شماره 22 دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «امامت‌پژوهی» منتشر شد
گروه اندیشه ــ بیست و دومین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «امامت‌پژوهی» به صاحب‌امتیازی بنیاد فرهنگی امامت، مدیرمسئولی سیدعلى حسینى میلانى و سردبیری محمدتقی سبحانی به زیور طبع آراسته شد.
به گزارش ایکنا؛ در این شماره از دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «امامت‌پژوهی» مقالاتی با عناوین «تبیین مقام اصطفاء حضرت زهرا(ع) با تکیه بر آیات و روایات» سیدعلی احمدی‌فروشانی؛ «تحلیلی از تفسیر حدیث غدیر به «دوستی» و پیامدهای آن، با تأکید بر منابع اهل سنت» تألیف سیدمحمد یزدانی و عزالدین رضانژاد؛ «بررسی آراء عبدالوهاب فرید تنکابنی و سیدابوالفضل برقعی در نقد عقیده رجعت» تألیف سیدعلی‌محمد طبسی منتشر شده است.
همچنین مقالات «بررسی گزاره «لا تجتمع اُمتی علی الضلالة» و جایگاه آن در اصل امامت» به قلم سعید توکلی‌زاده و محمدتقی شاکر؛ «بررسی دلایل ناصبی بودن ابن‌تیمیه با تکیه بر آثار وی، و دیدگاه علمای اهل سنت پیرامون ناصبی بودن او» نوشته حبیب عباسی و «واکاوی منهج میرحامدحسین در نقد و بررسی تواتر احادیث در کتاب عبقات الانوار» تألیف سعید چهره‌نما از دیگر مقالاتی است که در بیست و دومین شماره از دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی امامت‌پژوهی به زیور طبع آراسته شده است.
تبیین مقام اصطفاء حضرت زهرا(ع) با تکیه بر آیات و روایات
در چکیده مقاله تبیین مقام اصطفاء حضرت زهرا(س) با تکیه بر آیات و روایات، نویسنده به آیاتی در قرآن اشاره کرده که به مباهله، تطهیر، اصطفا مریم و وراثت کتاب مشهور هستند و آورده است براساس آیات و روایات اهل‌بیت(ع) و روایات مشترک بین شیعه و اهل سنت، اهل‌بیت پیامبر(ص) از سوی خداوند به مقام «اصطفاء» نائل شده و با این مقام معرفی شده‌اند. این معرفی از جانب خدا، گاه در قرآن - مثل آیات «مباهله»، «تطهیر»، «اصطفاء حضرت مریم» و «وراثت کتاب» و سوره‌های «کوثر» و «انسان»- صورت گرفته و گاه از زبان رسول خدا(ص)-در قالب احادیثی همچون «ثقلین»، «سفینه»، «رضا و غضب حضرت زهرا(س)» و «بضعة منی»- بوده است. آیات و روایات، همه گویای این مطلب‌اند که اهل‌بیت(ع)، ازجمله حضرت زهرا(ع)، برگزیده خداوند و مصطفای اویند. این موضوع از جهت بیان جایگاه حضرت زهرا(س) در عالم وجود و برگزیدگی وی از سوی پرودگار در برابر همسران و زنان پیامبر(ص) و دیگر زنان عصر خویش، اهمیت آشکاری دارد.
