برگزاری نشست «بررسی نكات تربيتى نماز و جايگاه نماز جماعت از ديدگاه قرآن» در نيك شهر
نشست «بررسی نكات تربيتى نماز و جايگاه نماز جماعت از ديدگاه قرآن»، 9 شهريورماه در نيك شهر سيستان و بلوچستان برگزار شد.
به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) در نيك شهر، نشست «بررسی نكات تربيتى نماز و جايگاه نماز جماعت از ديدگاه قرآن» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمين «احمد لطفيان سرگزی» امام جمعه و مسئول دفتر فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی نيك‌شهر سيستان و بلوچستان و جمعی از جوانان و خانواده‌ها، 9 شهريورماه در جوار حرم مطهر شهدای گمنام نيك‌شهر برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان ادامه داد: ساليان متمادى علماى تربيتى با تلاش خود سعى در پيدا كردن راهحلهاى مناسب براى تربيت بودهاند، اما على‌رغم زحمات انجام شده هنوز هم بشر نتوانسته است. به يك تربيت ايدهآل دست يابد، يك فرد مسلمان براى تربيتبه ابزار و لوازمى نياز دارد كه خمير مايه آن از منابع اسلامى دريافت مىشود مگر نه اين است كه ما معتقديم اصول اوليه تربيت توسط انبيای الهى به دست بشر رسيده است. بنابراين قبل از آنكه سراغ كتب و علوم جامعه شناسى، روان‌شناسى و تربيتى برويم بهتر است به منابع اسلامى و در رأس آنها به كتاب خدا رجوع كنيم. خداوند در كلام خود مى‌فرمايد «يا ايها الذين آمنوا لا ترفعوا اصواتكم فوق صوت النبى». اى اهل ايمان (با رسول با ادب سخن بگوييد) فوق صوت پيامبر صدا بلند نكنيد كه اعمال نيكتان (در اثر بىادبى) محو و باطل شود.
وی گفت: در اين آيه شريفه اشاره به حفظ حرمت مربى شده كه متربى ملزم به رعايت آن است. به اين معنا كه هرگاه انسانهاى هدايت نيافته و تربيت نشده به ديده عظمت و بزرگ به مربى خود ننگرند. در سخنان تربيتى او راهكارهاى تربيتى پيدا نخواهند كرد و از نظر عمل خداوند سبحان در آداب نماز سلسله مراتب را به اينگونه مشخص كرده است كه شخص نمازگزار ابتدا با تكبيرةالاحرام وارد نماز مىشود و در ركعت دوم شهادت به رسالت پيامبر خدا مى‌دهد و در پايان نماز با درود به صالحان نماز را به پايان مىرساند.
امام جمعه نيك شهر بيان كرد: نكته تربيتى اين جاست كه جمع نمازگزاران به جماعت، طبق يك تربيت اسلامى كه ريشه آن در خانواده‌ها بنا نهاده شده احترام به امام جماعت، افراد مسن و ساير افراد مؤمن را به فراخور حال و موقعيت معنوى و... رعايت مىكنند. امور تربيتى غالبا با روان سر و كار دارند تا با جسم و آنچه از تربيت در رابطه با جسم بكار گرفته مىشود اكتسابى است از اين رو حضور در جمع تربيتشده مىتواند راه سهل و آسان كسب آداب و اخلاق مقبول جامعه اسلامى را در اختيار جمع نمازگزار قرار مى‌دهد. علماى تربيتى نيز به اين مطلب اذعان دارند كه اجراى مناسك دينى به منزله يادآورى و بازخوانى عقايد دينى است «و تقيد و التزام به قواعد و قوانين اخلاقى، نوعى در قيد شدن است و انسانهاى خويشتندار بهتر مىتوانند اين قيد را بر خويشتن تحميل كنند. مناسك دين نوعى تمرين براى خويشتن دارى و تحمل قيود است و مىتواند مقاومت در برابر جاذبه‌هاى نفسانى را افزايش دهد و موانع زيست اخلاقى را كم كند».
