حسین سلطان محمدی، منتقد سینما در گفتوگو با خبرنگار
ایکنا با بیان اینکه «شبی که ماه کامل شد» یک جهش مهم برای فیلمسازش است، اظهار کرد: کیفیت اثر جدید نرگس آبیار آنقدر بالاست که این شائبه را در ذهن ایجاد می‌کند که فیلمساز در ساخت این اثر کمک‌های ناگفته‌ای داشته است، این اثر تفاوت فاحشی با سایر ساخته‌های این فیلمساز دارد و می‌تواند نمره درخشان کارنامه آبیار محسوب شود.
وی افزود: این اثر یک رویداد را به صورت سینمایی بیان می‌کند با این تفاوت که درام قدرتمندی در آن شکل گرفته است و داستان خانوادگی جاری در این اثر در کنار رویداد بیان می‌شود، به همین جهت وقتی ما روابط این زوج را در درون خانواده بررسی می‌کنیم بیشتر می‌توان به ابعاد رویداد که همان ماهیت گروه تروریستی ریگی است پی برد. درباره واقع‌نگری سناریو نمی‌توان اظهارنظر قطعی کرد زیرا شواهدی از این اتفاق در اختیار نداریم تا بخواهیم درباره کم و کیف آن اظهارنظر کنیم.
شخصیت ریگی خاکستری نیست
وی با بیان اینکه در سناریوی شبی که ماه کامل شد جدا از نقاط قوت یک رویکرد غلط هم وجود دارد، بیان کرد: محوریت این قصه خانواده است به همین جهت دیگر شخصیت‌ها هم خاکستری شده‌اند.این نگرش به برخی شخصیت‌ها مناسب نیست، مثلاً شخصیت ریگی را نمی‌توان با یک نگاه خاکستری نگریست زیرا خشونت‌های این فرد به هیچ عنوان منطبق بر باورهای دینی، اخلاقی و انسانی نیست.
این کارشناس رسانه اضافه کرد: این قبیل وقایع در تاریخ صدر اسلام هم فراوان است مثلاً در جنگ صفین معاویه قرآن را بر سر نیزه کرد و سبب شد این سؤال ایجاد شود که او حق است یا حضرت امیر(ع). به همین جهت وقتی فردی در رفتارش به قرآن استناد می‌کند دلیلی برای خاکستری بودن شخصیت او نیست و من نوع نگاهی که به ریگی در این اثر شده است را نمی‌پسندم. ما نباید فضایی در فیلم ترسیم کنیم که مخاطب به ناحق بودن ریگی تردید کند. بلکه باید به صراحت تبیین کنیم که برداشت این افراد از قرآن همان برداشتی است که معاویه و عمروعاص در جنگ صفین به کار گرفتند.
مکمل‌هایی که عالی ظاهر شدند
وی درباره بازی‌های ارائه شده در شبی که ماه کامل شد گفت: بازی خوب هنرمندان این فیلم بسیار عیان است و همه بر کیفیت آن اتفاق نظر دارند و جزء معدود دفعاتی است که اختلاف سلیقه برای اهدای سیمرغ بهترین بازیگر در جشنواره فیلم فجر پیش آمد. نقش‌های مکمل هم در این اثر به خوبی ایفا شده‌اند و شبنم مقدمی و فرشته صدر عرفایی در این فیلم سینمایی کاملاً متفاوت ظاهر شده‌اند. یکی دیگر از نقش‌های مهم کارآکتر مهدی زمین‌پرداز است که در نقش برادر فائزه ظاهر می‌شود. این شخصیت نمود جوانانی است که آمال و آرزوهایشان را در غرب جستجو می‌کنند.
وی با بیان اینکه فضاسازی و دکوپاژ این کار او را متعجب کرده است اظهار کرد: در بحث دکوپاژ هم این شائبه در ذهن ایجاد می‌شود که در این زمینه آبیار از مشورت‌های دیگران استفاده کرده است. زیرا تصور آن دشوار است که کارگردانی که تاکنون چنین فضایی را تجربه نکرده است بتواند به این خوبی در این زمینه عمل کند. برای مثال صحنه‌های اکشن بیابان و جلوه‌های ویژه این اثر بسیار زیباست و همچنین حرکت دوربین خیره کننده است، به ویژه در برخی صحنه‌ها که دوربین روی دست حرکت می‌کند تماشاگر را آزار نمی‌دهد. تدوین فیلم هم شتابی خوب دارد و تماشاگر را تا پایان با خود همراه می‌کند.
این کارشناس در پاسخ به این سؤال که موفقیت‌های این فیلم در جشنواره فجر در شرایطی بود که در دوره سی‌و‌هفتم، اثر خوب کم نداشتیم، این‌گونه توضیح داد: نگاه هنر برای هنر مورد پذیرش من نیست، بنابراین جایزه‌های این فیلم، کاملاً منصفانه اعطا شده است، زیرا داستان‌های اجتماعی همیشه وجود دارد، اما روایتی نظیر شبی که ماه کامل شد به ندرت در سینما رخ می‌دهد به ویژه اینکه موضوع گروه‌های تکفیری چندین سال است که ذهن مردم را درگیر کرده است. برای مثال وقتی به حادثه تروریستی مجلس و حرم مطهر امام راحل نگاه می‌کنیم خواهیم شد، جایگاه مدافعان حرم را هم بهتر در‌می‌یابیم و که چگونه سربازان وطن جانشان را فدا می‌کنند تا وطن در آرامش باشد.
امکانات شرط لازم کیفیت
وی درباره نقش و جایگاه تهیه‌کننده در کیفیت اثر بیان کرد: اگر امکانات برای تولید این فیلم فراهم نبود قطعاً این اثر کیفیت امروز را نداشت و به همین جهت ورود نهادهای دولتی جزء الزامات سینماست و صرف چنین هزینه‌هایی بی‌جا نیست و در محل صحیح آن هزینه شده است.
سلطان‌محمدی در پایان درباره ضرورت پرداختن به چنین موضوعاتی در سینما اظهار کرد: جامعه امروز نیازمند آن است تا باور صحیحی از جریان‌های معاصر داشته باشد. زیرا ایران کشوری متشکل از قومیت‌ها، نژاد‌ها و ادیان گوناگون است و تبیین اندیشه‌های افراط‌گرایانه می‌تواند تأثیری ماندگار بر مخاطبان داشته باشد.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام
