انتشار آثار عاشورایی در بازار کم‌رمق نشر دینی و قرآنی
گروه ادب ــ با فرا رسیدن ایام محرم‌الحرام، شاهد انتشار آثار عاشورایی مانند «ترجمه وقعةالطف»، «فاجعه جهل مقدس» و «روضه» هستیم، در حالی که نشر آثار دینی و قرآنی وضعیت خوبی ندارند.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ بر اساس اعلام خانه کتاب، گرانی کاغذ، شمارگان، عناوین و قیمت کتاب‌ها را تحت تأثیر قرار داده و در این راستا شاهد کاهش کتاب‌های با موضوع دین بوده‌ایم که پس از آن، کتاب‌های هنر و کودک و نوجوان با کاهش عناوین و شمارگان همراه بوده‌‌اند.
طبق گزارش‌های هفتگی ایکنا از تازه‌های نشر دینی و قرآنی، از میان آثار منتشرشده در نیمه اول شهریورماه می‌توان به کتاب‌هایی مانند «اختلاف نظر دینی، بررسی معرفت شناختی»، «درباره شر»، «نور عقل»، «ترجمه وقعةالطف»، «حکمت حکومت»، «سفر؛ بر اساس آموزه‌های قرآن و اهل‌بیت (ع)»، «فاجعه جهل مقدس»، «نظم پریشان»، «اسلام علوی، اسلامی اموی» و «دروس شرح فصوص الحکم قیصری» اشاره کرد که در ادامه معرفی این آثار از نظر مخاطبان می‌گذرد.
اختلاف نظر دینی؛ بررسی معرفت‌شناختی
کتاب «اختلاف نظر دینی» با رویکرد معرفت‌شناختی به قلم غزاله حجتی به نگارش درآمده و نشر کتاب طه آن را روانه بازار نشر کرده است. اختلاف نظر از پدیده‌های متعارف و مشهود در زندگی روزمره است. گرچه ممکن است اختلاف نظر با دیگری در نگاه نخست فاقد اهمیت معرفتی به نظر آید، برخی از معرفت‌شناسان در سال‌های اخیر نشان داده‌اند که اختلاف نظر بین همتایان معرفتی مهم است و در شرایطی می‌تواند به تنهایی دلیلی برای نقض باور‌های فرد به دست دهد. یکی از مهم‌ترین جلوه‌های اختلاف نظر معرفتی، اختلاف نظر دینی است. این کتاب شرحی درباره اهمیت معرفتی اختلاف نظر، دیدگاه‌های اصلی شکل گرفته حول آن، نقاط قوت و ضعفشان و ربط و نسبتشان با اختلاف نظر‌های دینی است.
عواطف در جامعه و فرهنگ ایرانی
کتاب «عواطف در جامعه و فرهنگ ایرانی» نوشته محمدسعید ذکایی به همت نشر آگاه منتشر شده است. کتاب «عواطف در جامعه و فرهنگ ایرانی» به قلم جمعی از نویسندگان، با گردآوری و ویراستاری محمدسعید ذکایی به‌تازگی توسط نشر آگاه منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب یک مجموعه مقاله در زمینه جامعه‌شناسی ایران است که گردآورنده و ویراستارش، آن را تلاشی برای ایجاد حساسیت و بازشناسی تجربی قالب‌بندی و منطق اجتماعی و فرهنگی عاطفه‌ورزی در سویه‌هایی از متن جامعه ایران می‌داند. فصل‌ها یا مقالات این‌کتاب با تحلیل برش‌هایی از ظرفیت‌های اجتماعی، فرهنگی و نهادین عواطف در متن‌های تاریخی و معاصر زندگی روزمره مردم ایران، سازوکار پیوند آن‌ها با قدرت، ساختار و تعاملات در میدان‌های مختلف زیستی ترسیم می‌کند.
