مأموریت‌گرایی آموزش عالی در اشتغال‌پذیری دانشجویان و پشتیبانی از تولید

پنل نخست با حضور و ارائه مطلب از سوی محمد شریعتمداری، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی؛ رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت؛ مسعود برومند، معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم؛ محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران؛ احمد معتمدی، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر و عباس علی‌آبادی، مدیرعامل شرکت مپنا، به عنوان اعضای این نشست همراه بود.

محمد شریعتمداری، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی، در این نشست با بیان اینکه استفاده از تجربیات وزیران می‌تواند از جمله عوامل بیرون‌زا برای تسریع در امور فعالیت باشد، اظهار کرد: اشتغال بنیاد اقتصاد و مفهوم جامعی است که همه مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر آن تأثیر دارد و نمی‌توان تَک‌بعدی به آن پرداخت.

شریعتمداری ادامه داد: اشتغال حاصل سرمایه‌گذاری است و این مهم نیازمند پاسداری اصول و امنیت است تا بتوانیم به سرمایه‌گذاری در حوزه اشتغال امیدوار شویم.

وی افزود: در کشوری با جمعیت هشتاد میلیونی و این حجم نیروی انسانی، اگر ضوابط جدیدی برای حل مشکلات آن در حوزه سرمایه‌گذاری وجود نداشته باشد و اگر از سرمایه‌گذاری صیانت نکنیم با فراز و نشیب روبرو خواهیم شد.

وی با بیان اینکه یکی از مشکلات اساسی ما نبود تطابق تحصیلات فارغ‌التحصیلان با نیاز‌های جامعه است، گفت: هنگامی که رشته فارغ‌التحصیلان را با نیاز‌های اشتغال مناطق بررسی می‌کنیم، تفاوت‌های زیادی دیده می‌شود و دانشجویان و دانشگاهیان در این مناطق در قیاس با نیاز‌های روز، مسیر دیگری را طی می‌کنند.

شریعتمداری با بیان اینکه تلاش داریم برنامه هماهنگ برای تربیت نیروی کارآمد داشته باشیم، افزود: همواره یکی از مشکلات در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان منابع و مسائل مالی بوده است. به همین دلیل نخستین سامانه تأمین مالی خرد تضمین‌شده راه‌اندازی شد که ضمانت مالی تعاونی‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان است.

به گفته وزیر کار، ایجاد شرایط مطلوب برای تولید و سرمایه‌گذاری برای گذر از مشکلات باید صورت گیرد و برای حل مشکلات پایه‌ای کارگروه تخصصی میان دانشگاه و وزارت کار راه‌اندازی شود.

رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت دیگر سخنران حاضر در این هم‌اندیشی بود. وی با بیان اینکه ۷ محور دانشگاهی مهم برای حل بسیاری از مشکلات درنظر گرفته‌ایم، ادامه داد: این برنامه‌ها یکساله نیستند، اما از امسال آغاز شده و تولید داخل، توسعه فناوری‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان، مدیریت بازار، بهبود فضای کسب و کار، تأمین منابع مالی و توسعه سرمایه‌گذاری از جمله این محور‌هاست. یکی از محور‌هایی که به نقش دانشگاهیان می‌پردازد بحث تولید داخل است و در این محور وارد عمل شده‌ایم و نام آن را نهضت داخل گذاشته‌ایم.

 

وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه می‌خواهیم کار نهضتی و انقلابی را برای ساخت محصولات داخلی انجام دهیم و توسعه اقتصادی از افزایش تولید داخلی نشئت می‌گیرد، افزود: خودروسازان و واحد‌های بزرگ و واحد‌های کوچک در برنامه ما قرار دارند. بخش‌های بزرگ همچون خودروسازی و فولادسازی نمایشگاه فیزیکی راه‌اندازی کرده‌اند. به صنایع بزرگ گفته‌ایم که نیاز‌های خود را اعلام کنند.

رحمانی تصریح کرد: باید به بحث تولید داخل به صورت جدی ورود پیدا کنیم بر اساس این آمار تولید داخل از سال ۹۲ تا ۹۶ سه برابر شده است، سهم قرارداد‌ها ۹۵۲ میلیارد تومان بوده که این میزان بسیار کم است.

