عضویت بیش از 10 هزار شخصیت تعلیم و تربیتی در قرارگاه فرهنگی حوزه و آموزش و پرورش

به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ ایده تدوین این نوشتار از آنجا در ذهن نویسنده کلید خورد که در نخستین هفته‌های سال 98 ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش و پرورش میزبان معاونان پرورشی ادارات کل آموزش و پرورش استان‌های سی و دو گانه کشور طبق زمانبندی مشخص به عنوان دبیر کمیته‌های استانی در قالب قطب‌های پنج‌گانه این ستاد بود.

پیشینه فعالیت روحانیت در آموزش و پرورش

گرچه این اقدام مبارک از میوه‌های درخت تنومند انقلاب اسلامی است و همراهی و همفکری این دو نهاد اث گذار در طول دو دهه گذشته رنگ سازمانی و تشکیلاتی به خود گرفته است، اما همکاری حوزه و آموزش و پرورش قدمت دیرینه دارد، اگر نیم نگاهی به پیشینه این طرح داشته باشیم فعالیت روحانیت در آموزش و پرورش را باید در سبد فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی عالمان بزرگی چون فرزند مؤسس حوزه علمیه قم و شهیدان بهشتی، باهنر و مفتح جست.

با وجود عدم زمینه مناسب برای حضور روحانیت در عرصه تعلیم و تربیت رسمی کشور در عصر ستم‌شاهی، اما اقدامات اثرگذار و با برکت آن شهیدان والامقام موجب غرس نهالی شد که اکنون ثمره آن شجره مبارکه ستاد همکاری‌های حوزه و آموزش و پرورش به عنوان یک قرارگاه عظیم فرهنگی با عضویت حدود 10  هزار نفر از شخصیت‌های علمی، فرهنگی در اقصی نقاط کشور است.

نقش حوزه و روحانیت در تأسیس مدارس دانش‌آموزی

شهیدان باهنر، بهشتی و مفتح با تدوین و تألیف کتب تعلیمات دینی و آموزش قرآن پا به عرصه تعلیم و تربیت نهادند تا آموزش و پرورش آن زمان جولانگاه تفکرات ضد دینی نشود، تدبیر، درایت، سخت‌کوشی و تحلیل درست از شرایط سیاسی، اجتماعی، فرهنگی آن زمان موجب شد تا این فرزانگان گران‌ارج پا به عرصه‌های جدی‌تری گذاشته و با در گیر کردن بزرگان حوزه علمیه دست به تأسیس مدارسی با گرایش تربیت دینی و مذهبی بزنند.

براین اساس مدرسه دین و دانش را مرحوم آیت‌الله شیخ مرتضی حائری، فرزند مؤسس حوزه علمیه قم، بنا نهاد و مدیریت آن را شهید بهشتی برعهده گرفت، این بنای مبارک با قدمتی حدود هفت دهه، موجب تربیت دانش‌آموزانی شد که هرکدام به نوبه خود در عرصه‌های گوناگون علمی‌، فرهنگی و دینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نقش‌آفرینی کرده و هم اکنون نظام اسلامی از تراز مرجعیت دینی گرفته تا مدیران ارشد و اساتید مبرز حوزه و دانشگاه از وجود محصلان مدرسه دین و دانش بهره‌مند است.

 شهید بهشتی و تشکیل انجمن اولیا و مربیان

نقل است، شیوه شهید بهشتی در اداره کردن دبیرستان به این صورت بود که برای اولیای دانش‌آموزان پرسشنامه‌هایی را ارسال می‌کرد و از آنان می‌خواست پاسخ بدهند، وقتی پاسخ اولیا می‌رسید، ایشان همه سؤال‌ها و پاسخ‌ها را با حضور اولیا و دانش‌آموزان به بحث می‌گذاشت، این ایده کاربردی هم اینک در قالب انجمن اولیا و مربیان شکل گرفته است.

برنامه پنج ساله میوه با طراوت همکاری‌ها

اینک به برکت نظام جمهوری اسلامی همکاری حوزه با آموزش و پرورش به افقی نورانی، امید بخش و تحول‌آفرین رسیده است تا جایی که برنامه پنج ساله همکاری‌های این دو نهاد با حضور مسئولان ارشد هر دو دستگاه و به کار‌گیری کارشناسان زبده در آستانه ابلاغ به بدنه حوزه و آموزش و پرورش است.

بیش از هفتصد کمیته همکاری در سراسر کشور با محوریت نمایندگان ولی فقیه در استان‌ها و ائمه جمعه شهرستان‌ها ومدیران ارشد آموزش و پرورش و از طرفی عضویت مسئولان و مدیران حوزه‌های علمیه، سازمان‌های تبلیغات اسلامی‌، ادارات اوقاف و امور خیریه، اتحادیه انجمن‌های اسلامی و... در هر دیار، تشکیل قرار گاه فرهنگی دو نهاد عظیم حوزه و آموزش و پرورش را در سراسر کشور رقم زده است.

