ضرورت کشف استعدادهای قرآنی در زمان مناسب

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، تمامی انسان‌ها دارای استعدادهای بالقوه‌ای‌ هستند که در گام نخست، نیازمند اهتمام و توجه به آن استعداد است، گام بعدی پرورش آن با قرارگیری در مسیر درست و بهره‌گیری از اساتید مجرب و همچنین حرکت مستمر برای رسیدن به قله و به فعلیت درآوردن آن استعداد است.
در این میان، توجه به رشد استعدادها در زمینه‌های قرآنی دو چندان است و نقش نهادها و اساتید قرآنی در این مهم می‌تواند نقش محوری داشته باشد که اگر غفلت کنند، یقینا موجب هدر رفتن استعدادهای ناب خواهد شد، لذا به منظور واکاوی بحث استعدادیابی قرآنی تاکنون با اساتید و پیشکسوتان کشورمان چون سیدمحسن موسوی‌بلده، غلامرضا شاه‌میوه، علی‌اکبر حنیفی، بهروز یاریگل، حسین اخوان‌اقدم، علی فربین، محمود لطفی‌نیا، سیدجواد سادات فاطمی، مهدی عادلی، امین پویا و... گفت‌وگو داشته‌ایم در ادامه نیز با نسرین نافذکلام، مدرس و داور مسابقات بین‌المللی کشورمان گفت‌وگو داشتیم.
به فعلیت رسیدن استعدادهای بالقوه مستلزم قرارگیری در محیط مناسب
نسرین نافذکلام، در خصوص اینکه استعدادیابی چیست؟ گفت: مسلماً در وجود همه انسان‌ها استعدادهای مختلف وجود دارد و نهفته است که این استعدادها در محیط مناسب خود از قوه به فعل در می‌آید و در زمان‌ها و مکان‌هایی که زمینه پرورش آن وجود دارد، این استعدادها شکوفا می‌شود، حال این استعدادها می‌تواند در زمینه علمی، معنوی باشد و خوشا به حال فردی که با دوبال علم و معرفت بتواند استعدادهایش را به منصه ظهور بگذارد و با هر دو بال بتواند پرواز خوبی داشته باشد.
این داور بین‌المللی مسابقات قرآن در پاسخ به این سؤال که آیا در زمینه هنر تلاوت قرآن این امر لازم است؟ بیان کرد: مسلما استعدادیابی در زمینه قرآن وجود دارد و باید انجام شود و این امر باید از سنین طفولیت دیده شود و در زمینه قرآنی شاهد هستیم که افرادی بزرگی که به درجات بالا دست یافته‌اند از سنین کم از حدود چهار سالگی زمینه‌های این امر در وجود آنها دیده شده است و در ادامه خانواده و سپس مدرسه گام‌های تعالی را برای این کودک برداشته‌اند و زمینه را برای رسیدن به آن استعدادها و شکوفایی آن مساعد کرده‌‌اند تا بتواند آن استعدادش را در زمینه قرآن شکوفا کند.
ضرورت کشف استعدادها در زمان خود
وی تأکید کرد: این استعدادیابی‌ها باید در زمان مناسب به آن پرداخته شود و به صورت کمی و کیفی بتوانیم به آن بپردازیم و به آن بها دهیم، این می‌تواند به جایگاه اصلی خودش و نتیجه مطلوب برسد و همه عوامل آموزشی و معرفتی دست به دست هم می‌دهند تا بتوانند از یک فردی که استعداد قرآنی دارد، نهانش را بارور کنند و آن فرد هم بتواند به نتیجه مطلوب خودش برسد.
نافذکلام با اشاره به مرحله پس از کشف استعداد در زمینه هنر تلاوت قرآن، بیان کرد: پس از اینکه خود فرد علاقه و عشق خود را به صورت‌هایی در زمینه قرآنی برای والدین و دیگر افرادی که کنارش هستند، نشان دادند اینجا مسئولیت پدر و مادر و افرادی که مسئولیت آموزشی فرد را برعهده دارند، هست که اگر چه ابتدای آن ممکن است به صورت تقلیدی و با توجه به آنکه می‌شنود و سماعی بتواند استعدادهای خود را بروز دهد، اما خوب است بعد از اینکه به سنی رسید از لحاظ علمی و فنی مطالب را آموزش ببیند.
خانواده اولین نهاد در کشف استعدادهای فرزندان
این مدرس قرآن با تأکید بر اینکه برخی از قاریان اذعان دارند که خدادادی اینگونه تلاوت می‌کنند، تصریح کرد: حال آنکه این قاریان دستگاه‌های مختلف قرائت را نمی‌شناسند، اما تلاوت‌های زیبایی را ارائه می‌دهند که نشأت گرفته از همان استعدادیابی است که آنها دارند و می‌توانند طی مراحلی با همراهی آموزش به کمال مطلوب نیز برسند. لذا آموزش پس از شناخت استعداد می‌تواند مفید باشد و در واقع اگر بتوان در کنار آموزش علمی مباحث قرائت قرآن به مابحث معرفتی آن نیز پرداخته شود و قاری قرآن و افرادی که در زمینه قرآن فعالیت می‌کنند به مسائل معرفتی نیز توجه کنند و بتوانند هر دو وجه را در خود شکوفا کند.