محمدسعید ذکایی درباره چرایی تولید چنین کتابی، می‌نویسد شاید در هیچ زمان دیگری در تاریخ، عواطف در چنین گستره و با چنین تراکمی در زندگی انسان‌ها حضور نداشته‌اند و شاید در هیچ مقطعی انسان‌ها به اندازه امروز به حضور و اهمیت آن‌ها توجه نشان نداده‌اند. عواطف به عنوان سازه‌هایی زیست‌شناختی، روان‌شناختی، اجتماعی، فرهنگی و تاریخی تنظیم‌کننده نظم زندگی روزمره و مبنای مهمی در تعاملات انسانی در سطوح مختلف است.
دو فصل ابتدایی کتاب، بیشتر جهت‌گیری نظری دارند و برای معرفی منظر مطالعات فرهنگی و مطالعات انسان‌شناختی حوزه عواطف و جهت‌گیری تحلیل و دستور کار‌های مطالعاتی آن‌ها نوشته شده‌اند. در فصل‌های سوم و چهارم، ظرفیت‌های عاطفی و عاطفه‌ورزی مردم ایران در تاریخ کلاسیک و معاصر با نگاه تحلیلی و تاریخی بررسی شده‌اند. فصل‌های پنجم و ششم هم با تلاشی تاریخی، منطق، نقشه‌بندی و تحولات عواطف در جامعه ایرانی را بازسازی می‌کنند. تحلیل تجربی عواطف در متن امروز جامعه ایرانی، کاری است که در دو فصل هفتم و هشتم کتاب شده است. موضوع فصل‌های نهم و دهم کتاب «عواطف در جامعه و فرهنگ ایرانی»، وجوه بازنمایانه عواطف است. دو فصل پایانی کتاب هم برای تحلیل درک ساختار عاطفی ایرانیان از زاویه گفتمان دینی و حافظه تاریخی نوشته شده است.
خواب باران
کتاب «خواب باران» نوشته وجیهه سامانی با نگاهی واقع‌بینانه به مسائل اخلاقی و اجتماعی جوانان می‌پردازد و در پس قصه‌ای عاشقانه، تعریفی واقعی از سرنوشت و قضا و قدر ارائه می‌کند و مرز باریک بین تردید و ایمان را به درستی نشان می‌دهد. «خواب باران» رمانی با مضمون دینی – اجتماعی است.
وجیهه سامانی درباره این کتاب نوشته است: «سرنوشت بازی‌های عجیب و غریبی دارد. مثلاً اگر آن نیمه شب بهاری، «هما» پشت در هر خانه دیگری رگ دستش را زده بود؛ شاید سرنوشتش چیز دیگری می‌شد. شاید اصلا زنده نمی‌ماند تا بین شک و یقین و ایمان به مهربانی خدا، عاجزانه دست و پا بزند و با تمام تلخی‌ها و سیاهی‌های کفر و عنادش، اسیر چهاردیواری تنگ و تاریکی می‌شد که مشتی خاک او را از دنیای زندگان جدا می‌کرد. اما اینکه دست سرنوشت او را از میان تمام در و دیوار‌های سنگی و سیمانی و از میان آن همه کوچه پس کوچه‌های شهر، پشت در خانه‌ای کشیده بود که آدم‌های قصه‌اش عزیز خانم و حسام بودند، برای این بود که مسیر زندگی‌اش جور دیگری رقم بخورد». کتاب «خواب باران» به همت قناری، تولیدکننده کتاب‌های صوتی با گویندگی خانم اعظم حبیبی در ۶ ساعت پنجاه و دو دقیقه در اپلیکیشن‌های کتاب صوتی و الکترونیک به همت انتشارات کتابستان معرفت عرضه شده است.