 

 

به گفته وی، در طرح محور فناوری ۴ برنامه را اجرایی کردیم، یکی از برنامه‌ها طرح تاپ (تولید و اشتغال پایدار) است. ارتباط میان صنعت و دانشگاه خوب نیست و همواره هر بخش کار خود را انجام داده است؛ وقتی تولید به‌روز نباشد پیشرفت حاصل نمی‌شود، اما این طرح می‌خواهد ارتباط میان دانشگاه و صنعت را به ارتباط ارگانیکی تبدیل کند.

وزیر صنعت معدن و تجارت تصریح کرد: اکنون بیش از ۲ هزار مجوز تحقیق و توسعه صادر شده و در این زمینه از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی استفاده می‌کنیم. باید دفاتر کسب و کار‌های نوین راه‌اندازی کنیم و اگر برنامه‌ریزی درستی نداشته باشیم دچار مشکل می‌شویم. باید دفاتر کسب و کار‌های نوین راه‌اندازی کنیم.

رحمانی با اشاره طرح تاپ گفت: ایجاد فرصت‌های مطالعاتی در دفاتر صنعتی مهم است؛ حتی با ستاد کل نیرو‌های مسلح برنامه‌ریزی کردیم که برای کمک به دانشجویان سرباز قدم برداریم، تفاهم کرده‌ایم که در بستر طرح تاپ بتوانیم صنعت و دانشگاه را به یکدیگر ارتباط دهیم و شاهد شکوفایی صنعت باشیم. برخی از منابع بین‌المللی گفتند که رشد ما منفی می‌شود.

وی افزود: باید طرح تاپ را جدی بگیریم و فرصت‌های مطالعاتی در ارتباط دانشگاه و صنعت ایجاد شود تا به مرور زمان فرهنگ‌سازی هم شود. در این مورد تعدادی دانشجوی ارشد و دکتری را برای حضور در محیط پژوهشی جذب می‌کنیم. امیدواریم بتوانیم در مقابل این هجمه‌ها مقاومت کنیم. در حوزه صنعت پیش‌بینی کرده‌ایم و می‌توانیم جلوی رشد منفی را بگیریم.

مسعود برومند، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، هم در این پنل بیان کرد: مأموریت ما ایجاد اشتغال و تولید نیست؛ بلکه اشتغال‌پذیری دانشجویان و پشتیبانی از تولید است، اما وقتی ببینیم کشورمان در این دو زمینه دچار مشکل شده، ما هم وارد کارزار خواهیم شد. در این زمینه، تاکنون ۳۰۰ نفر ظرفیت هیئت علمی از وزارتخانه‌های مختلف دریافت کرده‌ایم. درباره مباحث کارآفرینی و پارک‌های علم و فناوری، اتفاقات بسیار خوبی را شاهد بوده‌ایم.

محمود نیلی‌احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران، هم در این نشست با طرح این سوال که مگر برای اولین بار است تحریم می‌شویم؟، گفت: آیا باید منتظر تحریم باشیم تا سیاست‌های لازم را اتخاذ کنیم؟ باید نظام دقیقی در سیاست‌گذاری‌ها طراحی کنیم تا تحریم‌ها اصول کلی را زیر سوال نبرد.

وی ادامه داد: اگر دنبال موفقیت در تولید هستیم و می‌خواهیم تولید پایداری داشته باشد، باید محصول قابل رقابتی ارائه کنیم. این محصول باید کیفیت و قیمت مناسب و نوآوری داشته باشد، اما با این حال، باز هم آن محصولاتی موفق خواهند بود که از رانت استفاده کنند.

 

به گفته نیلی احمدآبادی، بحث‌های ارزی مهم است، اما رقابت در فضای بین‌المللی شرط موفقیت است. در استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها صنعتی موفق است که زیست‌بوم مورد نیاز را دارا باشد. یکی از معضلات ارتباط صنعت و دانشگاه ضعف زیست‌بوم تولید است، مهم‌ترین بخش آن هم تکنولوژی است؛ چراکه تکنولوژی کیفیت و قیمت را تعیین می‌کند. در کنار این سیاست‌های پولی، مالی و بانکی کیفیت را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

نیلی احمدآبادی گفت: برای برقراری این ارتباط باید صنعت در بازار رقابت وارد شود و کیفیت، قیمت و نوآوری برای آن اصل باشد. نیازی به ایجاد نهاد‌ها و سازمان‌های جدید نیست، چراکه دانشگاه بزرگترین ظرفیت کشور را در تبدیل پتانسیل فناوری به نوآوری دارد، تنها کافی است از لحاظ نرم‌افزاری دانشگاه‌ها توسعه خوبی پیدا کرده‌اند.