نافذکلام در پاسخ به این سؤال که کدام نهاد به امر استعدادیابی باید توجه کند؟ اظهار کرد: به نظر می‌آید که در درجه اول پدر و مادر در رفتارشان می‌توانند علاقه به قرآن را در فرزندان ایجاد و سپس می‌توانند استعدادها را شناسایی کنند و پس از آن در زمینه شکوفایی آن اقدام کنند و پس از نهاد خانواده، آموزش و پرورش در این زمینه باید ورود داشته باشد.
مؤانست همیشگی با قرآن و شوق تلاوت معیار شناخت فرد مستعد
وی در خصوص معیارهای شناخت فرد مستعد در زمینه هنر تلاوت قرآن، بیان کرد: مسلما فردی که علاقه‌مند به زمینه قرآن است، بیشتر با قرآن مأنوس است و به امر تلاوت و تمرین در این حوزه می‌پردازد و بیشتر در جلسات قرآنی و مسابقات خود را نشان می‌دهد و این معیارهایی است که ما از این طریق می‌توان فرد دارای استعداد در این حوزه را بشناسیم و حال ممکن است این نیاز به استعدادیابی در مناطق محروم داشته باشد که باید نهادهایی برای شناسایی آن افراد اقدام کنند و این استعدادها تنها در استان‌های برخوردار و یا استان‌ها و شهرستان‌های مرکزی وجود ندارد، بلکه در خیلی از استان‌های دوردست نیز باید این امر استعدادیابی انجام گیرد و باید افراد به این مکان‌ها روانه شوند و اقدام به شناسایی کنند.
نافذکلام تصریح کرد: لذا بها ندادن به این استعدادها و فقدان شناسایی کردن آن موجب می‌شود این افراد دچار سرخوردگی شوند و اگر زمینه حضورشان در مسابقات و مجامع قرآنی فراهم نشود، این افراد شناخته نمی‌شوند و اگر شناخته نشوند این حس و تشویق و ترغیب برای آنها کمتر به وجود می‌آید و بعضا شاید استعداد آنها هدر برود.
وی در خصوص میزان موفقیت طرح‌های مختلفی چون شوق تلاوت و ... در زمینه استعدادیابی و یا نقش مسابقات قرآن در زمینه استعدادیابی، گفت: هر برنامه و طرحی که بتواند در تمام استان‌ها و شهرستان‌های دوردست فراگیر باشد و بتواند از این مکان‌ها افراد مستعد را شناسایی کند و همراه با برنامه آموزشی باشد که خود مسابقات قرآن نیز از جمله اینهاست، می‌تواند زمینه‌های استعدادیابی را که در حال پیدا کردن است، می‌تواند به آن برسد و در غیر این صورت اگر تنها در یک نقطه و یک مکان این طرح‌ها و مسابقات برگزار شود به دلیل عدم فراگیر بودن آن نیز در این زمینه موفقیت‌هایی را نخواهد داشت.
تأثیر شگرف رسانه‌ها در این عرصه
وی در زمینه نقش رسانه‌ها در این زمینه، تأکید کرد: رسانه‌ها و فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تأثیرگذاری زیادی در این عرصه و در زمینه تبلیغ و اطلاع‌رسانی دارند. حتی این بیلبردهای تبلیغاتی در شهرها می‌توانند به حضور استعدادها در این مراسم کمک کنند.
نافذکلام در پاسخ به این سؤال که آیا وجود آکادمی در این زمینه ضروری است؟ بیان کرد: اینها چیزی است که باید در علوم قرآنی و در میان دانشجویان علوم قرآنی دیده شود و در کنار آن زیر رشته‌های تخصصی به وجود بیاید. مسلما این موضوع می‌تواند رشته آکادمیک شود ضمن اینکه بتواند هر دو بال علم قرائت و معنویت و معرفت قرآنی را دارا باشد.
وی در خصوص اینکه در کشورهایی چون مصر که در زمینه تلاوت قرآن صاحب سبک هستند، به مقوله استعدادیابی چگونه می‌پردازند؟ افزود: اینها نیز از افرادی که تنها شوق و ذوق و دارای صوت خدادادی هستند، انتخاب می‌کنند به احتمال زیاد نیز اساتید پیشکسوت این کشور نیز افرادی بودند که از صوت خدادادی برخوردار بوده‌اند و در مجامع مختلف به امر تلاوت می‌پرداختند.
داور بین‌المللی قرآن کشورمان در پایان گفت: امیدواریم که فضایی به وجود آید تا این فطرت خدادادی انسان و استعدادیابی که در وجود همه انسان‌ها است و این شوق به کمال و رسیدن به ولایت ائمه اطهار(ع) در همه آحاد مردم در جامعه اسلامی ما فراهم شود.