پنج نشست اندیشه‌ورزانه در طلیعه گام دوم انقلاب

به همین منظور علیرضا حاجیان‌زاده، مشاور عالی وزیر و دبیر ستاد همکاری‌ها، اعضای قطب‌های پنج‌گانه ستاد همکاری‌ها را در قم میزبانی کرد تا شیوه همکاری‌ها و تعاملات حوزه و آموزش و پرورش را در دور جدید با یکدیگر رصد و از طرفی معاونان پرورشی 32 استان کشور را از تصمیمات کلان مسئولان حوزه و آموزش و پرورش برای همتی مضاعف در گام دوم انقلاب مطلع کنند.

فصل نوینی از همکاری‌ها در قطب پنج

نشست جداگانه قطب‌های پنج‌گانه از اولین هفته‌های کاری سال 98 آغاز شد، نخستین نشست دبیر ستاد و معاونین و مدیران وی با اعضای قطب پنج کشوری، شامل معاونین پرورشی استان‌های اصفهان، هرمزگان، یزد، کرمان و چهارمحال و بختیاری در تاریخ بیست و پنجم فروردین بود، نشستی با خبرهای خوش و تاثیرگذار که نشان از همدلی و همراهی ارکان کمیته‌های استانی داشت، گرچه ستاد خود را بند گزارش‌های آماری از نحوه تعامل حوزه و آموزش و پرورش نکرده است، اما گزارش‌های معاونان پرورشی از حضور روحانیت در مدارس و نیز نشست‌های آزاداندیشی و پاسخ به شبهات، حاکی از آن بود که فصل نوینی از همکاری‌ها در این قطب رقم خورده است.

اعضای قطب پنج به اتفاق بر توسعه همکاری‌ها تأکید داشتند و خواستار حمایت‌های مادی و معنوی از برنامه‌های ابلاغی بودند، ازویژگی‌های این نشست آن بود که معاونان پرورشی استان‌های مزبور توانمندی‌های خود را در عرصه همکاری‌ها رد و بدل نموده و از تجربیات یکدیگر متناسب با فرهنگ و ویژگی‌های اجتماعی هر استان الگو‌برداری کرده بودند.

شکوه استعدادهای سربازان گام دوم انقلاب

اگر از اطاله کلام و خروج از بحث اصلی بیم نداشتم، ایده‌های معاونان فرهیخته این قطب را یک به یک شرح می‌دادم تا مسئولان عالی‌رتبه و نیز اهل فرهنگ و تربیت بدانند، چه استعدادهای شکوفایی در مراکز استان‌ها تدبیر کمیته‌های همکاری‌ها را برعهده دارند و به تعبیر دبیر ستاد، چگونه می‌توان از ظرفیت این قرارگاه فرهنگی دراقصی نقاط کشور در گام دوم انقلاب بهره برد.

معاونان پرورشی معمولاً از فرهیختگان استان انتخاب می‌شوند و بر این اساس، ایده و طرح‌های آنان در کنار فرهیختگان حوزوی موجب طرح‌های تربیتی فاخر خواهد شد.

قطب دو و نگاهی متفاوت به همکاری‌ها

نشست قطب دو کشوری شامل؛ استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، گلستان، سیستان و بلوچستان و سمنان، هشتم اردیبهشت در دبیرخانه ستاد همکاری‌ها برگزار شد. در این نشست آسیب‌شناسی برنامه‌های کمیته همکاری‌ها و ارائه گزارش عملکرد شش ماهه نخست سال تحصیلی 98-97 در شاخص‌های؛ «پژوهش در حوزه همکاری‌ها»، «گسترش مدارس معارف اسلامی»، «اعزام مبلغ مناسبتی»، «استقرار روحانی مدارس»، «برگزاری نشست‌های تخصصی»، «جذب و به‌کارگیری طلاب وظیفه در آموزش و پرورش» مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

دبیران قطب دو در این نشست مقوله‌هایی چون «توانمندسازی روحانیون شاغل در آموزش و پرورش»، «بازدید از حوزه‌های علمیه و آشنایی دانش‌آموزان با نظام آموزشی حوزه»، «تشکیل جلسات کمیته استان و شهرستان/ نواحی/ مناطق»، «ارائه برنامه‌های ابتکاری کمیته‌های استانی» و «‌تبیین سیاست‌ها و برنامه‌های جدید ستاد» را به بحث و گفت‌وگو پرداختند.