درباره شر
کتاب «درباره شر» شامل دو جلد است که شامل ترجمه مقالات برگزیده در فلسفه و الهیات شر بوده و به سرپرستی نعیمه پورمحمدی به همت نشر کتاب طه منتشر شده است. پورمحمدی در مقدمه این کتاب می‌نویسد: در جلد نخست این مجموعه، نگاه‌های سنتی و نقد آن‌ها و در جلد دوم رویکرد‌های الهیاتی مدرن را از نظر خواهیم گذراند. در جلد نخست ابتدا دو روایت تحلیلی و تازه از برهان شر از جمله روایت شلنبرگ را چیده‌ام تا با اصل برهان شر از راه تقریر‌های تازه آن آشنا شویم. سپس پای سخن فیلسوفان کلاسیک همچون هایدگر، هیوم، کانت، فروید و یونگ و الهیات ادیان شامل تئودیسه یهودی، تئودیسه مسیحی، تئودیسه اسلامی و تئودیسه هندی می‌نشینیم. بعد از آن علل و عوامل ناکامی تئودیسه‌های سنتی را از نظر متفکران مدرن پیگیری می‌کنیم. می‌خوانیم که از نظر منتقدان مدرن سه نوع نقد گفتمانی، نقد اخلاقی و نقد اگزیستانسیالیستی به الهی‌دانان سنتی وارد است.
در جلد دوم که به بازنمایی پاسخ‌های جدید می‌پردازد، حاصل کوشش خلاقانه و تحول‌خواه الهیات مدرن در پاسخ به مسئله شر را از نظر می‌گذرانیم، از الهیات خدای گشوده تا الهیات پویشی، الهیات اعتراض، الهیات شکاکانه، الهیات مبتنی بر معرفت‌شناسی اصلاح شده، الهیات روایی، الهیات صلیب، الهیات شبانی، الهیات اگزیستانسیالیستی، الهیات عمل‌گرایانه و الهیات فمینیستی.
نور عقل
مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر، کتاب «نور عقل» نوشته سیدمحمد بنی هاشمی را منتشر کرد. این کتاب شامل چهار بخش کلی است. بخش اول به «شناخت نور عقل» بر اساس وجدان و تذکرات اهل بیت اختصاص یافته که در ضمن آن، رابطه میان نور علم و نور عقل نیز مورد بحث قرار گرفته است. بخش دوم کتاب با عنوان «بررسی نظریات مشهور در تعریف عقل» به نقد و بررسی تعاریف فلسفی و نگاه فیلسوفان به مسئله عقل اختصاص پیدا کرده است.
در بخش سوم با عنوان «حجیت ذاتی، عقلی و عقلایی» بحث بسیار مهم «حجت» عقل مطرح شده که در آن ابتدا سه مرتبه حجیت ذاتی، عقلی و عقلایی به صورت دقیق بیان شده و سپس به نقد و بررسی «حجیت» در منطق و فلسفه پرداخته شده است. در این بخش نویسنده اشاره کرده که در علوم بشری معنایی که از عقل مراد و مستفاد می‌شود اشتباه است. در بخش پایانی کتاب نیز، با عنوان «نقص و کمال بهره‌مندی از نور عقل» به ترتیب زمینه‌های بهره‌مندی بیشتر از «نور عقل» و زمینه‌های محجوب شدن از «نور عقل» معرفی شده‌اند.
ترجمه وقعة الطف
کتاب «ترجمه وقعةالطف» بازسازی مقتل الحسین ابومخنف، کهن‌ترین روایت از واقعه کربلا به قلم محمدهادی یوسفی غروی و ترجمه محمدصادق روحانی به همت نشر طه منتشر شده است.
کتاب «مقتل الحسین(ع)» تألیف ابو‌مِخْنَف، کهن‌ترین گزارش مکتوب و مستند از واقعه کربلاست. اما در پی حوادث گذشته، متأسفانه سالیان مدیدی است که نسخه اصلی آن از بین رفته و نسخه یکپارچه‌ای از آن در دسترس نیست. به همین دلیل، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدهادی یوسفی غروی با تلاشی محققانه و با گردآوری همه نقل‌های قابل اعتمادی که از آن کتاب در لابلای منابع معتبر دیگر آمده و با استخراج روایات ابی‌مخنف از دل تاریخ طبری و منابع دیگر، آن را بازسازی کرده است و برای اینکه نام کتاب حاصل، گویای بازسازی متن اصلی ابی‌مخنف باشد، به نام «وَقْعَةُ الطَّفِّ لِأبی‌مِخْنَف» نامیده شده است.
