سبک زندگی ماندگار آیت‌الله تبریزی/ مرجعی که شهرت برایش معنا نداشت
گروه معارف ــ مدرس حوزه علمیه قم گفت: آنچه که سبب محبوبیت و اثرگذاری کلام آیت‌الله تبریزی می‌شد سبک زندگی ایشان بود که علاوه بر باطن، ظاهر زندگی‌اش را هم اسلامی حفظ کرده بود و این نگاه و توجه وی به ائمه معصومین(ع) سبب محبوبیتش شده بود.
میرزاجواد تبریزی در سال ۱۳۰۵ شمسی مطابق با ۱۳۴۵ قمری در شهر تبریز به دنیا آمد. پدرش حاج علی کُبار از تجار معروف آذربایجان بود و همه او را به ایمان و انصاف می‌شناختند. مادر میرزا، خانم فاطمه سلطان نیز از تبار سادات مشهور این دیار بود. از مراجع تقلید شیعه و از استادان تأثیرگذار حوزه علمیه قم بود.
وی در دوران تحصیل خود در دو شهر قم و نجف در درس علمایی همچون سید‌حسین بروجردی، سیدمحمد حجت، سید‌عبدالهادی شیرازی و سیدابوالقاسم خوئی شرکت می‌کرد. آیت‌الله تبریزی علاوه بر اینکه در دروس فقه و اصول به درجه اجتهاد رسید، در دروس تفسیر و رجال تلاش زیادی کرد و به تبحر دست یافت و بعدها به عضویت دفتر استفتائات آیت‌الله خوئی در عراق در‌آمد.
با دستور صدام حسین برای اخراج ایرانیان از عراق، میرزا جواد تبریزی هم پس از ۲۳ سال اقامت در نجف، مجبور به ترک این کشور و مهاجرت به ایران شد و فعالیت علمی خود را در قم ادامه داد. تا اینکه پس از درگذشت آیت‌الله اراکی، از سوی جامعه مدرسین به عنوان یکی از مراجع هفت‌گانه معرفی شد.
میرزا جواد تبریزی صاحب تألیفات متعددی در فقه شیعه بوده که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کتاب «ارشاد الطالب تعلیقه چهار جلدی بر مکاسب محرمه شیخ انصاری» است.
وی در هفت‌سالگی وارد مدارس جدید شد و تا سال دوم دبیرستان تحصیل کرد و پس از آن به علت علاقه‌ای که به دروس حوزوی داشت، تصمیم گرفت به حوزه برود. دبیرستان را رها کرد و در مدرسه طالبیه تبریز به تحصیل مشغول شد و از آنجایی که این دوران مصادف با شروع فشارها علیه حوزه‌های علمیه و رنج و زحمت روحانیت بود با مخالفت خانواده و اطرافیان روبه‌رو شد، اما همت و اصرار وی، پدرش را قانع کرد و به این ترتیب او با وجود موقعیت تجارت، زندگی طلبگی را برگزید و در مدرسه طالبیه تبریز به تحصیل مشغول شد و دروس ادبیات، معانی و بیان و قسمتی از فقه و اصول را فراگرفت.
رفتن به عتبات و حوزه علمیه نجف برای آیت‌الله تبریزی آرزوی بزرگی بود و از دوران حضور در حوزه علمیه تبریز به آن می‌اندیشید، اما مشکلات و نبود امکانات برآورده شدن این آرزو را دور می‌کرد تا اینکه یک روز اتفاقی در یک جلسه علمی شرکت کرد و یکی از تجار متدین که با علما ارتباط داشت، به هوش و زکاوت او پی برد و در پی‌کمک به وی برآمد و اسباب مسافرتش را فراهم آورد.
مرجع تقلید
پس از رحلت آیت‌الله خویی، عده‌ای از علما خواستار پذیرش مقام مرجعیت از سوی آیت‌الله تبریزی شدند. با اینکه ایشان علاقه‌ای به این مقام نداشت و همواره از آن گریزان بود اقدام جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در معرفی هفت نفر از جمله ایشان به عنوان مرجع تقلید، در کنار وجود مقلدانی در خارج از جمله سوریه، لبنان، کویت، بحرین، عراق حتی کشورهای اروپایی، استرالیا و آفریقا وی را وادار به قبول این مسئولیت کرد.
آثار آیت‌الله تبریزی
رشادالطالب، تعلیقۀ چهار جلدی بر مکاسب محرمه شیخ انصاری(ره)، القضاء و الشهادات، طبقات الرجال، تکمله منهاج الصالحین، مسائل منتخب، حاشیه بر عروه الوثقی، حاشیه بر وسیله مرحوم آیت‌الله اصفهانی، شرح کفایة‌الاصول، رساله توضیح المسائل، مناسک حج، حدود و قصاص، صراط النجاة(۶جلد) و...از جمله آثار شیخ هستند.
