در مسیر سیل/ لرستان در انتظار شروعی دوباره
گروه اجتماعی ـ ابتدای سال‌جاری، لرستان شاهد سیلاب شدیدی بود که باعث تخریب زیرساخت‌ها، تأسیسات کشاورزی و برخی منازل مسکونی و تجاری شد. به‌گونه‌ای که میزان خسارات را ۸۰۰ میلیارد تومان عنوان کردند.
در نخستین روز‌های سال نو شاهد وقوع سیلاب عظیم در لرستان بودیم. سازمان هواشناسی کشور بر اساس مدل‌ها از پنجم تا یازدهم فروردین، بارش‌ها را با تمرکز روی حاشیه زاگرس مرکزی ۸۰ میلی‌متر اعلام کرد و بر همین اساس و به‌دلیل بارش‌های اخیر و کاهش شرایط نفوذپذیری زمین، امکان جاری شدن سیلاب در استان بسیار بالا بود. استاندار لرستان با تشکیل جلسه ستاد بحران قبل از وقوع سیل تمهیدات لازم را در نظر گرفت و در خصوص جاری شدن سیل جدید هشدار‌های لازم را داد.
جهت جلوگیری از خسارات احتمالی، تأکید بر تسهیل بستر رودخانه، مشخص کردن نقاط حادثه‌خیز، تخلیه منازل مسکونی حاشیه رودخانه و مسدود کردن تردد جاده‌ای کنار کشکان و ایجاد اسکان موقت در برخی از مناطق بود؛ برای همین نمایندگان ویژه‌ای جهت بهتر انجام شدن این اقدامات در نقاط در معرض تهدید مشخص کرد.
خوشبختانه با پیگیری‌هایی که شد و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این حادثه خسارت جانی در پی نداشت اما آسیب‌های زیادی به اموال مردم و زیرساخت‌های استان وارد آمد.
مدیریت بحران کار آسانی نیست. عدم هماهنگی سازمانی و سیستمی، فشار رسانه‌ها، استرس یا فشار عصبی و اطلاعات نادرست، تنها بخشی از عواملی هستند که گرفتن تصمیمات خوب را برای مدیریت یک بحران بسیار دشوار می‌سازند.
از طرفی در برخورد با بحران هماهنگی دستگاه‌ها و گروه‌های درگیر و اجرای تصمیمات درست عامل محوری و اساسی برای مدیریت آن است.
در همین راستا به‌منظور بهبود تصمیم‌گیری در این شرایط استاندار با تشکیل مجدد جلسه ستاد بحران اقداماتی ازجمله مشارکت تمام اعضا و تقسیم‌کار بین دستگاه‌ها و مدیران را مطرح و اجرایی کرد تا بتوانند تصمیمات مناسبی را گرفته و به بهترین شکل آن‌ها را پیاده‌سازی کنند.
ابراز نگرانی استاندار از اهمیت موضوع و گزارش وضعیت سیل کاملاً مشهود بود که جبران خسارات ناشی از این حادثه از عهده لرستان به‌تنهایی ساخته نیست بدین رو با پیگیری و تلاش استاندار لرستان، رئیس جمهور، وزیران، ارتش، سپاه، سازمان‌ها و دیگر نهادها و مسئولین ملی به‌ویژه هلال‌احمر و اورژانس کشور به‌منظور کمک وامدادرسانی به لرستان آمدند چراکه راه‌های ارتباطی جاده‌ای و مخابراتی، آب، برق و گاز پلدختر، معمولان و روستاهای این مناطق تخریب و کاملاً قطع شده بود.
با هماهنگی‌های مدیریت ارشد استان سریعاً بالگردهای امداد و نجات هلال‌احمر، ارتش و سپاه پاسداران وارد لرستان شدند و عملیات کمک و امدادرسانی از همان دقایق نخست پس از سیل آغاز شد. در اولین پرواز امدادی استاندار لرستان، وزیر راه و شهرسازی، دبیر کل جمعیت هلال‌احمر و همچنین نیروهای امدادرسان حضور داشتند.
استاندار لرستان به‌دلیل قطع ارتباط زمینی و تخریب جاده‌های منتهی به پلدختر و معمولان و روستاها خدمات‌رسانی هوایی و ارسال پکیج‌های تعریف شده که شامل مواد غذایی دارویی چادر و ... می‌شد را در اولویت قرار داد و به‌صورت روزانه جلسات ستاد بحران برگزار می‌شد تا روند انجام کارها مورد بررسی قرار گیرد و چنان‌چه نیاز به همکاری بیشتری باشد پیگیری شود.
اسکان موقت و ایجاد کمپ در حاشیه مناطق سیل‌زده در دستور کار قرار گرفت و البته آن‌چه در این حادثه قابل‌توجه است توانایی استاندار در برقراری ارتباط و پاسخگویی به مردم بود. حضور چهره به چهره خادمی و معاونین وی در میان مردم سیل‌زده باعث دلگرمی هرچه بیشتر آنان شد و این اطمینان را به آنان داد که تنها نیستند.
متأسفانه در این حادثه خسارت مالی زیادی به استان وارد شد به‌گونه‌ای که در بخش زیرساخت‌ها بالغ‌بر ۸ هزار میلیارد تومان و کشاورزی یک‌هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان آسیب‌دیده است. برای جبران صدمات سیلاب، قرارگاه بازسازی و نوسازی مناطق سیل‌زده اقدام هوشمندانه دولت تدبیر و امید بود که در ادامه استاندار لرستان با تشکیل آن هم‌افزایی و تجمیع نیروها را در راستای خدمتی مؤثرتر و مطلوب‌تر پیگیری کرد.
در ابتدای هر اقدامی کمیته‌های بازسازی و نوسازی و جانشین استاندار در قرارگاه برآورد، تخصیص و تعیین خسارات «تبلیغات، اطلاع‌رسانی و فرهنگی»، «پیگیری مصوبات»، «امور اجتماعی، بهداشتی و مشارکت‌های مردمی»، «نظارت و بازرسی»، «فن‌آوری اطلاعات» و «دبیرخانه قرارگاه» تشکیل و وظایف تمامی آن‌ها مشخص شد.
پایان هر بحرانی، بازسازی و نوسازی نواحی و مناطق آسیب‌دیده است که باید وضعیت آن‌ها را به جریان عادی و معمول زندگی، کار و فعالیت مانند شرایط قبل از بحران یا نزدیک به آن برگرداند، به‌عبارتی انتقال به عقب از یک وضعیت اضطراری به روال عادی است برای همین مسئولان، مردم و تمامی نهادها و ارگان‌ها، همه پا به پای هم با عزمی جهادی و روحیه انقلابی در تلاش‌اند تا لرستان دوباره آبادانی خود را بیابد و در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نیستند.
تجربه بحران گنجینه‌ای از درس‌های بالقوه جهت برنامه‌ریزی اقتضایی و آموزش برای بحران‌های آینده است. به نظر می‌رسد که یک بحران زمان خوبی برای تصفیه و پاک‌سازی و آغاز دوباره است، امیدواریم این سیل نیز شروعی هر چه‌بهتر برای لرستان رقم بزند.
یادداشت: محمدرضا گودرزی
