قدیمی‌ترین نشریه شهرداری مشهد رونمایی شد
گروه فرهنگی ــ امروز، همزمان با روز شهرداری‌ها در پانزدهمین برنامه سه‌شنبه فرهنگی از «نشریه بلدالامین»، قدیمی‌ترین نشریه شهرداری مشهد رونمایی شد.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، ابراهیم حافظی، سرپرست گروه مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، امروز، 11 تیرماه در مراسم معرفی و رونمایی از نشریه «بلدالامین»؛ قدیمی‌ترین روزنامه شهرداری مشهد که در نگارخانه شهر با حضور مسئولان برگزار شد، اظهار کرد: آرشیو مطبوعات کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی از سال 1359 فعالیت مستقل خود را در زمینه مجموعه سازی، سازماندهی آرشیو و اطلاع‌رسانی نشریات ادواری آغاز کرده است و طی این سال‌ها موفق به جذب ده‌ها هزار عنوان نشریه شده است، که از این نظر بزرگترین آرشیو مطبوعاتی ایران محسوب می‌شود.
وی گفت: در این مجموعه، نشریات نفیس مربوط به ادوار مختلف تاریخی موجود است که تاکنون بسیاری از آن‌ها در هیچ آرشیو و مجموعه‌ای دیده نشده است. تأسیس بلدیه یا همان شهرداری در ایران، بیش از یک قرن قدمت دارد. از این رو اولین بلدیه در کشاکش حوادث مشروطه در سال 1286 شمسی در تهران تاسیس شد و قانون بلدیه نیز در مجلس شورای ملی به تصویب رسید.
حافظی بیان کرد: نخستین دغدغه‌های تشکیل انجمن بلدیه در اوایل رمضان 1235 از سوی انجمن معدلت رضوی مطرح و در روزنامه‌ها به بحث گذاشته شد. دستور تشکیل انجمن بلدیه از طرف حکومت به وسیله عبدالحمیدخان متین‌السلطنه به سمع و نظر انجمن ایالتی رسید. اعضای انجمن هم از شنیدن این پیام مشعوف شدند و متین‌السلطنه را در اجرای این امر به واسطه متمدن و قانون خواه بودن همراهی کردند.
سرپرست گروه مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: دکتر فتحعلی خان نخستین کسی بود که درخواست معرفی خود را به عنوان کاندیدای انجمن بلدیه در شماره 91 روزنامه خورشید مطرح کرد. از این رو انجمن بلدیه مشهد در تاریخ 18 محرم سال 1326 در منزل متولی مسجد افتتاح شد و مورد تشویق اکثر انجمن‌ها قرار گرفت.
حافظی تصریح کرد: «بلدالامین» هفتمین نشریه بلدیه کشور است که از تاریخ 21 محرم 1328 انتشار آن توسط محمد صادق تبریزی با حمایت اداره بلدیه مشهد آغاز به کار کرد. این نشریه در چهار صفحه به خط نسخ درشت با چاپ سنگی به صورت هفتگی در مطبعه محمد زاده به چاپ می‌رسید. سرانجام انتشار این روزنامه در 24 جمادی‌الثانی سال 1328 متوقف گردید.
وی افزود: وظایف نشریات بلدیه، کمک به اداره شهر و اطلاع‌رسانی به ساکنان شهر در مورد اقداماتی بود که بلدیه به آن‌ها توجه داشت. البته در کنار آن به ارائه اطلاعات دیگری از قبیل معرفی شهرهای دیگر و تاریخچه آن‌ها، آمار تولد، فوت، ازدواج، مقدار مصرف نان و گوشت در شهر و همچنین اطلاع‌رسانی در مورد ناهنجاری‌ها و یا بیماری‌هایی می‌پرداخت که ممکن بود عموم جامعه را در برگیرد، از دیگر وظایف این اداره بوده بود.
تأثیر روزنامه‌ها در ایجاد ادارات بلدیه
سرپرست گروه مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان کرد: همواره روزنامه‌ها از همان دوران گذشته تاثیر بسزایی در ایجاد ادارات بلدیه داشته‌اند و از اوایل مشروطیت به چاپ مقاله‌هایی در این زمینه پرداخته‌اند، چرا که در شماره سوم روزنامه بشارت در سال 1234 با عنوان «مکتوب شهری»، نگارنده خواهان توجه بیشتر به فقرای شهر و برآوردن نیازهای اولیه آنان بوده است.
حافظی اظهار کرد: امروزه از محمد صادق تبریزی اطلاعات کمی موجود است. معاونت ادیب‌الممالک فراهانی در روزنامه ادب، مدیر مسئولی روزنامه خورشید و نمایندگی جراید کشور در مشهد، از جمله مسئولیت‌های وی در مشهد بوده است. آنچه که مشخص است، وی پیش از اینکه روزنامه خورشید را منتشر کند، نزدیک به 20 سال در تنظیم و نشر جراید فارسی تلاش کرده است.
وی افزود: میرزا صادق‌خان غیر از روزنامه‌نگاری، مدرسه و کتابخانه در شهر مشهد تاسیس کرد. او ورود تمدن مدرن را مرتبط با آموزش و پرورش می‌داند و زیر بنای آن را هم آموزش از پایه نونهالی بیان می‌کند. روزنامه بلدالامین در کنار روزنامه خورشید تاسیس شد تا مشروح مذاکرات انجمن بلدیه و اعلان‌های اداره بلدیه را پوشش دهد.
روزنامه بلدالامین؛ نشان‌دهنده درک بالای مردم
در ادامه این مراسم مجید خرمی، مدیر مسئول روزنامه شهرآرا، خاطرنشان کرد: در سال 1286 شمسی روزنامه بلدالامین منتشر شد، به فاصله کوتاهی در خرداد ماه سال 1286 اولین انجمن رسمی بلدیه آغاز به کار کرد. شاید از نظر ما مطبوعاتی‌ها به آن اندازه اهمیت نداشته باشد که در 20 بهمن‌ماه 1288 لازم بود نشریه و روزنامه‌ای موجود باشد، اما به دلیل درک بالایی که در آن زمان در مجموعه انجمن بلدیه وجود داشت، موجب شد تا روزنامه خورشید راه‌اندازی شود تا بتوانند اخبار درستی را منتشر کنند و در اختیار مردم قرار دهند.
وی افزود: با توجه به اینکه سال‌هاست در کار مطبوعاتی مشغول به فعالیت هستم به خوبی درک می‌کنم که چرا این روزنامه نتوانست بیشتر از 6 ماه دوام بیاورد که دلیل این امر را می‌توان شرایط تاریخی و اختلافاتی که در آن زمان بر جامعه حاکم بود، دانست.
رئیس هیئت مدیره موسسه شهرآرا خاطرنشان کرد: رونمایی مهم دیگری که امروز انجام شد، رونمایی از اسناد تاریخی بود که با مراجعه به آن و با مشاهده انتشار نرخ‌نامه‌ها، فعالیت‌های شهرداران برای مردم و... به ارزشمند بودن این اسناد می‌توان پی برد.
خرمی بیان کرد: امیدوارم که نگارخانه شهر که در کنار آستان قدس رضوی قرار دارد به پایگاهی تبدیل شود که با همکاری این نهاد نقش بزرگی در حفظ میراث فرهنگی ایران زمین به صورت منظم و دائم ایفا و عرصه‌های مختلفی رونمایی شود. همچنین نیز محمدرضا کلایی، شهردار مشهد نیز در آستانه صد و دهمین سال بلدیه مشهد، رغبت دارد که در این راستا فعالیت و همکاری داشته باشند.
انتهای پیام
