به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، در دوم آگوست سال ۲۰۱۲، شرکت بازی‌سازی فنلاندی به نام سوپرسل بازی استراتژیک برخورد قبیله‌ها با نام (Clash of Clans) را روانه بازار کرد؛ مدتی نگذشت که این بازی در رتبه‌های نخست فهرست نرم‌افزارها و بازی‌های اپل قرار گرفت و تا چند ماه در رتبه اول نرم‌افزارهای این شرکت باقی ماند.
هم‌اکنون نیز این بازی در رتبه سوم بخش بیشترین خرید و دانلود در فروشگاه اپل قرار دارد؛ رایگان بودن این نرم‌افزار موجب شد این بازی در بیشتر نقاط جهان از جمله ایران طرفداران بسیاری پیدا کند. هم‌اکنون این بازی به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، ایتالیایی، ترکی، هلندی، اسپانیایی، نروژی، ژاپنی، فرانسوی و پرتغالی ترجمه شده است. «برخورد قبیله‌ها» در روز سی‌ام سپتامبر ۲۰۱۳ با موفقیت برای سیستم عامل اندروید هم عرضه شد تا طرفداران و کاربران بیشتری را به خود جلب کند؛ این بازی که به‌صورت آنلاین انجام می‌شود، کوشش برای کنترل یک دهکده و منابع است که مورد هجوم دیگران قرار می‌گیرد.
در این بخش با علیرضا کریمی‌مقدم، کارشناس ارشد گرافیک و عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز، روح‌الله مؤمن‌نسب کارشناس فضای مجازی و معاون پژوهشکده فضای مجازی و  و هادی نظرپور، یک دانش‌آموز مقطع دبیرستان به بحث نشسته‌ایم.

ارزیابی بازی‌های ایرانی
علیرضا کریمی‌مقدم،  عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی در مورد بازی‌های ایرانی بیان کرد: در بازی‌های رایانه‌ای ایرانی از لحاظ فرم و محتوا جای کار بسیار است، از لحاظ فرم به نوعی تقلید ناشیانه‌ای از روی بازی‌های غربی برمی‌خوریم که البته در زمینه اجرا تجربه کمتری دارند؛ در ایران طراحان کاراکتر شایسته و قابلی داریم که آشنایی با رعایت اصول و قواعد و توانایی‌های لازم جهت طراحی یک کاراکتر ایرانی و البته جذاب را دارند و می‌توانند به خلق شخصیت‌هایی دست بزنند که برای مخاطبین جذاب و در عین حال آشنا باشد.
وی ادامه داد: به عنوان مثال طراحی کاراکترهای مجموعه‌های ایرانی مانند «شکرستان» که هم جذابیت بصری برای مخاطبان دارد و هم از طرح‌ها، بافت‌ها و ریزنقش‌های ایرانی در آن استفاده شده است را می‌توانیم نام ببریم، و در زمینه محتوا هم بازی‌های رایانه‌ای ایرانی به شکلی با فرهنگ غربی عجین شده‌اند و به نوعی خشونت، پیکار و اشاعه جنبه‌های منفی اجتماعی در آن‌ها به چشم می‌خورد؛ در حالی که ما در مثل‌ها و داستان‌های بومی ایرانی شاهد موضوعات و سوژه‌های بکر و نابی هستیم که می‌توانیم از آن‌ها در خلق داستان اصلی بازی‌ها استفاده کنیم.

الگوبرداری در ساخت بازی‌های ایرانی از بازی‌های غربی
کریمی‌مقدم اظهار کرد: علت اصلی تقلید از بازی‌های غربی جذابیت و پرفروش بودن آن‌هاست و اینکه این بازی‌ها امتحان خود را پس داده‌اند و بازار و مخاطب از آن‌ها استقبال کرده‌اند بنابراین، این امر بهترین دلیل برای استفاده راه میان‌بر برای طراحان بازی‌های رایانه‌ای ایرانی است تا از تجربیات و دست‌آوردهای آن‌ها استفاده کنند.

