سرشار: تجارت با دین را نمی‌پسندم/ حجازی: جای خالی متون کلاسیک در نظام آموزشی
گروه ادب ــ نویسندگان در نشست کتابخوان پیامبر رحمت(ص) درباره آثار خود سخن گفتند و بر نگارش اثری غنی‌تر از سایر آثار و اینکه نباید بدون مطالعه درباره پیامبر(ص) اثری نگاشته شود تأکید کردند.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست کتابخوان تخصصی پیامبر رحمت(ص) صبح امروز، ۲۹ آبان‌ماه، با حضور علیرضا مختارپور، دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور؛ محمدرضا سرشار، حسین اسرافیلی، حسین فتاحی، حجت‌الاسلام محمدرضا حیدری ابهری، مصطفی رحماندوست و یاسین حجازی، از شاعران و نویسندگان برجسته، در کتابخانه مرکزی برگزار شد.
محمدرضا سرشار، نویسنده «آنک آن یتیم نظرکرده»، در این نشست گفت: قبل از انقلاب درباره زندگی پیامبر(ص) خواندم که در عمل چندان متشرع نبود، اما آدم ملایی بود و داستان می‌نوشت. این داستان بر زندگی من بسیار تأثیرگذار بود و عشق پیامبر در دلم ایجاد شد، هرچند این کتاب چندان مورد تأیید علما نبود.
وی افزود: از آن روز تصمیم گرفتم با علم روز و متکی بر منابع موثق و مستند کتابی درباره پیامبر بنویسم. به نظرم نویسنده قبل از رسیدن به اوج نوشتن، نباید برای نوشتن درباره پیامبر(ص) دست به قلم شود. در سال ۱۳۶۱ درباره پیامبر کتابی را برای نوجوانان نوشتم، اما حس کردم که از نظر تاریخی گره‌های ذهنی دارم و آن را چاپ نکردم. سپس اثر دیگری را با تکیه بر «داستان راستان» شهید مطهری نوشتم که ۴۲۰ هزار نسخه از آن فروخته شد. در سال ۱۳۷۲ کتاب «یثرب، شهر یاد‌ها و یادگارها» را درباره زندگی پدر پیامبر نوشتم. ۵ تا ۱۰ هزار نسخه از آن چاپ شد که با آن شیوه ادامه کار سخت بود و از ناشر خواستم تجدید چاپ نشود. در سال ۱۳۷۳ همه کارهایم را کنار گذاشتم و سه سال تمام کتاب «آنک آن یتیم نظرکرده» را نوشتم.
سرشار با بیان اینکه امروز داستان از جهاتی که علم نزدیک شده، یعنی نویسنده نمی‌تواند بدون مطالعه بنویسد، ادامه داد: کتاب «آنک آن یتیم نظرکرده» به زبان‌های ترکی و عربی ترجمه شده است.
این نویسنده تصریح کرد: تعدد و تکثر مطالب درباره یک موضوع احساس سیری کاذب می‌دهد و هر ناشری اثری را از هر موضوعی منتشر می‌کند، یعنی کتاب‌هایی اعم از بازنویسی و رونویسی منتشر می‌شود، اما من تجارت با دین و ائمه(ع) را نمی‌پسندم و خیری در آن نمی‌بینم. نویسندگان باید به گونه‌ای به این موضوعات بپردازند که اثر غنی‌تری از آثار قبلی بنویسند، نه اینکه ضعیف‌تر از آثار منتشرشده باشد.
حجازی: «قاف» شامل تمام سیره پیامبر نیست
یاسین حجازی، نویسنده کتاب «قاف»، در ادامه گفت: کتاب «قاف» بازخوانی زندگی پیامبر اکرم(ص) از سه کتاب کهن تاریخ و سیره رسول الله(ص) به نام‌های تفسیر سورآبادی قرن پنجم، شرف النبی قرن ششم و سیرت رسول الله(ص) قرن هفتم است که کتاب اخیر ترجمه سیره ابن‌هشام است و فراز‌های منتخبی از ولادت تا رحلت آخرین فرستاده الهی را برای خواننده روایت می‌کند.