تحلیلی از تفسیر حدیث غدیر به «دوستی» و پیامدهای آن، با تأکید بر منابع اهل سنت
نویسنده مقاله تحلیلی از تفسیر حدیث غدیر به «دوستی» و پیامدهای آن، با تأکید بر منابع اهل سنت در طلیعه نوشتار خود آورده است پژوهش حاضر با هدف تبیین پیامدهای برداشت «دوستی» از حدیث غدیر، که مختار اهل سنت است، به تحلیل و بررسی این دیدگاه پرداخته است. این نوشتار که از سنخ توصیف و تبیین است، با بهره‌گیری از روش کیفی، در صدد پاسخ به این پرسش است که پذیرش تفسیر «دوستی» از حدیث غدیر، چه پیامدها و تأثیراتی بر اعتقادات پذیرندگان خواهد داشت؟ با مطالعۀ منابع اهل سنت، درمی‌یابیم که بسیاری از مسلمانان، نه‌تنها امیرمؤمنان را دوست نداشته‌اند، بلکه به خانه‌اش حمله کرده، با ایشان جنگیده‌اند و تا هشتاد سال پس از شهادتش، به او ناسزا می‌گفته‌اند. مستند به همین منابع باید گفت که، جنگ با امیرمؤمنان(ع)، بغض نسبت به ایشان و فحاشی به او، پیامدهایی همچون نفاق، فسق و جهنمیشدن و عدم عدالت صحابه، که اساس مذهب مخالفان شیعه است، را درپی دارد.
بررسی آراء عبدالوهاب فرید تنکابنی و سیدابوالفضل برقعی در نقد عقیده رجعت
در چکیده مقاله بررسی آراء عبدالوهاب فرید تنکابنی و سید ابوالفضل برقعی در نقد عقیده رجعت می‌خوانیم رجعت یکی از ضروریات مذهب تشیع بوده و ادله فراوانی بر حقانیت آن وجود دارد. کتب و مقالات متعددی از صدر اسلام تا به حال، با بهره‌مندی از آیات، روایات و تحلیل‌های عقلی، به نقد و یا اثبات این نظریه پرداخته‌اند. اهل سنت و سلفی‌های ایرانی، رجعت در امت اسلام را نپذیرفته‌اند و اعتقاد به آن را غلوآمیز می‌پندارند و در ردّ امکان آن، به آیاتی از قرآن استناد میکنند و اکثر روایات این باب را مجهول، مرسل و ضعیف می‌پندارند. بزرگان شیعه در اثبات امکان و لزوم تحقق رجعت، به آیات قرآن استناد میکنند و اکثر روایات مربوط به رجعت را صحیح دانسته و از آنها تواتر را برداشت میکنند. در میان سلفی‌های ایرانی، عبدالوهاب فرید تنکابنی و سیدابوالفضل برقعی، اشکالات متعددی را بر عقیده رجعت مطرح کرده‌اند. نگارنده بر آن است تا با محوریت آیات قرآن و روایات تفسیری، به نقد و بررسی شبهات وارده در کتاب «اسلام و رجعت» اثر عبدالوهاب فرید تنکابنی و بخش‌هایی از کتاب «بررسی علمی در احادیث مهدی» و«تابشی از قرآن» اثر سید ابوالفضل برقعی بپردازد.
بررسی گزاره «لا تجتمع اُمتی علی الضلالة» و جایگاه آن در اصل امامت
در طلیعه نوشتار بررسی گزاره «لا تجتمع اُمتی علی الضلالة» و جایگاه آن در اصل امامت می‌خوانیم مقوله امامت، افزون بر کشاکش‌‌های عینی، خاستگاه تضارب انگاره‌ها در تطبیق آموزه‌‌های اسلامی بر مصادیقی خاص نیز شده است. در این میان، استناد به واژگانی شکل‌یافته در بستر این تحولات، زمینۀ مشروعیت‌بخشی به یک نگاه را مطالبه کرده است. دعوی متزلزل اجماع اهل مدینه بر خلافت فردی خاص، نیازمند مبنایی شرعی بر حجیت بود که از مهم‌ترین ادله اثبات این انگاره، متن «لا تجتمع اُمتی علی الضلالة» دانسته شد. نقل معروف دیگر، یعنی «لا تجتمع اُمتی علی الخطأ» در هیچ‌یک از مجامع و منابع کهن حدیثی سنی و شیعه مشاهده نمی‌‌شود. هدف اصلی نگاشتۀ حاضر، که با روش توصیفی - تحلیلی سامان یافته، بررسی سندی و تبیین چیستی دلالت این دسته از متون است. برآیند این واکاوی بیانگر ضعف سندی تمام نقل‌های این خبر در منابع عامه و خاصه است. جبران ضعف سندی با راهکار تواتر معنوی، افزون بر دور بودن، مخالف با کمیت روایات متضمن حجیت اجماع است. افزون بر کندوکاو در سند، به لحاظ دلالت به نقد متن‌محور با دو ملاک ادله عقلی و ادله نقلی پرداخته شده است. احتمال خوانش‌‌های سازگار با متن، تأویل آن را به تفسیری مخالف با عقل و نقل ناسازگار می‌سازد. برآیند بررسی اشکال‌‌های سندی و دلالی، اصلِ جایگاه معصوم در عدم اجماع بر گمراهی در صورت اتفاق تمامی امت را اثبات و نقطۀ ثقل شکل‌نیافتن ضلالت را، حضور معصوم می‌نمایاند.