کم‌کاری طراحان بازی‌های ایرانی عامل مشتاق شدن ایرانی‌ها به بازی‌های غربی
این کارشناس گرافیک بیان کرد: مهم‌ترین نقطه ضعف سازندگان انیمیشن و بازی‌های ما عدم رجوع به فرهنگ ایرانی و بومی است؛ شاهد این موضوع هستیم که یکی از پرفروش‌ترین انیمیشن‌های جهان به نام تام و جری برگرفته از داستان‌های عبید‌زاکانی شاعر، نویسنده و طنزپرداز قرن هشتم ایرانی است که به‌روز شده و با سلیقه مخاطب امروز همخوانی پیدا کرده است متأسفانه در ایران از این قبیل داستان‌ها و نوشته‌های بکر و ناب زیاد است ولی به‌روز رسانی نمی‌شوند و بلااستفاده مانده‌اند.
کریمی‌مقدم افزود: ولی نباید از حق گذشت که بعضی از بازی‌های تولید ایران از لحاظ محتوا بسیار با فرهنگ سنتی و بومی ایران همخوانی دارد و یا سعی شده این هم‌خوانی در تولید رعایت شود؛ دانستن خطوط قرمز فرهنگ ما از جانب متولیان ساخت بازی‌ها و رعایت آن‌ها از نکات قابل توجه و قوت بازی‌های ساخت داخل است که صد البته می‌بایست با جذابیت بصری و محتوای بیشتری همراه شود.

وجه تمایز بازی خوب و بد
عضو هیئت علمی دانشگاه بیان کرد: وقتی بازار و مخاطب پیگیر خرید و دانلود یک بازی باشند و به نوعی آن بازی جزء برنامه روزانه افراد قرار گیرد یعنی موفقیت کامل؛ حال ما کدام یک از بازی‌های ساخت داخل را داریم که مخاطب زیادی جذب کرده باشد و در صورت جذب آن‌ها را ثابت نگهدارد؟
وی ادامه داد: البته نباید از تبلیغات هم غافل شد؛ متأسفانه در ایران برای بازی‌های رایانه‌ای هزینه‌ای برای تبلیغات در نظر گرفته نشده است چه بسا بازی‌های جذابی خلق و تولید می‌شود که به دلیل عدم معرفی آن‌ها به مخاطب هیچ‌گونه استقبالی از آن‌ها نمی‌شود.

تأثیر بازی کلش آف کلنز بر روی ذهن کودک
روح‌الله مؤمن‌نسب، کارشناس فضای مجازی و معاون پژوهشکده فضای مجازی در رابطه با تأثیربازی کلش آو کلنز بر روی ذهن کودک اینگونه توضیح داد: این بازی توسط صهیونیست‌های فلاندی ساخته شده و اساساً بر مبنای تفکر کفرآمیز جنگ خدایان است یعنی اینکه بر روی زمین خدایان متعددی وجود دارد که با مخلوقات خودشان در حال جنگ هستند.
وی ادامه داد: ظاهراً داستان بازی بر اساس پروتکلی است که صهیونیست‌ها نوشته شده که پروتکل یک آن بیانگر این مطلب است که اگر مردم دنیا به این باور برسند که اصالت با زور است آنگاه به صهیونیست‌ها حق می‌دهند که سرزمینشان را اشغال کرده باشند و فرزندان آن‌ها را بکشند.
کارشناس فضای مجازی اظهار کرد: در واقع صهیونیست‌ها نیز همین‌گونه رفتار کردند و به قول کلش‌بازها تا زمانی که جم و پول داشتند همه سرزمین‌ و اموال فلسطین را خریدند و زمانی که دیگر فلسطینی‌ها نفروختند و یا پول صهیونیست تمام شد به غارت اموال آن‌ها پرداختند؛ در بازی نیز به همین شکل است که یا پول و جم دارند و برای خود سرزمین می‌سازند و یا به قبیله دیگر حمله، اموالشان را غارت و سرزمین‌شان را اشغال می‌کنند.
معاون پژوهشکده فضای مجازی تصریح کرد: در نتیجه بزرگ‌ترین تأثیری که این بازی بر روی رفتار مخاطبانش دارد این است که به آن‌ها آموزش می‌دهد که اصالت با زور است زیرا اگر آن‌ها به این باور برسند آن زمان است که قبول می‌کنند که اگر ضعیف بودند باید زور بشنوند و اگر قوی شدند زور بگویند و این دقیقاً همان چیزی است که در پروتکل صهیونیست آمده که اگر مردم دنیا به این باور برسند که اصالت با زور است آنگاه هر آنچه بخواهیم به ما می‌دهند تا ثابت کنیم از آن‌ها قوی‌تریم و در بازی هم هرچه صهیونیست‌ها خواستند به آن‌ها دادیم و الان بیشتر بازی‌کنان این بازی ایرانی، افغانی و اعراب هستند و یا مانند نرم‌افزار تلگرام که آن را نیز صهیونیست‌های پناهنده آلمان ساخته‌اند، نوشته انگلستان و دفتر اصلی آن نیز اسرائیل است و بیش از ‌82 درصد از کاربران آن ایرانی هستند.



