عید فطر در صربستان؛ وقت خرید لباس نو و تلاوت یاسین برای درگذشتگان

به گزارش ایکنا؛ اسلام در صربستان یکی از ادیان سنتی این کشور است که طی قرون 14 و 15 میلادی با هجوم ترکان عثمانی وارد بالکان شد. چون عثمانی‌ها بیش از 500 سال آنجا را زیر سیطره خود داشتند، برخی مردم منطقه به مرور زمان اسلام را پذیرفتند و وارثان آداب و رسوم ترک‌ها شدند.

جامعه مسلمانان صربستان را طبق آخرین سرشماری در سال 2011 حدود 223 هزار نفر اعلام کردند که اهل تسنن و حنفی مذهب هستند و 3.5 درصد کل جمعیت صربستان را تشکیل می‌دهند (بدون احتساب کوزوو).  بنابراین آداب و رسوم مسلمانان منطقه کم و بیش به سنت‌های ترکان عثمانی شبیه است. یکی از آداب این است که در ماه رمضان و عید فطر مؤمنان به میمنت فرارسیدن ماه خدا منازل خود را نظافت و حیاط خانه‌هایشان را آب و جارو می‌کنند.

همچنین مساجد را قبل از فرارسیدن ماه رمضان غبارروبی و تمیز می‌کنند یا اگر نیاز به تعمیر داشته باشد، در بازسازی و مرمت آن همت می‌گمارند،. در این کار اهالی مسلمان محل نیز هرکدام به وسع خود و در حد توانایی‌شان شرکت می‌کنند و به استقبال ماه رمضان می‌روند. 

بنا به اعلام رایزنی فرهنگی ایران در صربستان، همه روزه در طول ماه رمضان به منظور اطلاع‌رسانی به اهالی و آگاهی آن‌ها از اوقات شرعی و زمان افطار، علاوه بر اقامه اذان بر فراز گلدسته‌ها، چراغ مناره‌های مساجد را نیز مستخدمان روشن می‌کنند و اهالی تمایل بیشتری برای اقامه نماز جماعت نشان می‌دهند و به وقت نماز در مساجد گرد هم می‌آید.

کلاس‌های آموزش قرآن

ائمه جماعت هر محل کلاس‌های آموزش قرآن و سرودخوانی و مدیحه‌سرایی برگزار می‌کنند و بیشتر وقت جوانان در مساجد سپری می‌شود.

مسلمانان روزه‌دار هر شب علاوه بر نماز مغرب و عشاء، 33 رکعت نماز تراویح می‌خوانند و سعی می‌کنند در طول روز بخشی از وقت خود را به قرائت قرآن و خواندن ذکر اختصاص دهند. در این ایام افرادی را نیز می‌توان یافت که در مسجد اعتکاف می‌کنند. در میان مسلمانان آنها که قدیمی‌تر و به اصطلاح ریش سفیدند معمولاً دو ماه قبل از ماه رمضان یعنی در ماه‌های رجب و شعبان به پیشواز می‌روند و روزه می‌گیرند.

مسلمانان صربستان در ماه رمضان عموماً پایبند به قوانین و مقررات خاصی هستند؛ از جمله اینکه حتماً در لحظه شروع اذان مغرب افطار می‌کنند و افطار قبل از اقامه نماز از واجبات است، ولو اینکه به اندازه یک جرعه آب باشد و پس از آن نماز می‌‌خوانند. قریب به اتفاق مردم نیز معتقدند اگر به موقع و سر وقت قبل از اقامه نماز افطار نکنند، نماز و روزه آن روزشان باطل است و یک روز گرسنگی بی‌اجر و ثواب را تحمل کرده‌اند. پس، دعا به وقت افطار حائز اهمیت است.

امروزه در میان مردم رسم شده است که از افطار تا وقت سحر بیدار می‌مانند، آنهایی که در دینداری عمیق‌تر از دیگران هستند، قسمت اعظم وقتشان را به شب‌زنده‌داری و دعا و نیایش می‌گذرانند و بقیه مردم نیز وقت خود را با برنامه‌های ورزشی، فرهنگی، گفت‌وگو،‌ تماشای تلویزیون و غیره پر می‌کنند.

 یاد درگذشتگان در عیـد فطر

در صربستان نیز همچون دیگر نقاط اروپا مسلمانان دو عید بزرگ دارند، عید فطر و عید قربان که هر دو از اهمیت بسزایی برخوردارند. چند روز مانده به عید فطر، مردم محل کسب و زندگی خود را بیش از پیش نظافت می‌کنند؛ چرا که معتقدند براساس اصول اسلامی نظافت نیمی از ایمان است و باید در شب‌های عید به آن توجه خاصی داشت.

همچنین در شب عید بر سر مزار عزیزانشان می‌روند و نظافت می‌کنند. برایشان سوره یاسین تلاوت می‌کنند و دعا می‌خوانند.

طبق آموزه‌های اسلامی رایج در منطقه رسم است که روز عید تمام اعضای خانواده با لباس‌های تمیز و سر و وضع مرتب و متناسب با شرع اسلام در نماز عید فطر حاضر شوند و به اقامه نماز بپردازند. در همه مساجد بساط پذیرایی با انواع غذاها برقرار است و مؤمنان برای همان روز یا روز بعد از آن به ناهار روز عید دعوت می‌شوند که بخشی از هزینه جشن را جامعه اسلامی و قسمتی را مردم خیر منطقه تأمین می‌کنند. جالب اینکه این ضیافت فقط برای مسلمانان نیست و پیروان دیگر ادیان هم می‌توانند از این سفره گسترده متنعم شوند.

آداب و رسوم مسلمانان در کرواسی و بوسنی و هرزگووین یکسان است اما در صربستان علاوه بر مردان، زنان نیز در نیایش روز عید فطر در جایگاه مخصوص بانوان حضور می‌یابند، در صورتی که در برخی از مناطق بالکان همانند بوسنی رفتن بانوان به نماز عید معمول نیست.

یکی از آداب و رسوم این روز دید و بازدید است که کوچک‌ترها به بازدید بزرگ‌ترها و والدینشان می‌روند و ضمن احترام به دستورات شرع اسلام، به جشن و پایکوبی می‌پردازند. همچنین، سرودهایی را در مدح حضرت رسول و یا حضرت فاطمه زهرا می‌خوانند و در محافل عمومی در مناطق مسلمان‌نشین چایخانه‌ها و کافه بازارها در کنار اشعار کوچه‌بازاری مراسم شادی را برگزار می‌کنند.

جالب اینجاست که آن دسته از مسلمانانی هم که در اقامه نماز یا گرفتن روزه کوتاهی می‌کنند و بی‌حوصلگی از خود نشان می‌دهند، مقیدند که دروغ و دشنام در ماه رمضان حرام است و از این موارد پرهیز می‌کنند.

گردآوری و تنظیم: زهرا نوکانی

انتهای پیام