شجره خبیثه جهل و کینه
کتاب «شجره خبیثه جهل و کینه» واکاوی سلسله ریشه‌های تاریخی واقعه کربلا از عصر جاهلیت تا آستانه وقوع این رخداد به قلم محمدمهدی سلامی پوریان در ۱۱۵ صفحه و در ۶ گفتار، از سوی انتشارات دیدمان به زیور طبع آراسته شد.
فهم نادرست بنی‌امیه از مسئله رسالت و امامت، سقیفه؛ سرآغاز انحرافی بنیادین در امت اسلام، سیاست‌های خلفای نخستین، زمینه‌ساز رخداد کربلا، مصاف با حسین‌بن‌علی(ع)، تلافی کینه‌های دوران علوی(ع)»، خلق بدعت‌های بسیار از سوی معاویه و توصیف مؤلفه‌های حکومت یزیدبن‌معاویه عناوین گفتار‌های این کتاب را شامل می‌شود.
سیر تطور هویت‌یابی شیعیان تا پایان مکتب شیعی بغداد
کتاب «سیر تطور هویت‌یابی شیعیان تا پایان مکتب شیعی بغداد» تألیف عبدالمجید مبلغی به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است. نویسنده در این کتاب کوشیده است تا درکی از نسبت اندیشه و عمل شیعی با مناسبات پیرامونی به دست دهد و بدین ترتیب نحوه گسترش و ارتقا مراتب اندیشه و عمل را در شیعه ذیل امکانات روش شناسی گفتمان به بحث گذارد.
کتاب شامل پنج فصل اصلی است: فصل نخست به مبحث مطالعه گفتمان اختصاص یافته است و اینکه چگونه می‌توان با بهره گیری از روش شناسی گفتمان مبحثی تاریخی همچون شیعه را پژوهید و در ارتباط با آن به مطالعه تاریخی دست زد. در فصل دوم کتاب به گفتمان نخست شیعه پرداخته شده است. این گفتمان که گفتمان شیعه سیاسی است در محدوده زمانی از امام علی(ع) تا واقعه عاشورا را پوشش می‌دهد. در فصل سوم کتاب نویسنده بر موضوع گفتمان شیعه اجتماعی تمرکز کرده است. این گفتمان محدوده زمانی از کربلا تا دوران صادقین(ع) را پوشش می‌دهد. در فصل چهارم کتاب شیعه اعتقادی و گفتمان اعتقادی شیعه را به بحث گذاشته است. این گفتمان نیز از دوران صادقین تا آغاز غیبت صغری را شامل می‌شود. فصل پنجم کتاب به گفتمان شیعه هویتی اختصاص یافته است. گفتمانی که به دوران آغاز غیبت تأسیس حوزه نجف پس از حمله سلاجقه به بغداد باز می‌گردد.
تلاش کتاب آن است تا طی این پنج فصل درکی از سیر تا تحول و منطق تطور شیعه از آغاز شکل‌گیری تا پایان مکتب شیعه بغداد که در پی حمله سلاجقه به این شهر و مهاجرت شیخ طوسی به نجف اتفاق افتاد به دست دهد.
حکمت حکومت
کتاب «حکمت حکومت» اثر جدیدی از آیت الله میرباقری است که نشر تمدن نوین اسلامی فرهنگستان علوم اسلامی قم روانه بازار نشر کرده است. این کتاب شامل دو مجلد است که جلد اول به ضرورت حکومت دینی و آفات حکومت غیردینی و جلد دوم به مبانی، نظریه و ساختار حکومت دینی می‌پردازد.