آثار مخرب پنهان بازی کلش آف کلنز
مؤمن‌نسب یکی از آثار مخرب بازی کلش آو کلنز را شیطان‌پرستی دانست و گفت: موضوع بازی یک موضوع شیطان‌پرستی است و نمادهای آن در سراسر بازی دیده می‌شود، تفکرات شیطانی نیز به کاربران القا می‌شود و در نهایت پذیرش استعمار و استکبار، از بین رفتن خودباوری و ... در این بازی دیده می‌شود.
وی دیگر آثار مخرب‌بازی را اینگونه برشمرد: این بازی اعتیادآور است و کاربران بعد از مدت کوتاهی انزواطلب می‌شوند به نوعی که گذر زمان را حس نمی‌کنند، بازی کلش علاوه بر اینکه هزینه‌بر است باعث می‌شود گوشی‌هایی که این بازی بر روی آن‌ها نسب می‌شود خیلی سریع‌تر از گوشی‌های دیگر خراب ‌شوند زیرا که بیشتر با آن‌ها کار می‌شود پس تاچ و باطری آن‌ها زودتر خراب می‌شود همچنین بر روی چشم و اعصاب کار بر نیز تأثیر منفی دارد، همچنین باعث اختلال خواب در کاربران می‌شود و آرامش روحی را از آن‌ها می‌گیرد.
کارشناس فضای مجازی بیان کرد: 80 درصد از دانش‌آموزان کشور معدل زیر 12 داشتند که این بخاطر اعتیاد به بازی کلش و شبکه‌های مجازی بوده است همچنین 18 میلیون کاربر اینترنت در ایران هستند که سنشان زیر 18 سال است حال اگر به این اعداد و ارقام توجه کنیم متوجه می‌شویم که مسئله پایین آمدن راندمان تحصیلی به همین علت است.
معاون پژوهشکده فضای مجازی بیان کرد: ارتباط بین جنس مخالف نیز از طریق خود بازی که یک نوع سوشال است و از طریق ابزارها و بعضی شبکه‌ها که در کنار این بازی نصب می‌شوند انجام می‌شود و ارتباط بین افراد را ایجاد می‌کند که حتی باعث می‌شود افراد درگیر روابط عاطفی با یک‌دیگر نیز شوند که در آینده تنوع طلب عاطفی می‌شوند و مشکلات جدی در زندگیشان پیش می‌آید؛ حتی فرزند به پدر و مادرش فشار می‌آورد تا برای او اینترنت تهیه کنند تا بتواند این بازی را بازی کند ولی در کنار این بازی وارد فضاهای مجازی دیگر مانند تلگرام، لاین، اینستاگرام، واتساپ و ... نیز می‌شود و زمان بیشتری را از دست می‌دهد؛ حضرت علی(ع) نیز می‌فرماید: وقت کشی، خودکشی است؛ اکثر جوامع به‌خاطر اتلاف وقت به فقر دچار می‌شوند، کشورهای غربی اگر بخواهند کشوری را بیچاره کنند و از بین ببرند بهترین راه حل این است که وقت جوانان آن کشور را به هدر دهند.

بودجه خارج شده از کشور
مؤمن‌نسب افزود: طبق آمار و اطلاعات به‌دست آمده در هر روز بین 50 تا 500 میلیون تومان ارز برای خرید جم از کشور خارج می‌شود و این تنها ارز مستقیم خارج شده است، در صورتی که ترافیکی که فرزندان ما از طریق بازی کلش از کشور خارج می‌کنند خیلی بیشتر از این مبالغ است؛ از آنجایی که این بازی دارای گرافیک است و ارسال و دریافت داده آن از طریق اینترنت انجام می‌شود، با هر کلیک روی صفحه کلش بین 4 تا 35 سنت ارز از کشور خارج می‌شود این در حالی است که هر دلار 5 سنت است و این یعنی با پنج کلیک بر روی بازی 1 دلار ارز از کشور خارج می‌شود که این خود مبلغ بسیار بسیار سنگین و غیر قابل محاسبه‌ای برای ما است؛ در واقع این مبالغی که به خاطر خرید اینترنت و بازی کلش از کشور خارج می‌شود باعث ایجاد تورم می‌شود و اقتصاد کشور را با مشکل همراه می‌کند.

