گسترش گفتمان اسلام سیاسی در مناطق مختلف جهان

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ غلامعلی سلیمانی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در «نشست نظام سازی سیاسی در انقلاب اسلامی» که شامگاه جمعه 27 اردیبهشت ماه در نمایشگاه قرآن برگزار شد با توجه به مفاهیم اسلام شیعی و قرآن کریم و تاثیر آن بر نظام سازی سیاسی دیگر کشورها اظهار کرد: این تصور که فکر کنیم عینا مدلهایی مشابه «جمهوری اسلامی ایران» در سایر کشورها یا نقاط دنیا تشکیل شده و الگوی کامل از سیستم حال حاضر اسلام شیعی ایران گرفته، به نظر صحیح نمی آید بلکه باید در نظر داشت که در اصل این گفتمان «اسلام سیاسی» است که به سرعت در مناطق مختلف  جهان در حال گسترش و توجه است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ادامه بیان کرد: اختلاف و یا رقابت بین جریان های اخباری و اصولی شیعه در تاریخ از گذشته وجود داشته و دارد اما آنچه که در این بین بیشتر نمود پیدا کرده، غلبه جریان های اصولی بر سایر جریانات در قرن های اخیر است که توانسته کمک شایانی به حوزه نظام سازی با نگاه تفکر اسلام شیعی کند.

سلیمانی با اشاره به اینکه نظام سازی سخت و دارای تجربیات مشابه اندک در جهان بیرون است، تاکید کرد: گذر از تجارب گذشته به ویژه دوران مشروطه، منجر به ایجاد نظام و ساختنار شیعی کنونی شده است.

وی افزود: باید توجه داشت که حتی پیش از انقلاب اسلامی ایران هم نمونه هایی از «جمهوری اسلامی» همچون جمهوری اسلامی پاکستان وجود داشته است؛ اما مدل حکومت اسلامی آنگونه که اکنون وجود دارد، نبوده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران همچنین بیان کرد: نظام سازی سیاسی فرایندی زمان بر و مستمر است؛ اگر مدل فقهی یا دینی نتواند به نظام سازی خود برسد، دچار مشکلاتی از جمله الگوبرداری ناقص از سایر نظام های سیاسی و به نوعی گرته برداری ناقص می شود.

سلیمانی تاکید کرد: برای دستیابی به مدل مناسب برای ارائه نظام سازی سیاسی اسلام شیعی، باید به منابع شیعی و بازخوانی منابع اصیل فقهی رجوع بیشتری شود و باید گفت ارتباط با حوزه های علمیه در این فرایند بسیار موثر است.

در بخش دیگری از این نشست که با بیست دقیقه تاخیر در بخش بین الملل سالن نشست های تخصصی بین المللی (وبینار) نمایشگاه بین المللی قرآن برگزار شد، دکتر عارف برخورداری (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران) نیز به بیان نظریاتی در رابطه با نظام سازی  سیاسی در انقلاب اسلامی با توجه به مفاهیم اسلام شیعی و قرآن کریم و تاثیر آن بر نظام سازی سیاسی دیگر کشورها پرداخت.

برخورداری گفت: تاریخ سیاسی ایران را می توان به سه بخش کلی ایران کهن از دوران ایلامی تا ساسانیان، ایران پس از اسلام از دوران حمله اعراب تا انقلاب مشروطه و نهایتا ایران معاصراز مشروطه تاکنون تقسیم بندی کرد. تا پیش از دوران مشروطه، ساختار سیاسی ایران نوعی از سلطنت اسلامی بوده که با ورود سخت افزاری مدرنیته به ایران و متعاقب آن اعزام دانشجو به کشورهای دیگر، سفرهای خارجی دیپلمات ها و سفر سیاحان دچار دگرگونی می شود؛ به گونه ای که گفتمان مشروطه اندک اندک شکل می گیرد و مدل قبلی حاکم بر ایران رنگ می بازد.

وی هچنین با اشاره به اینکه در دوران قاجار و پهلوی نوعی تقابل و مقابله با جریان اسلام سیاسی بود، گفت: پس از وقوع انقلاب اسلامی در بهمن 1357 شاهد هستیم که بحث «اسلام سیاسی» دچار تحول شگرفی می شود به گونه ای که گرایش هایی همچون اسلام سیاسی چپ و اسلام سیاسی لیبرال به شدت کمرنگ شدند و اسلام فقهی نمود بیشتری یافت.

برخورداری افزود: امام(ره) براساس موضوع اصلی حکومت امام زمان (عج) و مباحث مربوط به حکومت اسلامی، اساس شیوه کنونی نظام سیاسی ایران را برقرار کرد که دارای سه شاخصه نظریه ولایت فقیه، منشا و غایت حکومت و مسئله آزادی بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در پایان یادآور شد: صدور انقلاب اسلامی ایران به سایر کشورها و پیدایش جنبش های اسلامی در برخی از دیگر کشورها نمایانگر پذیرش و استقبال از پیام استقلال و آزادی خواهی نگاه اسلام شیعی جمهو.ری اسلامی ایران است.

انتهای پیام