عضو هیئت علمی دانشگاه سوره:
تبلیغ چندهمسری گسست اجتماعی ایجاد می‌کند/ ضرورت افزایش سواد رسانه‌ای
گروه جامعه ــ عضو هیئت علمی دانشگاه سوره با اشاره به اینکه تبلیغ چندهمسری در جامعه امروز به جای تحکیم خانواده سبب بی‌اعتمادی و گسست اجتماعی می‌شود، گفت: متأسفانه در اکثر موارد با احکام دینی و قرآنی به صورت رویدادی برخورد می‌کنیم و پرداختن به این مسئله به دلیل نبود سواد رسانه‌ای به جز ایجاد تشنج در جامعه هیچ نفعی برای ندارد.
به گزارش ایکنا؛ چند روزی که موضوع چندهمسری با بیان یک دیدگاه در رسانه ملی بحث داغ شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی کشور شده است. این بحث بار‌ها پیش از این نیز مورد توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته است، اما دیدگاه‌ها درباره موضوع چندهمسری با انتشار تصاویری از یک گفت‌وگوی تلویزیونی شروع شد و اوج گرفتن آن با انتشار پوستر و برگزاری کارگاه‌های آموزشی با عنوان مهارت‌های ارتباطی خانواده‌های چندهمسری در تهران از سوی یک مؤسسه اتفاق افتاد. بعد از این مسئله بود که افراد بسیاری نسبت به این موضوع در جامعه موضع گرفتن و نظرات مختلفی را مطرح کردند. بر همین اساس و برای بررسی آسیب و پیامدهای انتشار این موضوعات در فضای مجازی و اثر آن‌ها بر نظام خانواده، گفت‌وگویی را با امیدعلی مسعودی، عضو هیئت علمی دانشگاه سوره و استاد علوم ارتباطات اجتماعی، داشتیم تا زوایای مختلف یک پیام و اثر آن بر مخاطب را بررسی کنیم.
مسعودی در گفت‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به اینکه اگر به شرایط تاریخ اسلام و در شرایطی که پیامبر اکرم(ص) حضور داشتند برگردیم، می‌بینیم که بسیاری از این موارد دقیقاً جامعه شناختی، سیاسی و دینی است و با توجه به قبیله‌ای بودن زندگی در شبه جزیره عربستان این شرایط و موارد رواج داشت، اظهار کرد: اما سؤالم از کسانی که این مسئله را در جامعه امروز مطرح می‌کنند این است که ما کجا و پیامبر اعظم کجا؟ جامعه آن روز اسلامی کجا و جامعه امروز ما کجا؟
وی افزود: امروز در جامعه ما به دلیل مشکلات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، با پدیده‌های زیادی روبه‌رو شده‌ایم. برای مثال خانم‌هایی که قصد ازدواج دارند شرط‌های عجیب و تازه‌ای را مطرح می‌کنند که از جمله این موارد شروط ضمن عقد است. در این موارد خانم امتیازات ویژه‌ای را برای خود قائل می‌شود که برای مثال بچه‌دار نشدن تا ۱۰ سال بعد از ازدواج، حق طلاق و امثال این موارد است. با این حال وقتی با این افراد صحبت می‌کنیم با استدلال‌های فراوان جای سخن و صحبت‌های بعدی را می‌گیرند. حال سؤال اینجاست که آیا این شرایط امروز جامعه ما با شرایط صدر اسلام مطابقت می‌کند؟
عضو هیئت علمی دانشگاه سوره تصریح کرد: مبانی دینی و قرآنی ما صراحتاً بر عدالت در موضوع همسر و چند همسری تاکید دارد، اما باید این سؤال را از خودمان بپرسیم که آیا در جامعه امروز می‌توانیم در این مسئله عدالت را هم برقرار کنیم؟ زمانی که متمولین ما نیز برای برقراری عدالت بین خانواده‌های خود با مشکل مواجه هستند. آن‌ها به دلیل اینکه تمام انرژی و زمان خودشان را صرف کار کردن و جمع‌آوری ثروت می‌کنند توانایی برقراری عدالت در زندگی خودشان را ندارند.
مسئله عرف یکی از منابع مهم قانونی و دینی است
وی افزود: البته باید گفت کسانی که به این مسئله اقدام می‌کنند از لحاظ مبانی دینی و قرآنی کار خلاف شرع نمی‌کنند، اما قطعاً یک کار خلاف عرف انجام می‌دهند و مسئله عرف یکی از منابع مهم قانونی و دینی است. شناخت فلسفه ازدواج در این مسئله بسیار مهم است. آنجایی که اسلام می‌گوید ازدواج کامل کردن نیمی از دین است، اما متأسفانه می‌بینیم امروز کسانی که ازدواج می‌کنند به دلیل مشکلاتی که دارند، بی‌دین‌تر می‌شوند؛ لذا ما ابتدا باید همین مقداری که در جامعه وجود دارد مشکلات این حوزه را را برطرف کنیم تا حداقل بتوانیم نیمی از دین مان را به دست بیاوریم؛ متأسفانه شاهد این هستیم که عملاً با این نوع تبلیغات و فضایی که وجود دارد در حال از دست دادن دینمان هم هستیم.
