آيه ۱۴۱ سوره «انعام» با مذمت اسراف انسان را به تفكر وامی‌دارد
گروه انديشه و علم: آيه ۱۴۱ سوره مباركه «انعام»، در مذمت «اسراف» است و انسان را در فكر فرو می‌برد و عميقاً به چاره‌انديشی فرا می‌خواند.
سرهنگ «رجبعلی نعمت‌زاده» مسئول معاونت تربيتی و آموزشی عقيدتی سياسی سپاه كربلای مازندران، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه مازندران نمايندگی ساری، گفت: «اسراف» در زبان عربی به معنای خارج شدن از حد تعادل و ميانه‌روی است به طوری كه عقلاً و شرعاً جايز نيست.
وی افزود: خداوند در قرآن كريم در آيه 141 سوره مباركه «انعام» می‌فرمايد: «وَهُوَ الَّذِی أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَیْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّیْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَیْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُواْ حَقَّهُ یَوْمَ حَصَادِهِ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»،«و اوست كه باغهای معروش (باغهائی كه درختانش روی داربستها قرار میگيرند) و باغهای غير معروش (درختانی كه نياز به داربست ندارند) آفريد، و همچنين نخل و انواع زراعت را كه از نظر ميوه و طعم با هم متفاوتند و (نيز) درخت زيتون و انار را كه از جهتی با هم شبيه و از جهتی تفاوت دارند (برگ و ساختمان ظاهريشان شبيه يكديگر است در حالی كه طعم ميوه آن‌ها فوق العاده متفاوت) از ميوه آن به هنگامی كه به ثمر مینشيند بخوريد و حق آن را به هنگام درو بپردازيد، اسراف نكنيد كه خداوند مسرفين را دوست نمی‌دارد».
اين محقق و پزوهشگر قرآنی تصريح كرد: بديهی است محبوب بودن نزد پروردگار از عالی‌ترين آرمان‌هايی است كه انسان موحد آنرا تعقيب می‌كند و دائماْ در پی آن است به هر طريق ممكن، و با روش‌ها و سلوك لازم به اين مقام والا دست پيدا كند.
وی اظهار كرد: هيچ چيز دردناك‌تر و سوزناك‌تر از اين نيست كه آدمی متوجه شود كه به خاطر سوء عملكرد ساده، از نظر و لطف خدا افتاده است.
نعمت‌زاده با بيان اينكه واژه «تبذير» ارتباط معنايی نزديكی با اسراف دارد، تصريح كرد: تبذير از نظر لغت‌شناسان به معنای زياد خرج كردن، بيهوده خرج كردن و پراكندن مال است و به تعبير ديگر، تبذير آنست كه مال در غير موردش مصرف شود هرچند كم باشد، و اگر در موردش صرف شود تبذير نيست هرچند زياد باشد.
وی افزود: از وقتی كه بشر برای رفع نيازهايش به مصرف روی آورد پس از اينكه از حد ضرورت گذشت آرام آرام به علت جهل و غفلت و روح سيری‌ناپذيرش به سوی رفاهيات رفت و سپس رويكرد ريخت و پاش در زندگی‌اش وارد شد و اينجا بود كه اسراف شكل گرفت.
وی با بيان اينكه اسراف با فطرت پاك انسان‌ها و احكام دين مبين اسلام در تضاد است، افزود: اين موضوع در قرآن و روايات مذموم شده‌است زيرا كه «اسراف» يك فاجعه خانمان‌سوزی است كه به تندرستی و سلامت روح و جان آدمی لطمه می‌زند و موجب دردهای فردی و اجتماعی در شئون مختلف زندگی می‌شود.
وی در پايان گفت: شايسته است با ميل و رغبت به سراغ معنا و مفهوم «اسراف» برويم تا به بازشناسی آن بپردازيم و چنانچه آثار آنرا در وجود خود يافتيم به حول و قوه الهی برای درمان آن اقدامی شايسته انجام دهيم.
وی افزود: خداوند در قرآن كريم در آيه 141 سوره مباركه «انعام» می‌فرمايد: «وَهُوَ الَّذِی أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَیْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّیْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَیْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُواْ حَقَّهُ یَوْمَ حَصَادِهِ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»،«و اوست كه باغهای معروش (باغهائی كه درختانش روی داربستها قرار میگيرند) و باغهای غير معروش (درختانی كه نياز به داربست ندارند) آفريد، و همچنين نخل و انواع زراعت را كه از نظر ميوه و طعم با هم متفاوتند و (نيز) درخت زيتون و انار را كه از جهتی با هم شبيه و از جهتی تفاوت دارند (برگ و ساختمان ظاهريشان شبيه يكديگر است در حالی كه طعم ميوه آن‌ها فوق العاده متفاوت) از ميوه آن به هنگامی كه به ثمر مینشيند بخوريد و حق آن را به هنگام درو بپردازيد، اسراف نكنيد كه خداوند مسرفين را دوست نمی‌دارد».
اين محقق و پزوهشگر قرآنی تصريح كرد: بديهی است محبوب بودن نزد پروردگار از عالی‌ترين آرمان‌هايی است كه انسان موحد آنرا تعقيب می‌كند و دائماْ در پی آن است به هر طريق ممكن، و با روش‌ها و سلوك لازم به اين مقام والا دست پيدا كند.
وی اظهار كرد: هيچ چيز دردناك‌تر و سوزناك‌تر از اين نيست كه آدمی متوجه شود كه به خاطر سوء عملكرد ساده، از نظر و لطف خدا افتاده است.
نعمت‌زاده با بيان اينكه واژه «تبذير» ارتباط معنايی نزديكی با اسراف دارد، تصريح كرد: تبذير از نظر لغت‌شناسان به معنای زياد خرج كردن، بيهوده خرج كردن و پراكندن مال است و به تعبير ديگر، تبذير آنست كه مال در غير موردش مصرف شود هرچند كم باشد، و اگر در موردش صرف شود تبذير نيست هرچند زياد باشد.
وی افزود: از وقتی كه بشر برای رفع نيازهايش به مصرف روی آورد پس از اينكه از حد ضرورت گذشت آرام آرام به علت جهل و غفلت و روح سيری‌ناپذيرش به سوی رفاهيات رفت و سپس رويكرد ريخت و پاش در زندگی‌اش وارد شد و اينجا بود كه اسراف شكل گرفت.
وی با بيان اينكه اسراف با فطرت پاك انسان‌ها و احكام دين مبين اسلام در تضاد است، افزود: اين موضوع در قرآن و روايات مذموم شده‌است زيرا كه «اسراف» يك فاجعه خانمان‌سوزی است كه به تندرستی و سلامت روح و جان آدمی لطمه می‌زند و موجب دردهای فردی و اجتماعی در شئون مختلف زندگی می‌شود.
وی در پايان گفت: شايسته است با ميل و رغبت به سراغ معنا و مفهوم «اسراف» برويم تا به بازشناسی آن بپردازيم و چنانچه آثار آنرا در وجود خود يافتيم به حول و قوه الهی برای درمان آن اقدامی شايسته انجام دهيم.
