استنادات قرآنی مقاومت در بیانات رهبر معظم انقلاب

رهبر معظم انقلاب در سخنرانی امسال سالگرد ارتحال امام(ره) به تبیین جایگاه مقاومت در اندیشه امام(ره) پرداخته و پشتوانه‌های عقلانی، منطقی و دینی و قرآنی مقاومت را تشریح کردند.

ایشان در این سخنرانی برای تبیین منطق قرآنی مقاومت با اشاره به وجود ده‌ها آیه در قرآن کریم که تبیین‌کننده مفهوم مقاومت است به طور خاص 5 آیه را مورد اشاره قرار می‌دهند؛ آیه 15 سوره شورا، آیه 42 سوره طور، آیه 5 سوره قصص، آیه 7 سوره محمد(ص) و آیه 40 سوره حج.

در این نوشتار نکات و پیا‌م‌های پنج آیه بیان می‌شود.

1ـ آیه 15 سوره شورا

متن آیه: «فَلِذَٰلِكَ فَادْعُ ۖ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ ۖ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ ۖ وَقُلْ آمَنْتُ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتَابٍ ۖ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ ۖ اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ ۖ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ ۖ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ ۖ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا ۖ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ»

ترجمه آیه: بنابراين به دعوت پرداز، و همان گونه كه مأمورى ايستادگى كن، و هوسهاى آنان را پيروى مكن و بگو: «به هر كتابى كه خدا نازل كرده است ايمان آوردم و مأمور شدم كه ميان شما عدالت كنم؛ خدا پروردگار ما و پروردگار شماست؛ اعمال ما از آنِ ما و اعمال شما از آنِ شماست؛ ميان ما و شما خصومتى نيست؛ خدا ميان ما را جمع مى‌كند، و فرجام به سوى اوست.

نکات:

ـ عدالت‌ورزى، حاصل يك سرى باورها و اعتقادات است: شناخت راه حقّ و وصاياى انبياى الهى، كنار زدن هوس‌ها، ايمان به حضور در دادگاه الهى و دريافت پاداش متناسب با عمل.
ـ در اين آيه فرمان عدالت در كنار همه اين باورها آمده است.
ـ در برابر تفرقه‌هاى برخاسته از فزون‌طلبى، بايد در راه دين، استوار بود.
ـ تبليغ دين همراه با مشكلاتى است كه بايد تحمّل نمود.
ـ استقامتى ارزشمند است كه بر اساس حقّ و وظيفه باشد وگرنه حاصلى جز لجاجت ندارد.
ـ آنچه كه مخالف فرمان خداست، پيروى از هوس‌هاى مردم است.
ـ پيروى از هوس‌هاى مردم آفتِ دعوت به راه حقّ است.
ـ رهبر الهى بايد به اصول دعوت خود پايبند باشد و در برابر خواسته‌هاى نامشروع مردم تسليم نشود.
ـ اسلام، تمامى كتب آسمانى را مى‌پذيرد.
ـ عدالت خواهى خواست همه اديان الهى است.
ـ انبيا بايد حاكم و با نفوذ باشند تا بتوانند عدالت را در جامعه پياده كنند.
ـ بيان مشتركات بهترين زمينه دعوت است.

2ـ آیه 42 سوره طور

متن آیه: «أَمْ يُرِيدُونَ كَيْدًا ۖ فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ»

ترجمه آیه: يا مى‌خواهند نيرنگى بزنند؟ و [لى‌] آنان كه كافر شده‌اند، خود دچار نيرنگ شده‌اند.

نکات:

ـ يكى از شيوه‌هاى دعوت و هدايت، شيوه پرسش و پاسخ است كه قرآن چگونگى پرسيدن را بيان كرده است.
ـ كيد و نيرنگ دشمنان مقطعى نيست، بلكه دائمى است.
ـ نتيجه‌ نيرنگ، به خود افراد باز مى‌گردد.