فلسفه هنر
کتاب «فلسفه هنر» به بیان ساده تألیف حسین هاشم‌نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به همت انتشارات میراث فرهیختگان منتشر شد. فلسفه هنر برای اقسام هنر‌ها حکم زیربنا را دارد. هنرمند هر دیدگاهی در قلمرو فلسفه هنر داشته باشد، به طور مستقیم و غیرمستقیم آثار هنری او تأثیر فراوانی خواهد گذاشت و اساساً مکتب‌های گوناگون هنری در وادی نقاشی، داستان‌نویسی، نمایش‌نامه‌نویسی، تولید فیلم و ... با توجه به تعاریف و برداشت‌های نظری که پیروان این مکتب‌ها از هنر دارند، شکل می‌گیرند. چیستی هنر، نگاهی دیگر به چیستی هنر، منشأ هنر، فلسفه هنر از منظر فلاسفه بزرگ اسلامی، کارکرد‌ها و کاربرد‌های هنر، هنر دینی، نگرش فلسفی به مفهوم زیبایی خدا، خدا و هنرمندی از منظر چهار مکتب مشهور در فلسفه هنر و منظر اسلامی عناوین فصل‌های این کتاب را شامل می‌شود.
در بخشی از مقدمه این اثر آمده است: یکی از اقسام فلسفه‌های مضاف، فلسفه هنر است. فلسفه هنر به تبیین چیستی هنر و مبانی نظری و فلسفی هنر می‌پردازد. گاهی از این مبانی نظری به عنوان مبانی متافیزیکی و مابعدالطبیعی هنر اسم برده می‌شود. باید توجه داشت که در این کاربرد متافیزیک یا مابعدالطبیعه به معنای عام به کار رفته و معادل الهیات نیست. اساسی‌ترین پرسش‌ها در فلسفه هنر عبارت‌اند از: هنر چیست، ویژگی ذاتی هنر که در همه هنر‌ها محفوظ و ثابت است، کدام است؟ منشأ هنر چیست؟ غایت و هدف هنر چیست؟ مصادیق هنر کدام‌اند؟ کاربرد‌های هنر چیست؟ آیا هنر دینی داریم؟ تعریف هر دینی چیست؟ و هنر جامعه، فرهنگ، اقتصاد سیاست چه رابطه‌ای دارد و ... همچنین می‌توان گفت فلسفه هنر به تبیین مبادی و مبانی غیرهنری هنر یا مبانی تئوریک و فلسفی هنر می‌پردازد.
جهان‌های بسیار در یک جهان
«جهان‌های بسیار در یک جهان: در جست‌وجوی جهان‌های دیگر» تألیف الکس ویلنکین با ترجمه حمیده رحمتی به همت نشر سینا روانه بازار نشر شد. در مقدمه کتاب آمده است: هر زنجیره ممکن از حوادث، هر قدر هم عجیب و باورنکردنی یا غیرمحتمل باشد، باز هم واقعاً در جایی از دنیا اتفاق افتاده است؛ آن هم نه یک بار بلکه به تکراری نامحدود! اگر تیم فوتبال مورد علاقه شما در مسابقات قهرمانی برنده نشده، مأیوس نشوید، زیرا آن تیم در دنیا‌های زیاد دیگری برنده شده است.
به‌عبارت ساده‌تر، دنیا‌های فراوانی هستند که تیم شما هر سال در آن برنده می‌شود! اگر نارضایتی شما از مسائلی غیر از فوتبال است و شما کاملاً از چگونگی رخ دادن حوادث دل‌زده شده‌اید، باز هم کتاب ویلِنکین مطالبی را ارائه می‌دهد که برایتان مفید است. مطابق این نظریه جدید، فضا‌های زیادی در جهان هستی وجود دارند که شباهتی به زمین ما ندارند و حتی با قوانین فیزیکی متفاوتی فرمول‌بندی شده‌اند. بحث‌برانگیزترین جنبه این کتاب، این ادعا است که هر کدام از ما تعداد زیادی همزادِ کاملاً یکسان داریم که در دنیا‌های بی‌شمار دیگری زندگی می‌کنند و در جهان هستی پراکنده هستند.
سفر؛ بر اساس آموزه‌های قرآن و اهل‌بیت(ع)
کتاب «سفر؛ بر اساس آموزه‌های قرآن و اهل‌بیت(ع)» به قلم عیسی عیسی‌زاده به همت پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن با همت پژوهشگران با بهره‌گیری از آموزه‌های نورانی قرآن و اهل‌بیت تلاش کرده است با تدوین فرهنگ‌نامه سبک زندگی، کاربردی‌ترین اطلاعات را در موضوعات مرتبط با حوزه‌های گوناگون فردی، خانوادگی، اجتماعی و محیط زیست در اختیار علاقه‌مندان قرار دهد.
