به گزارش کانون خبرنگاران
ایکنا،
نبأ؛ مراسم اختتامیه نخستین کنگره ملی «امیرکبیر؛ امیر وقف» و تقدیر از آثار برگزیده، سهشنبه، ۲۴ دیماه از ساعت ۱۴ تا ۱۷ در سالن مرکزی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با حضور جمع زیادی از اساتید، هنرمندان، صاحبنظران و فرهنگدوستان برگزار شد.
حجتالاسلاموالمسلمین سیدمصطفی میرلوحی، دبیر نخستین کنگره ملی امیر کبیر؛ امیروقف در این مراسم ضمن تسلیت شهادت سپهبد قاسم سلیمانی و شهدای سانحه هواپیمای اوکراینی و ابراز همدری با مردم سیلزده جنوب شرق کشور، گفت: طبق فرموده قرآن کریم باید از زندگی گذشتگان و بزرگان دین درس گرفت، لذا لازم است ابعاد شخصیتی امیرکبیر که انسانی مخلص، مذهبی و مردمی با حالات انقلابی بوده است، مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد.
وی با بیان نکاتی از سیره اخلاقی امیرکبیر، بیان کرد: جمع شدیم از امیرکبیری بگوییم که شخصیت مردمی و برای رجال سیاسی ما رفتار و کردار ایشان قابل تقلید است؛ بیان سیره شخصیتی چنین انسانهای صالح همچنان که قرآن کریم گاهی از غیر پیامبران مانند لقمان نکاتی را بیان کرده است، اثر بسیار خوبی را در پی خواهد داشت؛ بهطور مکرر هم ثابت شده که گاهی در مقابل ساعتها بیان نکات نظری فلسفی که بسیار پیچیده هم هست، میشود فضایلی از ائمه معصومین(ع) و همچنین شخصیتهای بزرگ را در وقت بسیار کمی در اختیار افراد و خاطرهها قرار داد که به راحتی نیز از ذهنها فراموش نخواهد شد.
میرلوحی با اشاره به شهید خواندن امیر کبیر، گفت: میتوان امیرکبیر را طبق قرائنی که موجود است، شهید واقعی خواند چراکه در حمام فین کاشان وقتی خون از بدن ایشان میرفت و به شدت ضعف رسیده بود درخواست آب کرد اما بعد از دقایقی پشیمان شد و گفت میخواهم با لبان تشنه به مولایم امام حسین(ع) اقتدا کنم و از دنیا بروم.
وی با بیان اینکه یکی از زوایای وجودی زندگی امیرکبیر توجه به مسئله وقف بوده است، افزود: این کنگره بهمنظور بازگو کردن سرمایههای علمی ـ مذهبی کشور است؛ امیرکبیر فردی است که جهانیان باید از زندگی او عبرت بگیرند. بازگو کردن زندگی و نقاط مثبت افراد مذهبی و بزرگان کشور سبب ادامه کارهای مثبت میشود.
میرلوحی اظهار کرد: متأسفانه در بعضی مواقع دیده میشود صاحبان املاک موقوفی بهدلیل عدم آگاهی، متولی موقوفه را به نسل در نسل خود سپردهاند در حالی که اکثر آنان بهرهای از دین ندارند، لذا با برگزاری چنین مراسمهایی و تبیین شخصیت چنین انسانهای والامقام و واقف، میتوان هر چه بیشتر در مسیر نهادینه شدن مسئله وقف گام برداشت.
عقل و عقلانیت؛ شرط انجام امور تأثیرگذار در جامعهدر ادامه احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به سالهای کوتاه مدیریتی امیرکبیر، گفت: قریب به پنج سال ایشان در رأس حکومتی قرار داشتند و تحولات بزرگی در هنگامه عیاشیگری پادشاه وقت انجام دادهاند و در شرایط سخت فشارها و فقر زیاد اتفاقات بسیار نیک در ایران رقم خورد.