از ویژگی‌های قطب دو کشوری، ایده‌های نو و هماهنگی اعضای قطب با یکدیگر بود، این قطب تلاش کرده است با نگاهی متفاوت همکاری‌های حوزه و آموزش و پرورش را پیش ببرد، نشست‌های بین قطبی، دیدارهای مکرر با ائمه جمعه مراکز استان‌ها، مدیران حوزه‌های علمیه، دعوت از مبلغین ممتاز حوزه علمیه قم، حضور دانش‌آموزان در مدارس علمیه جهت آشنایی با نظام آموزشی حوزه و... اهم فعالیت‌های این قطب بود.

نظریه‌پردازی و بیان آزاد دغدغه‌ها

نشست اعضای قطب 4 کشوری نیز شامل؛ معاونان پرورشی فرهنگی ادارات کل استان‌های آذربایجان شرقی وغربی، زنجان، اردبیل، همدان، کردستان و کرمانشاه نیز 22 خرداد با حضور همه اعضا و نیز مسئولان دبیرخانه ستاد همکاری‌ها برگزار شد.

از ویژگی‌های این قطب فرهیخته نظریه‌پردازی و بیان آزاد دغدغه‌ها به صورت صریح بود‌، به‌گونه‌ای که ابتدای بحث تصور می‌شد، این قطب شاید علاقه‌ای به همکاری‌ها ندارد، اما نتیجه بحث واقعاً علمی با ارایه راهکارهای قانونی بود، از عدم تطبیق برخی از برنامه‌ها‌ی ستاد با بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های وزارتخانه گلایه‌مند بودند و از طرفی اصرار داشتند این قوانین اصلاح و حتی برای برخی استان‌ها بومی‌سازی شود.

قطب چهار ستاد همکاری‌ها، بر نگاه اندیشه‌ورزانه اصرار داشته و اذعان می‌داشتند؛ در شرایطی که وزارتخانه آماج حملات دشمن است، نیروهای آینده نظام از کانال آموزش و پرورش به جامعه هدف تزریق می‌شود لذا حوزه‌های علمیه و طلاب می‌توانند نقش خوبی در تعلیم و تربیت ایفا کنند، ستاد همکاری‌ها بیش از آنکه در صف تأثیرگذار است، باید در ستاد عالی و وزارتخانه و تربیت نیروهای متعهد، نظارت و تولید کتب و محتوای درسی تأثیرگذار باشد.

مغز متفکر حوزه و آموزش و پرورش!

کمیته‌های استانی نباید به دنبال عدد و آمار باشند، بلکه چاره‌ای برای تاثیرگذاری بیاندیشند، زیرا تجربه ثابت کرده است هر جا به دنبال عدد رفتیم، دچار مشکل شدیم.

راز موفقیت ستاد همکاری‌ها در این است که وارد فاز اجرایی نشود، و باید نقش مغز متفکر حوزه و آموزش و پرورش را داشته باشد و با کارهای پژوهشی و برنامه‌ریزی‌های فاخر مجریان را کمک کند.

یک سوم دانش‌آموزان کشور تحت پوشش قطب یک

دبیرخانه ستاد همکاری‌ها، در بیست و هشتم خرداد این بار میزبان اعضای قطب یک کشوری شامل؛ معاونان پرورشی فرهنگی ادارات کل البرز، تهران، شهرستان‌های تهران، قزوین، قم، گیلان، مازندران و مرکزی بود، قطبی که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و تقریباً یک سوم دانش‌آموزان کشور را تحت پوشش خود دارد و بر این اساس مشاور عالی وزیر آموزش و پرورش نظر به اهمیت این قطب ترجیح داد، معاون تبلیغی و فرهنگی حوزه‌های علمیه کشور را دعوت کند تا از اهمیت همکاری‌ها و فعالیت‌های این عرصه و نیز اقدامات تحولی که حوزه علمیه برای کمک به آموزش و پرورش انجام داده است، بگوید.

مطالبه‌گر، پویا و مدعی!

قطب یک، مطالبه‌گر، پویا و مدعی اجرای برنامه‌های ستاد به طور شفاف بود و در بحث ورود به برنامه‌های سالانه جدی و کنشگرانه وارد بحث شد، مدارس معارف اسلامی و طرح امین را مفید و برازنده نظام تعلیم و تربیتی کشور می‌دانستند، اما نسبت به حمایت‌ها از این طرح گلایه‌مند بودند.

طلاب سرباز وظیفه را یک فرصت برای آموزش و پرورش قلمداد می‌کردند، اما از سازوکارهای جذب طلاب و نیز دوره‌های آموزشی برای آنان منتقد بودند و خواستار برگزاری دوره‌های توانمند‌سازی و کاربردی روحانیون وظیفه قبل از اعزام به آموزش و پرورش بودند.

از برنامه‌های جالب معاونت پرورشی استان گیلان به عنوان عضو قطب یک، برگزاری مسابقات حفظ، قرائت و ترتیل قرآن دانش‌آموزی در مدارس علمیه استان بود که همزمان دانش‌آموزان را با محیط حوزه و سبک زندگی طلبگی آشنا کرده بود.

