رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده:
تصویر درستی از فقه حکومتی در حوزه وجود ندارد/ تأسیس دبیرخانه مؤسسات فقه حکومتی
گروه حوزه‌های علمیه ــ رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده گفت: تقریباً تمام مقالات طلاب در بحث اختیارات حکومت در مورد حکومت پیامبر(ص) است، در حالی که در میدان عمل امروز ما جمهوری اسلامی وجود دارد و تحقیقات فقهی باید معطوف به این نظام باشد.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد، رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده، شامگاه ۱۱ خردادماه در مراسم رونمایی از پایگاه جدید فقه حکومتی وسائل در سالن غدیر دفتر تبلیغات اسلامی قم با اشاره به نظر حجت‌الاسلام والمسلمین سعید بهمنی مبنی بر اینکه ضعف استنادی به قرآن و روایات از نقاط ضعف در تولید متون فقه حکومتی است، گفت: معتقدم که ضعف استنادی در حوزه فقه حکومتی به عنوان نقطه ضعف نیست، چون با مسئله نوپدیدی به نام فقه حکومتی مواجه‌ایم که جدید است و در ابتدا نزد فقهای متبحر محل نظر نبوده است.زیبایی‌نژاد ادامه داد: فقیهی که صد سال پیش در حجره خود نشسته بود کاری با فقه حکومتی نداشت و تحقیق او کتابخانه‌ای بود. بنابراین در حوزه فقه حکومتی ابتدا باید افرادی نظر بدهند که کار میدانی می‌کنند.
مرحله ماقبل استناد
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده با بیان اینکه متفقه فقه حکومتی در مرحله ماقبل استناد است و نیازی نیست حتماً استناد دقیق داشته باشد، اظهار کرد: او باید موضوعات میدانی را به فقیه گزارش دهد و مهم آن است که میز بازی و خروج بحث به دست یک فقیه باشد و او فتوا را بدهد.
زیبایی‌نژاد به مثالی در مورد فمینییست‌ها پرداخت و اظهار کرد: فمینیست‌های عملگرا می‌گویند ما از میدان عمل، نظریه تولید می‌کنیم مثلاً مردسالاری در ذهن ماست، ولی وقتی در میدان عمل درگیر شدیم می‌فهمیم این پدیده بسیار پیچیده است. بنابراین وارد هر مرحله که بشویم نظریه برای آن تولید می‌کنیم و در فقه حکومتی هم باید این مسئله مد نظر باشد.
تصویر درستی از حکومت نداریم
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده با بیان اینکه ما هنوز در تعریف فقه حکومتی وحدت نظر نداریم، بیان کرد: گاهی می‌گوییم فقه حکومتی، ولی منظور ما فقه سیاسی است؛ فقه حکومتی رویکرد حکومتی به فقه است و با فقه مسائل نوپدید در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و ... متفاوت است؛ مثلاً حجاب ممکن است تا قیامت وجوب باشد، ولی ممکن است متناسب با شرائط نظام اسلامی و عدم قدرت در مواجهه با آن یا مضرات زیاد درگیری و اجبار در این مسئله حرمت داشته باشد.
زیبایی‌نژاد با بیان اینکه ما گاهی تصویر درستی از حکومت نداریم اظهار کرد: تقریباً تمام مقالات طلاب ما در بحث اختیارات حکومت در مورد حکومت پیامبر(ص) است، در حالی که در میدان عمل امروز ما، جمهوری اسلامی وجود دارد که در آن برخی افراد با ابتذال رای می‌آورند و ترکیبی از دولت ملی و نفتی ایرانی است؛ بنابراین آیا مراد از فقه حکومتی، حکومت در خلأ است یا سخن از جمهوری اسلامی است؟
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده با بیان اینکه ما هنوز در تعریف فقه حکومتی وحدت نظر نداریم، بیان کرد: گاهی می‌گوییم فقه حکومتی، ولی منظور ما فقه سیاسی است؛ فقه حکومتی رویکرد حکومتی به فقه است و با فقه مسائل نوپدید در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و ... متفاوت است؛ مثلاً حجاب ممکن است تا قیامت وجوب باشد، ولی ممکن است متناسب با شرائط نظام اسلامی و عدم قدرت در مواجهه با آن یا مضرات زیاد درگیری و اجبار در این مسئله حرمت داشته باشد.