وی اظهار كرد: از ديگر نكات تربيتى نماز جماعت مىتوان به وقت شناسى اشاره كرد. حاضر شدن منظم و مستمر بر سر نماز جماعت نوعى نظم در زندگى و ساير امور دينى آنها به وجود مىآورد به ويژه نظم در انجام فريضه نماز هر چند در غير نماز جماعت بكند. خلاصه اينكه نماز جماعت مكان مقدسى است براى عروج به درجات عالى انسانى و رشتهاى استبراى پيوند دلها و تفكرها در جهت استحكام اتحاد و همبستگى و منبعى است براى تقسيم مهربانى‌ها و صفا و صميميتها.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان سرگزی افزود: نـمـاز، ابراز پرستش و عبادت مخصوصى است كه بنده در پيشگاه خدا انـجـام مى دهد. نماز، جزء جدایى ناپذير همه شرايع الهى بوده و در هـر دیـنـى به صورتى خاص وجود داشته است، چنان كه خداوند درقرآن فرموده «ان الصلوه كانت على المومنين كتابا موقوتا» نـماز كه در عربى لفظ (صلاه) بر آن اطلاق مى شود، به گفته بسيارى از لـغـت شـناسان به معناى دعا، تبريك و تمجيد است و چون اصل و ریـشـه اين عبادت مخصوص، دعا بوده آن را از باب نام گذارى چيزىبـه اسـم جزءش، صلاه[ نماز] گذاشته‌اند و بعضى گفته‌‌اند (صلاه)مـشـتـق از كلمه (صلاء) است كه به معناى آتش برافروخته است و ازایـن جـهـت بـه اين عبادت خاص (صلاه) گفته شد، زيرا كسى كه نمازبـخـواند، خود را به وسيله اين عبادت و بندگى از آتش برافروخته الهى دور مى‌سازد.
مسئول دفتر فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی نيك‌شهر تصريح كرد: در اهميت نماز همين بس كه پيامبر اكرم(ص) از آن به عنوان ستون دين تعبير فرموده است. نـمـاز در لـغت به معناى پرستش، نياز، سجود، بندگى و اطاعت، خم شـدن بـراى اظـهـار بـندگى و اطاعت و يكى از فرايض دين و عبادت مـخصوصى است كه مسلمانان پنج بار در شبانه روز به جا مى آورند. نـماز يعنى خدمت و بندگى، فرمان بردارى، سر فرود آوردن و تعظيم كردن به نشانه احترام. نماز، داروى نسيان و وسيله ذكر خداوند است. نـمـاز، رابـطه معنوى مخلوق با خالق است. نماز يعنى دل كندن از مـادیـات و پـرواز دادن روح یـعـنى پا را فراتر از ديدنى‌ها و شنيدنى‌ها نهادن.
وی اظهار كرد: نماز، بزرگ‌ترين عبادت و مهم‌ترين سفارش انبيا است. لقمان حكيم پـسـرش را بـه نـمـاز تـوصـيه مى‌كند، حضرت عيسى(ع) در گهواره فـرمـود «خـدایـم مـرا بـه نـماز و زكات سفارش كرده است»، حضرت ابـراهـیـم(ع) هـمـسر و كودك خويش را در بيابان‌هاى داغ مكه آن هـنـگـام كه هيچ آب و گياهى نداشت، براى به پا داشتن نماز مسكن داد. گـرچـه بـعـضـى نـمـاز را به خاطر بهشت يا ترس از عذاب جهنم مى‌خـوانند، اما حضرت على(ع) نه براى تجارت و ترس از آتش، بلكه به خاطر شايستگى خدا براى عبادت نماز مى خواند. نـمـاز، اهرم استعانت در غم ها و مشكلات است همانطور كه خداوند مى‌فرمايد «از صبر و نماز در مشكلات كمك بگيريد و بر آنها پيروز شويد» و نـمـاز بـه مـنزله پرچم و نشانه مكتب اسلام است.
