انتشار مقاله «اصلاح و افساد در آموزه‌های قرآنی»
گروه انديشه: مقاله «اصلاح و افساد در آموزه‌های قرآنی» به قلم حميد محمدقاسمی در شماره سوم دوفصلنامه علمی ـ تخصصی مطالعات قرآن و حديث منتشر شد.
به گزراش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، قرآن كريم در بسياری از آيات خود موضوع «اصلاح» و «افساد» و جريان‌هايی كه منجر به پيدايش صلاح و فساد افراد و جوامع می‌گردد را مورد توجه قرار داده است. همچنين چهره مفسدان و مصلحان واقعی را در قالب تصويرهای گويايی به نمايش گذارده است. در آموزه‌های قرآنی از سويی علل و عواملی را كه باعث پيدايش و گسترش فساد و تباهی در جوامع می‌شود، مورد اشاره قرار گرفته و از سوی ديگر از روش‌ها و راهكارهای گوناگونی سخن به ميان آمده است كه زمينه‌های لازم را برای سالم‌سازی محيط از مفاسد اخلاقی و اجتماعی فراهم می‌آورند.
به باور نگارنده يكی از مهم‌ترين اهداف و آرمان‌های انبيا و رهبران الهی، برقراری جامعه‌ای سالم و صالح و عاری از مفاسد اخلاقی، اجتماعی، سياسی، فرهنگی و اقتصادی بوده است؛ به عبارت ديگر آن‌ها هدفی جز حيات طيبه برای بشر آرزو نمی‌كردند و در راه تحقق اين آرمان والا نيز تمامی مساعی و تلاش خود را مبذول می‌داشتند. قرآن كريم در آيات بسياری عوامل و زمينه‌های صلاح يا فساد افراد و جوامع را مورد اشاره قرار داده است.
وی ذيل عنوان «انواع اصلاح و افساد در قرآن» می‌نويسد كه قرآن برای اصلاح انواع مختلفی قائل است و اين واژه را در حوزه‌های گوناگونی بكار برده است، كه از جمله می‌توان به چهار مورد مشخص اصلاح فردی، اصلاح ميان دو فرد، اصلاح در محيط خانواده و اصلاح در محيط جامعه اشاره كرد. اما آنچه مد نظر نگارنده است اصلاح اجتماعی است. از طرفی ديگر واژه فساد و مشتقات آن 52 بار در قرآن به كار رفته است. فساد و افساد در آيات مختلف قرآن مجيد با گناهان مختلفی كه غالبا جنبه مصداقی دارد، ذكر شده كه بعضی از اين گناهان فوق‌العاده و بعضی از آن كوچك‌تر است.
به اعتقاد نويسنده، نخستين و مهم‌ترين گام در راه مبارزه با مفاسد و تحقق اصلاحاتی بنيادين و همه جانبه، توجه به ريشه‌ها و قطب‌های اصلی مروج فساد در جامعه است. بدون ترديد يكی از مهم‌ترين سرچشمه‌های فساد در جوامع، رهبران و زمامداران باطل هستند، كه هم خود فاسد و آلوده‌اند و هم مانند غده‌های سرطانی منشأ سرايت فساد و آلودگی به تمام اركان جامعه می‌باشند. به هر حال، از آنجا كه نبض جامعه‌ها در دست هيئت‌های حاكمه و دارو دسته آن‌ها است. بنابراين هر برنامه اصلاحی و انقلابی اول بايد آن‌ها را هدف‌گيری كند.
نگارنده معتقد است كه از جمله روش‌های اصلاحی و تربيتی پيامبران الهی آن بود كه هرگاه توفيق می‌يافتند تا بر جبهه باطل و كانون‌های فساد و تباهی غلبه كنند و دامان جامعه را از لوث وجود آن‌ها پاك كند، با طرح اعتقادات توحيدی و ارائه راه حق خلأهای فكری و اعتقادی مردم را پر می‌ساختند، و بدين وسيله مانع از رسوخ و نفوذ انواع خرافات و اعتقادات موهومی می‌شوند كه معمولا دامان هر جامعه انقلابی را پس از رهايی از چنگال فراعنه و صواغيت آلوده می‌كند و جامعه را از مسير صلاح و فلاح دور می‌كند.
وی بر اين باور است كه قرآن كريم با ارائه روش‌های متعدد و متنوع، همچون دگرگونی ارزش‌ها و اعتقادات، امر به معروف و نهی از منكر، حفظ حريم ميان مرد و زن، شدت عمل در برابر انحرافات، طرد عوامل فساد و تباهی و عوامل ديگر بستر و زمينه لازم را برای رهنمون ساختن افراد و جوامع به سعادت و صلاح فراهم می‌آورد و راه قافله بشری را به سوی سرچشمه زلال هدايت و كمال می‌گشايد.
