محسن علیاکبری، تهیهکننده سینما و تلویزیون، در گفتوگو با ایکنا سیاستهای حاکم در برنامهسازی سینما و تلویزیون را نامطلوب توصیف کرد و گفت: حضور مدیران در امر تولید برنامههای استراتژیک به شدت کمرنگ شده است؛ در دهه شصت وقتی میخواستیم فیلم دفاع مقدسی بسازیم با مدیران ردهبالای ارتش دیدار میکردیم و این مراودهها سبب تولید آثاری نظیر «آخرین پرواز» شد. به یاد دارم با شهید صیاد شیرازی دیدار کردم تا بتوانم از امکانات ارتش برای تولید آثار سینمایی بهره ببرم. این نزدیکی در بین مدیران تلویزیون هم وجود داشت به ویژه در دوره مدیریت مهاجرانی به عنوان معاونت سیما این ارتباطات بسیار نزدیک بود.تهیهکننده سریال «نفوذ» با بیان اینکه دیگر آن ارتباطات وجود ندارد، اظهار کرد: در گواه این ادعا از سریال استراتژیک «نفوذ» نام میبرم که جزء پروژههای مهم سیماست. این مجموعه مدتهاست جلوی دوربین رفته، ولی تا امروز جلسه چندان جدیای با مرتضی میرباقری درباره این کار نداشتهایم. نتیجه این اتفاق هم این شد که دیگر آثار پرمخاطب تاریخی در سیما تولید نمیشود. ر در واقع از زمانی که «سلطان و شبان» تولید شد تا «مختارنامه» همیشه بیشترین تماشاگران را داشتیم. این برنامهساز در پاسخ به این سؤال که در پایین آمدن سطح کیفی تولیدات سیما باید نقش مدیران را پررنگتر دانست یا برنامهسازان؟ چنین توضیح داد: افت کیفی تولیدات سیما از زمانی آغاز شد که مدیران سیما تولید برنامههای سطح پایین طنز را در دستور کار خود قرار دادند. البته شاید در ظاهر برنامههای طنز پرمخاطب باشند، اما در سطح کلان این تولیدات هیچ کمکی به ارتقای فرهنگ کشور نمیکنند. اگر این قبیل تولیدات را در خوشبینانهترین حالت با ۹۹ درصد مخاطب فرض کنیم، از این میزان چند درصد در جهت ارتقای فرهنگ یا حل مشکلاتشان بهره بردند.
فیلمنامه؛ پاشنه آشیل تولیدات سیما
تهیهکننده سریال «مریم مقدس» تأکید کرد: جدا از نقش مسئولان که به عنوان مهمترین قسمت در کاهش کیفیت تولیدات سیماست، باید دلیل را در حوزه فیلمنامه جستوجو کرد. در این قسمت متأسفانه کمترین هزینه و سرمایهگذاری را انجام میدهیم. برای همین معنا و پیام قادر به جریانسازی در جامعه نیست. برای مثال وقتی یک پروژه سینمایی یا تلویزیونی تولید میشود، ابتدا دستمزد بازیگران بخش عمده بودجه را دربرمیگیرد و در قدم آخر درباره فیلمنامه نظر داده میشود.
وی درباره عملکرد نهادهای نظارتی در سینما و تلویزیون نیز چنین توضیح داد: بخشهایی با عنوان نهادهای نظارتی در سینما و تلویزیون وجود دارد که در ظاهر باید روی کیفیت آثار دقت نظر کنند، اما در باطن عملکرد آنها سلیقهای است. این شکل نظارت باعث شده که اقدامات آنها ریشهای نباشد. این اتفاق یک دلیل آشکار دارد که انگار فردی قرار نیست به آن اهمیت دهد، آنهم نبود آییننامهای مدون است که در تمامی دورههای مدیریتی به عنوان یک اصل مد نظر قرار گیرد. این معضل نیز به نظرم باز به عملکرد مدیران برمیگردد، چون آنها دوست ندارند برنامه ثابتی باشد، زیرا اگر این اتفاق رخ دهد، آنها از اعمال سلیقه محروم خواهند بود.
علیاکبری متذکر شد: آسیب جدیتری که برای نهادهای نظارتی میتوان برشمرد سطحینگری است که آنها گرفتار آن شدهاند. برای مثال وقتی در سریالی از جامعه پزشکی نقد میشود، بخشهای نظارتی سریع عکسالعمل نشان میدهند و برای آن اثر مشکل ایجاد میکنند.
وی راهکار رهایی از سطحینگری حاکم بر سینما و تلویزیون را داشتن افق بلندمدت توصیف کرد و گفت: این روزها میشنویم که در قالب برنامههای مجریمحور روی ازدیاد جمعیت تأکید میشود، اما در برنامههای نمایشی عموماً تکفرزندی ترویج میشود. بنابراین ابتدا باید افق بلندمدت ترسیم کنیم تا بدانیم چه میخواهیم. سپس با تولید دهها برنامه نمایشی فرهنگ مورد نظر را در جامعه رواج دهیم. در چنین شرایطی میتوان انتظار اتفاقات خوب را در حوزه فیلم و سریال داشت.
کودک؛ حوزهای فراموش شده در برنامهسازی سیما
تهیهکننده سریال «نردبام آسمان» در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: در اساسنامه رسانه آمده است که همه گروههای سنی باید آثار مطلوبشان را در سینما و تلویزیون تولید کنند، اما این اتفاق رخ نمیدهد و در حوزههایی چون برنامهسازی برای کودک بسیار کمکار هستیم. البته معدود آثار در این حوزه تولید میشود، اما با توجه به جمعیت کودکی که در کشورمان وجود دارد آثار تولیدی در این حوزه بسیار کم است.
وی در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه چرا الگوهایی که تلویزیون معرفی میکند در سطح جامعه دیده نمیشود؟ بیان کرد: وقتی کلام تأثیرگذار نباشد، پوشش نیز مقبول نیست. برای مثال در سینما ما هم پوشش بد داریم و هم جملات نامربوط به شکل زنندهای استفاده میشود. برای همین از این دست تولیدات نباید انتظار جریانسازی را داشت. در تلویزیون شکل دیگری را شاهد هستیم و شعار زندگی بدون واقعنگری وجود دارد. پس این دست آثار هم قادر نخواهند بود با مردم ارتباط برقرار کنند.
علیاکبری در پایان سخنانش گفت: برای درک گفتمان انقلاب باید به بیانات رهبری توجه ویژه کرد. ایشان بارها در سخنانشان روی بحث نفوذ تأکید داشتهاند. این اتفاق در حوزه فرهنگ بسیار جدی است، ولی کمتر به آن توجه میشود. گواه این ادعا نیز سریالهایی است که در شبکه نمایش خانگی تولید میشود و به راحتی در آن موضوعاتی چون خیانت مطرح میشود.
گفتگو از داود کنشلو
انتهای پیام