امام جمعه نيك شهر بيان كرد: شـرایـط و آداب نماز به قدرى زياد است كه تمام نظام‌ها و روابط انـسـانـى را بـه طور خودكار تنظيم و اصلاح مى‌كند. از جمله از آثـار تـربيتى نماز عبارت است از ادب در بـرابـر سـخـن امـام جماعت، مـراعات حقوق ديگران چنانكه آب وضو، مكان نمازگزار و لباس او بايد حـلال و از مـال ديگران و غصبى نباشد. حتى اگر از مال خمس نداده لباس تهيه كند, نمازش باطل است، تـغـذیـه و بهداشت نمازگزار، اگر نمازگزار از مشروبات الكلى اسـتـفـاده كـرده باشد تا چهل روز نمازش مورد قبول نيست. لباس نـمـازگـزار نيز بايد پاك باشد و بهتر است به هنگام نماز عطر و مسواك زد و موها را شانه كرد، همسردارى كسى كه به همسر خود نيش بزند، نمازش قبول نيست، ولايت همانطوركه كسى كه اهل نماز است ولى تسليم طاغوت‌‌ها است و ولايت و حـكـومـت رهـبـران اسلامى را پذيرا نيست، نمازش قبول نيست، گرچه تمام عمر در كنار كعبه باشد و..
لطفيان سرگزی بيان كرد: نـمازگزار با گفتن (الله اكبر) ابهت همه ابرقدرت‌ها را مى شكند و خـطـ بـطلان بر همه قدرت‌هاى طاغوتى، وسوسه‌هاى ابليس و جاذبه‌هاى مادى مى‌كشد. بـا گفتن (بسم الله) به كار خود قداست و كرامت مى‌دهد و در خود تـوكـل و وابستگى به قدرت غيبى را ايجاد مى‌كند و به دنيا اعلام مـى‌كـنـد قدرتى كه من به او پناه آورده‌ام, سرچشمه مهربانى‌ها است. بـا (الـحـمـدلله) گفتن خود را از اطاعت كردن و بله قربان گفتن انسانهاى سفله و پست رها مى‌كند. بـا (رب العالمين) قدرت لايزال خداوندى را بر تمام جهانيان حاكم مى داند.
امام جمعه نيك شهر گفت: نماز اين عالی‌ترين جلوه نياز، ارتباطی گسترده با ابعاد مختلف زندگی انسان داشته باشد. از ميان تمام فرايضی كه از لحاظ دينی بر مسلمانان واجب است نماز بيشترين ارتباط را با انسان دارد. هر روز پنج بار نماز اين كتاب هستی را ورق می‌زنيم و اين چنين است كه نماز كلاس درسی می‌شود كه آموختنی‌هايش تمامی ندارد. يكی از عوامل رشد و شكفتگی شخصيت نشانه‌های رمزی است. از خوشبختی آدمی يكی اين است كه می‌تواند نشانه‌های رمزی بكار برد. آدمی هر چه بيشتر ترقی كند و به كمال نزديك‌تر شود بيشتر نشانه‌های رمزی بكار می‌برد و برعكس هر چه بيشتر در حال تنزل باشد، نشانه‌های رمزی كمتر مورد استفاده‌اش واقع می‌شوند.
وی بيان كرد: يكی از فوايد نشانه‌های رمزی اين است كه جای انگيزه‌های غريزی و تمايلاتی را كه ابزار آنها مقتضی يا مناسب و يا مقدور نيست می‌گيرند و به تسكين يا تخفيف تنيدگی و ناراحتی كه ناشی از عدم ارضای آنهاست می‌پردازند، همانطور كه می‌خوانيم «ان الصلوه تنهی عن الفحشا و المنكر» همانا نماز انسان را از بدی و زشتی باز می دارد و از همين جا درمی‌يابيم كه شايد نماز نشانه‌ای رمزی است كه باعث رشد شخصيت ما می‌شود و آن را اعتلا می‌بخشد. نماز سكوی اعتلا و معراج انسان می‌شود. نماز می‌تواند به مثابه يك پالاينده عمل كند. زمانی كه انسان با انجام مقدمات نماز، رو به درگاه خالق بی نياز می‌كند و با يكی و فقط يكی كه او را قادر مطلق می‌پندارد به گفتگو می‌پردازد در واقع به يكی از نيازهای مهم روانشناختی خود پاسخ داده است. يكی از نيازهای انسان نياز به بزرگداشت است، يعنی نياز به برتر از خود را ستايش كردن و به تأييد او پرداختن و پيروی كردن از او. با نماز خواندن اين آيين مقدس و هميشگی برای تكريم پروردگار بی همتا چنين نيازی ارضا می‌شود.
