نماز جمعه به مثابه قرارگاه فرهنگی نگریسته شود/ آفت نگاه جریانی و جناحی ائمه جمعه

رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر ائمه جمعه سراسر کشور در تبیین شاخص‌های نماز جمعه و امام جمعه تراز انقلاب اسلامی فرمودند: «این مجموعه گسترده توانایی نهادینه کردن عالی‌ترین و دشوارترین گفتمان‌ها در موضوعات اصلی و ضروری کشور را دارد که این از ویژگی‌های برجسته نمازجمعه است... رفتار و عمل ائمه جمعه باید به‌ گونه‌ای باشد که مردم از آن دین، تقوا، صداقت و انقلابی‌گری را استشمام کنند.»

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا تویسرکانی، نماینده ولی فقیه در سازمان بسیج مستضعفین، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره نقش نماز جمعه و ائمه جمعه در تقویت وحدت و انسجام داخلی به ویژه در شرایط فشار و جنگ اقتصادی و روانی دشمن گفت: از منظر اندیشه رهبر معظم انقلاب، نماز جمعه یک قرارگاه فرهنگی است و کارکرد قرارگاه فرهنگی این است که عملیات فرهنگی را در دو حوزه سلبی و ایجابی طراحی و برنامه‌ریزی و اجرا می‌کند.

کارکرد سلبی و ایجابی نماز جمعه

وی در تشریح این دو بعد گفت: بعد سلبی مربوط به مقابله با تهاجم فرهنگی، جنگ نرم و عملیات روانی دشمن است و بعد ایجابی آن هم تعمیق اعتقادات و باورهای دینی و ایجاد بصیرت سیاسی در جامعه است. در واقع نماز جمعه باید در این دو بعد اثرگذار باشد که در آن صورت عناصری همچون وحدت مردم و مسئولان، انسجام درونی و اعتماد عمومی تقویت می‌شود و شکاف‌ها و اختلاف‌های بی‌مبنا کمرنگ خواهد شد.

تویسرکانی اظهار کرد: خوشبختانه در چهل سال اول انقلاب نماز جمعه به خوبی توانسته این نقش را ایفا کند، هرچند آرمانی عمل نکرده و ایده‌آل امام(ره) و رهبر معظم انقلاب تحقق پیدا نکرده، اما با وجود این یک مرکز اثربخش و هدایت‌گر بوده است. با چنین نگاهی ائمه جمعه و نمایندگان مقام معظم رهبری در استان‌ها این دو محور قرارگاه فرهنگی نماز جمعه را عملیاتی کنند.

آفاتی که امام جمعه را از مردم دور می‌سازد

نماینده ولی فقیه در بسیج بیان کرد: رهبر انقلاب در این سخنرانی در کنار تبیین جایگاه و وظایف نماز جمعه، آسیب‌ها و ضعف‌ها را نیز مطرح کردند که بخشی از ضعف‌های نماز جمعه به شخص امام جمعه به لحاظ رفتار و بیان برمی‌گردد. رهبر انقلاب مردمی بودن، ننشستن بر سر سفره اصحاب قدرت و ثروت و نداشتن روحیه اشرافی را از ویژگی‌های قطعی یک امام جمعه انقلابی بیان کردند و حتی فرمودند ائمه جمعه نباید اشکالات و خطای جزئی یک نهاد یا مسئولی را به صحن نماز جمعه بکشانند زیرا باعث تشتت و تفرقه می‌شود و اثربخش هم نخواهد بود. هر چند در این زمینه بیان یک منکر بزرگ را از سوی امامان جمعه مستثنا از این قاعده دانستند.

تویسرکانی یادآور شد:  یکی دیگر از مسائل مهم نماز جمعه کیفیت محتوای سخنان ائمه جمعه است که باید این محتوا غنی باشد، به شبهات روز پاسخ دهد و جامعه و افکار عمومی را اقناع کند. روشن است در این میان نقش اصلی را ائمه جمعه ایفا می‌کنند که نباید از این جایگاه و نقش خطیر غافل شوند و با دچار شدن به برخی آفت‌ها و آسیب‌ها به جایگاه نماز جمعه در نظام اسلامی ضربه بزنند.