نگارنده در این کتاب به بررسی موضوعاتی همچون تعریف سفر؛ اهمیت سفر، اقسام سفر، احکام سفر، اهداف سفر، آثار سفر، آداب سفر، سفر گروهی، سفر زیارتی و حق سفر پرداخته است. در مقدمه کتاب می‌خوانیم: سبک زندگی هر جامعه، نمای ظاهر و آشکار هویت آن جامعه است و جامعه‌ای می‌تواند دستاورد‌های ایدئولوژیک و جهان‌بینی خود را به نمایش بگذارد که سبک زندگی آن متناسب با باور‌ها و آرزوهایش شکل گرفته باشد؛ از این رو نویسنده در مقدمه درباره این کتاب چنین نوشته است: جامعه کنونی ما به علت تأثیرپذیری از فرهنگ غرب از یک سو و تحت تأثیر زندگی قبل از انقلاب اسلامی از سوی دیگر، متأسفانه نتوانسته است میان باور‌های اصیل اسلامی و سبک زندگی خود در حوزه‌های گوناگون فردی، اجتماعی و ارتباطی عمیق و تنگاتنگ ایجاد کند و از داشتن سبک زندگی اسلامی به معنای واقعی محروم مانده و نتوانسته است از میوه‌های ارزشمند عقاید و باور‌های دینی خویش در عرصه ارتقا و سبک زندگی بهره‌مند شود.
رویکرد شناختی پاسخ علمای اهل سنت به مخالفین مهدویت
کتاب «رویکرد شناختی پاسخ علمای اهل سنت به مخالفین مهدویت» از حجت‌الاسلام حسین الهی‌نژاد عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. نویسنده کتاب بر این باور است که؛ از جمله باور‌های مهم و اصیل اسلامی باورداشت مهدویت است این باور مورد قبول و اعتقاد همه مذاهب و گروه‌های اسلامی به ویژه دو گروه مهم اسلامی یعنی شیعه و اهل سنت است. اندیشه مهدویت در میان باورمندان اهل سنت به دلیل صحیح، متواتر و مستفیض بودن روایات آن و به جهت ضروری، اجماعی، اعتقادی بودن باورداشت آن دارای جایگاه مهم و خطیری است.
در کنار اهتمام‌ورزی و اعتقادورزی فراگیر اهل سنت به اندیشه مهدویت، معدود افرادی با وصف اندیشمندی با رویکرد‌های مختلفی نظیر رویکرد حدیث شناختی، دین شناختی، مذهب شناختی، نمادشناختی و... به انکار، تضعیف و تردید مهدویت پرداخته‌اند که علمای اهل سنت با مستندات قوی و با دلایل محکم به دفع ایرادات و نفی شبهات آن‌ها مبادرت کرده‌اند و با پاسخ‌های مناسبت به بی‌پایگی و بی‌اعتباری آن‌ها نظر داده‌اند.
دروس شرح فصوص الحکم قیصری
انتشارات روح و ریحان جلد دوم «دروس شرح فصوص الحکم قیصری» آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی را به کوشش و اهتمام حجت‌الاسلام داود صمدی آملی منتشر کرد. فصوص‌الحکم کتابی است در بیان حکمت ذوقی با صبغه صوفیه، تألیف محی‌الدین محمدبن علی‌بن محمدبن العربی که شامل اصول عرفان و تعالیم او در «وحدت وجود» است. همچنین این کتاب، در اتقان و استحکام مطالب و زیبایی جملات، نظیر ندارد و محققان و بزرگان فن تصوف بر این معنا متفق‌اند. فصوص الحکم شامل ۲۷ فصل است که نویسنده از آن به «فصّ» یعنی «نگین انگشتری»، تعبیر کرده است. هر فص منسوب به یکی از پیغمبران با ذکر حکمت ویژه آن پیغمبر است. انبیا(ع) به آن صورت که در این فصوص تصویر شده‌اند، در حقیقت صورت‌ها و نمونه‌هایی‌اند از انسان کامل، که هر صورت بر حسب جنبه خاص خود، خداوند را به نوعی می‌شناساند.
