مشاور وزیر ارشاد تبیین کرد؛
قواعد کلی سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی در زیستبوم مجازی
گروه فناوری اطلاعات ــ مشاور وزیر ارشاد با اشاره به پنج قاعده کلی و اساسی برای زندگی سالم و اسلامی در زیست بوم فضای مجازی، که رعایت و مدیریت آنها می‌تواند تعامل منطقی افراد را در این فضا ایجاد کند، گفت: درجه آزادی هر فرد در این زیستبوم به این امر بازمی‌گردد که او چقدر خود را مقید به اصول اخلاقی ارتباط با خدا، طبیعت و انسان می‌داند.
حسن نجفی‌سولاری، استاد دانشگاه و مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به ضرورت‌های زندگی در زیستبوم فضای مجازی و بایسته‌های اخلاقی و ارزشی در این فضا، گفت: زندگی در زیستبوم جدید ضرورت‌ها و الزاماتی دارد. البته در قدم اول باید بپذیریم که یک زیستبوم واقعی داریم که همان محیط و شرایط فعلی زندگی است و انسان در این زیستبوم برای تعامل با خود، طبیعت و خالق یک‌سری قوانین را می‌نویسد و الزاماً آنها را رعایت می‌کند. برای مثال به منظور تعامل با انسان یک‌سری قواعد انسانی و برای تعامل با خدا یک سری مبانی و قواعد الهی را در نظر گرفته است. حال فرض کنید که بگوییم صحیفه سجادیه، ادبیات ارتباط با خداست. پس خود را ملزم به انجام این قوانین و ادبیات برای ارتباط با خدا می‌دانیم. در تعامل با طبیعت هم قوانینی را نوشته‌ایم که در آن باید محیط زیست را پاس بداریم و اعمالی مانند آزار ندادن حیوان و حفظ طبیعت را انجام دهیم.
وی افزود: با توجه به این قوانین، به مرور در این سال‌ها برای زندگی در زیستبوم واقعی به این نتیجه رسیدیم که باید قاعده‌مند رفتار کنیم. در این شرایط کسی نمی‌تواند مدعی شود انسانی که هنجار دارد، تابع این قوانین و مقررات نباشد، چرا که اولین کسی که در این میان دچار صدمه می‌شود، آن فرد است. درجه آزادی هر فرد در این زیستبوم به این امر بازمی‌گردد که چقدر خود را به این اصول اخلاقی و ارتباط با خدا و طبیعت مقید می‌داند؛ این در واقع یک مثلث متشکل از ارتباط با خدا، طبیعت و انسان است.
در واقع پنج قاعده کلی و اساسی برای این زیستبوم وجود دارد که اگر انسان‌ها آن را رعایت و به درستی مدیریت کنند، در این زیستبوم جدید یا همان فضای مجازی می‌توانند به درستی با افراد تعامل منطقی برقرار کننداین استاد دانشگاه اضافه کرد: در کنار این زیستبوم حقیقی، امروز در زیستبوم دیگری قرار گرفته‌ایم که اصطلاحا آن را فضای مجازی می‌نامند. فضایی که همچون فضای واقعی است و تفاوتی با آن ندارد. در این زیستبوم نیز باید قائل به تمام اصول حاکم بر فضای واقعی باشیم. در واقع پنج قاعده کلی و اساسی هم برای این زیستبوم وجود دارد که اگر انسان‌ها آن را رعایت و به درستی مدیریت کنند، در این زیستبوم جدید یا همان فضای مجازی می‌توانند به درستی با افراد تعامل منطقی برقرار کنند.