مسعودی با بیان اینکه در فضای موجود، مسئله چند همسری و انتقال این پیام بیشتر شبیه یک تخیل و رؤیاست و افرادی که غیرمنطقی هستند به این فضا روی می‌آورند، اظهار
مسعودی با بیان اینکه در فضای موجود، مسئله چند همسری و انتقال این پیام بیشتر شبیه یک تخیل و رؤیاست و افرادی که غیرمنطقی هستند به این فضا روی می‌آورند، اظهار
پرداختن به این مسئله به‌جز ایجاد تشنج در جامعه هیچ نفعی برای ما ندارد. متأسفانه ما در اکثر موارد با احکام دینی و قرآنی به صورت رویدادی برخورد میکنیمکرد: پرداختن به این مسئله به‌جز ایجاد تشنج در جامعه هیچ نفعی برای ما ندارد. متأسفانه ما در اکثر موارد با احکام دینی و قرآنی به صورت رویدادی برخورد می‌کنیم. روزی مسئله صیغه را مطرح می‌کنیم و روزی دیگر مسئله چندهمسری و همینطور سایر مسائل دینی را به صورت رویدادی برخورد می‌کنیم، اما باید به این نکته توجه کرد که تنها بستر اجتماعی به ما اجازه می‌دهد از احکام الهی چه زمانی استفاده بکنیم. زمانی که در یک شرایط بحرانی برخی از احکام دینی مطرح می‌شود قابلیت اجرا ندارد.
ابتدا اصول دین را در جامعه نهادینه کنیم
این استاد علوم ارتباط به تأثیرات این پیام در جامعه اشاره و تصریح کرد: در جامعه امروز شاهد این هستیم که بسیاری از افراد برای تامین مخارج خودشان هم با مشکل مواجه هستند و جامعه در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی است. در این شرایط مسئولان و همه افراد به صورت شبانه‌روزی در تکاپو هستند تا انقلاب مسیر خودش را برود، اما یک دفعه می‌بینیم که یک موضوع فرعی مانند چندهمسری را در جامعه مطرح می‌کنند. چندهمسری از موضوعات و احکام فرعی ماست و ضرورتی برای پرداختن به آن وجود ندارد؛ لذا ابتدا باید تلاش کنیم تا احکام اصلی دین را انجام دهیم و بعد به سراغ این موارد برویم. ما نمی‌توانیم ابتدا نماز بخوانیم و بعد وضو بگیریم یا وضو بگیریم، اما نماز نخوانیم؛ باید ابتدا اصول دین را رعایت و در جامعه نهادینه کنیم و بعد اگر در این مسائل موفق بودیم به فرعیات بپردازیم.
وی ادامه داد: همه در جامعه می‌دانیم کسی که از لحاظ مالی متمول باشد و بتواند عدالت را برقرار کند می‌تواند اقدام به این کار بکند؛ لذا ضرورتی ندارد که در رسانه ملی شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های جمعی برای تبلیغ و ترویج این مسائل اقدام کنند. در جامعه امروز ما که مشکلات و شرایط اقتصادی بر روی خانواده فشار آورده است، مطرح کردن این مسائل موجب افزایش تنش می‌شود مخصوصاً برای بسیاری از بانوان جامعه اسلامی مطرح کردن این موارد ناراحت‌کننده است و حتی در ادامه فرزندان این مادران هم ناراحت خواهند شد.
