نحوه مواجهه صحیح با کودکان اتیسم؛ ایجاد حس آرامش و امنیت

به گزارش ایکنا؛ درخودماندگی یا اتیسم نوعی بیماری است که هنوز دلایل ابتلا و راه‌های درمان آن شناخته نشده است؛ مهم‌ترین ویژگی افراد مبتلا به این بیماری عدم کنترل احساسات و رفتار است. بسیاری از این بچه‌ها نمی‌توانند با دنیای اطراف خود و افراد جامعه ارتباط برقرار کنند اما در درجه‌‌های خفیف‌تر این بیماری و در صورتی که ابتلا به اتیسم در فرد زود تشخیص داده شود، فرد مبتلا می‌تواند به کمک متخصصان برقراری ارتباط (اساتید تعامل با کودک) برخی مهارت‌های ارتباطی همچون هنر نقاشی یا سایر توانمندی‌ها را بیاموزد.  

هفته گذشته آثار هنری تعدادی از این کودکان که توانسته‌اند نقاشی، جواهرسازی و عروسک‌سازی را بیاموزند با حضور خود بچه‌ها و خانواده‌های آنها در گالری مهر هنر برگزار شد. در این مراسم هرگاه والدین در کنترل رفتار فرزندشان دچار مشکل می‌شدند یا می‌خواستند فرزندشان رفتار خاصی را انجام دهد به سراغ یکی از حاضران می‌رفتند و از وی کمک می‌گرفتند.

محبوبه صادق‌زاده، کارشناس ارتباط با کودکان مبتلا به اتیسم که بچه‌ها او را محبوبه جان صدا می‌کردند، 15 سال است که در حیطه کودکان استثنایی و هفت سال است که به صورت تخصصی با کودکان اتیسم همکاری می‌کند. از وی در خصوص نحوه رفتار صحیح مردم در جامعه با کودکان مبتلا به اتیسم سؤال کردیم که پاسخ داد: همه بچه‌های مبتلا به اتیسم حتی بچه‌هایی که به ظاهر سالم به نظر می‌آیند و تا زمانی که صحبت نکنند متوجه بیماری آنها نمی‌شویم، استرس و اضطراب‌ دارند.

وی تشریح کرد: همه انسان‌ها در شرایطی مثل مواجه شدن با شرایط ناپایدار یا ناآشنا دچار اضطراب می‌شوند؛ افراد عادی تاحدودی می‌توانند این استرس و اضطراب را کنترل کنند اما بچه‌های مبتلا به اتیسم بر احساسات خود مدیریت ندارند و وقتی نمی‌توانند احساسات خود را بیان کنند به هم می‌ریزند.

صادق‌زاده ادامه داد: برخی از بچه‌های مبتلا حتی نمی‌توانند صحبت کنند و همین مسئله بیان احساسات آنها را بیشتر دچار مشکل می‌کند. در چنین شرایطی وقتی کسی جایگزین کلام آنها می‌شود و مثلاً می‌گوید «صدا تو را اذیت کرده؟» و آنها با سر تأیید می‌کنند حالشان بهتر می‌شود، اما بچه‌هایی هم هستند که اگر چه می‌توانند صحبت کنند اما در شرایط استرس‌زا باز هم نمی‌توانند احساس خود را مدیریت کنند.

به بچه‌های اتیسم امنیت و آرامش هدیه دهیم

وی تصریح کرد: این مهم نیست که فرد مبتلا به اتیسم دارای چه درجه‌ای از بیماری است، بلکه مهم برخورد و واکنش ما و احساس آرامش و امنیتی است که به افراد مبتلا انتقال می‌دهیم. اگر این حس آرامش و امنیت را در بدو ورود به بچه‌ها انتقال دهیم، مطمئناً بچه‌های مبتلا به اتیسم به ما اعتماد می‌کنند و اگر به هم بریزند با کلام ما آرام می‌شوند و ارتباط می‌‌گیرند.

این کارشناس ارتباط با بچه‌های اتیسم ادامه داد: بچه‌های اتیسم فقط یک چیز از ما می‌خواهند و آن اینکه اول من را ببین، مشکل من را ببین و اگر راهی داری جلو بیا و اگر می‌خواهی مرا به هم بریزی، صحبت نکن، ارتباط نگیر، من ناراحت نمی‌شوم.