نجفی‌سولاری در ادامه به پنج قاعده کلی اشاره کرد و ادامه داد: اولین مورد مسئله زمان است. خداوند برای هر انسانی زمان معینی را به عنوان حق زندگی در نظر گرفته است، حال اگر شما در طول عمر خود این زمان را مدیریت نکنید و بخش وسیعی از وقت و زندگی‌تان را در فضای مجازی سپری کنید، به‌نوعی به خودتان ظلم کرده‌اید. اینکه چه مقدار باید در فضای مجازی باشیم و چگونه وقتمان را در این فضا مدیریت کنیم یک مسئله است و باید از خود مدام بپرسید که آیا باید آن قدر وقت و عمر خود را در فضای مجازی بگذرانم که دچار گرفتاری‌های متعدد شوم و آرگونومی بدنم لطمه بخورد و دچار بیماری‌های مختلف مفصلی و چشمی و اعصاب شوم؟ یا اینکه آن قدر مطلب و محتوای درست و غلط در این فضا منتشر کنم که نهایتاً مورد هجمه دیگران قرار گیرم و تحقیر شوم؟ چه ارزشی دارد که من یک ساعت و یا دوساعت از گروه‌ها و کانال‌های مختلف خبر را مدام بخوانم؟ چه منفعتی شامل حال من می‌شود؟
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه کسی که طالب سبک زندگی مطلوب در فضای مجازی است، باید مدیریت زمان را رعایت کند، گفت:
کسی‌که می‌خواهد سبک زندگی مطلوبی در فضای مجازی داشته باشد باید مدیریت زمان را رعایت کنددومین مطلب مدیریت محتواست. به این معنی که به چیزی دسترسی داشته باشیم و از چه محتوایی استفاده نکنیم. مسئله این است که چه محتوا و مطلبی را بخوانیم و مطالعه کنیم و یا چه محتوا و مطلبی را بارگذاری کرده و منتشر کنیم. در این موضوع هم باید از خود سؤال کنید که آیا هر مطلبی که بوی دروغ می‌دهد را بدون تحقیق منتشر کنم؟ و یا اگر فاسقی مطلبی را منتشر کرد، من نباید تحقیق کنم؟ همان طور که قرآن می‌فرماید باید تحقیق کنیم و اگر مطلبی واقعیت نداشت و دروغ بود بازنشر نکنیم.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: بر این اساس باید خود را ملزم کنم که اگر مطلبی را در ذهن دارم که ممکن است انتشار آن در این فضا آبروی انسان مؤمنی را ببرد(حتی اگر درست باشد) باید از انتشار آن خودداری کنم. چطور در محیط واقعی طبق فرهنگ اسلامی حیا می‌کنیم و حرمت برخی را حفظ و تلاش می‌کنیم از خصلت ستارالعیوبی خدای متعال برخوردار باشیم، پس همین مورد را هم در فضای مجازی باید مورد توجه قرار دهیم. باید دقت کنیم که اگر قصد داشتیم مطلبی را منتشر کنیم، نباشد که آبروی کسی با آن مطلب برود و یا این کار باعث شود کسی از شغلی بیکار شود و یا باعث شود بین زن و شوهری اختلاف ایجاد کند. حتی اگر فردی اشتباهی کرده، نباید اشتباه او را با انتشار مطالب در این فضا برای خانواده و نزدیکانش فاش کنیم. پس دومین مسئله که من باید در سبک زندگی این زیستبوم جدید، یعنی فضای مجازی رعایت کنم مدیریت محتواست. مدیریت محتوا در واقع یعنی چه چیزی بخوانم، چه چیزی ببینم، چه چیزی را بنویسم، در کجا‌ها وارد شوم و در کجا‌ها فعالیت کنم.
وی سومین مسئله از اصول کلی زندگی در زیستبوم فضای مجازی را مدیریت ارتباط با دیگران دانست و اظهار کرد: براساس این اصل باید در این فضا مشخص شود که با چه کسانی ارتباط داریم و باید بدانیم با چه کسانی دوست شویم و از چه افرادی دوری کنیم. مدیریت ارتباط با دیگران یکی از مهمترین فعالیت‌هایی است که زندگی ما را در زیستبوم دوم براساس این فعالیت تعریف می‌کند. باید در فضای مجازی مدیریت ارتباط را حتی بیشتر از محیط واقعی رعایت کنیم.