وی افزود: سؤال من همیشه این بوده که بوسیدن گونه معشوق وقتی کثیف باشد، چگونه ممکن است؟ مصنفان این سه کتاب همه شافعی مذهب هستند. در این میان کتابی از علامه جعفر مرتضی عاملی را معیار قرار دادم که سیره پیامبر(ص) را منقح کرده است. مرحوم سیدجعفر شهیدی می‌گوید که باید در قدم نخست در تاریخ به دیده بد‌بینی نگریست. به هر حال زمامداران آنگونه که خواسته‌اند، تاریخ را تفسیر کرده‌اند.
حجازی ادامه داد: بنابراین با کمک سه مجموعه کهن که همه قرائت عامه است و کتاب سترگ علامه جعفر مرتضی عاملی مجموعه «قاف» را نوشتم و عناصر دراماتیک متون کلاسیک و دیالوگ‌ها و ایماژ‌ها را نگه داشتم.
این نویسنده بیان کرد: این کتاب نمی‌توانست شامل تمام سیره پیامبر باشد. بسیاری از صاحب‌نظران این اثر را یک نوع کولاژ موفق می‌دانند که با استفاده از تصویرها، پاره‌ای از یک نامه یا گفت و شنود‌ها و کنار هم قرار دادن آن‌ها داستان را نگاشته‌ام. هر کدام از خرده‌داستان‌ها تکه‌ای از یک کولاژ است که از چیدن و کنار هم گذاشتنشان می‌توان اصل واقعه را فهمید و یکپارچگی کولاژ را دریافت.
وی یادآور شد: متأسفانه نظام آموزشی افراد را با متون کلاسیک آشنا نمی‌کند و ما آن را همانند غول کنکور می‌دانیم که باید به زانو درآوریم.
حیدری ابهری: تحت تأثیر مقدمه داستان راستان هستم
حجت‌الاسلام محمدرضا حیدری ابهری، نویسنده، در ادامه این نشست با اشاره به مقدمه کتاب «داستان راستان» شهید مطهری گفت: ۲۵ سال است که تحت تأثیر این مقدمه هستم و دیده‌ام که حکایت‌های آن چه تأثیر عمیقی بر بچه‌ها گذاشته است.
وی افزود: بسیار دیده بودم که چند حکایت از پیامبر(ص) در یک مجموعه چاپ می‌شود؛ به همین دلیل سعی کردم از منابع گوناگون از جمله بحارالانوار داستان‌ها و حکایت‌های گوناگون را جمع‌آوری کنم که در ابتدا قرار بود انتشارات دارالحدیث آن را چاپ کند، اما کار ناتمام ماند و یادداشت‌هایم را در انتشارات دیگری به چاپ رساندم. عنوان این کتاب «حکایت‌نامه پیامبر» است که بیش از ۸۵۰ حکایت از زندگانی رسول خدا(ص) را در ۱۶۲ موضوع دربرگرفته است. من این کار را برای ائمه اطهار(ع) نیز انجام داده‌ام که اثر جامعی است و نویسندگان می‌توانند به آن مراجعه کنند.
مطهری: توجه کافی به میلاد پیامبر نداریم
علی مطهری، فرزند شهید مرتضی مطهری، نیز در ادامه از کم‌توجهی شیعیان به میلاد پیامبر اکرم(ص) گفت: ما شیعیان به میلاد پیامبر(ص) در مقایسه با اهل سنت توجه کافی نداریم. کتاب‌های ختم نبوت، فلسفه نبوت، داستان راستان و خاتمیت از جمله آثار شهید مطهری است؛ بنابراین ایشان زوایای گوناگون شخصیت پیامبر(ص) را مورد توجه قرار داده است. شاید دورنمایی که ما از پیامبر رحمت و مهربانی در ذهن خود داریم، تنها قطره‌ای از دریای بیکران ابعاد گوناگون شخصیت آن حضرت است. تحقیق و مطالعه در سیره پیامبر(ص) مسئله مهمی است که پرداختن به آن موجب شناخت عمیق و ریشه‌ای از دین اسلام می‌شود که به درک دقیق و درست از فلسفه دین اسلام و پایه‌ریزی حکومت اسلامی می‌انجامد.