عدم نظارت بر بازی
معاون پژوهشکده فضای مجازی تصریح کرد: این بازی با بی‌تجربگی، بی‌خیالی و سهل‌انگاری برخی از مسئولان وارد کشور شده است و این باعث شد که به‌سرعت توسعه پیدا کند و از طرفی به دلیل اینکه از فروش اینترنت کسب درآمد می‌‌شود بنابراین مانع از گسترش این بازی نمی‌شوند و نظارتی نیز بر آن وجود ندارد؛ از نظر فنی نیز محیط بازی به شکلی است که تبادل اطلاعات بر اساس «پُرت آیسی» است در نتیجه اعمال محدودیت روی آن سخت است و نیاز به رمز دارد و این بازی ابزار جاسوسی نیز است که اطلاعات گوشی را به صورت کامل کپی می‌کند و به کشور مقصد ارسال می‌کند.
کارشناس فضای مجازی بیان کرد: این بازی و امثال این اپلیکیشن‌ها را نمی‌توان بصورت محدود فیلتر کرد و صفحاتش را بست، بلکه یا باید کل بازی را مسدود کرد و یا باید آزاد باشد؛ بنابراین درخواست خانواده‌ها و مردم از مراجع تصمیم‌گیر به‌خصوص کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مستقر در دادستانی کل کشور در اسرع وقت باعث می‌شود این بازی مخرب فیلتر و مسدود شود تا جوانان ما بیش از این به القای سازندگان این بازی‌ها در نیایند و این آسیب‌ها کنترل شود.



هادی نظرپور، یک دانش‌آموز سال دوم دبیرستان است که وی در گفت‌وگو با خبرنگار نبأ در رابطه با این بازی گفت: ابتدا حس می‌کردم در محیطی آرام و کم تنش‌ هستم، چون بیشتر افراد بالای ۱۹ سال یا دانشجو هستند یا شاغل و توقع دارند ساعات استراحت خود را در بازی بگذرانند و مواظب هستند که دچار اختلالات عصبی نشوند اما متأسفانه چنین چیزی در این بازی محال است.





این دانش‌آموز افزود: سوالی از همه‌ محصلین عزیز دارم، آیا واقعا ارزش بازی از آینده شغلی، اقتصادی، اجتماعی شما بیشتر است؟ روزی از این بازی زده می‌شوید که زمانی برای جبران روزها و ساعتها، زمان‌های خوب برای فرصت‌های خوب یادگیری یا فرصت‌های خوب شغلی یا از همه مهم‌تر در کنار خانواده بودن را ندارید.





وی تصریح کرد: از همه می‌خواهم که اگر بازی می‌کنند در حد یک بازی و تفریح سالم زمان بگذارند، محصلین و مجردین بزرگوار زندگی فقط بازی نیست!
حکم شرعی بازی کلش از نظر برخی از مراجع عظام تقلید
*نظر امام خامنه‌ایی(مد ظله العالی): بازی كلش اف كلنز هم مانند بازی‌های ديگر است يعنی اگر در اين بازی قمار و شرط برد و باخت گذاشته شود يا دارای تصاوير خاص و تحريك كننده باشد يا موجب بروز مفسده گردد، شرعا جايز نيست و همچنين اگر هر نوع فساد و گناه ديگری ايجاد كند اما اگر به صورتی كه ذکر شد نباشد ، به خودی خود حرام نيست. و حکم خريد و فروش آن هم بستگی به حکم بازی آن دارد.
*نظر آیت الله سیستانی: آیت الله سیستانی در مورد اصل بازی حکم جواز نداده‌اند و از این رو مؤمن مکلف باید از این بازی اجتناب کند یا اینکه به حکم فقیه دیگری به صورت الاعلم فالاعلم رجوع کند و از سوی دیگر ایشان خرید و فروش مراحل بازی را نیز غیر صحیح می‌داند و از این رو چنین معامله‌ای باطل است و فروشنده باید پول را به خریدار بازگرداند.
*نظر آیت الله مکارم شیرازی: درصورتی که دارای محتوای فاسد ومفسدی نباشند به خودی خود اشکال ندارد درغیر این صورت جایز نیست. خرید وفروش اکانت وامتیاز بازی اکل مال به باطل وحرام است.
*نظر آیت الله شبیری زنجانی: اگر اعتباری که برنده به دست می‌آورد، قابل خرید و فروش باشد (ولو برنده نخواهد آن را بفروشد) بازی مذکور حرام است.

زینب رحیمی