از خدمات اجتماعی وی می‌توان مسجد‌سازی در جاهایی که مسجد نبود، دستگیری از نیازمندان و ساختن درمانگاه بقیه‌الله در قم به قصد حمایت از مستضعفان و خانواده‌های طلاب بی‌بضاعت اشاره کرد. وی در‌خصوص درمانگاه بقیه‌الله تأکید دارد که خانواده‌های طلاب و افراد بی‌بضاعت از آن بهره‌مند شوند. این درمانگاه از نظر پزشکی درمانگاه مجهزی است. آیت‌الله تبریزی در آوردن تمام این تجهیزات همت و کمک جدی داشتند و تأکید می‌کردند در برخورد با مراجعان مراقبت لازم را انجام دهند و رضایت خدا در نظر داشته باشند. گروهی را نیز مأمور کرده بودند در‌خصوص فقرا و ایتام تحقیق و بر ایشان مواد خوراکی و پوشاک فراهم کنند.
درگذشت
آیت‌الله تبریزی پس از گذران یک دوره بیماری، در 1385/8/29 برابر با 28 شوال ۱۴۲۷ درگذشت و در قسمت بالاسر حرم حضرت معصومه(ع) به خاک سپرده شد. در پی درگذشت آیت‌الله تبریزی، مقام معظم رهبری نیز پیام تسلیتی صادر کرد و او را از برجسته‌ترین اساتید حوزه علمیه قم توصیف کرد که پارسایی و خلق و خوی مردمی‌اش او را شخصیتی محبوب بین جوانان ساخته بود.
به همین مناسبت خبرگزاری ایکنا از چهارمحال و بختیاری مصاحبه‌ای با حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین مهدی علی‌بیگی، کارشناس امور تهذیب حوزه علمیه قم در رابطه با ویژگی‌های اخلاقی آیت‌الله تبریزی داشته است که در ذیل می‌خوانیم.
حجت‌الاسلام علی‌بیگی بیان کرد: آیت‌الله تبریزی از جمله مراجعی بودند که به ظواهر دنیا بی‌توجه بود و زندگی ساده‌ای داشت و با وجود پیشینه طولانی در مرجعیت، امکانات محل سکونتش در حدّ افراد عادی جامعه بود و زهد و پرهیزکاری‌اش اجازه پرداختن به امور دنیوی را به وی نمی‌داد. همچنین آیت‌الله تبریزی اهل شهرت و به دنبال معروف شدن نبود حتی وی در طول بیست و چند سال مرجعیت اجازه تبلیغ از خود را نداد و برای مطرح شدن خود گامی برنداشت و کمتر جایی مختصری از زندگی نامه‌اش به چاپ رسیده است و تمام مراکز خیریه‌ای که تأسیس کرده نیز به نام ائمه اطهار(ع) است.
وی با اشاره به اینکه آیت‌الله تبریزی همواره نگران جامعه دینی بود و در این خصوص روشنگری در جامعه را یکی از ضرورت‌ها می‌دانست، تصریح کرد: همواره برابر حوادث مهم مثل انقلاب اسلامی ایران، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، جریان سیاسی و حوادثی که برای سایر مسلمانان در سطح جهان پیش می‌آمد، موضع‌گیری و دیدگاه خود را اعلام می‌کرد و همیشه شاگردانش را به وحدت مسلمانان که یکی از آرزوهای دیرینش بود و توکل و صبر برابر مشکلات توصیه می‌کرد.
مدرس حوزه علمیه قم به ویژگی‌های بارز این مرجع تقلید اشاره کرد و گفت: این مرجع تقلید نیز مانند دیگر مراجع همه شرایط اعم از مرد، عادل، عاقل، بالغ، شیعه دوازده امامی، مجتهد، اعلم و حلال زاده بودن و بنابر احتیاط واجب حریص به دنیا نباشد را دارا بود و آنچه که سبب محبوبیت و اثرگذاری کلامش می‌شد سبک زندگی ایشان بود که علاوه بر باطن ظاهر زندگی‌اش را هم اسلامی حفظ کرده بود و این نگاه و توجه ایشان به ائمه معصومین(ع) سبب محبوبیتشان شده بود.
علی‌بیگی به مجتهد پروری ایشان اشاره و تصریح کرد: بیشتر شاگردان ایشان اکنون از مراجع عظام تقلید هستند و نحوه تدریس آیت‌الله تبریزی قابل توجه بود وی در کلاس روحیه تواضع داشت و بحث شاگرد و استادی در جلسات درس ایشان مطرح نبود. همچنین هدف این مرجع تقلید از برگزاری کلاس‌ها، مجتهد پروری بود لذا بیشتر بر روی عمق مطالب تمرکز می‌کرد و اجازه نمی‌داد کلاسش تعطیل شود حتی در زمان جنگ و بمب‌باران نیز جلسات درس آیت‌الله تبریزی برپا بود و تنها در چهار سال آخر عمرشان که در بستر بیماری بودند از کلاس درس فاصله گرفتند.
انتهای پیام