نماز جمعه، محملی برای جذب حداکثری

حجت‌الاسلام تویسرکانی درباره نقش ائمه جمعه در جذب حداکثری و پرهیز از نگاه جناحی و جریانی به مسائل گفت: نماز جمعه را می‌توان با دو نگاه برپا کرد. یک نگاه تشریفاتی، صوری، سطحی و مقامی است و نگاه دیگر از منظر اثربخشی است. هر چقدر به مراسم نماز جمعه تشریفاتی، اداری و مسئولیتی نگاه شود اثربخشی این فریضه کاسته شده و به مرور از محتوا تهی می‌شود و اقبال عمومی به آن کاهش پیدا می‌یابد. اما نگاه به نماز جمعه از منظر اثربخشی باعث می‌شود هر چیزی که اثرگذاری را کم می‌کند یا از بین می‌برد، کنار گذاشته شود و هرچیزی که آن را تقویت می‌کند برجسته شود، ولو مخالف فکر و سلیقه شخصی و جریانی باشد.

وی اظهار کرد: اثربخشی نماز جمعه به عواملی مانند محتوای بیانات، موضع‌گیری‌های سیاسی، مردمی بودن امام جمعه، معنویت انتقال یافته به جامعه و بیان مشکلات مردم و پیگیری آن است. امام جمعه ملجأ و پناه مردم به ویژه اقشار مستضعف است و اگر امام جمعه‌ای قدرت و توان بیان مشکلات مردم، پیگیری مشکلات و انتقال آن‌ها به مسئولان را نداشته باشد، بهتر است از این سمت کناره‌گیری کند. لذا اگر این عوامل اثربخش از سوی نماز جمعه بروز و ظهور پیدا کند، روزبه‌روز به جایگاه و قدرت نماز جمعه افزوده و جذب حداکثری محقق می‌شود.

آثار گزینش ائمه جمعه جوان در استقبال مردم از نماز جمعه   

حجت‌الاسلام تویسرکانی درباره مطالبه جوان‌گرایی در جامعه و رویکرد رهبر معظم انقلاب در انتخاب جوانان به امات جمعه گفت: موتور پیش‌برنده و محرکه انقلاب در گام دوم، نسل جوان است و خطاب اصلی بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب به جوانان است. البته باتجربه‌ها باید کنار نسل جوان قرار بگیرند تا این تجربه مکمل قدرت و انگیزه انقلابی جوانان باشد.

نماینده ولی فقیه در سازمان بسیج بیان کرد: امام جمعه هم نه فقط به لحاظ سنی، بلکه به لحاظ روحی باید پرانرژی، شجاع، باانگیزه، خستگی‌ناپذیر، آرمان‌خواه و انقلابی بوده و در برابر دشمن و اصحاب قدرت و ثروت نترس و اهل استقامت باشد. این ویژگی‌ها نسل جوان را جذب نماز جمعه می‌کند ولی اگر امام جمعه فاقد این شاخص‌ها باشد و نماز جمعه نتواند این شاخص‌ها و ویژگی‌ها را به جامعه انتقال دهد، قطعاً نسل جوان جذب نماز جمعه نمی‌شود و لذا در گام دوم انقلاب نماز جمعه می‌تواند و باید کارکردهایی فراتر از وضعیت فعلی از خود نشان دهد و امامان جمعه ضمن آگاهی دقیق و علمی از تحولات روز داخلی و خارجی بتوانند با زبان نسل جوان با آنها گفت‌وگو کنند تا ارتباط و اعتماد نسل جوان با ائمه جمعه بیشتر شود که این امر زمینه‌ساز افزایش اعتماد به نظام اسلامی و تقویت اعتقادات و باورهای دینی نسل جوان می‌شود.

گفت‌وگو از مهدی مخبری

انتهای پیام