نگرانی از نفوذ فرقه‌های انحرافی و شبهات دینی

پایان بخش سلسله نشست‌های قطب‌های پنج‌گانه، دورهمی اعضای قطب سه کشوری، شامل معاونان پرورشی فرهنگی ادارات کل فارس، ایلام، بوشهر، کهگیلویه، لرستان و خوزستان بود، قطبی که به لحاظ پراکندگی جغرافیایی برای رسیدن به قم خستگی راه را برای ارتقای تعلیم و تربیت دینی به جان خریده بودند.

معاون خوزستان از تبلیغ و نفوذ فرقه‌های انحرافی و شبهات دینی می‌گفت، کمیته همکاری‌های خوزستان را منسجم و پر برنامه توصیف کرد، دبیر قطب به دلیل فرارسیدن موعد باز نشستگی در جلسه حضور نداشت و اعضای قطب حجت‌الاسلام کلانتری، معاون ایلام را به عنوان دبیر قطب سه انتخاب کردند، در بوشهر نیز اقدامات تحولی خوبی انجام شده بود، از نظریه‌پردازی امام جمعه بوشهر به عنوان رئیس کمیته همکاری‌های استان تا ورود مستقیم آیت‌الله حسینی بوشهری به میدان تعلیم و تربیت با اعزام مبلغان تخصصی مؤسسه انوار طه در بیش از دویست مدرسه استان همه و همه نویدبخش نگاه کلان بزرگان حوزه به این عرصه بود.

در کهگیلویه و بویر احمد نیز دوره‌های توانمندسازی خوبی برای روحانیون و معلمان برگزار شده بود، رئیس و نایب رئیس کمیته و نیز ائمه جمعه مناطق مختلف در نشست‌های گوناگون نقاط قوت و ضعف همکاری‌ها را بررسی و به دبیر کمیته برای رسیدگی سپرده بودند.

معاون پرورشی استان فارس نیز که تازه نفس به نظر می‌رسید، طرح‌ها و ایده‌های خوبی را مطرح کرد و خواستار حمایت‌های ستاد همکاری‌ها از برنامه‌های مدون شده این استان شد.

در لرستان معاون پرورشی تغییر کرده بود و سرپرست این معاونت به جلسه آمده بود، او می‌گفت؛ نقش ائمه جمعه در تبیین سند تحول بنیادین و حیات طیبه مهم است، نماینده ولی فقیه در استان همراه است، اما به نظر می‌رسد ائمه جمعه شهرستان‌ها نیازمند اطلاع‌رسانی دقیق‌تری از مسئولیت خود به عنوان رئیس کمیته‌های همکاری هستند.

آنچه گذشت تنها گوشه‌ای از عملکرد قرارگاه عظیم فرهنگی حوزه و آموزش و پرورش بود که امیدواریم در اولین سال از گام دوم انقلاب با اراده مصمم مسئولین هر دو نهاد، شاهد شکوفایی تعلیم و تربیت اسلامی در اقصی نقاط کشور باشیم.

و حسن ختام!

برگزاری پنج نشست سنگین کاربردی با نگاه اندیشه ورزانه در دو ماه کاری نخست سال، اقدامی در خور تحسین بود، در این میان باید از نقش معاون امور استانها در مدیریت و برگزاری توام با نظم و زمانبندی مشخص قدردانی کرد، معاونت پژوهش و برنامه‌ریزی نیز دست پر در این نشست‌ها ظاهر شد، برنامه سالانه ستاد همکاری‌ها را مدوّن نموده و شیوه اجرای آن را برای دبیران کمیته‌های استانی به خوبی تشریح کرد.

مدیریت نظارت و ارزیابی عملکرد نیز بسیار اخلاقی ظاهر شد و ضمن بیان ماموریت‌های این مدیریت‌، تلاش می‌کرد در تشریح شیوه ارسال گزارش‌ها و عملکردها دبیران کمیته‌ها را مجاب کند در ارایه گزارش و نحوه ارزیابی به دنبال کار سازمانی و تشکیلاتی و نقد و تشویق نیستیم، بلکه هدف از ارزیابی شناخت نقاط قوت و ضعف و نهایتاً اصلاح برنامه‌هاست.

از حق نگذریم باید از معاونت پشتیبانی ستاد تقدیر ویژه کرد، تدارک نشست‌هایی با این وزن و مسافت جغرافیایی، کار دشواری است، اما توانست به خوبی زمینه ایاب و ذهاب و نیز پذیرایی و استراحت میهمانان را فراهم آورد.

تهیه و تنظیم: کریم دلفانی؛ مدیر ارتباطات و اطلاع‌رسانی ستاد همکاری‌ها

انتهای پیام