Məhəmməd Əbdül-Əziz Həssan sirlərlə dolu qiraət sahibidir
Ustad Məhəmməd Əbdüləziz Həssanın (1928-ci il – 2003-cü il təvəllüdlü) şəxsiyyəti və bu böyük ustadın Quran tilavəti sahəsindəki qiraətlərinin əhval-ruhiyyəsi zəriflik, fərasət və zəkanın mərkəzliyi və orbitinə əsaslanır. Həssanın qiraətlərinə qulaq assanız, çox ağıllı və zirək bir qiraətçi ilə qarşılaşdığınızı başa düşəcəksiniz. O, təkcə texniki məsələlərə görə yüksək səviyyədə deyil, həm də qiraətlərində hiss komponenti özünü göstərir.
Həssan fəxr ediləsi bir qiraət üçün bütün maddələrə malikdir. Bu mənada ki, Həssannın qiraətləri həm Quran oxumaq məharətinə həm də oxumaq duyğusuna sahibdir, yəni hərtərəflidir.
Həssanın qiraətlərində diqqət çəkən ilk məsələ onun demək olar ki, bütün qiraətçilərdən fərqli oxuma tərzidir. Ustad Həssannın qiraəti kimi qiraət yoxdur. Ustad Şaşainin qiraəti bir qədər ona yaxın ola bilər, lakin Həssannın qiraətləri unikal versiyadır.
Həssannın qiraətlərinin başqa bir komponenti odur ki, dinləyiciləri absurdluqla qarşı-qarşıya qoyur; Yəni qiraətlərin texniki səviyyəsi o qədərdir ki, ona peşəkar şəkildə diqqət yetirilsə, dinləyici əslində əlçatmaz qiraətlə üz-üzə qaldığını hiss edir.
Ustad Həssannın qiraətlərini bu kamillik səviyyəsinə çatdıran səbəblərdən biri də onun səs və ahəng, musiqi anlayışı baxımından birinci dərəcəli olmasıdır. Musiqini başa düşmək çox vacib məsələdir. Bu o deməkdir ki, Ustad Həssann kimi Quran qarisi öz qiraətinin keyfiyyətini itirmədən təxminən iki saat Quran oxuya bilər.
Həssannın qiraət fəzasına daxil olanda anlayırıq ki, onun üslubunu təqlid etmək çətindir. Amma belə deyil ki, heç də onun qiraətini təqlid etmək mümkün olmasın. Ustad Həssannın oxuduğu hər söz üçün bir planı var. Ona görə də onun qiraətinin digər tərkib hissəsi sözlərin təfərrüatlarına diqqət yetirməkdir.
Digər tərəfdən, Ustad Həssannın vəqflər və başlamalar (ayələrin ortasında dayanma və başlama) mövzusunda çox yüksək ustalığı var. Səudiyyəli bir tələbə doktorluq dissertasiyasını Ustad Həssannın vəqfləri və başlanğıclarına əsasən yazmışdır. Buna görə də o, heç vaxt bircəhətli olmayıb. Quran tilavətinin müxtəlif istiqamətlərinə yiyələnmişdir. Bu ustalıq onu hətta sözlər üçün plan qurmağa yönəltmişdir.