وی ادامه داد: همه در جامعه می‌دانیم کسی که از لحاظ مالی متمول باشد و بتواند عدالت را برقرار کند می‌تواند اقدام به این کار بکند؛ لذا ضرورتی ندارد که در رسانه ملی شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های جمعی برای تبلیغ و ترویج این مسائل اقدام کنند. در جامعه امروز ما که مشکلات و شرایط اقتصادی بر روی خانواده فشار آورده است، مطرح کردن این مسائل موجب افزایش تنش می‌شود مخصوصاً برای بسیاری از بانوان جامعه اسلامی مطرح کردن این موارد ناراحت‌کننده است و حتی در ادامه فرزندان این مادران هم ناراحت خواهند شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه سوره با اشاره به اینکه پرداختن و تبلیغ چندهمسری در جامعه امروز به جای تحکیم خانواده یک نوع بی‌اعتمادی در خانواده‌ها ایجاد
پرداختن و تبلیغ چندهمسری در جامعه امروز به‌جای تحکیم خانواده یک نوع بی‌اعتمادی در خانواده‌ها ایجاد می‌کند که آسیب‌های بعدی بسیاری را هم در پی‌خواهد داشتمیکند که آسیب‌های بعدی بسیاری را هم در پی‌خواهد داشت، به ایکنا گفت: تبلیغ و ترویج چندهمسری در جامعه امروز خانواده‌ها را گرفتار گسست اجتماعی می‌کند. این گسستگی اجتماعی عوارض جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت. پیش از این موارد هم شاهد مسائل دیگری بودیم که جامعه با ما مطابقت نداشت. نمونه آن سایت‌های همسریابی بود که در مواقعی اعلام کردند مناسب است و در مواقعی هم اعلام کردند که مناسب جامعه نیست؛ در حالی که اگر شیوه‌های سنتی و دینی ازدواج را اعمال می‌کردیم به هیچ وجه نیاز نداشتیم که با چنین بحران‌های عظیمی در حوزه خانواده و مسائل اجتماعی دست و پنجه نرم کنیم.
چندهمسری جایی در فهرست مشکلات اجتماعی جامعه ندارد
این استاد علوم ارتباطات بیان کرد: چندهمسری جایی در فهرست مسائل و مشکلات اجتماعی امروز جامعه ما ندارد و موضوعی که اکنون باید در جامعه مورد توجه قرار بگیرد ازدواج و طلاق است. مهم‌ترین پرسش این است که از منظر جامعه‌شناختی مقوله چندهمسری چه جایگاهی در میان مسائل اجتماعی ایران دارد و آیا اساسا آنقدر اهمیت دارد که برای حل و فصل ارتباطات درون چنین سبکی از زندگی نیاز به برپایی کارگاه باشد. امروز سه معضل اصلی اشتغال، اقتصاد و ازدواج گریبانگیر درصد بالایی از جوانان این سرزمین است که هر سه این مقوله‌ها رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند. نبود بازار کار مناسب، بیکاری، مشاغل کاذب و در پی آن مشکلات اقتصادی، مقوله‌های خطرناکی همچون نرخ بالای طلاق، عدم رغبت جوانان به ازدواج و ازدواج سفید را در پی داشته است.
وی گفت: حال در این زمان که به دلیل فشار‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌های حداکثری اعمال شده بر مردم، حفظ آرامش در جامعه در دستور کار مسئولان قرار گرفته است آیا ترویج فرهنگ چندهمسری منتج به افزایش نارضایتی بیش از نیمی از جامعه بالاخص زنان و در نتیجه ایجاد التهاب در کشور نخواهد شد؟
مسعودی با اشاره به توصیههایی برای حفظ خانواده‌ها از آسیب چنین موضوعاتی گفت: به کسانی که کانال‌های مجازی و این موضوعات را در فضای رسانه‌ای مطرح می‌کنند و همچنین به افرادی که از محتوای این کانال‌ها و شبکه‌ها استفاده می‌کنند، توصیه می‌کنم تا سواد رسانه‌ای خودشان را درباره این مسائل افزایش دهند. کسانی که این موارد را دریافت می‌کنند در ابتدا باید سواد رسانه‌ای و دینی خود را به حدی برسانند که آگاهی و شناخت کامل را نسبت به موضوع داشته باشند. آن‌ها باید بدانند که مخاطب این مسائل چه کسانی هستند و شرایط اجتماعی برای تحقق این مسائل چه زمانی و چگونه باید باشد؛ لذا باید ضمن بررسی و تجزیه و تحلیل این موارد آگاهانه با این موارد برخورد کنند.
لزوم آموزش سواد رسانه‌ای
وی اضافه کرد: انتشار پوستر و مواردی از این دست در فضای مجازی به منزله یک تبلیغ رسانه‌ای بزرگ است که اثرگذاری بسیار بلندمدتی خواهد داشت، چرا که می‌تواند مدت‌ها در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی باقی بماند و حتی اثر آن از تلویزیون بیشتر است. همه ما از اجتماع‌های کوچک و بزرگ گرفته تا خانواده‌ها نیاز به آموزش سواد رسانه‌ای داریم. نیاز به فراگیری مهارت‌هایی داریم که بدانیم رسانه چیست، چگونه کار می‌کند و ما چگونه می‌توانیم بر مبنای اعتقادات، فرهنگ و دانش‌مان تولید محتوا در این حوزه داشته باشیم.
انتهای پیام مطالب مرتبط