وی افزود: نباید به برقراری ارتباط با بچه‌های اتیسم اصرار داشته باشیم و یا آنها را مجبور به برقراری ارتباط کنیم. در جامعه ما بزرگ‌ترها تلاش می‌کنند با کلام و لمس(بغل کردن و بوسیدن) به بچه‌ها محبت کنند اما بچه‌های مبتلا به اتیسم متفاوت هستند و گاهی فقط در کنار آنها بودن، بدون اینکه کلامی به زبان بیاوریم و فقط نگاه محبت‌آمیز داشتن برای آنها بهتر است. بچه‌ها از نگاه ما می‌فهمند که برای چه به آنها نزدیک می‌شویم و از آنها چه چیزی می‌خواهیم.

اول تلاش کنیم بفهمیم بچه‌‌ها از ما چه می‌خواهند

صادق‌زاده با اشاره به اینکه در کلاس‌هایی که برای بچه‌های اتیسم برگزار می‌کند هم اول تلاش می‌کند بفهمد بچه‌ها از او چه می‌خواهند، گفت: تعاملات بسیاری از بچه‌های اتیسم با یکدیگر متفاوت است و اگر بخواهیم به ریشه‌های این مسئله نگاه کنیم متوجه می‌شویم که تعداد قابل توجهی از آنها خلأ عاطفی دارند، بیماری آنها دیر تشخیص داده شده و به همین دلیل در خانواده درک نشده، طرد شده و یا حتی نادیده گرفته شده‌اند. برخی از آنها هم به دلیل عدم توانایی در برخی عملکردها به شدت مورد حمایت و محبت بیش از اندازه خانواده قرار گرفته و هیچ تلاشی برای بهبود تعاملات آنها انجام نشده است؛ به همین دلایل نباید انتظار بیجا از کودکان اتیسم داشته باشیم.  

وی با تأکید بر محوریت خانواده‌ها در زندگی کودکان مبتلا به اتیسم گفت: هرگز نباید خانواده‌ها منتظر خدمات دولتی باشند. حتی در کشورهای پیشرفته نیز محور خانواده است و نهادهای دولتی فقط می‌توانند بخشی از خدمات را به خانواده‌ها ارائه کنند و این خانواده‌ها هستند که باید مشکل فرزند خود را تشخیص دهند و برای کمک به او اقدام کنند.

این کارشناس کودکان استثنایی به تجارب خود از ارتباط با خانواده بچه‌های مبتلا به اتیسم گفت و اضافه کرد: فرد مبتلا به اتیسمی را نزد من ‌آوردند که 20 سال سن داشت اما هنوز خانواده وی نمی‌دانستند چگونه باید با فرزند خود رفتار کنند و فقط از ما می‌خواستند برخی رفتارها را به فرزندشان بیاموزیم، اما مطمئناً وقتی فردی 20 سال مسئله‌ای را یاد نگرفته، زمان زیادی برای برقراری ارتباط با وی نیاز است و در این مسیر خانواده هم باید رفتارها و واکنش‌های خود را با عضو مبتلا به اتیسم تغییر دهد.

وی در پایان سخنان خود با اشاره به برگزاری نمایشگاه نقاشی و هنرهای دستی بچه‌های اتیسم، گفت: خانواده‌ها باید قدم اول را با دادن قلم به دست فرزندانشان بردارند و نباید از آنها انتظار زیادی داشته باشند. بچه‌ها کم کم قلم را هدفمند در دست خواهند گرفت و توانمندی‌هایشان را نشان خواهند داد. همین که این بچه‌ها حس کنند که دیده می‌شوند و وجودشان ارزشمند است در بهبود حالشان مؤثر است چرا که حمایت‌های ما را درک می‌کنند.

صادق‌زاده تأکید کرد: اینکه به بچه‌های بیمار یا معلول نشان دهیم که کنار آنها هستیم و آنها مفید هستند، حالشان بهتر می‌شود. خانواده آنها هم با دیدن رشد و توانمندی بچه‌هایشان بیشتر برای تلاش و کمک به فرزندانشان تشویق خواهند شد. به تدریج سایر خانواده‌ها که فرزند معلول یا مبتلا به اتیسم دارند هم بهبود شرایط این خانواده‌ها را می‌بینند و نسبت به حمایت از کودک خود اقدام می‌کنند و در نهایت این روند منجر به بهبود شرایط در جامعه برای همه گروه‌ها می‌شود.

انتهای پیام