رئیس دانشگاه تهران؛
پویایی اسناد کشور در گرو بازنگری و روزآمدی است/ ناآشنایی دانشگاهیان با اسناد مهم
گروه دانشگاه ــ رئیس دانشگاه تهران در هشتمین کنفرانس الگوی اسلامی ــ ایرانی پیشرفت با تأکید بر لزوم توجه دانشگاهیان به اسناد کشور، گفت: برای پویایی اسناد لازم است که هر از گاهی این اسناد ارزیابی و بازنگری و به جریان اصلی علم و تحقیق متصل شوند.
به گزارش ایکنا؛ هشتمین کنفرانس الگوی اسلامی ــ ایرانی پیشرفت (الگوی پیشرفت؛ پیشران‌ها، چالش‌ها و الزامات تحقق) به همت مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، امروز ۲۲ خردادماه، در محل کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران آغاز به کار کرد.هادی اکبرزاده، دبیر کنفرانس الگوی اسلامی ــ ایرانی پیشرفت، در آغاز این کنفرانس و پیش از ارائه مقالات به ارائه گزارشی از روند برگزاری هشت دوره از این کنفرانس پرداخت و بیان کرد: براساس تأکید مقام معظم رهبری، سال ۱۴۰۰ شمسی زمان آغاز جنبه عملیاتی الگو انتخاب شده است و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باید طی دو سال آینده تکمیل و به وادی عمل برسد.
وی ادامه داد: رسیدن به این هدف چالشی جدی در تبیین اهداف، سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های کشور به وجود آورده و اکنون بحث ضمانت اجرایی این الگو مهمترین چالش در مرحله کنونی است. در این راستا پرسش‌های اصلی آن است که چرا بسیاری از سیاست‌ها و برنامه‌های کشور در مقام عمل موفق نبوده‌اند؛ آیا مشکل تدوین این برنامه‌ها بوده و یا مشکل از بیرون کشور و الگوبرداری غلط از بیرون است؟ آیا ما در سیاستگذاری‌ها جامع‌نگری آرمانی داشته‌ایم؟ آیا مشکل در مبهم بودن مفاهیم است و یا مشکل ناشی از انفصال سیاستگذاری و برنامه‌ریزی‌های ما در بخش اجرایی کشور است؟ آیا مشکل در سازوکار‌های پایش و نظارت است و یا در گفتمان سازی مشکل داریم که این الگو جدی گرفته نشده و در قبال آن عزم جدی نیز شکل نگرفته است.
اکبرزاده با بیان اینکه هدف اصلی کنفرانس هشتم پرداختن به این پرسش‌ها و یافتن پاسخ‌های متقن به آن‌ها است، افزود: کنفرانس نهم در بهار سال ۹۹ برگزار می‌شود. اخیراً مشورت‌های زیادی با صاحب‌نظران در مورد کنفرانس آتی انجام شده است. تغییر مطلوب هنجار‌ها و سازوکار‌های اجتماعی و اجرای الگو منوط به توجه بیشتر به سیاستگذاری در نظام اجرایی کشور است. لذا موضوع کنفرانس نهم زمینه‌های تحقق الگو و ضمانت اجرایی آن است.
دبیر کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با بیان اینکه کنفرانس هشتم با استقبال خوب پژوهشگران و صاحب‌نظران مواجه شد، گفت: تعداد ۳۲۰ مقاله علمی به دبیرخانه این دوره واصل شد که پس از داوری از سوی ۷۲ عضو هیئت علمی، تعداد ۱۵۸ مقاله پذیرفته شد که از این تعداد ۹۶ مقاله به صورت پوستر به نمایش درمی‌آید و ۶۲ مورد آن‌ها در کنفرانس از سوی محققان و نگارندگان آن‌ها ارائه خواهند شد.
در ادامه مراسم افتتاحیه کنفرانس هشتم الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران، به سخنرانی پرداخت و گفت: برای اینکه موضوع الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بررسی شود، باید نگاه نقادانه‌ای به سند داشت و این نقادی در جهت تقویت آن دنبال شود. شاید بزرگترین چالش اسناد ما در کشور بحث اجرای آن است. در کشور ما ایجاد نهاد، سازمان و تدوین اسناد و قانون خیلی سریع و خوب انجام می‌شود و مشابه تمام نهاد‌های دنیا را داریم؛ در الگوگیری خوب عمل کرده‌ایم، اما به راندمان و عملکرد این نهاد‌ها کمتر توجه کرده‌ایم و تنها شکل ساختاری آن برایمان مهم بوده است. برای مثال باید به تأسیس دانشگاه‌ها و مراکز متعدد علمی اشاره کرد؛ اگرچه وجود مراکز علمی از الزامات قطعی پیشرفت است.
وی ادامه داد: امروز یکی از کار‌های مهم قانون‌زدایی است و باید بررسی کنیم و بخش‌هایی را حذف کنیم. در مورد اسناد هم به سند چشم‌انداز، سند جامع علمی و سیاست‌های ابلاغی نیاز داریم، چرا که هر چهار سال یک دولت روی کار می‌آید و انتظار می‌رود با تغییر دولت‌ها، سیاست‌های کشور دچار تغییر و چالش نشود. البته هر دولتی با شعار‌هایی روی کار می‌آید و اینکه این شعار‌ها چه میزان با اسناد هماهنگی دارد جای بحث است.