لطفيان سرگزی اظهار كرد: يكی ديگر از نيازهای روانشناختی انسان، نياز به پشتيبانی است. خود را به كسی كه هنگام احتياج، كمك و ياری می‌كند نزديك نگه داشتن و هميشه به حمايت كسی پشت گرمی داشتن. ما با نماز كه هر روز به صورت منظم انجام می‌شود رابطه خود را با كسی حفظ می‌كنيم كه در تمام سختی‌ها و شدايد اميد به ياری او داريم. مسئله ديگری كه در اينجا مطرح است، نظم بخشی نماز به فكر است. در بين بسياری از اقشار جامعه رايج است كه وقتی چيزی را گم می‌كنند به نماز می‌ايستند تا آن را بيابند. در واقع اين تمركز حواس از طريق ايستادن به سوی قبله يكتا خالق و ركوع و سجود در برابر يگانگی او حاصل می‌شود.
امام جمعه نيك شهر عنوان كرد: محبت يا عشق انواعی دارد و يكی از انواع آن عبارت است از عشق به حق يا به پروردگار عالم كه دارای عالی‌ترين ارزش و دوست داشتنی‌ترين چيزها است و بطور كامل مستلزم مراقبت، مسئووليت، احترام و بخصوص معرفت است. اين عشق برای زندگی ضروری است، زيرا آدمی بايد كمال را در نظر بگيرد و آرزوی وصول به آن را در سر بپروراند تا به پيشرفت و حل مشكلات خود نايل آيد و نماز كشش عاشقان حق و محبوب خاشعان و مِهر معبود است. يكی از روش‌هايی كه برای كاهش استرس پيشنهاد می‌شود استفاده از شستشوی با آب است. وضو مقدمه نماز است و هر بار كه ما برای نماز می‌ايستيم و خود را با وضو پاك و مطهر می‌سازيم در واقع به تطهير روح خود می پردازيم و مرهمی بر روان خسته خود می‌گذاريم.
لطفيان سرگزی گفت: در واقع اگر بخواهيم برای نماز روح و جسم قايل شويم و حركات فيزيكی را جسم نماز و حالات روحانی آن را روح نماز نام گذاريم به فوايد و آثار نماز بيشتر پی می‌بريم. يكی از روش‌های مقابله با تنش كه علاوه بر روانشناسی، علوم ديگر نيز آن را تأييد می‌كنند انجام حركات منظم يا ورزش است. در همين راستا نماز و بعد جسمی آن (حركاتی كه بطور منظم پنج بار در شبانه روز تكرار می‌شود) جسم را چنان صيقل می دهد كه آيينه روح می‌شود. نماز به آدمی نيرويی برای تحمل غم‌ها و مصائب و در نتيجه بهداشت روانی می‌بخشد و انسان را اميدوار می‌سازد و قدرت ايستادگی و مقاومت در برابر حوادث بزرگ را به او می‌دهد.
وی اظهار كرد: انسان در نماز با تمام اعضای بدن و حواس خود متوجه خدا می‌شود و از همه اشتغالات و مشكلات دنيوی روی برمی‌گرداند و به هيچ چيز جز خدا و آيات قرآن كه در نماز بر زبان می‌آورد، فكر نمی‌كند همين روی گردانی كامل از مشكلات زندگی و نينديشيدن به آنها، در اثنای نماز، باعث ايجاد آرامش روان و آسودگی عقل در انسان می‌شود. اين حالت آرام سازی و آرامش روانی ناشی از نماز، از نظر روانی تأثير بسزايی در كاهش شدت تشنجات عصبی ناشی از فشار زندگی روزانه و پايين آوردن حالت اضطرابی كه برخی از مردم دچار هستند، دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان سرگزی يادآور شد: اصولاً رابطه معنوی ميان انسان و خداوند در اثنای نماز، به او آنچنان نيروی معنوی می‌بخشد كه مايه تجديد اميد، تقويت