بررسی دلایل ناصبی بودن ابن‌تیمیه با تکیه بر آثار وی، و دیدگاه علمای اهل سنت پیرامون ناصبی بودن او
نویسنده مقاله بررسی دلایل ناصبی بودن ابن‌تیمیه با تکیه بر آثار وی، و دیدگاه علمای اهل سنت پیرامون ناصبی بودن او در چکیده مقاله خود می‌نویسد تحقیق حاضر با هدف تبیین دلایل و قرائن ناصبی بودن ابن تیمیه با تکیه بر دیدگاه‌های وی در کتب و آثارش انجام گرفته است. با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از روش اسنادی ثابت میشود که ابن تیمیه حرانی در موارد زیادی در کتب و آثار خود به ویژه کتاب «منهج السنة»، به انکار و تضعیف و تحریف فضائل و تنقیص جایگاه اهل بیت(ع) به ویژه حضرت علی(ع) اقدام کرده است. با اثبات این یافته‌‌ها، پژوهش به این نتیجه می‌رسد که ابن تیمیه حرانی به طور آشکار به دشمنی با اهل بیت(ع) پرداخته است و براساس روایت نبوی که دشمنی با حضرت علی(ع) را ملاک منافق بودن دانسته و تعریف علمای اسلامی از نصب که همانا اعتقاد و تدین به بغض و دشمنی با حضرت علی و اهل بیت ایشان است ابن تیمیه شخصیتی ناصبی می‌باشد و بر اندیشمندان اسلامی لازم است مسلمانان را نسبت به استفاده از آثار و آرای او بر حذر دارند.
واکاوی منهج میرحامدحسین در نقد و بررسی تواتر احادیث در کتاب عبقات الانوار
در چکیده ششمین مقاله از بیست و دومین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی امامت پژوهی نیز آمده است بی شک کتاب «عبقات الانوار»، اثر علامه شهیر میرحامدحسین لکهنوی، به عنوان ردیه‌ای قویم بر بخش‌هایی زیادی از فصل امامت کتاب «تحفۀ اثنی عشریه»، یکی از آثار ارزشمند کلامی در حوزه امامت پژوهی به شمار می‌رود و حاوی مطالب ارزشمندی است که پیگیری نظام حاکم بر احتجاجات و استدلال‌های آن، راهگشای محققین در این حوزه خواهد بود. اتصاف به وصف تواتر، به دلیل حصول نتیجۀ قطعی و علم‌آور آن، معیاری اساسی در سنجش اعتبار احادیث اعتقادی به شمار می‌آید. از این رو، بررسی روش‌ها و انگیزه‌های نفی صحت و تواتر این احادیث از سوی منکران، و به تبع آن، واکاوی روش‌های صاحب عبقات در دفع این اعتراض‌ها و شبهات - در قالب پیگیری شرایط و موانع تحقق تواتر یک گزاره بر پایۀ آثار اعلام عامه - و نیز به کارگیری راهکارهایی جهت اثبات تواتر این روایات، در کتاب فخیم عبقات الانوار محور مباحث این تحقیق را به خود اختصاص داده است.
یادآور میشود علاقه‌مندان برای دریافت اصل مقالات می‌توانند به نشانی اینترنتی دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی امامت پژوهی به نشانی http://jep.emamat.ir/ مراجعه کنند.
انتهای پیام
