اسفندیاری عنوان کرد:
نیازمند نگارش تاریخ اجتهادی درباره عاشورا هستیم
گروه ادب: عضو هیئت علمی بنیاد دعبل خزاعی گفت: نیازمند نگارش تاریخ اجتهادی درباره عاشورا هستیم و این کار نیاز به شروطی دارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، محمد اسفندیاری، عضو هیئت علمی بنیاد دعبل خزاعی و دبیر علمی گروه تاریخ و فرهنگ جایزه کتاب سال عاشورا عصر امروز در مراسم اختتامیه دومین دوره جایزه کتاب سال عاشورا گفت: یکی از پرسش‌های مهم درباره آثار عاشورایی این است که؛ مهمترین اقدام پژوهشی درباره امام حسین(ع) چیست و چه کاری پیش از همه ضرورت دارد درباره آن حضرت انجام شود؟ پاسخ این است که؛ مهمترین کاری که لازم است درباره امام حسین(ع) انجام شود، نگارش تاریخ اجتهادی است.
وی افزود: آنچه تاکنون درباره امام حسین(ع) نوشته شده، اغلب مقتل‌هایی است که به نگارش درآمده است، ضمن اینکه این آثار ارزنده هستند، اما هیچ یک تاریخ اجتهادی نیستند. حتی بسیاری از کتاب‌ها تاریخ به مفهوم واقعی آن نبوده و داستان هستند.
اسفندیاری ادامه داد: شرط این کار اجتهاد تاریخی است. چنانکه فقیهان اجتهاد فقهی می‌کنند و فقه الاحکام دارند، ما نیز باید فقه و تاریخ داشته باشیم. اولین نکته در این زمینه بررسی سند است و باید در باب امام حسین(ع) روایات فراوان را مورد بررسی قرار دهیم. من این روایات در باب عاشورا را به سه بخش تقسیم می‌کنم؛ روایات امام(ع) از مدینه تا کربلا، روایات ائمه معصومین(ع) درباره عاشورا و روایات شاهدان یا ناقلان از شاهدان یا ناقلان از ناقلان.
وی تصریح کرد: باید برای یکایک این روایات شناسنامه تهیه شود، تا روشن شود به کدام سند می‌تواند استناد کرد و به کدام‌ها نمی‌توان استناد کرد. همچنین در دومین مرحله باید منبع معتبر را از غیرمعتبر تمیز دهیم. سپس معلوم شود که سندش معتبر است یا خیر، این سند معتبر معارض دارد یا خیر، همچنین با تاریخ و واقعیت‌های عینی منطبق است یا خیر. از این رو با در نظر گرفتن این شروط، نیازمند نگارش تاریخ اجتهادی در باب عاشورا هستیم.
اسفندیاری در ادامه یادی از مرحوم شعرانی کرد و گفت: همه بزرگان شیعه و قله‌های علمی را در تقسیم‌بندی کلی به دو بخش تقسیم می‌کنم، مراجع تقلید و مراجع تحقیق. که عموم مردم به مراجع تقلید مراجعه می‌کنند در حالی که خواص به مراجع تحقیق و زحماتی که گروه دوم متحمل می‌شوند، کمتر از مراجع تقلید نیست. مرحوم شعرانی از جمله این مراجع تحقیق بود که آثار بسیاری را تألیف، ترجمه و تصحیح کرد. یکی از آثار مهمی که مرحوم شعرانی ترجمه کرده، کتاب «نفس المهموم» شیخ عباس قمی است.
وی یادآور شد: آنچه جامعه نیازمند آن است مرجع تحقیق است؛ چرا که باید باشند تا دین و ولایت را با هم اثبات کنند و باید مورد مراجعه مردم نیز باشند و گره‌گشایی کنند تا مردم بتوانند از مراجع تقلید، تقلید کنند.