اراده و آزاد شدن توانايی‌های عظيم وی می‌شود، توانايی‌ها و نيروهای عظيمی در وجود انسان نهفته است كه معمولاً بخش كوچكی از آنها را به كار می‌گيرد. رابطه معنوی انسان با پروردگار در طول نماز و دريافت نوعی فيض الهی، يا بارقه روحانيت از خداوند متعال، باعث رها شدن نيروهای معنوی مستمر در انسان می‌شود و عزمش را جزم، اراده‌اش را قوی و همتش را بلند می‌گرداند. در نتيجه برای پذيرش علم و معرفت آماده‌تر و برای انجام كارهای بزرگ داناتر می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان ادامه داد: ساليان متمادى علماى تربيتى با تلاش خود سعى در پيدا كردن راهحلهاى مناسب براى تربيت بودهاند، اما على‌رغم زحمات انجام شده هنوز هم بشر نتوانسته است. به يك تربيت ايدهآل دست يابد، يك فرد مسلمان براى تربيتبه ابزار و لوازمى نياز دارد كه خمير مايه آن از منابع اسلامى دريافت مىشود مگر نه اين است كه ما معتقديم اصول اوليه تربيت توسط انبيای الهى به دست بشر رسيده است. بنابراين قبل از آنكه سراغ كتب و علوم جامعه شناسى، روان‌شناسى و تربيتى برويم بهتر است به منابع اسلامى و در رأس آنها به كتاب خدا رجوع كنيم. خداوند در كلام خود مى‌فرمايد «يا ايها الذين آمنوا لا ترفعوا اصواتكم فوق صوت النبى». اى اهل ايمان (با رسول با ادب سخن بگوييد) فوق صوت پيامبر صدا بلند نكنيد كه اعمال نيكتان (در اثر بىادبى) محو و باطل شود.
وی گفت: در اين آيه شريفه اشاره به حفظ حرمت مربى شده كه متربى ملزم به رعايت آن است. به اين معنا كه هرگاه انسانهاى هدايت نيافته و تربيت نشده به ديده عظمت و بزرگ به مربى خود ننگرند. در سخنان تربيتى او راهكارهاى تربيتى پيدا نخواهند كرد و از نظر عمل خداوند سبحان در آداب نماز سلسله مراتب را به اينگونه مشخص كرده است كه شخص نمازگزار ابتدا با تكبيرةالاحرام وارد نماز مىشود و در ركعت دوم شهادت به رسالت پيامبر خدا مى‌دهد و در پايان نماز با درود به صالحان نماز را به پايان مىرساند.
امام جمعه نيك شهر بيان كرد: نكته تربيتى اين جاست كه جمع نمازگزاران به جماعت، طبق يك تربيت اسلامى كه ريشه آن در خانواده‌ها بنا نهاده شده احترام به امام جماعت، افراد مسن و ساير افراد مؤمن را به فراخور حال و موقعيت معنوى و... رعايت مىكنند. امور تربيتى غالبا با روان سر و كار دارند تا با جسم و آنچه از تربيت در رابطه با جسم بكار گرفته مىشود اكتسابى است از اين رو حضور در جمع تربيتشده مىتواند راه سهل و آسان كسب آداب و اخلاق مقبول جامعه اسلامى را در اختيار جمع نمازگزار قرار مى‌دهد. علماى تربيتى نيز به اين مطلب اذعان دارند كه اجراى مناسك دينى به منزله يادآورى و بازخوانى عقايد دينى است «و تقيد و التزام به قواعد و قوانين اخلاقى، نوعى در قيد شدن است و انسانهاى خويشتندار بهتر مىتوانند اين قيد را بر خويشتن تحميل كنند. مناسك دين نوعى تمرين براى خويشتن دارى و تحمل قيود است و مىتواند مقاومت در برابر جاذبه‌هاى نفسانى را افزايش دهد و موانع زيست اخلاقى را كم كند».
