اراده خداوند؛ شرط حدوث معجزه و کرامت

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدرضا مردانی، مدیر حوزه علمیه قائمیه فرخشهر در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال و بختیاری، در تبیین واژه «معجزه» از دیدگاه عرفان، اظهار کرد: حجتی که پیامبران الهی برای اثبات حقانیت خود به مردم ارائه می‌کنند و یکی از ادله‌های نبوتشان است، معجزه نام دارد و عملی اختصاصی است که سایرین از انجام آن عاجزند.

وی در ادامه با ارائه تبیین «کرامت» در معنای عرفان، تصریح کرد: کرامت از حیث کیفیت شبیه معجزه است با این تفاوت که این عمل از امامان، ائمه معصومین(ع) و برخی علما و خاصان سر می‌زند، بنابراین ترکیب «معجزه امام» یک غلط فنی محسوب می‌شود.

مردانی با بیان اینکه برخی کرامت‌ها را نمی‌توان از جنس معجزه دانست، گفت: در طول تاریخ، گاه مقلدین، موالی، پیروان و علاقه‌مندان یک شخص دچار اشتباه شده و صفات مرشد و مولای خود را تحت عنوان کرامت به همگان اعلام کردند، حال آنکه انتساب کرامت به فردی، شرایط و مقتضیات خاص خود را دارد.

وی خبر دادن از احوال درونی فرد را مصداق یکی از این تسامحات دانست و اضافه کرد: امروزه یک پزشک به مدد علم روانشناسی و روانکاوی قادر است از درونیات هر فرد آگاه شود و یا هر مادری قادر است نیازهای کودک را از روی چهره و رفتار او تشخیص دهد و این‌ها را نمی‌توان از کرامت‌های پزشک یا مادر عنوان کرد.

عوام از عرفان آگاهی ندارند
مردانی با ذکر این نکته که عوام از عرفان آگاه نیستند و در خصوص تشخیص کرامت دچار اشتباه می‌شوند، تأکید کرد: در مواردی هم می‌توان به بزرگان عرفان و فضیلت خرده گرفت که دقت نظر لازم را نداشتند تا مقلدان خود را از اشتباه در بیاوردند و اجازه دادند تفکرات غلط در میان مردم جا بیفتد.

وی به موازین سلوک إلی‌الله اشاره کرد و ادامه داد: سالک إلی‌الله جز خدا را نمی‌بیند و به تبعیت از او، پیران و مریدان نیز نباید غیر خدا را ببینند حال آنکه در مواردی شاهد بزرگ شدن اشخاص بوده‌ایم به حدی که حجابی در برابر دیدگان پیروان ایجاد شده تا چشم حقیقت‌بین نداشته باشند.

مدرس حوزه علمیه در استان تصریح کرد: بنابراین باید گفت که در داستان انتساب کرامت‌ها، رد پای اشخاص دیده می‌شود و جوانان دنباله‌رو اشخاص بوده‌اند حال آنکه خود آن بزرگان که محل رجوع شدند، در جستجوی الله سیر و سلوک کرده‌اند و گاهاَ در جهت آگاهی مقلدان از این گمراهی تلاشی نکرده‌اند.

مردانی با اشاره به جوانانی که در ابتدای مسیر هستند، تأکید کرد: امروزه به وفور از جوانان جویای حقیقت می‌شنویم که در سودای دست یافتن به مقام و علمِ این یا آن شخصیت عرفانی به سر می‌برند حال آنکه هدف غایی عرفان، خداوند است.
وی با اشاره به جولا (پنبه‌زن)، عارف ناشناسی که راه حقیقت را به سرحلقه سلسله عارفان، سید علی شوشتری، نشان می‌دهد، بیان کرد: چه بسا عارفان حقیقی که در سکوت و خفا آمدند و رفتند و خود، چراغ نشدند چون بنای آن‌ها بر اظهار خودشان نبوده است.

کرامت برای نشان دادن رتبه نیست
مردانی با بیان این مطلب که گاه مزین بودن به کرامت، میزانی برای سنجش درجه عرفان در افراد قرار گرفته‌، ادامه داد: یکی از اهم اشتباهات این بوده که داشتن کرامت گاهاَ یکی از رموز طی مراتب سلوک به شمار آمده حال آنکه کرامت برای نشان دادن رتبه نیست.

وی با اشاره به اراده خداوند به عنوان تنها شرط تحقق معجزه یا کرامت، افزود: معجزه گرچه خود برهانی برای نشان دادن و اثبات حق و حقیقت است اما تا اراده خداوند بر تحقق آن قرار نگیرد، معجزه رخ نمی‌دهد که این امر در خصوص کرامت نیز مصداق دارد.

مردانی با اشاره به ماجرای موسی(ع) بیان کرد: زمانی‌که موسی با قوم بنی‌اسرائیل راه فرار را پیش گرفته به درون رودخانه خشک نیل پناه بردند، فرعونیان هر لحظه به آن‌ها نزدیک و نزدیکتر می‌شدند تا آنکه موسی پیامبر دست به دعا برداشته از خداوند استمداد کرد که توجه به این وقفه میان خواست موسی پیامبر و اراده خداوند بر تحقق معجزه وی، بسیار مهم است.

وی در پایان اظهار کرد: بنابراین مشاهده می‌شود که معجزه پیامبر خدا در لحظه‌ای که او اراده کند اتفاق نمی‌افتد بلکه اراده خداوند، شرط تحقق است همچنان‌که میان لحظه استیصال موسی تا فرمان خداوند به او مبنی بر اینکه عصایش را به سمت دریا دراز کند تا آب جاری شود، فاصله افتاد.

انتهای پیام