حجتالاسلام «سيدمهدی راستیفر»، قائم مقام بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) شعبه خوزستان، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه خوزستان، با بيان اين مطلب گفت: پيرامون موضوع حضرت مهدی(عج) در آيات قرآنی بايد در نظر داشت كه هر مطالعهای برای نتيجهگيری روش خود را میطلبد.
وی افزود: مطالعه قرآن نيز به لحاظ آنكه كتابی خاص و متفاوت با ديگر كتب است، نيازمند به روش خود است. قرآن علاوه بر ظاهری كه دارد، مطالب باطنی نيز دارد. براساس روايات بسياری از اهلبيت(ع) آمدهاست كه قرآن دارای دو قسمت است و هيچ آيهای از قرآن نيست، مگر آن كه دارای دو بعد باطن و ظاهر باشد.
راستیفر ادامه داد: باطن يعنی به شكل ظاهری قابل ديدن نيست بر عكس ظاهر كه قابل مشاهده و دريافت مستقيم است. حال بايد پرسيد باطن وسيعتر است يا ظاهر؟ بهطبع معنايی باطنی آيات قرآن بيش از ظاهر آنها است، زيرا باطن محدوديتی ندارد.
قائم مقام بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) شعبه خوزستان گفت: روايتی است كه میفرمايد «قرآن تا هفت يا هفتاد بطن را در خود جای داده است»، حال اين پرسش مطرح میشود ما كه نمیتوانيم باطن آيات را مشاهده كنيم بايد چه كنيم؟ برگرداندن معنای ظاهری قرآن به معنای باطنی در اصطلاح «تأويل» گفته میشود.
وی بيان كرد: چه كسی تأويل را انجام میدهد؟ به طبع كسی كه به آيات قرآن مطلعتر است و خداوند، چون خود قرآن را نازل فرموده پس به معنای درونی آن آگاه است. در آيه 7 سوره مباركه «آلعمران»، «وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ»، «با آنكه تاويلش را جز خدا و ريشهداران در دانش كسى نمىداند»، خداوند تكليف انسانها را در استفاده معنای باطنی بيان فرموده است.
قائم مقام بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) شعبه خوزستان، افزود: از امت اسلام كه معنای باطنی آيات قرآن را میدانند، میپرسيم كه ای مسلمانان «راسخون» در علم چه كسانی هستند؟ در پاسخ همه مسلمانان از شيعه و سنی گرفته يك گروه را بيان میكنند و اين گروه كسی جزء اهلبيت(ع) نيستند.
وی ادامه داد: اگر كسی تمام آيات قرآن را ابتدا تا انتها جستجو كند، تا معنای باطنی را از اهلبيت(ع) نگيرد، نمیتواند بگويد چون نام ائمه(ع) در قرآن نيامده نامی از آنها نيست، چرا ممكن است چنين قضاوتی كند، چون تمام حوزه جستجوی او فقط ظاهر قرآن بوده پس برای بهرهگيری از باطن قرآن میتوان از كلام اهلبيت(ع) استفاده كرد.
قائم مقام بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) شعبه خوزستان، گفت: سادهترين راه بهعنوان نمونه، نام بردن است. قرآن میخواهد در مورد حضرت ابراهيم(ع) صحبت كند نام وی را میبرد و جريانی را در مورد افراد بيان میكند آيا قرآن هميشه از اين روش بهره میگيرد؟ آيا در قرآن از اصحاب كهف صحبت شده يا نشدهاست، طبيعتاً صحبت شده و يك سوره به نام آنها نامگذاری شده، اما آيا نام آن افراد را بردهاست؟ طبيعتاً خير حتی تعداد دقيق آنها را نگفته است. اما به ما فهمانده كه در مورد چه گروهی سخن میگويد.
وی اظهار كرد: اما روشهای ديگر كه در قرآن ديده میشود، معرفی با عدد و تعداد است، وقتی قرآن در مورد رقبای بنیاسرائيل صحبت میكند، نامی نمیبرد و فقط تعدادشان را میشمارد و بعد ادامه میدهد.
قائم مقام بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) شعبه خوزستان ادامه داد: اما اصلیترين و مطمئنترين روش برای معرفی قرآن كه از آن بهره بردهاست، نه اسم را میگويد و نه عدد، بلكه توصيف است و با استفاده از صفات و ويژگیها، مخاطب خود را آگاه میكند كه موضوع اين آيات چه كسانی است. مانند آيه 55 سوره مباركه «مائده»، «إِنَّمَا وَلِیُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ یُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ»، «ولى شما تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آوردهاند همان كسانى كه نماز برپا مىدارند و در حال ركوع زكات مىدهند»، اگر از مسلمانان كه معنای قرآن را مطلع هستند، پرسيده شود، اين آيه در مورد چه كسی است، بدون هيچ شكی جواب میدهند كه در مورد حضرت علی(ع) است. قرآن صفت و ويژگی به كار بردهاست و صفاتی را به كار میبرد كه منحصر به فرد باشد.
وی افزود: شايد اين روش دارای ويژگیها و برجستگیهايی باشد و قابليت جعل در آن وجود نخواهد داشت لذا مطمئنترين روش است.