وی اظهار كرد: از ديگر نكات تربيتى نماز جماعت مىتوان به وقت شناسى اشاره كرد. حاضر شدن منظم و مستمر بر سر نماز جماعت نوعى نظم در زندگى و ساير امور دينى آنها به وجود مىآورد به ويژه نظم در انجام فريضه نماز هر چند در غير نماز جماعت بكند. خلاصه اينكه نماز جماعت مكان مقدسى است براى عروج به درجات عالى انسانى و رشتهاى استبراى پيوند دلها و تفكرها در جهت استحكام اتحاد و همبستگى و منبعى است براى تقسيم مهربانى‌ها و صفا و صميميتها.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان سرگزی افزود: نـمـاز، ابراز پرستش و عبادت مخصوصى است كه بنده در پيشگاه خدا انـجـام مى دهد. نماز، جزء جدایى ناپذير همه شرايع الهى بوده و در هـر دیـنـى به صورتى خاص وجود داشته است، چنان كه خداوند درقرآن فرموده «ان الصلوه كانت على المومنين كتابا موقوتا» نـماز كه در عربى لفظ (صلاه) بر آن اطلاق مى شود، به گفته بسيارى از لـغـت شـناسان به معناى دعا، تبريك و تمجيد است و چون اصل و ریـشـه اين عبادت مخصوص، دعا بوده آن را از باب نام گذارى چيزىبـه اسـم جزءش، صلاه[ نماز] گذاشته‌اند و بعضى گفته‌‌اند (صلاه)مـشـتـق از كلمه (صلاء) است كه به معناى آتش برافروخته است و ازایـن جـهـت بـه اين عبادت خاص (صلاه) گفته شد، زيرا كسى كه نمازبـخـواند، خود را به وسيله اين عبادت و بندگى از آتش برافروخته الهى دور مى‌سازد.
مسئول دفتر فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی نيك‌شهر تصريح كرد: در اهميت نماز همين بس كه پيامبر اكرم(ص) از آن به عنوان ستون دين تعبير فرموده است. نـمـاز در لـغت به معناى پرستش، نياز، سجود، بندگى و اطاعت، خم شـدن بـراى اظـهـار بـندگى و اطاعت و يكى از فرايض دين و عبادت مـخصوصى است كه مسلمانان پنج بار در شبانه روز به جا مى آورند. نـماز يعنى خدمت و بندگى، فرمان بردارى، سر فرود آوردن و تعظيم كردن به نشانه احترام. نماز، داروى نسيان و وسيله ذكر خداوند است. نـمـاز، رابـطه معنوى مخلوق با خالق است. نماز يعنى دل كندن از مـادیـات و پـرواز دادن روح یـعـنى پا را فراتر از ديدنى‌ها و شنيدنى‌ها نهادن.
وی اظهار كرد: نماز، بزرگ‌ترين عبادت و مهم‌ترين سفارش انبيا است. لقمان حكيم پـسـرش را بـه نـمـاز تـوصـيه مى‌كند، حضرت عيسى(ع) در گهواره فـرمـود «خـدایـم مـرا بـه نـماز و زكات سفارش كرده است»، حضرت ابـراهـیـم(ع) هـمـسر و كودك خويش را در بيابان‌هاى داغ مكه آن هـنـگـام كه هيچ آب و گياهى نداشت، براى به پا داشتن نماز مسكن داد. گـرچـه بـعـضـى نـمـاز را به خاطر بهشت يا ترس از عذاب جهنم مى‌خـوانند، اما حضرت على(ع) نه براى تجارت و ترس از آتش، بلكه به خاطر شايستگى خدا براى عبادت نماز مى خواند. نـمـاز، اهرم استعانت در غم ها و مشكلات است همانطور كه خداوند مى‌فرمايد «از صبر و نماز در مشكلات كمك بگيريد و بر آنها پيروز شويد» و نـمـاز بـه مـنزله پرچم و نشانه مكتب اسلام است.
امام جمعه نيك شهر بيان كرد: شـرایـط و آداب نماز به قدرى زياد است كه تمام نظام‌ها و روابط انـسـانـى را بـه طور خودكار تنظيم و اصلاح مى‌كند. از جمله از آثـار تـربيتى نماز عبارت است از ادب در بـرابـر سـخـن امـام جماعت، مـراعات حقوق ديگران چنانكه آب وضو، مكان نمازگزار و لباس او بايد حـلال و از مـال ديگران و غصبى نباشد. حتى اگر از مال خمس نداده لباس تهيه كند, نمازش باطل است، تـغـذیـه و بهداشت نمازگزار، اگر نمازگزار از مشروبات الكلى اسـتـفـاده كـرده باشد تا چهل روز نمازش مورد قبول نيست. لباس نـمـازگـزار نيز بايد پاك باشد و بهتر است به هنگام نماز عطر و مسواك زد و موها را شانه كرد، همسردارى كسى كه به همسر خود نيش بزند، نمازش قبول نيست، ولايت همانطوركه كسى كه اهل نماز است ولى تسليم طاغوت‌‌ها است و ولايت و حـكـومـت رهـبـران اسلامى را پذيرا نيست، نمازش قبول نيست، گرچه تمام عمر در كنار كعبه باشد و..