دانشگاهیان با اسناد کشور آشنا نیستند
رئیس دانشگاه تهران افزود: شاکله اصلی کشور و جهت‌گیری توسعه کشور نمی‌تواند دائما در حال تغییر باشد، اگر چنین باشد، این اسناد نمی‌توانند آن‌گونه که باید محقق و موفق شوند. مهمترین چالش در تدوین اسناد همین است که چرا اسناد به درستی اجرا نمی‌شوند. مهمترین چیزی که این اسناد باید دارا باشند، این است که در جامعه دانشگاهی از هر که بپرسی از این سند چه می‌داند اولاً با سند آشنا باشد و دوم آنکه تلقی افراد از سند با یکدیگر متفاوت نباشد. متأسفانه دانشگاهیان با این اسناد آشنا نیستند و از طرفی تلقی‌ها هم یکسان نیست. اگر سند اجرا نشود، باور به آن سند کاهش می‌یابد.
نیلی احمدآبادی با بیان اینکه گاهی باید به متدلوژی تدوین سندی پرداخت، گفت: روش تدوین سند بسیار مهم است؛ اینکه آیا سند از بالا به پایین یا برعکس و یا یک چیز تعاملی بین این دو تدوین شده، حائز اهمیت است. باید دید کدام یک از این روش‌ها بهتر جواب می‌دهد. وقتی سندی نوشته می‌شود باید تشنگی در جامعه به وجود بیاورد و این‌طور استنباط شود که بدون داشتن آن سند کار قابل انجام نیست یا آن کیفیت لازم را نخواهد داشت. جامعه هدف این‌گونه علاقه‌مند به اجرای سند می‌شود.
رئیس دانشگاه تهران گفت: تحولات در دنیا و کشور خودمان سریع اتفاق می‌افتد، باید سندی بنویسیم که تا ۳۰ سال آینده هم قابل استناد باشد. برای مثال امروز یک سؤال بزرگ در مقابل دانشگاه‌ها این است که آینده دانشگاه چگونه است؟ دو تحول بزرگ در دنیا اتفاق افتاده، یکی هوش مصنوعی و دیگری آموزش الکترونیک است که فضای فیزیکی و تعلق دانشجو و استاد به یک دانشگاه را از بین برده است. وظفیه دانشگاه بررسی این است که سند را باید چگونه نوشت که خود را با تحولات در دوره‌های مختلف منطبق کند.
وی ادامه داد: اگر کسانی که می‌خواهند این سند را اجرا کنند بین محتوای سند و تحولات بلاتکلیف باشند، قادر به تصمیم‌گیری و اجرا نخواهند بود. امروز اختیار را توزیع کرده‌ایم و سبب این بلاتکلیفی شده‌ایم؛ همین امر باعث افت راندمان و پیشرفت می‌شود.
توجه به خلاقیت و نوآوری در تدوین اسناد
نیلی احمدآبادی با تأکید بر توجه به خلاقیت گفت: امروز خلاقیت روش و مستند شده است و این خلاقیت و نوآوری جزء برنامه آموزشی و مراکز رشد دنیا شده است، در حالی که ۱۰ سال پیش این ادبیات را نداشتیم. در سندی که می‌نویسیم چه اندازه به خلاقیت توجه می‌شود؟
رئیس دانشگاه تهران در پاسخ به اینکه چرا اسناد کاملاً اجرا نمی‌شوند، بیان کرد: در اسنادی که می‌نویسیم به فرایند‌ها توجه نمی‌کنیم. به نظر من اگر سندی نوشته می‌شود لازم است در روند تدوین آن، فرایند‌ها هم دیده شود،؛ بدین شکل مجریان دچار چالش نمی‌شوند. باید امکان بازنگری و مطابقت با شرایط حاضر در اسناد وجود داشته باشد.
وی افزود: اینکه کشور به این ظرفیت و قابلیت رسیده که برای ۵۰ سال آینده برنامه‌ریزی داشته باشد، ارزشمند است و اینکه به آینده‌پژوهی رسیده‌ایم و به اصل جامعه دانشگاهی مراجعه کرده‌ایم اتفاق خوبی است و حتماً موفق می‌شود، اما در ادامه این سند باید بتواند مشغله ذهنی بدنه متفکر و فکور جامعه دانشگاهی باشد و موفقیت زمانی رخ می‌دهد که جامعه مدام به این سند و چگونه اجرا شدن آن فکر کند.
سازوکار اجرایی اسناد از دیدگاه نهاد دانشگاه
نیلی احمدآبادی با ارائه سازوکار این موضوع در ادامه گفت: دانشگاه در قالب‌های آموزش و پژوهش تلاش می‌کند تا هر فرایندی در کشور به این بدنه دانشگاهی متصل شود تا پویا و موفق باشد. اگر نهاد‌ها درگیر شدند، موفقیت حاصل می‌شود.
وی افزود: برای پویایی سند لازم است که هر از گاهی سند را ارزیابی و بازنگری کنیم و سند به جریان اصلی علم و تحقیق وصل شود. دنیا بودجه متمرکزی را برای تحقق اهداف خود، تعیین می‌کند، اما به پژوهشگر می‌گوید اگر قصد تحقیق داری باید به مراکزی مراجعه و از آن‌ها بودجه دریافت کنی؛ آن مرکز هم می‌گوید باید روی این موضوع که می‌گویم کار کنی، اما در کشور ما ابتدا بودجه را توزیع می‌کنیم و بعد می‌گوییم خودتان هر کاری می‌خواهید انجام دهید.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