وی ادامه داد: اگر کسی سخنان رسول اکرم(ص) را از متن کتب معتبر جمع‌آوری و توفیق پیدا کند که سیره پیغمبر اکرم(ص) را به سبک سیره تحلیلی از روی مدارک معتبر جمع و تجریه و تحلیل کند، آن وقت معلوم می‌شود که در جهان شخصیتی مانند این شخصیت بزرگوار ظهور نکرده است. نه فقط قرآنش اعجاز است، بلکه تمام وجودش اعجاز است.
مطهری کتاب «سیری در سیره نبوی» را تلاشی در راستای شناساندن و معرفی ابعاد گوناگون شخصیت پیامبر(ص) دانست و گفت: روایات و اتفاقات تاریخی تصویر روشنی را از سیره آن حضرت ارائه می‌دهد. در این کتاب ضمن معرفی سبک‌های گوناگون رفتاری پیامبر(ص)، به موضوعات مهمی نظیر اخلاق، شیوه حکومت‌داری، تبلیغ دین، پیامبر در قرآن، افراد نزدیک به ایشان همچون امیرالمؤمنین(ع)، ابوذر و سلمان و همین طور روایت‌های گوناگون از زیست فردی و اجتماعی آن حضرت پرداخته شده است.
فتاحی: عملمان مخالف عمل پیامبر است
حسین فتاحی، نویسنده کتاب «۳۶۵ روز با پیامبر (ص)»، گفت: این کتاب در۱۲ جلد نوشته و منتشر شد و سپس به صورت مجموعه به چاپ رسید و مخاطبان آن سال آخر دبستان و اول دبیرستان هستند. هر ناشر و نویسنده به دلیل ارادتی که به پیامبر(ص) دارد، علاقه‌مند است که درباره آن حضرت کتابی بنویسد یا منتشر کند؛ این علاقه و ارادت در مردم نیز وجود دارد و هر کتابی که درباره آن حضرت نوشته شده باشد برای کودک خود تهیه می‌کنند تا در تربیت او مؤثر باشند. ما به پیامبر(ص) ارادت داریم، اما عملمان مخالف عمل پیامبر است.
فتاحی ادامه داد: به همین دلیل تصمیم گرفتم کتابی را درباره پیامبر(ص) بنویسم تا مخاطبان بتوانند مصادیق عینی آن را در زندگی خود با الهام از آن حضرت بهره بگیرند. متنی که من نوشته‌ام ادبی نیست و به دنبال حکایت‌هایی بودم که آن‌ها را با زبانی ساده‌تر برای نوجوانان بیان کنم و این حکایت‌ها را از صحیح‌ترین سند‌ها از جمله کتاب «الصحیح من سیرة النبی الاعظم» علامه جعفر مرتضی عاملی انتخاب کرده‌ام.
رحماندوست: در بیان حکایت‌ها تخیل نکردم
مصطفی رحماندوست، شاعر و نویسنده نیز در ادامه این نشست گفت: متأسفم که ما میلاد پیامبر ص) را جشن نمی‌گیریم و من رنگ و بویی از آن را حتی در مساجد هم ندیدم. بیست و هفت سال پیش کتاب «هفت حکایت از بچه‌ها و پیامبر» را درباره برخورد مهربانانه پیامبر با بچه‌ها نوشتم و زمانی که آن را نوشتم، هرگز فکر نمی‌کردم روزی ۳۶۵ حکایت از پیامبر منتشر شود و این نشان از وسعت مطالعه حسین فتاحی دارد.
رحماندوست با بیان اینکه کتابم ۲۸ بار تجدید چاپ شده است، ابراز کرد: من در این حکایت‌ها تخیل نکردم و فقط حکایت‌ها را بازنویسی کرده‌ام. وقتی این کتاب چاپ شد، کسانی که همه مسائل را در چارچوب خاصی می‌دیدند با آن مخالفت کردند و می‌گفتند مگر می‌شود پیامبر بازی با بچه‌ها را به نماز اول وقت ترجیح دهد؟!
در پایان این نشست، حسین اسرافیلی، شاعر آیینی‌سرا، شعری درباره پیامبر(ص) خواند. همچنین، در این نشست هر نویسنده پس از معرفی کتابش، بخشی از آن را به انتخاب خود قرائت کرد.
برای دیدن گزارش تصویری این نشست اینجا کلیک کنید.