مدیریت ارتباط با دیگران یکی از مهمترین فعالیت‌هایی است که زندگی ما را در زیستبوم دوم براساس این فعالیت تعریف می‌کند. ما باید در فضای مجازی مدیریت ارتباط را حتی بیشتر از محیط واقعی رعایت کنیمنجفی سولاری چهارمین مسئله از اصول زندگی در زیستبوم فضای مجازی را مدیریت مکان بیان کرد و گفت: مدیریت مکان به این معنی است که کجا باید از فضای مجازی استفاده کنم. آیا در همه زمان‌ها باید مشغول این فضا باشم و خودم را با آن سرگرم کنم و یا در هنگام میهمانی و صله‌رحم از آن استفاده نکنم؟ آیا باید برای احترام گذاشتن به خانواده هنگامی که در جمع هستم از این فضا دوری کنم؟ اگر در خانواده و در کنار پدر و مادر تمام حواسمان به این فضا باشد به این معنی است که هنوز مدیریت مکان را در این خصوص فرانگرفته‌ایم. پس باید از خودمان سوال کنیم، چه منطقی وجود دارد که ما در موقعیت‌هایی که باید به فضای حقیقی اختصاص دهیم، مانند وقت استراحت، زمان تفریح و کنار خانواده بودن، تحصیل و کسب علم خودمان را با این فضا مشغول کنیم؟
این کارشناس فضای مجازی بیان کرد: آخرین مورد از اصول زندگی در زیستبوم فضای مجازی، اعمال همه این چهار مورد و آنچه در فضای واقعی برای خودمان قائل هستیم در فضای مجازی است. ما اگر در محیط واقعی قائل به این هستیم که باید حریم خصوصی‌مان حفظ شود و کسی به زندگی‌مان سرک نکشد، در فضای مجازی هم این حق را برای خودمان قائل باشیم. در محیط واقعی دوست نداریم که کسی در زندگی شخصی‌مان تجسس کند. پس باید این حق را به دیگران هم بدهیم که در فضای مجازی به زندگی دیگران سرک نکشیم و حق را به شخصی بدهیم که حق تقدم با اوست.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: اگر این پنج قاعده را در سبک زندگی و زیستبوم فضای مجازی رعایت کنیم، بخش عمده‌ای از گرفتاری‌های جامعه رفع می‌شود. زیرمجموعه‌هایی مانند فرهنگ، نژاد، قومیت، زبان، سلیقه، عقیده و امثال این موارد برای هر کسی با اهمیت است. ما قواعد و قوانینی را در زیستبوم طبیعی خود پذیرفته‌ایم که شامل تعامل انسان با انسان، انسان با طبیعت و انسان با خداست و ضروری است که همه این قواعد را هم در زیستبوم فضای مجازی بپذیریم. مگر یک فرد کرد در تهران با یک فرد لر نمی‌تواند دوستی کند درحالی که به همدیگر احترام می‌گذارند؟ مگر نمی‌شود که من به عنوان یک شیعه به عقاید دیگران احترام بگذارم و از فحاشی بپرهیزم؟ اختلاف سلیقه، فرهنگ، زبان، عقیده و قومیت امری بدیهی است. پس در تعامل انسان با انسان باید این سه ضلع مثلث را بپذیریم که همه این موارد قاعده دارد و باید آنها را رعایت کنیم و اگر قانون الزاماتی را برای من تعریف کرده است، نباید خود را جدا از دیگران بدانم و باید به این قوانین احترام بگذارم تا این تعاملات به درستی شکل گیرد.
وی در ادامه به جریان اسنپ نیز اشاره کرد و گفت: برای مثال در اتفاقی که برای راننده اسنپ رخ داد، مسافر خانم با عدم رعایت قانون حاکم در کشور به راننده می‌گوید که حرکت کن و دخالتی در این کار نکن و بی‌قانونی نداشته باش؛ باید توجه کنیم قانونی را که هنجار جامعه اسلامی است رعایت کنیم. از هرکسی در هر جایگاهی خواسته شده تا این هنجار را رعایت کند و عدم رعایت این هنجار منجر به ایجاد مشکل در این سه ضلع و تعامل می‌شود. رعایت قانون سلیقه‌ای نیست و اگر کسی با قانون مشکل دارد، باید به مراجع بالادستی مراجعه کند و اعتراضش را بیان کند تا اگر مشکلی در قانون است، اصلاح شود. اما نباید این طور باشد که هیچ قانونی را نپذیریم و خودخواهانه هنجار‌ها را بشکنیم و باعث گرفتاری دیگران شیوم. در این حادثه اخیر هم باید از خود سوال کنیم که اگر راننده توجهی به این هنجارشکنی و بی‌قانونی نمی‌کرد و در نهایت اخراج و یا توبیخ می‌شد، آیا شما راضی به این کار بودید که او از تأمین هزینه زندگی خود باز بماند؟ اگر فردی مشکلی با قانون دارد باید به مراجع بالادستی اعتراض خود را اعلام کند و در نهایت اگر این مورد هم قانون شد، رانند حق ندارد که دخالتی در این مورد کند؛ اما تا زمانی که هنجار و قانون است باید رعایت شود. فضای مجازی هم این قابلیت را دارد که این هنجار‌ها را تعمیم دهیم تا زیست‌بومی ایمن، سالم و با آرامش داشته باشیم.
انتهای پیام