يادآور می‌شود، مقاله «اصلاح و افساد در آموزه‌های قرآنی» به قلم حميد محمدقاسمی در شماره سوم دوفصلنامه علمی ـ تخصصی مطالعات قرآن و حديث به مديرمسئولی رضا محمدزاده و سردبيری كامران ايزدی مباركه منتشر شد.
به باور نگارنده يكی از مهم‌ترين اهداف و آرمان‌های انبيا و رهبران الهی، برقراری جامعه‌ای سالم و صالح و عاری از مفاسد اخلاقی، اجتماعی، سياسی، فرهنگی و اقتصادی بوده است؛ به عبارت ديگر آن‌ها هدفی جز حيات طيبه برای بشر آرزو نمی‌كردند و در راه تحقق اين آرمان والا نيز تمامی مساعی و تلاش خود را مبذول می‌داشتند. قرآن كريم در آيات بسياری عوامل و زمينه‌های صلاح يا فساد افراد و جوامع را مورد اشاره قرار داده است.
وی ذيل عنوان «انواع اصلاح و افساد در قرآن» می‌نويسد كه قرآن برای اصلاح انواع مختلفی قائل است و اين واژه را در حوزه‌های گوناگونی بكار برده است، كه از جمله می‌توان به چهار مورد مشخص اصلاح فردی، اصلاح ميان دو فرد، اصلاح در محيط خانواده و اصلاح در محيط جامعه اشاره كرد. اما آنچه مد نظر نگارنده است اصلاح اجتماعی است. از طرفی ديگر واژه فساد و مشتقات آن 52 بار در قرآن به كار رفته است. فساد و افساد در آيات مختلف قرآن مجيد با گناهان مختلفی كه غالبا جنبه مصداقی دارد، ذكر شده كه بعضی از اين گناهان فوق‌العاده و بعضی از آن كوچك‌تر است.
به اعتقاد نويسنده، نخستين و مهم‌ترين گام در راه مبارزه با مفاسد و تحقق اصلاحاتی بنيادين و همه جانبه، توجه به ريشه‌ها و قطب‌های اصلی مروج فساد در جامعه است. بدون ترديد يكی از مهم‌ترين سرچشمه‌های فساد در جوامع، رهبران و زمامداران باطل هستند، كه هم خود فاسد و آلوده‌اند و هم مانند غده‌های سرطانی منشأ سرايت فساد و آلودگی به تمام اركان جامعه می‌باشند. به هر حال، از آنجا كه نبض جامعه‌ها در دست هيئت‌های حاكمه و دارو دسته آن‌ها است. بنابراين هر برنامه اصلاحی و انقلابی اول بايد آن‌ها را هدف‌گيری كند.
نگارنده معتقد است كه از جمله روش‌های اصلاحی و تربيتی پيامبران الهی آن بود كه هرگاه توفيق می‌يافتند تا بر جبهه باطل و كانون‌های فساد و تباهی غلبه كنند و دامان جامعه را از لوث وجود آن‌ها پاك كند، با طرح اعتقادات توحيدی و ارائه راه حق خلأهای فكری و اعتقادی مردم را پر می‌ساختند، و بدين وسيله مانع از رسوخ و نفوذ انواع خرافات و اعتقادات موهومی می‌شوند كه معمولا دامان هر جامعه انقلابی را پس از رهايی از چنگال فراعنه و صواغيت آلوده می‌كند و جامعه را از مسير صلاح و فلاح دور می‌كند.
وی بر اين باور است كه قرآن كريم با ارائه روش‌های متعدد و متنوع، همچون دگرگونی ارزش‌ها و اعتقادات، امر به معروف و نهی از منكر، حفظ حريم ميان مرد و زن، شدت عمل در برابر انحرافات، طرد عوامل فساد و تباهی و عوامل ديگر بستر و زمينه لازم را برای رهنمون ساختن افراد و جوامع به سعادت و صلاح فراهم می‌آورد و راه قافله بشری را به سوی سرچشمه زلال هدايت و كمال می‌گشايد.
يادآور می‌شود، مقاله «اصلاح و افساد در آموزه‌های قرآنی» به قلم حميد محمدقاسمی در شماره سوم دوفصلنامه علمی ـ تخصصی مطالعات قرآن و حديث به مديرمسئولی رضا محمدزاده و سردبيری كامران ايزدی مباركه منتشر شد.