زیبایی‌نژاد با بیان اینکه ما گاهی تصویر درستی از حکومت نداریم اظهار کرد: تقریباً تمام مقالات طلاب ما در بحث اختیارات حکومت در مورد حکومت پیامبر(ص) است، در حالی که در میدان عمل امروز ما، جمهوری اسلامی وجود دارد که در آن برخی افراد با ابتذال رای می‌آورند و ترکیبی از دولت ملی و نفتی ایرانی است؛ بنابراین آیا مراد از فقه حکومتی، حکومت در خلأ است یا سخن از جمهوری اسلامی است؟
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه خواهران با بیان اینکه ما در گام نخست باید پرونده‌سازی در موضوعات فقه حکومتی داشته باشیم تصریح کرد: این مسئله سبب می‌شود که آرای متشتت در زمینه فقه حکومتی به وحدت نظر برسد. همچنین باید کار را به کسانی که با فقه آشنا هستند بدهیم تا مسائل را تنقیح کنند و موضوعات تنقیح شده به مراجع ارائه و فتوا صادر شود.
نابسندگی استناد به منابع
یادآور می‌شود حجت‌الاسلام والمسلمین سعید بهمنی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، نیز در سخنانی با اشاره به بحث نابسندگی استناد به قرآن و روایات گفت: عمدتاً دلیلی که باعث میدانی نشدن و عدم ایجاد موج عملی نظریات در جامعه می‌شود دارد این است که درباره نظریات رقیب بی‌اعتنا هستیم و استنادمان به منابع بسنده نیست.
وی تاکید کرد: عمدتاً رسانه‌ها در مباحث علمی، روایتگر دانش هستند و با پدیده شبه علم مواجه هستیم، یعنی باید بررسی کنیم که چقدر وعی و ظرفیت برای انعکاس دقیق مباحث علمی وجود دارد؟ زیرا بحث اگر استدلالی شود با اقبال رسانه روبرو نمی‌شود، ولی سخنان پرطمطراق توجه بیشتر مخاطب و خبرنگار را به خود اختصاص می‌دهد و این نقص می‌تواند برای پایگاه وسائل هم باشد.
تأسیس دبیرخانه مؤسسات فقه حکومتی
همچنین دشتی، رئیس مؤسسه صراط مبین، با بیان اینکه این مؤسسه در حوزه فقه حکومتی و آسیب شناسی فرهنگ و نهاد‌های دینی فعالیت دارد، افزود: مسائل و موضوعات مدرن و جدید احکام جدید می‌طلبد؛ با آینده پیچیده‌ای مواجه هستیم و لازم است پاسخ جدیدی بدهیم.
دشتی بیان کرد: فقه باید به شخص حقوقی و جامعه مکلف بپردازد و تکالیف جمعی را معین کند. لذا مراکزی باید بتوانند استادان و پژوهشگران را گرد هم آورند و به این مباحث بپردازند.
وی افزود: جزیره‌ای کار کردن و نداشتن هم‌افزایی و اتصال نظام‌مند از موانع فراروی اقدامات جدید از جمله در زمینه مباحث فقه حکومتی است. لذا پیشنهاد من این است که با توجه به فعالیت مراکز و مؤسسات متعدد مانند مؤسسه فقه نظام آیت الله اراکی، مؤسسه صراط مبین، پایگاه وسائل و ...، دبیرخانه مؤسسات فقه حکومتی ایجاد شود و به توسعه و تبادل محقق و روش بپردازند.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