شرح فصوص الحکم در اصل مشهورترین شرح در تمدن اسلامی بر کتاب «فصوص الحکم» ابن عربی است که شرف‌الدین داود بن محمود معروف به قیصری آن را به رشته تحریر درآورده است. این شرح پس از تألیف به عنوان یکی از مهم‌ترین متون عرفان نظری در طول سده‌ها مورد استفاده اهل علم قرار می‌گرفت.
قیصری در این کتاب بیش از آنکه بخواهد عقاید عرفانی خود را مانند دیگر شارحان مطرح کرده و یا به نقض عقاید و اندیشه‌های موجود در فصوص بپردازد رسالت خود را توضیح و تبیین اسرار و دقایق موجود در کتاب دانسته و به همین دلیل نیز همان راه ابن عربی را در ساختار و محتوا می‌رود. او برای رسیدن به این منظور مقدماتی را در اول کتاب آورده که فشرده‌ای از یک دوره مباحث اساسی در عرفان نظری است و فهم آن‌ها نقش مهمی در فهم کتاب دارد و در واقع این مقدمات کلید فهم این کتاب و هر متن عرفانی دیگر است.
نظم پریشان
کتاب «نظم پریشان» نوشته رضا قنادان، ساختارشکنی در غزل حافظ را بررسی کرده و به همت نشر مهر ویستا چاپ شده است. قنادان که پیش از این نیز در آثاری، چون «از مشرق پیاله» و «معنای معنا» از ادبیات عرفانی سخن گفته بود، در اثر جدید به موضوعات متنوعی در حوزه زبان فارسی از جمله ساختارشکنی در غزل حافظ پرداخته است.
وی در مقدمه این کتاب نوشته است: نوشته‌های این کتاب شماری از مقاله‌هایی است که در حاشیه پژوهش‌هایم در چند سال گذشته انجام گرفته‌اند. مجموعه حاضر، اما جستار‌های پراکنده‌ای است که بی‌ارتباط به هم به موضوع‌های گوناگونی اختصاص یافته و تاکنون امکان انتشار پیدا نکرده‌اند. در این کتاب موضوع یگانه‌ای در چند بخش دنبال شده است. چنین می‌نماید که سلطه فضای پست‌مدرن بر فرهنگ ما بی‌اثر نبوده در این معنا که اشتیاق هم‌وطنان را در مورد نوشته‌های کوتاه بالا برده است. ضمن اینکه باید گفت کتابی از این دست خواننده را ناگزیر نمی‌کند که آن را از آغاز تا پایان به دقت بخواند. دو مقاله از این مجموعه یکی به ذهنیت رمانتیسم و دیگری به بحث پیرامون روانکاوی ادبی پرداخته است. آنچه در این نوشته‌ها به ویژه مورد تأکید قرار گرفته نقش ذهن ناخودآگاه در آفرینش شاخه‌های گوناگون هنر به ویژه ادبیات است.
فاجعه جهل مقدس
کتاب «فاجعه جهل مقدس» اثر حجت‌الاسلام سیدمصطفی محقق داماد از سلسله مباحث روشنگری دینی است که گزاره «جهل» را آن هم در صبغه دینی‌اش بررسی می‌کند. مطالب این کتاب بیشتر در زمینه عاشورا و قیام امام حسین(ع) است.
آنچه در این کتاب آمده، سخنرانی‌های وی است که بیشتر حول و حوش جهل بوده و در سالیان گوناگون ایراد و به تازگی ویرایش و مستندسازی شده و به صورت کتاب درآمده است. برخی مطالب دیگر نیز در این کتاب آمده، که ربطی به موضوع کتاب ندارد.