وی عقل و عقلانیت را شرط انجام امور تأثیرگذار در جامعه دانست و یادآور شد: در جامعه باید افراد عاقل، باتقوا و با علم مورد اعتنا قرار گیرند، نداشتن علم سبب میشود که افراد زیر سلطه قرار گیرند. عالمی از تبریز به میرزای شیرازی، صاحب فتوای تحریم تنباکو نامهای نوشت که طلبهای عاقل، عالم، و با تقوا برایم بفرست و اگر دو خصیصه اخیر را نداشت مشکلی ندارد اما اگر عاقل نبود دیگری را برای فرستادن انتخاب کن چراکه در روایات وارد شده علم سلطان است و فرماندهی وجود را به عهده دارد و اگر نباشد انسان به ذلالت خواهد افتاد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأکید بر اصلاح اساسی در جهت بررسی فسادهای مالی شکل گرفته از سوی افرادی که خواهان مسئولیت هستند و با اشاره به خاطرهای از میرزا علی احمدی میانجی، گفت: ایشان فرمودند وقتی حضرت علی(ع) به خلافت رسیدند، همه قضات عزل شدند به جز شریح قاضی؛ و وقتی مخالفت همگانی مردم را دیدند دوباره آنان را به منصب برگردانند؛ زمانی که ابن عباس از دلیل اینکار پرسید ایشان فرمودند بدعتهایی در زمان خلفا بهوجود آمده که به راحتی نمیتوان در مقابل آنها ایستاد چراکه به قیمت از هم پاشیدن مملکت خواهد شد. لذا، اکنون که قرنها از این اتفاق میگذرد لازم است ما در گزینش افراد تجدید نظر کنیم و افراد لایق را روی کار بگذاریم که بحمدالله شورای نگهبان برای نامزدهای انتخابات مجلس چنین کاری را تا حدود زیادی انجام دادند که جای تشکر و قدردانی است.
اقتصاد مقاومتی؛ نسخه معاصر نظام اقتصادی اسلامیهمچنین حجتالله عبدالملکی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه این مراسم درباره جایگاه وقف در اقتصاد مقاومتی، اظهار کرد: نظام اقتصادی اسلامی بازتاب پرتوهای مکتب اقتصادی اسلام در آیینه زمان و مکان است.
وی افزود: اقتصاد مقاومتی نسخه معاصر نظام اقتصادی اسلامی است، چرا که در شرایطی پر از خصومت اقتصادی قرار داریم.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: مقدمات علمی بخش وقف در اقتصاد مقاومتی و مکتب اقتصادی اسلام را باید به درستی شناخت، همچنین شناسایی فضای کنونی و ظرفیتها نیز اهمیت بسیاری دارد.
به گفته عبدالملکی، در اقتصاد اسلامی سه اصل عدالت، جهاد و عزت اقتصادی مطرح است که وقف یکی از خروجیهای عدالت و جهاد اقتصادی محسوب میشود.
وی با اشاره به اینکه وقف در شناخت ظرفیتها و شناخت خصومتهای اقتصادی تأثیرگذار است، گفت: ظرفیت وقف در ایران بسیار بالا و حدود دو هزار میلیارد تومان ارزش سرمایههای بخش اوقاف ایران است.
جایگاه والای امیر کبیر در میان مردمدر ادامه آیتالله سیدمحمد قائممقامی، استاد حوزه و دانشگاه درباره شخصیت امیر کبیر، گفت: وقتی کسی در جایگاه والا قرار میگیرد و امور انسانها را طبق وظیفهاش انجام میدهد و حق آن مقام را ادا میکند، جلوه و مقام والایی در بین مردم پیدا خواهد کرد و یکی از آن شخصیتها که چنین کنگرهای برای یاد و نام او شکل گرفته؛ امیر کبیر است.
وی ادامه داد: یکی از صفات بارز امیر کبیر علاقهمندی وی به جامعه روحانیت در مقابل سلطنت پادشاهی بود و برای اثبات این علاقه با روحانی جلیلالقدری به نام شیخ عبدالحسین تهرانی معروف به شیخ العراقین آشنا میشود و خود را مرید او و ایشان را وصی و متولی اوقاف خود قرار میدهند.
استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: امیر کبیر شخصیتی الهی داشت و به دلیل اینکه جایگاه طاهری داشت، خداوند مقام واقعی به او عطا کرد. شخصیتی که در مسیر وقف تمام اموال خود را در اختیار شیخالعراقین قرار داد که بخشی از آن صرف ساخت حوزه علمیه شد.
تلاشهای امیر کبیر برای عزت و عظمت جامعهسیدمحمد حسینی، وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی گفت: گاهی زمانه خود را میبینیم و میخواهیم با امیر کبیر مقایسه کنیم اما کار امیر کبیر در دورهای که همه بهدنبال عیاشی بودند، دشوار بود.
وی افزود: امیر کبیر میدانست دوره صدارت و مسئولیت کوتاه است، بنابراین با شتاب کار میکرد. از ایمان و عمل صالح امیر کبیر نشانههای بسیاری وجود دارد.