راستیفر تأكيد كرد: اگر بخواهيم بگوييم كه در قرآن در مورد اهلبيت(ع) و امام زمان(عج) آياتی وجود دارد، بايد دقت كرد كه نام اهلبيت(ع) بهطور مشخص در قرآن نيامدهاست و اگر با اين روش وارد شويم آيات متعددی در مورد اهلبيت(ع) وجود دارد.
قائم مقام بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) شعبه خوزستان گفت: به خصوص در مورد امام زمان(عج) آمدهاست. آيات مهدوی قران را میتوان از جهات مختلف تقسيمبندی كرد. يكی از اينها تقسيم به آيات تأويلی و تفسيری است. آيات تفسيری يعنی با بررسی ظاهری آيات به نتيجه میرسيم كه اين آيات در مورد امام عصر(عج) هستند و دسته دوم آيات تأويلیاند يعنی ظاهر آيه چيزی نشان نمیدهد و با استمداد از سخن اهلبيت(ع) به معنای آن آيات پی میبريم.
وی افزود: البته تقسيمبندی به آيات عمومی و خصوصی تقسيمبندی ديگر آيات است به اين ترتيب كه برخی از آيات در رابطه با همه اهلبيت(ع) هستند و يك دسته از آنها مخصوص حضرت مهدی(عج) است.
وی گفت: آياتی كه در مورد حضرت مهدی(عج) قابل مشهود است، بسيارند مانند آيه پنج سوره مباركه «قصص»، «وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ»، «و خواستيم بر كسانى كه در آن سرزمين فرو دستشده بودند منت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم] گردانيم و ايشان را وارث [زمين] كنيم»، كه منظور از «وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ» در اين آيه امام عصر(عج) است.
قائم مقام بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) شعبه خوزستان، ادامه داد: در بررسی متوجه میشويم كه در روايات گروه مستضعف تطبيق داده شده به اهلبيت(ع). پس خداوند اراده فرموده كه در يك زمانی زمين را به ارث به دست اين وارثان صالح برساند و میدانيم كه اين امر در تاريخ اهلبيت(ع) اتفاق نيافتاد، لذا حتماً در دوران آخرين باقيمانده اهلبيت(ع) امام زمان(عج) اين اتفاق خواهد افتاد.
وی گفت: آيه 105 سوره «انبياء» نيز میفرمايد: «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ»، «در حقيقت در زبور پس از تورات نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته ما به ارث خواهند برد»، باز هم معنا، مشابه معنای آيه قبلی است كه نشاندهنده حضرت مهدی(ع) است.
راستیفر افزود: همچنين خداوند در آيه 55 سوره «نور» چنين میفرمايد: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُم فِی الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَیُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِكُونَ بِی شَیْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ»، «خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردهاند وعده داده است كه حتما آنان را در اين سرزمين جانشين [خود] قرار دهد همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند جانشين [خود] قرار داد و آن دينى را كه برايشان پسنديده است به سودشان مستقر كند و بيمشان را به ايمنى مبدل گرداند [تا] مرا عبادت كنند و چيزى را با من شريك نگردانند و هر كس پس از آن به كفر گرايد آنانند كه نافرمانند».
وی بيان كرد: تقريباً با بررسی الفاظ ظاهری متوجه میشويم كه اينها مربوط به جريان مهدويت است و میشود اين آيات را آيات تصويری نيز ناميد. البته در قرآن آيات بسياری نيز وجود دارد كه نياز است با مر اجعه به اهلبيت(ع) و روايات وارده معنای آنها را در زمينه مهدويت دريافت. مانند آيه 15 سوره مباركه «حديد»، «فَالْیَوْمَ لَا یُؤْخَذُ مِنكُمْ فِدْیَةٌ وَلَا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مَأْوَاكُمُ النَّارُ هِیَ مَوْلَاكُمْ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ»، «پس امروز نه از شما و نه از كسانى كه كافر شدهاند عوضى پذيرفته نمىشود جايگاهتان آتش است آن سزاوار شماست و چه بد سرانجامى است».
وی افزود: اينجا به ظاهر هيچ ارتباطی ميان حضرت مهدی(عج) ديده نمیشود اما وقتی به روايات مراجعه میشود میتوان دريافت منظور از زنده شدن زمين بعد از مرگش وجود حضرت مهدی و مهدويت است.
قائم مقام بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) شعبه خوزستان تصريح كرد: خداوند متعال در آيه 30 سوره مباركه «ملك» میفرمايد: «قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرًا فَمَن یَأْتِيكُم بِمَاء مَّعِينٍ»، «بگو به من خبر دهيد اگر آب [آشاميدنى] شما [به زمين] فرو رود چه كسى آب روان برايتان خواهد آورد». وقتی به گنجينه روايات اهلبيت(ع) مراجعه میكنيم، میبينيم اهلبيت(ع) توضيح میدهند اين آيه در مورد غيبت حضرت مهدی(عج) است. تعدد آيات تأويلی پيرامون امام زمان(عج) بيشتر از آيات تفسيری است. اميدوار هستم كه همه عالم به معانی قرآن دقت كرده و با استفاده از رهنمودهای اهلبيت(ع) در همه ابعاد زندگی خود، يادی از امام زمان(عج) داشته باشيم.