لطفيان سرگزی بيان كرد: نـمازگزار با گفتن (الله اكبر) ابهت همه ابرقدرت‌ها را مى شكند و خـطـ بـطلان بر همه قدرت‌هاى طاغوتى، وسوسه‌هاى ابليس و جاذبه‌هاى مادى مى‌كشد. بـا گفتن (بسم الله) به كار خود قداست و كرامت مى‌دهد و در خود تـوكـل و وابستگى به قدرت غيبى را ايجاد مى‌كند و به دنيا اعلام مـى‌كـنـد قدرتى كه من به او پناه آورده‌ام, سرچشمه مهربانى‌ها است. بـا (الـحـمـدلله) گفتن خود را از اطاعت كردن و بله قربان گفتن انسانهاى سفله و پست رها مى‌كند. بـا (رب العالمين) قدرت لايزال خداوندى را بر تمام جهانيان حاكم مى داند.
امام جمعه نيك شهر گفت: نماز اين عالی‌ترين جلوه نياز، ارتباطی گسترده با ابعاد مختلف زندگی انسان داشته باشد. از ميان تمام فرايضی كه از لحاظ دينی بر مسلمانان واجب است نماز بيشترين ارتباط را با انسان دارد. هر روز پنج بار نماز اين كتاب هستی را ورق می‌زنيم و اين چنين است كه نماز كلاس درسی می‌شود كه آموختنی‌هايش تمامی ندارد. يكی از عوامل رشد و شكفتگی شخصيت نشانه‌های رمزی است. از خوشبختی آدمی يكی اين است كه می‌تواند نشانه‌های رمزی بكار برد. آدمی هر چه بيشتر ترقی كند و به كمال نزديك‌تر شود بيشتر نشانه‌های رمزی بكار می‌برد و برعكس هر چه بيشتر در حال تنزل باشد، نشانه‌های رمزی كمتر مورد استفاده‌اش واقع می‌شوند.
وی بيان كرد: يكی از فوايد نشانه‌های رمزی اين است كه جای انگيزه‌های غريزی و تمايلاتی را كه ابزار آنها مقتضی يا مناسب و يا مقدور نيست می‌گيرند و به تسكين يا تخفيف تنيدگی و ناراحتی كه ناشی از عدم ارضای آنهاست می‌پردازند، همانطور كه می‌خوانيم «ان الصلوه تنهی عن الفحشا و المنكر» همانا نماز انسان را از بدی و زشتی باز می دارد و از همين جا درمی‌يابيم كه شايد نماز نشانه‌ای رمزی است كه باعث رشد شخصيت ما می‌شود و آن را اعتلا می‌بخشد. نماز سكوی اعتلا و معراج انسان می‌شود. نماز می‌تواند به مثابه يك پالاينده عمل كند. زمانی كه انسان با انجام مقدمات نماز، رو به درگاه خالق بی نياز می‌كند و با يكی و فقط يكی كه او را قادر مطلق می‌پندارد به گفتگو می‌پردازد در واقع به يكی از نيازهای مهم روانشناختی خود پاسخ داده است. يكی از نيازهای انسان نياز به بزرگداشت است، يعنی نياز به برتر از خود را ستايش كردن و به تأييد او پرداختن و پيروی كردن از او. با نماز خواندن اين آيين مقدس و هميشگی برای تكريم پروردگار بی همتا چنين نيازی ارضا می‌شود.