حسینی بیان کرد: امیر کبیر برای عزت و عظمت جامعه اسلامی تلاش کرد، امیر کبیر صدر اعظمی بود که اعتقاد خود به احکام شرعی را حفظ میکرد و در شرایط سخت خدمات به یاد ماندنی به یادگار گذاشت.
وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه مروجان علم و دانش فرهیختگی دشمن بسیار دارند، گفت: امیر کبیر مجاهدت داشت و یک انسان یک بعدی نیست و ابعاد بسیاری دارد و همچنین با توجه وی به مسئله وقف برای جامعه تلاشهای بسیاری کرد.
وی ادامه داد: وصیت به ساخت مسجد و مدرسه در محله بازار تهران نشان از تقید امیر کبیر به اوامر الهی است که البته بعد از فوت ایشان، سران حکومتی سعی داشتند نام و یاد او فراموش شود. در روایات و آیات بسیاری به مسئله وقف اشاره شده که به عنوان نمونه میتوان به آیه ۴۶ سوره کهف و سوره مریم اشاره کرد، سیره رفتاری حضرت خدیجه(س) و حضرت علی(ع) در بخشیدن اموال و نخلستانهای شخصی نشان از پا برجا ماندن وقف در اسلام است.
وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به چند واقعه وقفی مشهور دیگر، گفت: یکی از ملکهای وقف شده، کتابخانه موزه ملی مَلِک است که شخصی به نام ملکالتجار در سال ۱۳۱۶ آن را وقف کرد و هنوز ۱۹ هزار نسخه خطی در آن وجود دارد؛ مورد دیگر کتابخانه آیتالله مرعشینجفی(ره) است که به فرموده خودشان بهوسیله نماز و روزه استیجاری توانستم نسخ خطی بسیاری را جمعآوری کنم و این در حالی است که انگلیسیها سعی در نابودی آنها داشتند.
دو وجه اشتراک امیرکبیر و شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانیموسی فقیه حقانی، رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران درباره ویژگیهای دوران امیرکبیر، گفت: امیرکبیر ۶۴ سال بعد از تأسیس قاجار مسئولیتدار شد که مصادف شد با مقابلهگری قدرتهای بزرگی مانند انگلیس که میخواستند هندوستان، هرات و افغانستانی که متعلق به ایران بود را به تصرف خود درآورند، این در حالی بود که ایرانیها میخواستند مرز کشور را افزایش دهند لذا انگلیسیها برای مقابله چند راه از قبیل نفوذ، تضعیف، تجزیه و در مرحله آخر نابودی را در دستور کار قرار داد، در سال ۱۹۰۷ ایران در جنگ با روسیه و انگلیس تجزیه شد و در ۱۹۱۵ وقتی دیدند به کلی ایران از بین نمیرود رضاخان را بر مسند قدرت نشاندند.
وی با اشاره به دو وجه اشتراک امیرکبیر و شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی، اظهار کرد: وجه اشتراک اول مقابلهگری امیرکبیر در مقابل فرقه بابیه بود که قریب به پنج شهر بزرگ را قتل عام کردند اما وی در مقابل آنان ایستاد و نگذاشت اینکار ادامه پیدا کند، در مقابل نیز دوران سپهبد سلیمانی طبق گفته کارشناسان عمق استراتژکی ایران از ۲۰۲۳ کیلومتر به ۵۰۰ هزار کیلومتر مربع کاهش پیدا کرد.
حقانی گفت: وجه اشتراک دیگر نقل قولی از آیتاللهالعظمی اراکی(ره) است که وقتی جایگاه رفیع ایشان را در بهشت دیدند و از دلیل آن پرسیدند گفتند وقتی رگ مرا زدند تشنگی بر من غلبه کرد و یاد کردم از شهید کربلا که بدن نازنینش پر از زخم بود در مقابل نیز دستان مبارک سپهبد سلیمانی نیز از تن جدا شده است و به اربابش ملحق شد.
یادآور میشود، شعرخوانی محمدمهدی سیار، رضا اسماعیلی و میلاد عرفانپور، اجرای گروه سرود نور مشکات، تجلیل از ۱۲ اثر فاخر این کنگره، اهدای کمک هزینه سفر به مشهد مقدس به ۱۰ نفر از حاضران به قید قرعه از دیگر برنامههای این مراسم بود.
محمد ایمانیمهر