"İran ədəbiyyatı; İslam dövründən Qəznəvilərə qədər" əsəri
"İQNA"-nın verdiyi xəbərə əsasən, bu kitab İslamdan sonrakı ilk üç əsrin ədəbi inkişafını əhatə edir. Həmçinin Ərəblərin, Tahirlərin, Safarilərin və Samanilərin hakimiyyəti altındakı fars ədəbiyyatından bəhs edir. Müasir farsların hökmran olduğu torpaqlarda fars ədəbiyyatını ön plana çıxarır.
İslam Mədəniyyəti və Kommunikasiya Təşkilatının məlumatına görə, bu kitabın xülasəsində deyilir: "İslam dini miladi təqvimi ilə 7-ci əsrdə və iranlıların əsrin ortalarında onu qəbul etmələrindən sonra İranda sürətlə yayıldı. O, bu diyarda alimlər və həqiqi tərəfdarları tərəfindən qəbul edildi."
Bu dövrdə yerli xalq və folklor ədəbiyyatının yüksəlişi davam etdikcə ərəb dilinin güclü təsiri ilə yerli dialektlər də əsaslı dəyişikliklərə məruz qalmışdır.
"Dari fars dili", "yeni fars dili" bu dialektlər arasında sürətlə böyüyərək müstəqil bir dilə çevrildi. O dərəcədə ki, İranın ədəbi, rəsmi və siyasi dili kimi bu günə qədər yaşaya bilmişdir.
8-ci əsrin sonlarında başlayan bəzi siyasi, hərbi və ədəbi inkişafların meydana çıxması və təsirilə onun nüfuzu günü-gündən artmışdır. Ərəb dilinin, xüsusən də İranın şərqində mövqeyi getdikcə azalırdı. Milli dil olan "yeni fars dili" parlamağa başladı.
Ölkələrinin əhəmiyyətli bir hissəsini ərəblərdən geri alan və öz idarə sistemini formalaşdıran Saffari və Samani sülalələri, şairləri farsca şeirlər yazmağa təşviq edirdilər.
Bu dövrdə fars ədəbiyyatının yüksəlişi və təbliği sürətlənmişdir. Müasir fars poeziyasının qabaqcılları və o dövrün böyük ilahiyyat ustadları, o cümlədən Abbas Muruzi, Hənzələ Badqisi, Şəhid Bəlxi, Rudəki Səmərqəndi, Əbuşkur Bəlxi, Dəqiqi Tusi, Məncik Tirmizi və s... zühur etdilər.
