لازمه‌های ورود نویسندگان به حوزه ادبیات قرآنی/1
لوازم ورود نویسندگان به ادبیات قرآنی
گروه ادب: یک نویسنده کودک و نوجوان گفت: نویسندگان برای اینکه بتوانند کتابی در حوزه دین و قرآن بنویسند باید از منابع مستند، محکم و متقن در نگارش استفاده کنند، همچنین در طول نگارش اثر نیز باید یک مشاور دینی داشته باشند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، همواره ورود نویسندگان به حوزه دین با مشکلاتی چون دسترسی سخت به منابع دینی متقن و مستند، عدم رغبت ناشران برای نشر چنین آثاری و ... همراه بوده است. این موضوع در حوزه کودک و نوجوان از حساسیت‌های بالایی برخوردار است؛ چرا که انتظار می‌رود کتاب‌های نوشته شده برای این گروه سنی، عاری از خطا باشد. یکی از دلایل این موضوع آن است که به دلیل خالی‌الذهن بودن مخاطبان کودک، ممکن است موضوعات درج شده در این آثار سبب اثرگذاری بر اعتقادات دینی آنها شود و اگر نادرست باشد، قطعاً تحریف ذهن را سبب خواهد شد. به همین دلیل نمی‌توان به سادگی از این موضوع گذشت.
در راستای بررسی اهمیت این موضوع و راهکارها و لوازم ورود نویسندگان به حوزه دین به سراغ حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا حیدری‌ابهری، نویسنده کتاب‌های دینی و قرآنی کودکان و نوجوانان رفته‌ایم. متن این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید؛
ـ با توجه به اهمیت موضوع بیان مسائل دینی در کتب به ویژه برای کودکان و نوجوانان، لوازم و مقتضیات ورود نویسندگان به این حوزه چیست؟
نویسندگان برای اینکه بتوانند کتابی را به درستی در حوزه دین بنویسند باید از منابع مستند، محکم و متقن در نگارش اثر خود استفاده کنند، همچنین در طول نگارش این اثر باید یک مشاور دینی نیز داشته باشند و پس از اتمام کار نیز آن را به ملاحظه آن مشاور برسانند، این دو سبب می‌شود کاری بدون خطا و مشکل به مخاطبان عرضه شود.
ـ دلیل حساسیت کار در حوزه دین به ویژه برای کودکان و نوجوانان چیست؟
حساسیت نگارش اثر در حوزه دین بالاست؛ چرا که با اعتقادات و باورهای دینی افراد روبرو هستیم. نویسنده باید در کارش دقت کافی داشته و در استفاده از منابع مستند و موثق وسواس بیشتری به خرج دهد.
ـ راهکار این مشکل چیست و نویسنده باید چه کاری انجام دهد تا اثری به دور از خطا برای مخاطبان ارائه دهد؟
قبل از هر کاری، نویسنده باید مطالعه کامل روی موضوعی که می‌خواهد بنویسد، داشته باشد. همچنین خواندن یک اثر دینی قبل از چاپ توسط یک یا چند کارشناس دین ضروری است. البته در سایر حوزه‌های تخصصی نیز باید این گونه باشد؛ چرا که نویسنده نمی‌تواند به همه حوزه‌ها تسلط داشته باشد و یک مشاوره دینی می‌تواند نویسنده را در ارائه بهتر اثرش کمک کند.
ـ در حال حاضر چه آسیبی متوجه کتاب‌های دینی است؟
اغلب آثار دینی دارای موضوعات تکراری بوده و تنوع در آنها کمتر به چشم می‌خورد، اما در میان این آثار نیز کتاب‌های خوب وجود دارد که مخاطبان خوبی هم دارد، اما متأسفانه برخی از ناشران و یا نویسندگان معتقد به نشر کتاب‌های دینی نیستند و یا تصورشان این است که کتاب‌های دینی مخاطبان کمتری دارد؛ در حالی که این دیدگاه درست نیست و من کتاب‌هایی دارم که بیش از 30 بار به چاپ رسیده است؛ از این رو کار خوب مخاطب خوب نیز دارد.
ـ با توجه به اینکه تعداد زیادی از آثاری که خلق کرده‌اید در حوزه دین و قرآن برای کودکان و نوجوانان بوده است، آیا فکر نمی‌کنید در آثاری با سبقه دینی که امروزه در بازار نشر مشاهده می‌کنیم نسبت به کتاب‌های چند دهه گذشته برخی مفاهیم و معارف اسلامی و قرآنی کم‌رنگتر شده است. مفاهیمی مانند توجه به عدالت و ابعاد اجتماعی، برخی مصادیق اخلاقی و رفتاری و ...، نظر شما چیست؟
به نظرم چنین مفاهیمی کم‌رنگ نشده، اما کار نسبت به گذشته سخت‌تر شده است و کارهایی که در این حوزه به ویژه برای کودکان و نوجوانان تولید می‌شود باید زیباتر باشد؛ چرا که مخاطبان امروز با گذشته متفاوت شده‌اند و باید مطالب را در قالبی جذاب برای آنها ارائه کرد.
البته از نظر فضای کار، شرایط در حال حاضر فراهم‌تر است و فضای بازتری نسبت به گذاشته را شاهد هستیم. در گذشته برخی کج‌فهمی‌ها وجود داشت که معتقد بودند کسی در جامعه کتاب دینی نمی‌خواند، به نظر می‌رسد اکنون با این تصورات خام مواجه نیستیم و اگر کتاب‌های خوب در حوزه دینی و قرآنی تولید شود، مخاطبان خوبی هم خواهد داشت.
ـ چرا کار در این حوزه سخت‌تر شده است؟
باید کارهای بهتر، شیک‌تر و دقیق‌تری در این حوزه انجام داد، به عنوان مثال من به سراغ عددهای قرآن رفته و آن را بهانه‌ای برای گفت‌وگو درباره قرآن قرار داده‌ام و با موضوع جدیدی وارد شده‌ام؛ چرا که تکرار موضوعات قدیمی به شکل و سبکی تکراری، دیگر جاذبه‌ای برای مخاطب ندارد.
ـ از بحث در مورد محتوای کتاب دینی کودک و نوجوان که بگذریم، به نظر شما باید چه روش و سبکی را در نوشتن برای کودک و نوجوان انتخاب کرد؟
بزرگترین مشکل ما در ادبیات کودک این است که به اشتباه تصور می‌کنیم این حوزه فقط به قصه‌گویی و قصه‌نویسی محدود است، در حالی که ادبیات شکل‌های مختلفی دارد، ادبیات علمی، روانشناسی، بیان اعتقادات و ... داریم و متأسفانه اغلب ناشران تصورشان بر این است که کتاب کودک، یعنی کتاب قصه.
دنیا بسیار متنوع‌تر کار می‌کند، هر چند در ایران نیز کارهای موفقی وجود دارد. نباید در قصه‌گویی محصور شویم؛ از این رو می‌شود در کتابی نکات علمی، روانشناسی و بیان اعتقادات و ... را بیان کرد که قصه نباشد و برای کودکان جاذبه نیز داشته باشد، به همین دلیل باید به این موضوع توجه بیشتری شود.
