نشانه‌های نبود مهارت معنوی در زندگی/ کج‌سلیقگی منتج به دین‌زدگی می‌شود
گروه اجتماعی ــ یک پژوهشگر زن و خانواده گفت: چراهای بیان شده در زندگی نشانگر عدم مهارت معنوی در زندگی است، از طرف دیگر بین مهارت‌های معنوی در خانواده و اجتماع باید تفکیک قائل شد، نحوه چگونگی ارتقای مهارت توسط احکام فردی و اجتماعی از طریق دین برای انسان‌ها اعم از نماز، روزه و دیگر احکام بیان شده است.
به گزارش ایکنا از استان مرکزی، نشست تخصصی جوانان، ازدواج، توانمندسازی مهارت‌های معنوی و دینی با حضور سارا حسینی، مدرس و پژوهشگر زن و خانواده و کارشناس ارشد علوم قرآنی در تحریریه ایکنا شعبه مرکزی برگزار شد.
حسینی در خصوص توانمندسازی مهارت‌های دینی، معنوی و چگونگی افزایش این مهارت‌ها گفت: بهتر است در قدم اول تفکیکی در خصوص رویکرد خود در زندگی داشته باشیم، سپری شدن عمر در قالب کمیت زندگی دنیوی تعریف می‌شود، اما این کمیت برای انسان کافی نیست، در واقع زندگی کمی انسان باید همراه با کیفیت باشد.
وی با بیان این مطلب که همراه بودن دو حس کمیت و کیفیت به انسان احساس خوشایندی را القا می‌کند، بیان کرد: ارتقابخشی به کیفیت زندگی مستلزم آموختن مهارت‌هایی است که در قالب نهادینه کردن استعدادها و توانمندی از طریق تمرین کردن تعریف می‌شود. نهادینه کردن توانمندی و مهارت‌ها در حوزه‌های مختلف معنوی، اخلاقی، رفتاری و ... به تمرین مستمر و لذت بردن بستگی دارد.
حسینی نهادینه کردن مهارت‌ها و توانمندی‌ها را منتج به رشد معنوی و فکری دانست و یادآور شد: مهارت‌ها دسته‌ای از توانایی‌ها هستند که با تمرین کردن به دست آمده و با لذت بردن نهادینه می‌شوند، تا زمانی‌که انسان از مهارت‌های دینی و معنوی لذت کافی را نبرد نمی‌تواند به رشد معنوی مدنظر خداوند برسد.
کارشناس ارشد علوم قرآن در تعریف انسان رشد‌یافته اسلامی، به فرمایش امام راحل که فرمودند؛ «دامن مادر مدرسه علم و ایمان فرزندش است» استناد کرد و گفت: رشد در زندگی خانوادگی توسط مادر رقم می‌خورد؛ از این‌رو مادر بهترین گزینه‌ای است که می‌تواند مهارت‌های معنوی و اسلامی را به فرزند خویش آموزش دهد.
وی بانوان به ویژه مادران را به مطالعه کتاب «قدرت و شکوه زن» توصیه کرد و افزود: بی‌شک اگر مادران جامعه به سمت مهارت‌های دینی - معنوی حرکت کنند اکثر قریب به اتفاق فرزندان آنان نیز به سمت کسب مهارت دینی اسلامی حرکت خواهند کرد؛ بنابراین باید دقت داشته باشیم که کلید حل مشکل کمبود معنویت دینی مادران است.
نشانه‌های رشدیافتگی اسلامی
حسینی در خصوص نشانه‌های رشدیافتگی اسلامی به آیه 52 و 53 سوره «انعام» که می‌فرماید؛ «وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ ۖ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِنْ شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ(52) وَكَذَٰلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِيَقُولُوا أَهَٰؤُلَاءِ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنْ بَيْنِنَا ۗ أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاكِرِينَ» اشاره کرد.
وی با بیان اینکه مؤمنان شاکر از جمله انسان‌های رشد‌یافته هستند، ابراز کرد: چراهای بیان شده در زندگی نشانگر عدم مهارت معنوی در زندگی است، از طرف دیگر بین مهارت‌های معنوی در خانواده و اجتماع باید تفکیک قائل شد، نحوه چگونگی ارتقای مهارت توسط احکام فردی و اجتماعی از طریق دین برای انسان‌ها اعم از نماز، روزه و دیگر احکام بیان شده است.
حسینی اضافه کرد: احکام فردی و اجتماعی در کنار احکام فقهی مهارت‌های معنوی را اعتلا می‌بخشند، برای نهادینه کردن احکام دینی، معنوی، اخلاقی در وجود نوجوانان و جوان در خانواده و اجتماع باید سلیقه به خرج داد، کج‌سلیقگی‌ها و عدم انجام اقدامات فرهنگی مناسب منتج به دین‌زدگی می‌شود.
این مدرس دانشگاه با تأکید براینکه مادران از بی‌سلیقگی و کج‌رفتاری در آموزش مبانی دینی همچون نماز و ... پرهیز کنند، ادامه داد: ما به مادران توصیه می‌کنیم به کودکان کمتر از 7 سال مباحثی نظیر بهشت و جهنم را بازگو نکنید، مادران از این جمله(اگر فلان کار را انجام دهی گناه داره خدا تو را به جهنم می‌برد) زیاد استفاده می‌کنند که این جملات منفی عاقبتی جز گریزان شدن از خدا و دین ندارد، مادران باید برای آشنایی فرزندان با احکام و اصول دین خوش‌سلیقه عمل کنند تا احکام برای کودکان و نوجوانان جذاب باشد.