لطفيان سرگزی اظهار كرد: يكی ديگر از نيازهای روانشناختی انسان، نياز به پشتيبانی است. خود را به كسی كه هنگام احتياج، كمك و ياری می‌كند نزديك نگه داشتن و هميشه به حمايت كسی پشت گرمی داشتن. ما با نماز كه هر روز به صورت منظم انجام می‌شود رابطه خود را با كسی حفظ می‌كنيم كه در تمام سختی‌ها و شدايد اميد به ياری او داريم. مسئله ديگری كه در اينجا مطرح است، نظم بخشی نماز به فكر است. در بين بسياری از اقشار جامعه رايج است كه وقتی چيزی را گم می‌كنند به نماز می‌ايستند تا آن را بيابند. در واقع اين تمركز حواس از طريق ايستادن به سوی قبله يكتا خالق و ركوع و سجود در برابر يگانگی او حاصل می‌شود.
امام جمعه نيك شهر عنوان كرد: محبت يا عشق انواعی دارد و يكی از انواع آن عبارت است از عشق به حق يا به پروردگار عالم كه دارای عالی‌ترين ارزش و دوست داشتنی‌ترين چيزها است و بطور كامل مستلزم مراقبت، مسئووليت، احترام و بخصوص معرفت است. اين عشق برای زندگی ضروری است، زيرا آدمی بايد كمال را در نظر بگيرد و آرزوی وصول به آن را در سر بپروراند تا به پيشرفت و حل مشكلات خود نايل آيد و نماز كشش عاشقان حق و محبوب خاشعان و مِهر معبود است. يكی از روش‌هايی كه برای كاهش استرس پيشنهاد می‌شود استفاده از شستشوی با آب است. وضو مقدمه نماز است و هر بار كه ما برای نماز می‌ايستيم و خود را با وضو پاك و مطهر می‌سازيم در واقع به تطهير روح خود می پردازيم و مرهمی بر روان خسته خود می‌گذاريم.
لطفيان سرگزی گفت: در واقع اگر بخواهيم برای نماز روح و جسم قايل شويم و حركات فيزيكی را جسم نماز و حالات روحانی آن را روح نماز نام گذاريم به فوايد و آثار نماز بيشتر پی می‌بريم. يكی از روش‌های مقابله با تنش كه علاوه بر روانشناسی، علوم ديگر نيز آن را تأييد می‌كنند انجام حركات منظم يا ورزش است. در همين راستا نماز و بعد جسمی آن (حركاتی كه بطور منظم پنج بار در شبانه روز تكرار می‌شود) جسم را چنان صيقل می دهد كه آيينه روح می‌شود. نماز به آدمی نيرويی برای تحمل غم‌ها و مصائب و در نتيجه بهداشت روانی می‌بخشد و انسان را اميدوار می‌سازد و قدرت ايستادگی و مقاومت در برابر حوادث بزرگ را به او می‌دهد.
وی اظهار كرد: انسان در نماز با تمام اعضای بدن و حواس خود متوجه خدا می‌شود و از همه اشتغالات و مشكلات دنيوی روی برمی‌گرداند و به هيچ چيز جز خدا و آيات قرآن كه در نماز بر زبان می‌آورد، فكر نمی‌كند همين روی گردانی كامل از مشكلات زندگی و نينديشيدن به آنها، در اثنای نماز، باعث ايجاد آرامش روان و آسودگی عقل در انسان می‌شود. اين حالت آرام سازی و آرامش روانی ناشی از نماز، از نظر روانی تأثير بسزايی در كاهش شدت تشنجات عصبی ناشی از فشار زندگی روزانه و پايين آوردن حالت اضطرابی كه برخی از مردم دچار هستند، دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان سرگزی يادآور شد: اصولاً رابطه معنوی ميان انسان و خداوند در اثنای نماز، به او آنچنان نيروی معنوی می‌بخشد كه مايه تجديد اميد، تقويت اراده و آزاد شدن توانايی‌های عظيم وی می‌شود، توانايی‌ها و نيروهای عظيمی در وجود انسان نهفته است كه معمولاً بخش كوچكی از آنها را به كار می‌گيرد. رابطه معنوی انسان با پروردگار در طول نماز و دريافت نوعی فيض الهی، يا بارقه روحانيت از خداوند متعال، باعث رها شدن نيروهای معنوی مستمر در انسان می‌شود و عزمش را جزم، اراده‌اش را قوی و همتش را بلند می‌گرداند. در نتيجه برای پذيرش علم و معرفت آماده‌تر و برای انجام كارهای بزرگ داناتر می‌شود.
