چنین وضعیتی به زودی اتفاق بیفتد، مگر اینکه ایران گامهای بعدی را بردارد و خروج کامل از برجام قلمداد شود. تا آن زمان نمیتوان قضاوت کرد که پرونده ایران به شورای امنیت میرود.
وی خاطرنشان کرد: مقامات کشور اعلام میکنند که چین و روسیه تاکنون به تعهدات خود در برجام عمل کردهاند و اخیراً نیز در مواضع خود حق را برای ایران قائل شدهاند که به دلیل کارشکنی طرفهای غربی تصمیم گرفته است تعهدات خود در برجام را کاهش دهد. آمارها نشان میدهد چین در چند وقت اخیر، خرید نفت از ایران را افزایش داده است، کاری که اروپاییها انجام ندادند و کشورهای دیگر کمتر انجام دادند. البته اینکه انتظار داشته باشیم چین و روسیه به خاطر ایران وارد درگیری و جنگ شوند، غیرواقعگرایانه است؛ آنها منافع کلان خود را در نظر میگیرند، اما در مقایسه با دیگران عملکرد مثبتتری در رابطه با ایران داشتهاند.
انتهای پیام