3ـ آیه 5 سوره قصص:

متن آیه: «وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ»

ترجمه آیه: ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم

نکات:

ـ كلمه «منت» در اين‌جا به معناى نعمت بزرگ و با ارزش است، نه منّت زبانى كه بازگو كردن نعمت به قصد تحقير ديگران باشد و مسلّماً كار زشت و ناپسندى است.
ـ شكّى نيست كه هرگاه اراده الهى بر تحقّق امرى تعلّق گيرد، آن مسئله قطعاً عملى خواهد شد و هيچ مانعى نمى‌تواند سدّ راه آن گردد.
ـ مراد از مستضعفان در اين آيه، با توجّه به مجهول بودن فعل‌ «اسْتُضْعِفُوا»، كسانى هستند كه خود در اين امر نقش نداشته و استكبار آنها را به استضعاف كشيده باشد.
ـ حكومت جهانى مستضعفان و حمايت از مظلومان تاريخ، اراده وخواست الهى است.
ـ در حكومت خودكامه طاغوتى، نيروهاى كارآمد به ضعف كشانده مى‌شوند.
ـ آينده از آنِ مستضعفان است.
ـ امامت، همچون بعثت، نعمت ويژه‌اى است كه خداوند بر مردم منّت مى‌نهد.

4ـ آیه 7 سوره محمد(ص)

متن آیه: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ»

ترجمه آیه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، اگر خدا را يارى كنيد ياريتان مى‌كند و گام‌هايتان را استوار مى‌دارد.

نکات:

ـ انسان، موجودى محدود است و نصرت و يارى او از راه خدا نيز محدود؛ ولى خداوند بى نهايت است و نصرت او برخاسته از قدرت نامحدود.
ـ خداوند چند چيز را در گرو چند چيز بر خود لازم كرده که یکی از آنها نصرت و یاریش است که در گرو یاری انسان بیان شده است.
ـ لازمه‌ ايمان، اقدام عملى در جهت نشر و گسترش دين الهى است.
ـ جهاد با كفّار محارب، يكى از مصاديق يارى دين خداوند است.
ـ پاداش و كيفر الهى، با عملكرد انسان همگون است.
ـ هركس با فكر، زبان و عمل خويش، دين اسلام را يارى كند، خداوند نيز او را حمايت مى‌كند.
ـ دريافت الطاف الهى، به تلاش انسان بستگى دارد.
ـ در ميان امدادهاى الهى، ثابت قدم بودن، برجسته‌ترين آنهاست. (بعد از نصرت الهى نام پايدارى آمده است)
ـ پاداش‌هاى الهى بيش از عملكرد ما است.

5 ـ آیه 40 سوره حج

متن آیه: «الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ ۗ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا ۗ وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ»

ترجمه آیه: همان كسانى كه بناحق از خانه‌هايشان بيرون رانده شدند. [آنها گناهى نداشتند] جز اينكه مى‌گفتند: «پروردگار ما خداست» و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض ديگر دفع نمى‌كرد، صومعه‌ها و كليساها و كنيسه‌ها و مساجدى كه نام خدا در آنها بسيار برده مى‌شود، سخت ويران مى‌شد، و قطعاً خدا به كسى كه [دين‌] او را يارى مى‌كند، يارى مى‌دهد، چرا كه خدا سخت نيرومند شكست‌ناپذير است.

نکات:

ـ خرابى مسجد يعنى: محو اتّحاد و تشكّل، قطع رابطه با امام عادل، فراموشى فقرا، عدم آگاهى از اوضاع و غفلت از خدا و لذا اگر دشمن بتواند، اوّل اين مراكز را قلع و قمع مى‌كند.
ـ آوارگى از وطن روشن‌ترين نمونه مظلوميّت است.
ـ علاقه به وطن، حقّ طبيعى انسان واخراج از وطن، سلب اين حقّ و سبب ظلم است.
ـ در قرآن، تبعيد مفسدين‌فى‌الارض حقّ وتبعيد مؤمنان ناحقّ است.
ـ ديندارى، سختى و ناگوارى دارد.
ـ مؤمنان، وسيلهى تحقّق اراده‌ الهى‌اند.
ـ براى حفظ مراكز دينى، گاهى بايد خون داد.
ـ آنچه مهم است، دفاع از حريم مساجد است، خواه با جنگ باشد و وخواه با قلم و بيان و يا برنامه‌هاى ديگر.
ـ مهم‌ترين برنامه‌ دشمن، نابودى مراكز دينى بيدار كننده است.
ـ نام عبادتگاه مهم نيست، كفّار و متجاوزين با ياد خدا و راه او به هر شكل و در هر كجا كه باشد مخالفند.
ـ ياد خدا هدف اصلى و روح اعمال در مراكز دينى است.
ـ مساجدى مورد ستايش قرآن است كه در آنها از خداوند بسيار ياد شود و به حداقل اكتفا نشود.
ـ امداد و نصرت الهى، بعد از حركت و تلاش ماست.

منبع: تفسیر نور، حجت‌الاسلام و المسلمین محسن قرائتی

انتهای پیام