تأکید بر عقل و مقابله با جهل در متون دینی سابقه دارد به گونه‌ای که اصول کافی با کتاب عقل و جهل شروع می‌شود. رویکرد کنونی مؤلف به گونه‌ای به فلسفه تاریخ و تحلیل آن می‌پردازد. وی حادثه‌ای مثل عاشورا را معلول علتی مانند جهل می‌داند. آن هم جهل دینی. این اثر حاوی ۱۵ سخنرانی بوده که در ۳۰۹ صفحه تدوین شده است. مولف این اثر که استاد عالی حوزه و دانشگاه است، به کالبدشکافی حادثه عاشورا و تبیین زمینه‌های اعتقادی و اجتماعی این رخداد پرداخته و نقش عفریت جهل را در معرکه مقدس‌مآبان نابخرد و جاهلان متنسک (پرستنده) عیان کرده است.
روضه
کتاب «روضه» گزیده مستند روضه الشهدای ملاحسین واعظ کاشفی به سعی و پژوهش محمد حقی تدوین شده و نشر کتابستان ران را چاپ کرده است. اهمیت کتاب به گونه‌ای است که پس از تألیف روضه‌الشهدا بسیاری از مجالس عزاداری برای اهل بیت(ع) به ویژه امام حسین(ع) براساس خوانش این کتاب برگزار می‌شد. تا اینکه رفته‌رفته به مجالس روضه‌خوانی معروف و مشهور شد.
یکی از انتقادات وارد بر این کتاب که در طول تاریخ بسیار مطرح شده، استفاده آن از روایات تاریخی ضعیف و غیرمستند است و چهره‌های مشهوری مانند سیدمحسن امین، محدث نوری و شهید مطهری به انتقاد از آن پرداختند. با گذشت نزدیک به ۵۰۰ سال از نگارش این کتاب، محمد حقی با رجوع به منابع دست اول تلاش کرده فراز‌های تاریخی صحیح این کتاب را مستندسازی و از این حیث، نقیصه «روضه‌الشهدا» را رفع کند. با گذشت یک هفته از چاپ این کتاب، اثر مذکور با استقبال گسترده علاقه‌مندان مواجه شد و چاپ اول کتاب «روضه» به اتمام رسید و انتشارات کتابستان معرفت چاپ دوم آن را روانه بازار کرده است.
اسلام علوی، اسلام اموی
کتاب «اسلام علوی، اسلام اموی» پژوهشی در باب علل و انگیزه‌های نهضت عاشوراست که صابر اداک به نگارش درآورده و نشر کویر آن را به چاپ رسانده است. در مقدمه این کتاب آمده است: امر به معروف و نهی از منکر حسین بیش از آنکه ناظر بر مردم باشد، متوجه حکومت و عمال آن بود. زیرا به ظاهر، مردم نماز و روزه و حج و زکات را به جای می‌آوردند و مظاهر شریعت در همه جا نمایان بود، اما شریعتی تهی از اخلاق و معنویت و پهلو زده بر منش جاهلیت. جامعه‌ای که در آن، اطاعت خالق جایش را به اطاعت مخلوق داده و راه و رسم بندگی و عبودیت پروردگار، به تملق و چاپلوسی خلیفه ستمکار بدل شده بود. جامعه‌ای که مردمش نه در پی کسب رضایت خداوند قادر که به دنبال جلب محبت خلیفه قاهر بودند. دین و دنیایشان به حکومت گره خورده بود و اندیشه و تفکرشان هم از منابر و مساجد حکومتی و عالمان فاسد و وابسته اموی تغذیه می‌شد. اطاعت از حکومت را اطاعت از خدا می‌پنداشتند و هر گونه اعتراض و مخالفت با حاکمان را گناه می‌شمردند. اینک جامعه‌ای مانده بود که ظاهر مسلمانی داشت و خوی جاهلی، سلام و صلوات بر محمد(ص) می‌فرستادند و لعن و دشنام بر علی(ع)! نیکان و صالحان در بند بودند و فاسقان و فرومایگان بر صدر، دانایان و دلسوزان خانه‌نشین بودند، جهال و چاپلوسان مسندنشین.
انتهای پیام
