Mga Kakayahan ng Tao para sa Sariling Pag-unlad sa Pananaw ng Islam
Hindi ito nangangahulugan na ang tao ay hindi na kailangang lumago at lumipat patungo sa pagiging perpekto. Katiyakan, kung walang Tarbiya (sariling pag-unlad) at pagtubo, hindi maaabot ng tao ang katayuan na nais niyang makamit.
Ang pinakamahalaga at sa parehong panahon ang pinakamahirap na bagay sa banal na nilikha ay ang Tarbiya. Iyan ang dahilan kung bakit pinili ng Diyos ang pinakamahusay na mga tao para sa responsibilidad na ito: “Pinili ng Panginoon (at binigyan ng pagkakaiba) sina Adan, Noe, ang pamilya ni Abraham, at si Imran sa lahat ng mga tao sa mundo.” (Surah Al-Imran, talata 33)
Ang salitang Tarbiya ay maaaring nagmula sa dalawang mga ugat: Ang isa ay ang salitang Rabu, na nangangahulugang paglago at paglaki. Ang pangalawang posibilidad ay ang Tarbiya ay nagmula sa salitang Ribeh. Sa kasong ito, nangangahulugan iyon ng paglikipat ng isang bagay patungo sa pagiging ganap at pag-alis ng mga di-kaganapan. Ang Tarbiya para sa mga tao ay iba sa lahat mula ng iba pa sa mundo dahil ang sangkatauhan ay may mataas na katayuan.
Ang tao ay may dalawang mga dimensyon, ang katawan at kaluluwa. Kaya naman mas malawak ang kaharian ng Tarbiya para sa sangkatauhan. Ang mga kapasidad ng Tarbiya para sa sangkatauhan ay tatlong panig. Ang sangkatauhan ay maaaring magkaroon ng pandama na Tarbiya, Shuhudi (pagsasaksi) ng Tarbiya at pangkaisipan na Tarbiya.
Ang pandama na Tarbiya ay batay sa limang mga pandama ng tao. Iyon ay nahahawakan at nasa kamay ngunit limitado rin dahil ito ay nakakulong sa larangan ng mga pandama at napapailalim sa mga pagkakamali.
Ang ikalawang antas ng Tarbiya ay Shuhudi. Iyon ay napaka-pino at batay sa pag-ibig at mga damdamin. Ang pag-ibig at pandamin ay nagiging Wijdan. Ang ganitong uri ng Tarbiya ay panloob at sarili at hindi maaaring ikalat.
Ang pangatlo ay ang pangkaisipan na Tarbiya, na alin ay malalim, malawak at nangingibabaw sa pandama. Bukod dito, ang talino ay matatag at tumatagal. Kaya naman sa Tarbiya, ang pinaka-diin sa pangkaisipan na Tarbiya.
Ang talino ay may tatlong mga antas: Ang malalim, gitna at ibabaw na mga antas. Ang malalim na antas ng talino ay tungkol sa ontolohiya, iyon ay, ang pag-alam sa kalikasan ng pagiging o ang mga uri ng mga bagay na may pag-iral. Dumarating ang mga mensahero ng Diyos upang pukawin ang talino ng mga tao upang subukang malaman ang kalikasan at mahalagang katangian ng mga bagay. Ito ang malalim at kahanga-hangang antas ng talino. Kinikilala ng gitnang antas ang mga pakikipag-ugnayan at relasyon sa pagitan ng mga tao. Ang ibabaw na antas ay ang tinatawag nating Aql Ma'ash, ibig sabihin, ang talino na nagtatasa ng mga pakinabang at mga pagkalugi.
Ang pinakadakilang teksto ng Tarbiya para sa sangkatauhan ay ang Salita ng Diyos. Ang Qur’an ay nag-aalok ng mga paraan para sa lahat ng tatlong mga ‘uri ng Tarbiya.