وی افزود: بزرگترین ظرفیت دانشگاه‌ها امکانات و روابط ملی و بین‌المللی آن است، دانشگاه‌ها آزمایشگاه‌های مجهزی دارند و مهم‌ترین سرمایه آن هم اساتید آن و دانشجویان تحصیلات تکمیلی آن‌ها هستند. اگر نظامی طراحی شود که به استفاده از تقاضای دانشگاه ختم شود، این موفقیت حاصل می‌شود.

نیلی احمدآبادی با بیان اینکه استارتاپ‌ها به دلیل کوچک بودنشان بیشترین ریسک را دارند، گفت: اما اگر این‌ها به نتیجه برسند بیشترین ظرفیت را برای کشور خواهند داشت. در این صورت می‌توان ادعا کرد که استارتاپ‌ها با تنظیم توانمندی‌ها و تقاضا‌ها در خوشه اقتصادی کلان قادر خواهند بود بزرگترین مشکل کشور در حوزه پولی و بانکی را حل کنند. در اتخاذ هر سیاستی اگر این مسئله در نظر گرفته نشود، شرایط پایداری نخواهیم داشت. آمادگی هماهنگی و همکاری را داریم، اما لازمه‌اش این است که در فضای بوروکراتیک و خسته‌کننده نباشیم.

 

خوشحالی زیاد بعد از برجام
عباس علی‌آبادی، مدیرعامل شرکت مپنا، هم طی سخنانی در این پنل گفت: هیچ‌وقت از شنیدن این جمله که ایران کشور ثروتمندی است خوشحال نمی‌شوم، به این دلیل که ما را به باور اشتباه می‌اندازد. سرمایه را نباید به مثابه درآمد درنظر گرفت. بیش از ۵۰ قرارداد در مقیاس چند صد میلیون دلار امضا کرده‌اید، اما هر بار بعد از امضای قرارداد خیلی خوشحالی کردیم، طرف مقابل تصور کرد که سر او کلاه گذاشته‌ایم. بعد از برجام هم زیادی خوشحال بودیم و تصور مشابهی ایجاد شد.

مدیرعامل شرکت مپنا ادامه داد: مردم در هر جامعه‌ای باید برای تحقق اهداف به کار گرفته شوند و نمی‌توان با یک‌جانبه‌گرایی موفق شد. یارانه پنهانی که برای بنزین، برق و سایر انرژی‌ها از سوی دولت پرداخت می‌شود نیز یکی از مشکلات ماست. باید به جای یارانه کارانه بدهیم.

وی افزود: به‌جای تمرکز بر اشتغال به هر صورتی باید به اشتغال دانش‌بنیان توجه شود. در این زمینه مشارکت نظام بانکی مهم است. از سویی کالا‌هایی را وارد می‌کنیم که قطعاً توان تولید آن‌ها را در داخل داریم.

احمد معتمدی، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر، هم دیگر سخنران حاضر در این پنل بود. وی با بیان اینکه دانشگاه‌های ما رشد کمی و کیفی داشته‌اند، گفت: دانشگاه‌های ما با بالاترین استاندارد‌های جهان قابل مقایسه هستند، با این حال هیچ تفاوتی بین امروز و دو سال گذشته نمی‌بینم. این قدر درگیر مسائل خرد هستیم که به مسائل کلان نمی‌رسیم.

وی با بیان اینکه در دانشگاه منتظر دریافت نیاز‌های صنعت و خدمات و سایر حوزه‌ها هستیم، افزود: ضعف دانشگاه‌های ما این است که تقاضامحور نیستند و این در حالی است که در سایر کشور‌های پیشرفته جذب پروژه و تربیت دانشجوی دکتری متناسب با تقاضای بازار است. باید به سمت سازوکار فعال شدن دانشگاه‌ها برویم. حرکت‌هایی هم شروع شده و بحث‌های مهارت افزایی ظرفیت‌های خوبی ایجاد کرده است.

 

برای مشاهده گزارش تصویری این نشست اینجا کلیک کنید!

انتهای پیام