اجرای ناموفق 33 طرح جمع‌آوری کودکان خیابانی

لطف‌الله محسنی، معاون اجتماعی انجمن حمایت از کودکان کار، در گفت‌و‌گو با ایکنا؛ در پاسخ به این پرسش که آیا اجرای طرح ساماندهی کودکان کار، که از هفته گذشته آغاز به کار کرده، موفق بوده است؟ گفت: نمی‌توان با خیال آسوده گفت که اجرای این طرح می‌تواند منجر به نتیجه شود، کما اینکه طی این سا‌ل‌ها 33 بار طرح‌های مشابه اجرا شده و هیچ‌گاه نتیجه‌ای در پی نداشته است.  

وی با اشاره به اینکه قبل از انقلاب طرح‌هایی از قبیل جمع‌آوری متکدیان اجرا می‌شد، گفت: در آن زمان نیز محل‌هایی برای نگهداری متکدیان وجود داشت و از سال 84 به بعد علاوه بر متکدیان، مسئله کودکان خیابانی مطرح و قوانین مربوط به آن تصویب شد اما این مشکل همچنان طی تمامی این سال‌ها ادامه داشته است.

محسنی با تأکید بر اینکه موضوع کودکان کار خیابان مسئله پیچیده‌ای است، افزود: برای حل این مسئله باید شناخت صحیحی از وسعت، شدت و ویژگی‌های جمعیت‌شناختی این کودکان داشت اما به نظر می‌رسد طراحان برخی برنامه‌ها از شدت و وسعت این مشکل خبر ندارند و فکر می‌کنند با طرح‌های ساماندهی می‌توان این کودکان را از خیابان‌ها جمع کرد، در حالی که این گونه نمی‌توان مشکل این کودکان را برطرف ساخت. 

این فعال حقوق کودکان با اشاره به اینکه حتی به درستی مشخص نیست چه تعداد کودک خیابانی وجود دارد، گفت: اجراکنندگان این طرح هم‌اکنون در مسئله اسکان کودکان جمع‌آوری شده با مشکل مواجه شده‌اند.

وی ادامه داد: براساس قانون ساماندهی، بعد از جمع‌آوری باید طی یک روز هویت کودک شناسایی و مشخص شود که والدین و سرپرست کودک چه کسانی هستند و در کجا زندگی می‌کنند. پس از راستی‌آزمایی اطلاعات جمع‌آوری‌شده، برنامه ساماندهی آنها انجام می‌شود، اما به نظر می‌رسد طی یک روز نمی‌توانند این کودکان را شناسایی کنند، چرا که در حال حاضر کودکانی 15 روز است که در این مراکز حضور دارند.

آیا خانواده جایگزین برای این کودکان وجود دارد؟

معاون اجتماعی انجمن حمایت از کودکان کار به سایر مشکلات اجرای این طرح نیز اشاره کرد و گفت: در صورتی که کودکان شناسایی و مشخص شود که والدینی ندارند، آیا مراکز نگهداری بهزیستی آمادگی پذیرش این کودکان را دارند؟ آیا خانواده جایگزین برای این کودکان وجود دارد؟ محفوظات غلط ما را به سمت تصمیمات غلط سوق داده است و بعد از مدتی مسئولان مجبور می‌شوند که این کودکان را رها کنند و دوباره شاهد حضور آنان بر سر چهارراه‌ها خواهیم بود.

وی با بیان این موضوع که برخی از خانواده‌ها براساس مشکلاتی که دارند به درآمد کودک خود نیازمند هستند، اظهار کرد: خانواده‌هایی که اقتصاد آنها براساس کار کودکشان می‌چرخد، هر قدر هم که این مسئله اشتباه یا غیراخلاقی و ... باشد، وقتی ما کودک را گرفته و پس از چند روز رها می‌کنیم و به گرفتن تعهد از خانواده مبنی بر نبود دوباره کودک در خیابان اکتفا می‌کنیم، چه ضمانت اجرایی برای عدم بازگشت این کودکان به خیابان وجود دارد؟  

محسنی با این سیستم و روش بعید دانست که طرح ساماندهی کودکان کار و خیابانی به نتیجه برسد و افزود: ساماندهی کودکان لازم و ضروری است، اما باید با شناخت کامل وارد این مسئله شویم و برنامه‌ریزی‌ها براساس شناخت کامل باشد و برنامه زمانبندی‌شده داشته باشیم.

برنامه پنج ساله برای کاهش تعداد کودکان کار طراحی کنید

وی اضافه کرد: هرگز نمی‌توان ادعا کرد طی چند ماه یا یک سال می‌توان این مسئله را حل کرد، حداقل باید یک برنامه پنج ساله برای کاهش این پدیده طراحی کنیم و این مسئله نیازمند همکاری بین بخشی بسیار جدی است و زیرساخت‌های قوی از لحاظ منابع انسانی، مالی و نهادی لازم دارد، نهادهایی که مطمئن باشیم اگر پدر و مادر اعتیاد دارند و کودک برای تأمین پول مواد آنها به کار گرفته می‌شود، بتوانند راهی برای نجات او پیدا کنند.

معاون اجتماعی انجمن حمایت از کودکان کار با اشاره به اینکه نگهداری این کودکان در بهزیستی یک راهکار است، اما با سیاست‌های کلان بهزیستی سازگار نیست، گفت: در دنیا بیش از 80 کشور در حال اجرای طرح‌های مربوط به ساماندهی کودکان کار هستند، از نپال گرفته تا کشورهایی مانند ترکیه؛ برخی از کشورها موفقیت‌های خوبی داشته‌اند مثل برزیل که یکی از بیشترین آمارهای کودکان کار را داشت، توانست آمارهای خود را کاهش دهد. نگاه این کشورها حل مسئله با زور نبود اما نگاه ما این است که این مسئله را با زور حل کنیم، در حالی که با اجرای این طرح ریشه مشکل باقی خواهد ماند.

انتهای پیام