وی اظهار کرد: عدم آگاهی و علم باعث می‌شود تا احکام دینی و اسلامی در وجود انسان نهادینه نشود، انسان رشد‌یافته که شاکر است در آن واحد وظیفه خود را به درستی تشخیص می‌دهد، خداوند می‌فرمایند؛ «من از جنس شما برای شما الگوهایی قرار دادم تا بدین وسیله خود و خدایتان را بشناسید».
حسینی در خصوص نحوه شناخت خدا گفت: در مرحله فکر و عمل از طریق خودشناسی و انجام تکالیف اجتماعی، سلیقه‌ای، فردی، خانوادگی، اقتصادی، فرهنگی، اعتقادی، تحصیلی و خصلت‌های شخصیتی می‌توان خدا را شناخت. وقتی انسان به مرحله خودشناسی می‌رسد قطعا انتخاب‌ها در حوزه دوست‌یابی، سبک زندگی، ازدواج، سبک روش‌های تربیتی معقول‌تر است؛ بنابراین خودشناسی باعث می‌شود که کیفیت زندگی افزایش پیدا کند.
وی ادامه داد: اولین قدمی که مادر برای خودشناسی فرزند خود بر‌می‌دارد آموزش واژه «لااله الاالله» است، پیامبر(ص) در زمان بعثت به مردم آن زمان آموختند اگر قصد رستگار شدن دارید فقط بگویید «لااله الاالله». در مبانی تربیتی و نهادینه کردن مبانی دینی آمده است که والدین در سه سالگی این کلمه شریف را به فرزندان آموزش دهند. والدین باید به کودک بگویند خدا کار شما را دوست ندارد نه اینکه خدا شما را دوست ندارد.
گمشده عالم بشری
حسینی بیان کرد: زن محجبه و با نشاط بانویی رشد‌یافته است و در این رابطه نقل است از فرمایشات امام راحل که فرمودند؛ «همان‌گونه که قرآن انسان‌ساز است، زن نیز انسان‌ساز است». در قرآن آمده است اگر یک نفر را زنده و هدایت کنید گویی عالم را هدایت و زنده کرده‌اید، چه مقامی بالاتر از این که بانویی در خانواده در منصب مادری قرار دارد و می‌تواند فرزندانی را تربیت و رشد دهد؟ امام(ره) در جایی دیگر فرمودند؛ «بالاترین شغل‌ها شغل مادری است.»
این کارشناس ارشد علوم قرآنی اضافه کرد: تمام گمشده عالم بشری این است که مادران خوبی با مهارت‌های دینی معنوی را تربیت کنیم تا آنان بتوانند فرزندانی نیکو تربیت کنند که در نهایت این چرخه درست تربیتی ادامه‌دار باشد. علمای درجه یک روی تربیت مادران پافشاری دارند و روی این اصل کار کردند.
حسینی با بیان اینکه مادران باید در وهله اول خود را به کمال رسانده تا بتوانند دیگران را به رشد رسانند، تصریح کرد: هدف همه ما در دنیا کسب آرامش است، گاه بین آرامش و آسایش تفکیک قائل نیستیم، آرامش مسیری برای رسیدن به کمال است، برای رسیدن به آرامش سکوت و ساکن ماندن معنا ندارد برای کسب این موهبت الهی باید حرکت کرد.
وی در بخش دیگر از سخنان خود به حدیثی از امام صادق(ع) که فرمودند؛ «ای هشام لقمان حکیم به فرزندش گفت دنیا دریای طوفان‌زده است لذا برای نجات از آن کشتی‌ای بساز که بدنه‌اش از تقوا، بارش ایمان، بادبانش توکل، ناخدایش عقل، راهنمایش علم و لنگرش صبر باشد.» (از بحارالانوار جلد 90، صفحه 89) استناد کرد و افزود: امام در این حدیث راهکارهای کسب مهارت معنوی را آموزش می‌دهد.
حسینی در تعریف تقوا گفت: درست است که معنای پرهیزکاری به آن اطلاق می‌شود اما معنای اصلی نگه‌داشتن خود از اخلاق و صفات ناپسند است. بزرگی در تعریف حروف تقوا بیان کرده است که؛ تاء ترک محرمات، قاف قیام بر واجبات، واو وقوف بر شبهات، الف اخلاق در عمل می‌‌باشد.
وی اضافه کرد: به دلیل ویژگی‌هایی که خداوند برای زنان و مردان قائل شده است مدیریت خانه باید با زنان و مدیریت بیرونی با مردان باشد، در آیه ۲۱ سوره مبارکه «روم» خداوند می‌فرمایند؛ «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ، و از نشانه‌هاى او اينكه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفريد تا بدان‌ها آرام گيريد و ميانتان دوستى و رحمت نهاد آرى در اين [نعمت] براى مردمى كه مىانديشند قطعا نشانههايى است» در این آیه جنس زوج به بانوان باز می‌گردد که باید آرامش‌گر در خانه باشند. با استناد به این آیه خداوند منبع آرامش را در جنس زن قرار داده است. یکی از راه‌های رسیدن به آرامش، حرکت است.
کارشناس ارشد علوم قرآنی نشانه‌های کسب مهارت از منظر امام صادق(ع) را چرخه رفتاری و عملی دانست که باید همه را در کنار هم انجام داد و افزود: داشتن نظم فکری زمینه فلاح و رستگاری ما فراهم می‌سازد، انسان مؤمن و با ایمان در هنگام بروز مشکلات زانوی غم بغل نکرده و افسرده نمی‌شود بلکه صبر پیشه کرده و به حرکت ادامه می‌دهد.
انتهای پیام
